Juridisch-economische regelgeving

Uiteraard vindt er op het juridische en economische terrein in Nederland wel enige controle plaats op het terrein van crowdfunding.

Feitelijk gezien wordt crowdfunding in het oog gehouden door de DNB (De Nederlandse Bank) en de AFM (Autoriteit Financiële Markten). Het toezicht vindt met name plaats op het terrein van de crowdfundingplatformen. Welke van de twee genoemde instanties het toezicht op zich neemt hangt volgens Dammers, (2013) af van de gekozen structuur van het

crowdfundingproject en de werkwijze van het platform.

Zoals in het theoretisch kader naar voren is gekomen en wordt onderschreven door Douw & Koren, (2013) zijn er vier verschillende vormen van crowdfunding te onderscheiden namelijk:

1. Crowdfunding via vrijwillige donaties. Hier staat meestal niets tegenover.

2. Crowdfunding met beloning in natura. Denk hierbij aan het investeren in een product of een idee, en zodra het product of de dienst “live” gaat, zal de investeerder een

exemplaar van het product ontvangen of gebruik van de dienst mogen maken, zonder extra kosten.

3. Crowdfunding op krediet. Vergelijkbaar met de normale lening: zodra de afgesproken termijn is verlopen ontvangt de investeerder het afgesproken bedrag terug, met rente.

[45]

4. Crowdfunding met aandelen e.d.. Vergelijkbaar met normale aandelen: zodra er rendement wordt gehaald kan de investeerder zijn vruchten plukken, bijvoorbeeld via aandelen, cash of opties (Dammers, 2013).

In het geval van de eerste twee opties vindt het toezicht met name plaats door de AFM in de andere twee gevallen bepaalt de DNB het toezicht op de projecten en het

crowdfundingplatform. De DNB beoogt volgens Dammers, (2013) met name soliditeit en stabiliteit van de financiële markt en houdt om die reden toezicht op het verloop van de projecten.

De AFM werkt met name met de sleutelwoorden, transparantie, ordelijkheid, zuiverheid en zorgvuldigheid.

Deze instanties houden strikt toezicht op transacties binnen crowdfunding en doen dit

volgens (Dammers, 2013) ook bij lage bedragen. Dit strookt echter niet met de bewering van Kooper, (persoonlijke communicatie, 27 mei, 2013) dat zij pas een vergunning nodig hadden wanneer zij als onderneming wat groter gegroeid waren. Wellicht is dit toe te schrijven aan de mogelijkheid dat anders een wildgroei aan platformpjes en projecten zou ontstaan die lastig te controleren zijn door de instanties of we hebben hier te maken met een zeldzame onzorgvuldigheid van de AFM.

Inderdaad moest volgens Kooper, (2013) uiteindelijk toch nog een vergunning worden aangevraagd voor het mogen organiseren van een crowdfundingplatform op het gebied van duurzame energie. Het is belangrijk in het oog te houden dat de vorm van toezicht ook afhankelijk is van de positie van de initiatiefnemer van het crowdfundingproject. Het is van belang of de initiatiefnemer zelf een rechtspersoon is of een consument. Dit bepaalt volgens Dammers, (2013) mede door welke instantie het project of platform wordt gecontroleerd.

Voor crowdfundingplatforms bestaan meer vastomlijnde regels dan voor individuele

crowdfundingpojecten. Zo mogen crowdfundingplatformen niet optreden als bank en mogen zij geen betaaldiensten verlenen. Daarnaast moeten ook alle investeringen van

investeerders ten goede komen aan het geïnvesteerde project.

Bovenstaande juridisch -economische regelgevingen bepalen in grote lijnen het financiële toezicht op crowdfundingprojecten in de duurzame energiesector en in andere sectoren. Het is opvallend dat het toezicht met name plaatsvindt op het terrein van de platformen. Wellicht komt dit omdat deze een beter overzicht geven en het daardoor mogelijk maken het grote

[46]

geheel aan individuele projecten te controleren doordat veel projecten zich aansluiten bij een dergelijk platform.

4.3.5 Institutionele veranderingen.

De in de vorige paragraaf genoemde wet- en regelgevingen omtrent crowdfundingprojecten en platformen hebben de bedoeling om de organisatie van crowdfunding soepeler te laten verlopen en duidelijkheid te scheppen in de regelgeving rond dit onderwerp. Of de gestelde regels ook daadwerkelijk de organisatie van crowdfunding soepeler laten verlopen is echter moeilijk vast te stellen.

In het verleden hebben er al veranderingen plaatsgevonden die het mogelijk hebben gemaakt dat crowdfunding op het terrein van duurzame energie veel terrein kon winnen.

Met name de liberalisering van de energiemarkt is daar een uitstekend voorbeeld van.

"De liberalisering van de energiemarkt natuurlijk. Dat is natuurlijk een hele grote omslag geweest. Daarvoor had je ook al wel grotere windcoöperaties maar daarna zie je echt een wildgroei aan initiatieven omdat die ineens veel meer mogelijkheden hebben

gekregen"(Oteman, persoonlijke communicatie, 16 mei, 2013).

Zonder deze door Marieke Oteman genoemde verandering zou bijvoorbeeld het project van de basisschool in Leeuwarden niet uitgevoerd kunnen worden en zou eveneens het andere casus project in de gemeente Neder-Betuwe niet uitgevoerd kunnen worden.

Dergelijke veranderingen zijn dus van wezenlijke invloed op de kansen van

crowdfundingprojecten maar er zijn ook voorbeelden te noemen van dergelijke instituties die nog niet veranderd zijn maar wel een wereld aan mogelijkheden zouden doen opengaan maar vooralsnog vooral een barrière vormen binnen de crowdfundingwereld.

Een goed voorbeeld hiervan is de regel van het salderen op afstand. Deze wet is al een aantal keer gepasseerd in de Tweede Kamer maar heeft qua afschaffing of aanpassing tot nog toe niet geen doorgang gevonden in de Kamer. Deze salderingsregel is vastgelegd in artikel 31c van de elektriciteitswet (p-plus.nl, 2013).

In principe gaat het over het volgende: volgens Kooper, (persoonlijke communicatie 27 mei 2013) is het mogelijk voor individuen om opgewekte stroom als het ware na de meter terug te leveren aan het net tegen de stroomprijs + energiebelasting + BTW. Het grote voordeel hiervan is dat het hierdoor voor individuele huishoudens rendabel wordt om zonnepanelen