Introductie
- Uitleg doel onderzoek - Uitleg interview
- Vragen opnemen interview en anonimiteit
Publieke waarden
- Brede openingsvraag: Wat zijn de publieke waarden voor het openbaar vervoer die de rijksoverheid zou moeten garanderen?
- Hoe worden deze publieke waarden volgens u momenteel geborgd, d.w.z. kan de overheid garanderen dat eraan voldaan wordt?
- Welke rol speelt uw organisatie bij (de totstandkoming van) deze borging?
Sturingsrelatie
NB: In het geval van interview spoorvervoerders, vraag toespitsen op die specifieke vervoerder.
- In hoeverre is er sprake van verschillende doelen tussen de spoorvervoerders en de rijksoverheid? (Bijvoorbeeld t.o.v. publieke waarden waar overheid voor staat?)
- In hoeverre is er sprake van vertrouwen tussen deze twee en waar is dat op gebaseerd? (Bijvoorbeeld o.b.v. behaalde resultaten of afspraken)?
- Hebben er recent conflicten plaatsgevonden tussen vervoerder en overheid? - In hoeverre is er sprake van verschillende doelen tussen de verschillende
concessieverleners (en de rijksoverheid)?
- In hoeverre is er sprake van onderlinge samenwerking tussen de verschillende concessieverleners, bijvoorbeeld wat betreft borging van publieke waarden?
Monitoring
- In hoeverre is monitoring of prestatiemeting een geschikte wijze om publieke waarden te kunnen borgen/garanderen?
- Wat zou hiervoor een effectieve vorm kunnen zijn?
- Wat voor indicatoren zouden hiervoor gebruikt kunnen worden? o Is er bestaande data die hiervoor gebruikt kan worden? - Wie zou deze monitoring het beste uit kunnen voeren?
Afsluiting
- Is er nog iets wat ik niet gevraagd heb, wat u nog kwijt zou willen? - Aanbevelingen andere interviews of andere bronnen
Bijlage 3 - Lijst voor documentanalyse
- Landelijke kaders:o Spoorwegwet
o Wet Personenvervoer 2000
o Concessiewet personenvervoer per trein
o Besluit Toegankelijkheid van het Openbaar Vervoer o Contouren Toekomstbeeld OV 2040
o Lange Termijn Spooragenda - Concessies:
o Concessie hoofdrailnet
o Programma van Eisen Noordelijke Nevenlijnen - Bestaande monitoring/dataverzameling
o OV-Klantenbarometer 2018
o Staat van het regionale openbaar vervoer 2018 o MIPOV 2008
Soorten publieke waarden (A)
Hierbij is gekeken naar aspecten die als ‘belang’, waarde of doel worden gedefinieerd.
Soort waarden
Definities
VoorbeeldenA – Mobiliteit voor kwetsbare groepen Toegankelijkheid (voor minder validen) Betaalbaarheid (voor minder bedeelden) Beschikbaarheid (voor afgelegen gebieden)
‘‘Het spoor heeft een sociaal maatschappelijke functie doordat het een vervoersoptie biedt voor diegene waarvoor andere vormen van individueel vervoer niet beschikbaar zijn’’
B - Positieve externaliteiten
Mobiliteit (in zijn algemeenheid)
Economische ontwikkeling in stedelijke gebieden Kwaliteit van leven
‘‘Het spoor kan met weinig ruimtebeslag massale vervoersstromen aan
waarmee centra van steden bereikbaar blijven’,
‘duurzaam alternatief voor de auto’’
C - Negatieve externaliteiten
Kwaliteit van leven (impact van OV)
Veiligheid (voor ander verkeer)
Gezondheid (voor nabije omgeving OV)
‘‘Om de veiligheid en leefbaarheid te borgen zijn daarom aanvullende maatregelen […] nodig’’ D - Functioneren van de sector Kwaliteit (dienstverlening) Veiligheid (medewerkers en klanten) Betrouwbaarheid (medewerker en vervoerder)
‘‘Centraal staat een soepele deur-tot-deurreis’, ‘De inzet is om de kwaliteit van het spoor als
vervoerproduct te verbeteren’’ E - Functioneren van de overheid Democratische legitimiteit, Betrouwbaarheid (overheid)
Efficiëntie (gebruik van publieke middelen)
‘‘prijs voor de
belastingbetaler’, ‘binnen het beschikbare budget op een effectieve en efficiënte wijze dienen te worden bereikt’’
Borgingsmechanismen (B)
De wijze waarop publieke waarden gegarandeerd worden.
Borgingsmechani
smen
Definities
Voorbeelden
Borging door concurrentie Concurrentie om het spoornetwerk (OpenToegang), aanbesteden van concessies
‘‘Concessies voor openbaar vervoer worden slechts verleend nadat daartoe een aanbesteding is gehouden’’
Borging door
regelgeving vooraf
Wetgeving, Uitgeven van vergunningen,
Onderhands gunnen van concessies,
Opstellen Plan van Eisen
‘‘Het is verboden openbaar vervoer te verrichten zonder daartoe verleende concessie’’
Hiërarchische borging
Ministeriële inmenging ‘‘Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld
over nationale
vervoerbewijzen’’ Institutionele borging Netwerkafspraken binnen de
sector
‘‘De concessiehouder vraagt ten minste eenmaal per jaar
advies aan
consumentenorganisaties’, ‘abstractere
beleidsvoornemens, die we met hele sector vormgeven’’
Borging door aandeelhouderschap Goedkeuren van investeringen en beloningen ‘‘Voor de belastingbetaler, is de aandeelhouder, het ministerie van Financiën aan zet’’
Specifiek voor analyse van interviews Sturingsrelaties (C)
Definitie van de relatie tussen de vervoerders en overheden.
Soort relatie
Definities
Voorbeeld
Principaal- agentrelatie Conflicterende doelen Risicovol gedrag Sterke monitoring (bv. prestatiemeting) Geven van prikkels
‘‘Dus in zoverre streven we wel hetzelfde na. Maar in de
uitvoering van dat soort
afspraken zit natuurlijk altijd een kostenaspect’’
Principaal- stewardrelatie
Gelijksoortige doelen Intrinsieke motivatie Bieden van autonomie Uiten van vertrouwen
‘‘ik denk dat we op zich ook veel doelen hetzelfde nastreven’’
Visie op monitoring (D)
Extra codes gebruikt voor het weergeven van de visie op monitoring en eventuele tips voor het opstellen van die monitoring. Hierbij gebruik gemaakt van open codering.
Code Definities Voorbeeld
Bestaande data Opmerking over bestaande data
‘‘ProRail heeft ook gewoon als beheerder ook veel operationele informatie over treinen qua punctualiteit en dergelijke, de uitvoering. Volgens mij van alle vervoerders’’
Monitoring scope Opmerking over de gewenste scope van de sectorspecifieke monitor
‘‘ Nou ik denk dat I&W, dat wij voor onszelf moeten beslissen wat er minimaal in moet zitten’’
Monitoring uitvoering Opmerking over de uitvoering van de nieuwe monitor
‘‘Kijk ik denk dat er heel veel verschillende organisaties zijn die dit zouden kunnen uitvoeren, maar ACM zou wel mooi zijn’’
Behoefte monitoring Opmerking over behoefte aan monitoring
‘‘Het zal helpen als dat beter vergelijkbaar is denk ik’’, ‘‘Sturing en monitoring zijn twee verschillende
behoeftes, ik denk dat dat goed is om te beseffen’’ Behoefte samenwerking Opmerking over de behoefte
aan samenwerking
‘‘Voor de reiziger is nog veel winst te halen als
aanbieders data beter delen.’’