Gesproken met: Petra Goessen en Marieke Hazelhoff
Plaats: Leiden
Datum: 26 februari 2008
Hoogheemraadschap van Rijnland
Het Hoogheemraadschap van Rijnland beheert een deel van de Noordzeekust van Dijkring 14 (Zuid-Holland), namelijk tussen het zuidelijke havenhoofd van IJmuiden en de grens tussen Scheveningen en Wassenaar. Petra Goessen is als
beleidsmedewerker nauw betrokken bij het beheer van de duinwaterkering. Op korte termijn treedt zij in dienst bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Het is de bedoeling dat Marieke Hazelhoff haar taken gaat overnemen.
Duinwaterkeringen in kustplaatsen IJmuiden
Bij IJmuiden gaan er al jaren stemmen op om het bebouwd gebied ten zuiden van de havendam tegen overstromingen te beschermen. Dit gebied is daarom opgenomen in het project bescherming kustplaatsen. Dreigingen komen vanuit het noorden over de Pier heen. De overstromingskans bedraagt hier circa 1/500 per jaar. Voor dit deel van de (zandige) waterkering zijn geen randvoorwaarden beschikbaar. Ten zuiden van het gebied ligt een duinmeer dat wordt afgeschermd van de zee middels een zeereep. Hier kleeft wel een dilemma aan. Deze zeereep biedt namelijk veiligheid, maar belemmert ook de ontwikkeling van een waardevol brak milieu in het meer. Tussen dit meer en het bebouwd gebied ligt een zandige kering die een stormvloed met een kans van 1/1000 tot 1/4000 kan weerstaan.
Zandvoort
Uit de tweede toetsronde is gebleken dat de waterkering zoals vastgelegd in de legger niet voldoet aan de veiligheidseisen. Fysiek zijn de binnenduinen wel sterk genoeg om het water te keren, maar hiervoor is uitbreiding van de legger in landwaartse richting noodzakelijk. Omdat dit niet in overeenkomst is met het advies van de commissie Poelmann, is besloten om de waterkering in Zandvoort op het
Hoogwaterbeschermingsprogramma te plaatsen. Vanuit oogpunt van ruimtelijke
kwaliteit wordt hierbij gedacht aan een oplossing met een dijk in een duin, vergelijkbaar met Noordwijk. Probleem is dat voor dit type waterkeringen nog geen toetsvoorschriften bestaan. Ook Zandvoort krijgt een beschermingsniveau voor het buitendijks bebouwde gebied.
Noordwijk
Bij Noordwijk is inmiddels een versterkingsmaatregel uitgevoerd in de vorm van een dijk in een duin. Hierbij is aan het zand voor de dijk sterkte toegekend bij het ontwerp. Hiervoor zijn echter nog geen toetsregels beschikbaar. Het hoogheemraadschap vraagt of deze er alsnog kunnen komen. Ook Noordwijk maak deel uit van het project
bescherming kustplaatsen.
Katwijk
Tijdens de tweede toetsronde is geconstateerd dat de uitwateringssluis niet aan de toetsvoorwaarden voldeed. Bij een beoordeling van de veiligheid op grond van het nieuwe Technisch Rapport Duinafslag 2006 is gebleken dat ook de duinwaterkering onvoldoende sterkte biedt. Probleem hierbij is dat het grensprofiel onvoldoende hoogte bezit. (Een hoogte van 1 meter boven het rekenpeil is een vereiste.) Op grond hiervan
zullen ook bij Katwijk versterkingswerkzaamheden worden uitgevoerd. Ook hier wordt gedacht aan een dijk in duin oplossing. Ook Katwijk is opgenomen in het project bescherming kustplaatsen.
Het hoogheemraadschap vraagt zich af of er tijdens storm zandverlies kan optreden door de aanwezigheid van een geul buiten de uitwateringssluis. Het huidig
toetsinstrumentarium voorziet hier niet in.
Uitvoering tweede toetsronde
Het hoogheemraadschap heeft de toets van de duinen uitbesteed aan twee bedrijven. Ingenieursbureau Alkyon heeft de toets verzorgd van de duinen in de kustplaatsen. Bureau Koster heeft de toets uitgevoerd in de onbebouwde duingebieden.
Legger
De legger voor de duinwaterkering is in 2000 vastgesteld en zal na uitvoering van de zwakke schakels opnieuw worden vastgesteld.
Strandovergangen
De meeste strandovergangen leveren geen problemen op in de toets, omdat ze hoog over het duin heenlopen. Tussen RSP 66.25 en RSP 66.50 bevindt zich echter een lage strandovergang bij een pleintje. Het hoogheemraadschap wil graag weten welk risico deze strandovergang meebrengt.
Strandtenten
Op een aantal locaties is jaarrond exploitatie toegestaan. Hiervoor worden strikte eisen gesteld aan de afstand tot de duinvoet (minimaal gelijk aan de hoogte van de strandtent ten opzicht van de duinvoethoogte) en de afstand tot de hoogwaterlijn (minimaal tien meter). Bij Bloemendaal wordt zand vanuit het strand aangevoerd om buffers aan te leggen waar de strandtenten op worden geplaatst. Deze hebben een hoogte van 6 m +NAP. Het zand hiervoor is afkomstig van de tweede brekerbank.
Dynamisch duinbeheer
Het waterbedrijf PWN (Puur Water en Natuur) is beheerder van het duingebied in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Om de natuur te bevorderen is een inventarisatie gemaakt van mogelijkheden om de duindynamiek in het gebied te herstellen. Hierbij zijn de volgende mogelijkheden in beeld:
• Bij paal 59 wordt gedacht aan het herstel van een parabolisch wit duin. Dit betekent dat de zeereep over 150 meter kan verstuiven. Op de zuidrand van dit gebied bevindt zich echter een bunker uit de Tweede Wereldoorlog die geen gevaar mag opleveren voor de omgeving.
• Bij Paal 61 is de zeereep onderhevig aan erosie. Er zijn plannen om de achterliggende duinvallei, de Parnassia Vlakte toegang te geven tot de zee. Tussen Paal 72 en 74 is eveneens ruimte voor duindynamiek. De zeereep is echter te hoog om verstuiving mogelijk te maken. Om deuken in de zeereep mogelijk te maken krijgen toeristen toegang tot de zeereep waardoor de vegetatie wordt vertrapt.
Pijpleidingen
Er komen op twee locaties pijpleidingen voor in de duinwaterkering van het
hoogheemraadschap. Bij Paal 58 komt er een pijpleiding aan land. Ten zuiden van Zandvoort loopt er door de zeereep een gasleiding tot RSP 72.
HISKUST
Het Duintraject Scheveningen – Noordwijk is uitgekozen als proefgebied voor het project HISKUST. Hier zijn zowel Hoogheemraadschap van Delfland als
Hoogheemraadschap van Rijnland bij betrokken. Inhoudelijk is de hybride constructie bij Noordwijk niet goed ingevoerd in het ontwikkelde softwareprogramma. Het is de bedoeling om tijdens de Taskforce Management Overstromingen (TMO) een doorbraak in dit duingebied te simuleren.