Marlou Absil Wethouder Jeugd, gezin, zorg en ontwikkeling Gemeente Peel en Maas
samenwerking met docenten, studenten en afstudeerkringen zal dit worden uitgewerkt. Voor dit onderdeel wordt verbinding gemaakt met de werkveldlijn.
Binnen de onderwijslijn gaat het met name om wat het betekent voor de professional om krachten in het gezin te versterken en het sociale netwerk beter in te zetten. Vraagt dit van de werker een andere attitude, andere kennis, andere vaardigheden en zo ja welke? De meeste professionals willen mensen helpen, willen problemen oplossen. De eigen kracht van het gezin vereist echter dat problemen niet worden overgenomen, uitzonderingen daargelaten, maar gestart wordt daar waar het gezin is, wat het gezin kan en wil. Maatschappelijke discussies over veiligheid en de angst om fouten te maken kunnen dan mogelijk als drempels ervaren worden. De ruimte voor de professional lijkt verkleind door de risicoagenda. Dat maakt dat handelen onder een vergrootglas wordt gelegd.
De resultaten van onderzoek op dit gebied dienen een plaats te krijgen in het curriculum van de opleiding Sociale Studies. Literatuurstudie zal vanzelfsprekend een onderdeel van dit onderzoek zijn. De resultaten zullen onder meer in het onderwijsprogramma een plek moeten krijgen, wellicht in de vorm van een lessencyclus.
In de werkveldlijn wordt verbinding gemaakt met het werkveld middels onder-zoek, benchmarking en training. Zo is onderzoek in gang gezet om na te gaan of laagdrempelige toegang tot een Centrum voor Jeugd en Gezin met een zelfstu-ringconcept als uitgangspunt leidt tot versterking van de eigen kracht van gezinnen. Tevens zal onderzocht worden waar het sociale netwerk van gezinnen in de hulpverlening uit bestaat en welke mogelijkheden dit biedt voor de onder-steuning van gezinnen. Immers, eerder onderzoek wijst uit dat gezinnen hun opvoedvragen wel degelijk voorleggen aan familie. In het lectoraat zal worden nagegaan of dit ook opgaat voor gezinnen in de hulpverlening.
Op sommige plaatsen in het buitenland is al de nodige ervaring opgedaan met het beter inzetten van het sociale netwerk ten behoeve van gezinnen. Onder meer in het Verenigd Koninkrijk, Scandinavië en in de Verenigde Staten. Daar wordt onder meer samengewerkt met jeugdzorginstellingen, huisvesting, schuld-sanering en buurtverenigingen en clubs om gezinnen te ondersteunen. Mogelijk bieden deze ervaringen kansen voor de Nederlandse situatie. Onderzocht zal worden welke mogelijkheden tot samenwerking en kennisuitwisseling er zijn met universiteiten, hogescholen en uitvoeringsorganisaties in binnen- en buitenland.
Rest mij een woord van dank. In de eerste plaats dank ik de provincie Limburg die dit lectoraat aanbiedt aan de Limburgse gemeenten als geschenk, als bron van ondersteuning in het transitieproces van provincie naar gemeenten en mij deze
functie toevertrouwt. Het getuigt van inzicht om middels dit lectoraat in het transitieproces niet alleen te kijken naar vormgeving, maar ook naar onderbou-wing. Pas dan kan werkelijk een slag gemaakt worden. Natuurlijk gaat mijn dank uit naar de Zuyd Hogeschool, het College van bestuur, de faculteit Sociale Studies, in de persoon van de directeur Ellen Laeven, en de wetenschappelijk directeur van CESRT, Nol Reverda voor het vertrouwen dat zij in mij hebben om aan dit
lectoraat invulling te geven. Dit bijzondere lectoraat kan echter geen vorm krijgen zonder de inzet van docenten en studenten van de Zuyd Hogeschool.
Dank ben ik aan hen eveneens verschuldigd voor de geboden mogelijkheden tot samenwerking tot op heden en voor de toekomst. Niet in de laatste plaats dank ik de directie van mijn andere werkgever, de Raad voor de Kinderbescherming, Marie-Louise van Kleef en Peter Siebers en het hoofd Juridische Zaken, Els Bokhorst. Mede door hun opstelling ben ik in staat de twee functies te combine-ren.
Vanzelfsprekend zijn er vele anderen die een bijdrage hebben geleverd aan het lectoraat en nog steeds leveren middels discussie, kritische vragen en zinvolle opmerkingen. Ook hen ben ik dank verschuldigd. Ik hoop met hen allen en met de Limburgse gemeenten, met het Limburgse expertisecentrum voor maatschappe-lijke ondersteuning EMOL, en de andere organisaties en instellingen op een vruchtbare, constructieve samenwerking, waarbij idealiter aan het doen het denken voorafgaat, zodat de transitie een stevige basis meekrijgt.
Literatuur
Ayre, P., Significant Harm: Making Professional Judgements. In: Child Abuse Review 1998, vol. 7, p. 330-342;
Baartman, H., Zorg voor veiligheid van kinderen en de menselijke factor. In: Ouderschap
& Ouderbegeleiding 2006, vol. 9, p. 248-257;
Baartman, H., Werken met angst, in: Ouderschapskennis 2010, jrg. 13, p. 125-141;
Boekhoorn, P., Jong, T. de, Gezinnen van de toekomst, cijfers en trends. Den Haag, Equality 2008;
Boermans, M.J.G.H., Vroegtijdige gezinsinterventie door de overheid in een liberale staat, academisch proefschrift. Amsterdam, Vrije Universiteit 2009,
http://hdl.handle.net/1871/13110;
Boersema, Th.Th.M.L. et al, Open brief van bezorgde jeugdrechtadvocaten, in: Proces 2009 (88) 1, p. 28-35;
Bouttelier, H., Drenth von Februar, M., Gude, R. et al, Leven in de risicosamenleving.
Amsterdam: University Press 2005;
Cardol, G., Ontheemd, vreemd en minderjarig. Tilburg: Wolf Legal Publishers 2005;
Cardol, G., Theunissen, W., Het kind: bijzonder belangrijk, Amsterdam: SWP 2007;
Cardol, G., Grenzen van meerderjarigheid, in: Dohmen, J.G.C., Draaisma, M.C.E.M., Een kwestie van grensoverschrijding. Tilburg: Wolf Legal Publishers 2009;
Cleaver, H., Cawson, P., Gorin, S., Safeguarding children, a shared responsibility.
Chichester: John Wiley& Sons Ltd. 2009;
Furedi, F., Paranoid Parenting. London: Continuum Books 2008;
Garssen, J., De Nederlandse demografie in zeven tegenstellingen. Den Haag: CBS 2007, www.cbs.nl ;
Goleman, D., Emotionele intelligentie, Amsterdam: Olympus Uitgevers 2006;
Graas, D., Janssens, R., Minder jeugdzorg, meer zelfredzaamheid. Den Haag, Raad voor Maatschappelijk Ontwikkeling, april 2011, www.adviesorgaan-rmo.nl;
Green, H., Parker, S., The Other Glass Ceiling. London: Demos 2006, www.demos.co.uk;
Hearn, J., Poso T., Smith, C., What is Child Protection? Historical and methodological issues in comparative research on lastensuojelu/child protection. In: International Journal of Social Welfare 2004, 13, p. 28-41;
Hermanns, J., Het opvoeden verleerd. Amsterdam: Vossiuspers/Universiteit van Amsterdam, 2009;
Hoek, Margreth, Ontheemd ouderschap. Betekenissen van zorg en verantwoordelijkheid in beleidsteksten opvoedingsondersteuning 1979-2002. Amsterdam, SWP 2008;
Inspectie Jeugdzorg, Jaarbericht 2010. Den Haag, Inspectie Jeugdzorg, april 2011;
Kalverboer, M., Zijlstra, E., Het belang van het kind in het Nederlands recht.
Amsterdam: SWP 2006;
Kinneging, A., Denk eerst aan je kinderen voordat je jezelf wilt ontplooien.
In: NRC Handelsblad, 21/22 april 2007;
Komter, A.E., Bugers, J., Engbersen, G., Het cement van de samenleving. Een verken-nende studie naar solidariteit en cohesie. Amsterdam: Amsterdam University Press 2004;
Levitas, R., The idea of Social Inclusion, paper gepresenteerd op de Social Inclusion Research Conference 2003, www.ccsd.ca/events/inclusion/paper/rlevitas.htm;
Lister, R., Investing in the Citizen-workers of the Future: Transformations in Citizenship and the State under New Labour. In: Social Policy & Administration 2003, vol. 37, nr. 5, p. 427-443;
Marai, Sandor, Vrede op Ithaca. Amsterdam: Wereldbibliotheek 2011;
Mann, P.H., The Concept of Neighborliness. In: American Journal of Sociology 1954, vol. 60, no 2, p. 163-168;
McCarthy, P., Laing, K., Walker, J., Offenders of the Future? Assessing the Risk of Children and Young People Becoming Involved in Criminal or Antisocial Behavior.
London: DfES 2004;
Munro, Eileen, Calder, Martin, Where Has Child Protection Gone?, in: The Political Quarterly Oxford, vol. 76, nr. 3, p. 439-445;
Munro, Eileen, Managing Societal and Institutional Risk in Child Protection.
In: Risk Analysis, vol. 29, nr. 7, 2009;
Pas, A. van der, Handboek Methodische Ouderbegeleiding, Naar en psychologie van ouderschap. Amsterdam: SWP 2006;
Perry, B.D. & Szalavitz, M., The boy who was raised as a dog and other stories from a child psychiatrist’s notebook; What traumatized children can teach us about loss, love and healing. New York: Basic Books, 2006;
Putnam, R.D., Bowling alone. New York: Simon & Schuster 2000;
Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, Burgerkracht. De toekomst van het sociaal werk in Nederland. Den Haag, RMO 2011a;
Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, Briefadvies ‘Bevrijdend kader voor de jeugdzorg’. Den Haag: RMO 2011b;
Reverda, Nol, Regionalisering en mondialisering. Delft: Eburon 2004;
Ruonavaara, H., Kouvo, A., Neighbour Relations in Contemporary Society.
Turku: University of Turku, Finland 2009, www.gla.ac.uk/media/media.;
Hans Schmeets en Koos Aarts, CBS, Limburg blijft in sociaal kapitaal achter bij de rest van Nederland, bevolkingstrends 3e kwartaal 2010, www.cbs.nl;
Slagman, Sanne, In beeld: dilemma’s in de praktijk van de Raad voor de Kinderbescher-ming. Over de invloed van maatschappelijk ontwikkelingen op rechtsstatelijke dilemma’s. Rapport Ministerie van Veiligheid en Justitie. Amsterdam, Universi-teit van Amsterdam 2011;
Smeyers, Paul, State Intervention and the Technologization and Regulation of Parenting.
In: Educational Theory 2010, vol. 60, nr. 3, p. 265-270;
Smeyers, Paul, Child rearing in the “ Risk” Society: on the Discourse of Rights and the
“Best Interests of a Child”. In: Educational Theory, vol. 60, nr. 3, p. 271-284, 2010;
Smith, Richard, Total Parenting. In: Educational Theory, vol. 60, nr. 3, p. 357-369, 2010;
Sociaal en Cultureel Planbureau, Gezinsrapport 2011: Een portret van het gezinsleven in Nederland. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 2011;
Vansieleghem, N., The residential parent to come: on the need for parental expertise and advice. In: Educational Theory, vol. 60, nr. 3, p. 341-355, juni 2010;
Winter, M. De, Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding. Amsterdam: SWP 2011;
Yperen, prof.dr. T.A. van, Stam, drs. P.M., Opvoeden versterken, onafhankelijk advies in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Den Haag: Vereniging van Nederlandse Gemeenten, 2010.
Zuyd Onderzoek
Lectoraat ‘Opvoeden in het Publieke Domein’
Postbus 550 6400 AN Heerlen www.zuyd.nl info@zuyd.nl
Colofon
Tekst dr. mr. Goos Cardol
Eindredactie Dienst Marketing en Communicatie Basisontwerp Zuiderlicht, Maastricht
Vormgeving Lücker Design, Sittard Druk Schrijen-Lippertz, Voerendaal
© Goos Cardol 2012
Alle rechten voorbehouden. Behalve de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur of Zuyd Onderzoek.