Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), a. Gemeentelijke indeling op 1 januari 2015. http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/classificaties/overzicht/gemeentelijke-indeling/2015/default.htm, retrieved 03-03-2015.
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), b. Gemeentelijke indeling op 1 januari 2000. http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/classificaties/overzicht/gemeentelijke-indeling/2000/default.htm, retrieved 03-03-2015.
Kropman, E., RTL Nieuws, Grote verschillen in zorgtarieven gemeentes.
http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/grote-verschillen-zorgtarieven-gemeentes, published 6-4-2015.
Memorie van toelichting van Wet maatschappelijke ondersteuning 2015,
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/01/14/memorie-van-toelichting-van-wet-maatschappelijke-ondersteuning-2015.html, published 14-01-2014.
Mens en samenleving, Politieke stromingen. http://mens-en-samenleving.infonu.nl/politiek/88061-politiek-voor-dummies-politieke-stromingen.html, retrieved 24-4-2015.
58
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Staat van het bestuur 2014.
http://www.kennisopenbaarbestuur.nl/thema/staat-van-het-bestuur-2014/, retrieved 15-05-2015.
Movisie. Wmo 2015: Wat is er veranderd?
https://www.movisie.nl/artikel/wmo-2015-wat-er-veranderd, published 25-1-2015.
Parlement & Politiek, a. Gemeente. http://www.parlement.com/id/vic0lcq0aryx/gemeente, retrieved 03-03-2015.
Parlement & Politiek, b. Coalitie. http://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvvp/coalitie, retrieved 23-04-2015.
Raad voor het openbaar bestuur & Raad voor de financiële verhoudingen, Autonoom of automaat? Advies over gemeentelijke autonomie.
http://www.rob-rfv.nl/rob/publicaties_rob/publicatie_rob/179/Autonoom+of+automaat%3F, published 01-08-2005.
Rijksoverheid, Nederland, a. Hoe is de zorg en ondersteuning per 2015 georganiseerd? http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/hervorming-langdurige-zorg/veranderingen-in-de-langdurige-zorg, retrieved 20-12-2014.
Rijksoverheid, Nederland, b. De zorg verandert.
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/hervorming-langdurige-zorg/documenten-en-publicaties/brochures/2014/10/20/de-zorg-verandert.html, retrieved 02-03-2015.
59
APPENDIX A
Interview:
Goedemorgen, allereerst wil ik u alvast bedanken voor het deelnemen aan mijn onderzoek. Het interview is als volgt vormgegeven. Eerst zal ik mijzelf even voorstellen, vervolgens zal ik kort de kern van het onderzoek uitleggen en daarna zullen we overgaan tot het stellen van vragen. Mijn naam is Nadieh Mulder, ik kom oorspronkelijk uit Veendam maar woon sinds een aantal jaren in Groningen. In Groningen heb ik eerst de bachelor bedrijfskunde gestuurd en momenteel ben ik bezig met de masteropleiding Business Administration – Organizational and management control en daarnaast volg ik nog een master lerarenopleiding economie/M&O. Op dit moment ben ik de eerste master aan het afronden door het schrijven van een master thesis en daarvoor is dus ook mijn onderzoek.
In het kort heeft mijn masterscriptie betrekking op het volgende. De hervormingen in de wet maatschappelijke ondersteuning hebben sinds 1 januari en ook daarvoor voor behoorlijk wat veranderingen gezorgd in de verantwoordelijkheden van gemeenten. Binnen dit onderzoek wil ik graag kijken op welke manier gemeenten omgaan met deze institutionele verandering en waar zij hun aanpak op baseren. Hierbij onderzoek ik of er een bepaalde druk is vanuit het rijk, gemeenten, burgers en andere instellingen die leidt tot eenvormigheid onder gemeenten met betrekking tot deze veranderingen. Of dat de politieke keuzen van gemeenten meer centraal staan bij het vormen van beleid, waardoor gemeenten juist heel verschillend om zouden gaan met veranderingen en er juist geen eenvormigheid zou zijn. Centraal in dit onderzoek staat dus de spanning tussen politieke keuzen van gemeenten zelf aan de ene kant en druk van andere partijen tot eenvormigheid aan de andere kant. Het gaat hierbij enkel om de nieuwe verantwoordelijkheden die gemeenten hebben gekregen dankzij de nieuwe Wmo 2015 en niet om de veranderingen met betrekking tot jeugdzorg omdat het onderzoeksgebied anders te groot zou worden. Het interview zal bestaan uit vijf onderwerpen: Algemene vragen, hoe ziet u de nieuwe regels en verantwoordelijkheden Wmo 2015, de implementatie van en het handelen naar institutionele veranderingen door uw gemeente, hoeveel ruimte er is voor politieke keuzen en als laatste hoe u de invloed van het rijk, burgers, instellingen en andere gemeenten ziet.
Met uw toestemming zou ik het interview graag opnemen zodat het verwerken nauwkeuriger en gemakkelijker zal gaan. Heeft u eventueel bezwaar tegen het noemen van uw naam of de naam van uw gemeente in relatie met de antwoorden die gegeven worden tijdens dit interview? Mocht u het interview liever anoniem houden dan is dat uiteraard ook mogelijk.
60
1. Algemeen
1.1 Zou u allereerst kort uzelf voor kunnen stellen? Hoe lang bent u al wethouder bij uw gemeente? Wat is uw achtergrond, wat heeft u voor die tijd gedaan?
1.2 Kunt u ook kort iets over de gemeente zelf vertellen? Wat is de omvang ongeveer, wat is het politieke karakter van uw gemeente en wat is echt typerend voor uw gemeente?
2. Nieuwe regels en verantwoordelijkheden Wmo 2015
2.1 Gemeenten hebben met de invoering van de Wmo 2015 de verantwoordelijkheid gekregen voor participatie en zelfredzaamheid van ouderen of mensen met een beperking. Kunt u kort toelichten wat het beleid van uw gemeente voor die tijd was en hoe u deze nieuwe verantwoordelijkheden heeft aangepakt?
2.2 Hoe bent u als gemeente met deze veranderingen met betrekking tot participatie en zelfredzaamheid omgegaan en hoe heeft u de verandering ervaren?
2.3 Hoe voert u deze nieuwe taken (participatie en zelfredzaamheid) uit? Doet u dat samen met andere gemeenten en zo ja welke?
2.4 Met hoeveel maatschappelijke instellingen werkt u samen om deze nieuwe taken vorm te geven en is dat erg veranderd vanaf 2015?
2.5 Hoe gaat u om met de middelen en het geld dat u ter beschikking heeft voor deze
verantwoordelijkheden? Heeft u bijvoorbeeld een maximum aan bestedingen vastgesteld of een bepaald budget waarbinnen u wilt blijven?
2.6 Hoe heeft uw gemeente dat bepaald? En hoe worden deze uitgaven bijgehouden? 2.7 Zou het een optie zijn voor u als gemeente om nieuwe belastingen te heffen om deze
nieuwe taken te bekostigen? Denkt u eventueel te gaan bezuinigen op andere taken/gebieden of zijn er nog andere oplossingen voor een beperkt budget?
3. Implementatie van en het handelen naar institutionele veranderingen
3.1 Welke veranderingen heeft de gemeente doorgevoerd om aan deze nieuwe verantwoordelijkheden (participatie en zelfredzaamheid) te voldoen?
3.2 Als u naar het vorige college kijkt, waar heeft het vorige college haar beleid dan op gebaseerd? Is dat meer op basis van budget, kwaliteit, politieke keuzes of iets anders? En waar baseert het huidige college het beleid op?
3.3 Hoe is dat beleid precies ontwikkeld? Wordt dat samen gedaan met andere gemeenten? Of heeft u het beleid van een bepaalde gemeente als voorbeeld gebruikt? Zo ja welke
gemeente?
3.4 Wat zijn de uitgangspunten van het beleid van uw gemeente? Welke prioriteiten heeft u gesteld?
61
3.5 Wat is daarbij belangrijk voor uw gemeente, bepaalde doelgroepen, een minimum aanbod, gelijkheid voor iedereen, veel aandacht voor mantelzorg/vrijwilligers?
3.6 Wat is binnen uw gemeente de mate van standaardisatie en maatwerk met betrekking tot de zorg aan mensen die onder de Wmo vallen?
4. Politieke invloed
4.1 Hoe zou u de politieke ideologie binnen uw gemeente omschrijven, welke normen en waarden staan centraal binnen deze coalitie? Welke partijen maken deel uit van de coalitie en hoe is de relatie van de coalitie met de raad?
4.2 Is de politieke richting binnen de gemeente terug te zien in het beleid (m.b.t. participatie en zelfredzaamheid)? Zo ja hoe?
4.3 Hoe sterk is invloed van de politieke ideologie binnen de gemeente op het vormen van beleid?
5. Invloed van het rijk, burgers, zorginstellingen en andere belanghebbenden
5.1 Vindt u dat u bij het ontwikkelen van beleid en de uitvoering ervan veel rekening moet houden met eisen vanuit de rijksoverheid waaraan voldaan moet worden?
5.2 Wordt er vanuit de rijksoverheid veel ruimte gegeven aan gemeenten voor een eigen invulling van het beleid?
5.3 Kijkt u bij het ontwikkelen van het beleid naar andere gemeenten? Wordt dat naar uw idee in de regio of in het land door veel gemeenten gedaan?
5.4 Hierboven gaf u aan dat u samenwerkt met gemeente……… Heeft deze samenwerking invloed op de ontwikkeling van het beleid in uw gemeente?
5.5 Heeft u naast de gemeente waarmee u samenwerkt nog naar andere buurgemeenten gekeken?
5.6 Kijkt u dan naar gemeenten die voorop liepen of anderszins succesvol lijken te zijn? 5.7 Kijkt u dan naar gemeenten die vergelijkbare politieke ideeën/coalities hebben?
5.8 Zijn er ook nog andere partijen waarvan u druk ervaart bij het vormen van uw beleid als gemeente? Bijvoorbeeld van instellingen die het beleid moeten uitvoeren? (grote organisaties moeten met veel gemeenten samenwerken dus die hebben ook belang bij eenvormigheid)
5.9 Ervaart u ook druk vanuit uw burgers om de veranderingen op een bepaalde manier vorm te geven?
5.10 Zijn er ook partijen of redenen voor druk tot eenvormigheid of juist tot verscheidenheid die ik hierbij ben vergeten?
62
6. Slotvragen
6.1 Wat is naar uw idee bepalender voor het beleid in uw gemeente, richtlijnen die gesteld worden door de overheid, de noodzaak tot samenwerken met andere gemeenten of politieke ideeën vanuit de eigen gemeente?
6.2 Heeft u nog verdere aanvullingen, opmerkingen of zijn er nog dingen die ik vergeten ben en waarvan u zegt dat vind ik juist wel erg belangrijk met betrekking tot dit onderwerp?