SOCIAAL-LIBERALISME
Fleur de Beaufort & Patrick van Schie (2014) Amsterdam: Boom ISBN: 978 90 8953 3760 | NUR 680 88 89 idee maar t/ april 2015 W elleman
Als in het laatste hoofdstuk de huidige status van het sociaal-liberalisme in met name Nederland en Groot-Brittannië wordt geschetst, dan blijkt daaruit dat er in de ogen van de auteurs voor so-ciaal-liberalen nog het nodige werk te doen valt: “ideologieën en substromingen […] staan niet in marmer gebeiteld, zeker niet voor liberalen. Willen zij werkbaar zijn, dan dienen zij te worden bijgeslepen aan de zich veranderende werkelijk-heid.” Met deze werkelijkheid wordt gedoeld op de gemeenschap, de maatschappij, waartoe de sociaal-liberale theorie zich steeds weer op nieuw dient te verhouden. Daarmee ligt er een taak voor de sociaal-liberalen van nu. De leidende vragen die de auteurs hierbij alvast cadeau doen, zijn: waar ligt de absolute verdedigingslinie van de individuele rechten? En welke offers mogen van een individu worden gevraagd ten behoeve van de samenleving waar hij deel van uitmaakt en welke offers gaan te ver?
DE TOEGEVOEGDE WAARDE van het werk van De Beaufort en Van Schie zit hem met name in het feit dat er een historische context wordt geschetst die het sociaal-liberalisme recht doet en die bre-der is dan de traditionele tijdlijn die voert langs Kant, Mill, Rawls en Kymlicka. Een prestatie op zich, gezien de onoverzienbare hoeveelheid lite-ratuur die er over (sociaal-)liberalisme beschik-baar is. Daarnaast wijzen de auteurs dus op de uitdaging die er voor sociaal-liberalen ligt in het opnieuw duiden van de relatie individu-gemeen-schap. Een terechte observatie, waarvan het be-lang niet onderschat moet worden. Zeker in een tijd waarin de vraag wie voor wie en wat betaalt zeer actueel is.
Han van Nieuwaal studeerde filosofie in Leiden en
Istanboel. Het afgelopen jaar werkte hij op freelancebasis voor communicatiebureau Het Portaal in Turkije, waar hij sinds dit jaar weer als projectmedewerker vanuit Rotterdam voor werkt.
waarmee de auteurs zelf ook lijken te worstelen. Twee hoofdstukken verder wordt Will Kymlicka namelijk opgevoerd als vertegenwoordiger van het hedendaags sociaal-liberalisme. Op zichzelf wellicht een terechte constatering, maar het is juist Kymlicka die het liberalisme verdedigde te-gen de communitaristische doctrine waarbij een grote waarde wordt toegedicht aan de gemeen-schap en waaraan het individu in morele zin als het ware wordt uitgeleverd.
DEZE DISCREPANTIE legt dan ook direct het zwak-ke punt van Sociaal-liberalisme bloot: wat betreft het plaatsen in het juiste historische perspectief leveren de auteurs een nuttige bijdrage aan het debat rondom de sociaal-liberale traditie, maar zodra zij invulling proberen te geven aan waar deze traditie voor staat, dan blijken zij minder zeker van hun zaak. Dit terwijl zij toch stellen “duidelijk [te willen] maken wat het sociaal-libe-ralisme werkelijk inhoudt”. Het feit dat het een uitdaging is om deze taak in nog geen tweehon-derd bladzijden te volbrengen, neemt niet weg dat een iets verdere verdieping in de liberale theorie dan uiteindelijk in het boek plaatsvindt, wellicht tot een meer samenhangend begrip van het soci-aal-liberalisme zou leiden.
redactieraad
Annet Aris (vz.), Cathy van Beek, Peter van den Besselaar, Meryem Cimen, Denise van Dalen, Han Entzinger, Corina Hendriks, Sandra Korthoff, Jochem Lybaart, Mark van Ostaijen, Mark Sanders, Mark Snijder, Pier Vellinga, Ad van Vugt, Andrys Wierstra,
Berber Wierstra
eindredactie
Corina Hendriks i.s.m. Inge van der Leeuw
aan dit nummer werkten mee:
Daniël Boomsma, Jasper Bongers, Fabian Dekker, Ronald Dekker, Maarten Gehem, Sjoerdje van Heerden, Sjir Hoeijmakers, André Jonkers, Alexander Rinnooy Kan, Bart Luttikhuis, Frank van Mil, Bastiaan Nugteren, Erkan Özs˛en, Jos Sanders,
Patrick van Schie, Joop Schippers, Robbert Smet, Hans van der Steen, Toon Taris, Felix Zwart
fotografie
Herman Wouters
illustraties
Erik Haverkort, Peter Welleman
ontwerp
de ontwerpvloot
druk
Ando bv, Den Haag
Lezersbijdragen zijn welkom. Inlichtingen over voorwaarden en redactiebeleid kunt u opvragen bij de redactie: idee@d66.nl Een jaarabonnement kost €36 en voor
studenten €21 (kopie studentenkaart meesturen). Een Tablet-abonnement is €21; voor reguliere abonnees is dit abonnement gratis. Het abonne-ment gaat per direct in. Er geldt een opzegtermijn van 1 maand. Losse nummers op aanvraag.
idee
tijdschrift
Mr. Hans van Mierlo Stichting
jaargang 36 nummer 1 maart/april 2015
Idee verschijnt 4× per jaar ISSN nr. 0927-2518
uitgave en administratie
Mr. Hans van Mierlo Stichting Hoge Nieuwstraat 26
2514 el Den Haag t 070 356 60 66
mrhansvanmierlostichting.nl
DE AUTEURS
Daniël Boomsma is jurist en publicist, werkt voor
de Tweede Kamerfractie van D66, en is kernlid van de Vlaamse denktank Liberales.
Ronald Dekker is arbeidseconoom en onderzoeker
bij het instituut Reflect, Universiteit van Tilburg.
FabianDekker is arbeidssocioloog en verbonden
aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
SjoerdjevanHeerden is politicoloog en publicist.
Ze is gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in immigratie- en integratievraagstukken, politieke communicatie, partijcompetitie en radicaal rechts populistische partijen. Daarnaast heeft zij onderzoek gedaan op het gebied grootstedelijk beleid en
huisvestingsgedrag.
BartLuttikhuis is postdoctoraal onderzoeker aan
het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (kitlv-knaw) te Leiden. Hij is gespecialiseerd in de laat-koloniale geschiedenis en de dekolonisatie van Indonesië. Momenteel is hij verbonden aan het project ‘Nederlandse mili-taire operaties in Indonesië, 1945-1950’.
HanvanNieuwaal studeerde filosofie in Leiden en
Istanboel. Het afgelopen jaar werkte hij op free- lancebasis voor communicatiebureau Het Portaal in Turkije, waar hij sinds dit jaar weer als project-medewerker vanuit Rotterdam voor werkt.
BastiaanNugteren is masterstudent Colonial &
Global History aan de Universiteit Leiden. Hij liep
in 2014 stage bij het onderzoeksproject
‘Nederlands Militair Optreden in Indonesië, 1945-1950’ van het Koninklijk Instituut voor Taal- Land- en Volkenkunde (kitlv).
FrankvanMil is wetenschappelijk directeur van
de Van Mierlo Stichting, wetenschappelijk bureau D66.
Erkan Özs˛en heeft een startup-bedrijf in business
development voor ingenieurs. Hij volgde een doctoraalstudie politieke economie en een mas-teropleiding Europese Politiek aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is lid van de D66-thema-afdeling Digitaal.
JosSanders is werkzaam bij TNO Sustainable
Productivity & Employability.
PatrickvanSchie is directeur van de
Telders-stichting, wetenschappelijk bureau van de VVD.
JoopSchippers is hoogleraar Arbeidseconomie
aan de Universiteit Utrecht.
RobbertSmet is gefascineerd door Azië en
poli-tiek. Hij werkt als adviseur public affairs bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (nvz).
ToonTaris is hoogleraar Arbeids- en
organisatie-psychologie aan de Universiteit Utrecht.
FelixZwart werkt in public affairs en onderzoek
in private equity en venture capital. Hij studeerde sociologie, geschiedenis en economie aan de Universiteit Utrecht. Binnen D66 is hij actief in de thema-afdeling Economie en bestuurslid van de thema-afdeling Sociaal-Liberalisme.