Historische Context
4.2 Interetnische projecten
Anders dan voorheen is het de Nederlandse overheid er dus aangelegen om mensen van verschillende bevolkingsgroepen met elkaar in contact te brengen. Interetnisch contact wordt van groot belang geacht om de verhoudingen tussen mensen van verschillende bevolkingsgroepen te bevorderen. In de meest recente integratienota van het Ministerie voor WWI (2007) staat daarom:
Het is nodig de etnische, culturele en levensbeschouwelijke scheidslijnen in het alledaagse sociale verkeer die er nu zijn te doorbreken. [...] Daarbij ligt een sterk accent op het bevorderen van actief burgerschap, door middel van kennis nem en van elkaars achtergronden, acceptatie van de kernwaarden van de rechtstaat, en gem eenschappelijke activiteiten. [...] Door met elkaar in gesprek te raken, krijgen we meer zicht op elkaars achtergronden en motieven [...] Weten van elkaar helpt bij wederzijdse acceptatie.
Zoals ook in het inleidende hoofdstuk van dit onderzoek is beschreven, zijn er momenteel veel initiatieven die op enige wijze contact tussen mensen van verschillende bevolkingsgroepen trachten te bevorderen; zogenaamde interetnische projecten. Het gaat dan vaak om projecten op wijkniveau die als doel hebben om vrijetijdscontacten tussen wijkbewoners met een verschillende etniciteit te stimuleren. Met de regeling Ruimte voor Contact, die in het voorgaande hoofdstuk is gebruikt om geschikte projecten te selecteren, subsidieert het Ministerie voor WWI een behoorlijk aantal van dergelijke interetnische initiatieven. Deze regeling beoogt om ontmoeting tussen autochtonen en etnische groepen te stimuleren, met uiteindelijk doel om te komen tot duurzame sociale relaties:
De onderhavige subsidieregeling is er op gericht de sociale binding te versterken tussen de diverse naar etniciteit te onderscheiden bevolkingsgroepen en deze duurzaam te verankeren. [...] Het kan daarbij gaan om heel verschillende typen van contact, zoals organiseren van ontmoeting tussen verschillende groepen, kweken van wederzijds begrip, uitwisselen van sociale en culturele inform atie, maken van afspraken om concrete problemen samen aan te pakken, vormgeven van wederzijdse hulprelaties, enzovoorts. De mogelijkheden zijn legio.10
9
Ministerie van Justitie 2006
10
Zoals uit de doelstelling van Ruimte voor Contact mag blijken, is deze regeling een voorbeeld van de logica die sinds de millenniumwisseling heerst. Zoals hierboven beschreven bestaat er volgens de Nederlandse overheid een kloof tussen verschillende bevolkingsgroepen; men leeft niet met, maar langs elkaar. Ruimte voor Contact is een specifieke (ministeriële) regeling die aan deze situatie een einde wil maken door mensen van verschillende bevolkingsgroepen te stimuleren met elkaar in contact te treden. Door ontmoeting te bevorderen in de vorm van interetnische projecten tracht de overheid bridging te bevorderen en zo de veronderstelde kloof te overbruggen.
4.3 Uitleiding
In dit hoofdstuk is uiteengezet waarom de Nederlandse overheid het van belang acht dat burgers overbruggend sociaal kapitaal (bridging) verwerven. Bovenstaande weergave is natuurlijk een versimpeling van de werkelijkheid. Deze is vaak complex en weerbarstig en laat zich niet zonder meer opdelen in vier afzonderlijke tijdsblokken. Zo is het debat dat op nationaal niveau wordt gevoerd vaak verschillend van de daadwerkelijke uitvoering van integratiebeleid op lokaal niveau. Niettemin kan men uit bovenstaande opmaken dat bridging niet altijd een doel is geweest van de Nederlandse overheid, maar met name wordt gestimuleerd sinds het accent meer is komen te liggen op de sociaal-culturele dimensie van integratie. Dit heeft er namelijk aan bijgedragen dat er een wij-zij tegenstelling in de Nederlandse samenleving is ontstaan; een kloof tussen allochtoon en autochtoon die de overheid wil overbruggen. Daarom heeft de overheid een regeling als Ruimte voor Contact gestart waarmee zij de binding tussen burgers van verschillende bevolkingsgroepen probeert te versterken. Zo probeert de Nederlandse overheid de sociale cohesie in gemengde wijken te bevorderen.
Naast het bevorderen van bridging ten behoeve van de sociale cohesie, lijkt de Nederlandse overheid echter ook een meer instrumenteel motief hiervoor te hebben. Zoals hierboven uitgelegd is de focus in het integratiedebat gaandeweg verschoven naar de culturele dimensie van integratie. Interetnisch contact is een manier om die culturele integratie van allochtone Nederlanders te stimuleren. Door interetnisch contact worden allochtone Nederlanders immers geconfronteerd met ‘de’ Nederlandse cultuur en bijbehorende waarden. Deze confrontatie stelt allochtone Nederlanders sneller in staat zich bepaalde kernwaarden eigen maken. Het argument dat interetnisch contact goed is voor de culturele integratie van migranten komt minder expliciet naar voren, maar lijkt wel degelijk aan beleid gericht op interetnisch contact ten grondslag te liggen.
Als gezegd zijn de projecten die in dit onderzoek centraal staan, geselecteerd op basis van de regeling Ruimte voor Contact. Het doel van deze regeling is, zoals hierboven valt te lezen, de sociale binding tussen wijkbewoners van verschillen bevolkingsgroepen te versterken. Formeel staat dus niet zozeer de culturele integratie van allochtone Nederlanders voorop, maar het bevorderen van de sociale cohesie in gemengde wijken. In de volgende hoofdstukken zal worden onderzocht in hoeverre interetnische projecten mensen bereiken die niet reeds beschikken over overbruggend sociaal kapitaal (hoofdstuk vijf) en, wanneer dat het geval is, welke processen er dan voor zorgen dat interetnisch contact daadwerkelijk leidt tot een toename van overbruggend sociaal kapitaal (hoofdstuk zes).