professionals Hoe komen professionals in hun werk eenzaamheid tegen? Ervaringen
Praktijkverpleegkundige (werkzaam binnen een huisartsenpraktijk)
- Neemt bepaalde medische of verpleegkundige taken en handelingen over van de huisarts.
- Gaat op huisbezoek als de huisarts een problematische thuissituatie constateert (huisarts -> signalerende functie). Onderdeel van deze problematische
thuissituatie kan eenzaamheid zijn.
- Eenzame mensen worden gewezen op dienstencentra en daarnaast wordt gevraagd of ze openstaan voor contacten met vrijwilligers.
- “Er is er veel en goed aanbod in Utrecht. Er is voor elk wat wils. De Zonnebloem en het Rode Kruis organiseren veel activiteiten voor eenzame mensen. Mensen die hulp aanvaarden, ervaren dit als prettig”.
Ouderenadviseurs (werkzaam binnen dienstencentrum / gezondheidscentrum de Plantage)
- Ouderenadviseurs worden ingeschakeld door buren, de thuiszorg, de pastor, de pedicure, de familie, de praktijkverpleegkundige of door de eenzame persoon zelf.
- Taak: ouderen helpen om oplossingen te bedenken voor uiteenlopende problemen waar ze tegenaan lopen. De ouderenadviseur is goed op de hoogte van alle voorzieningen in de buurt en kan een oudere informatie en advies geven. Ouderen kunnen naar het dienstencentrum komen (De Plantage), maar ouderenadviseurs houden ook huisbezoeken.
- Binnen het dienstencentrum is er dagopvang (met onder andere ontspanning-, ontmoeting- en bewegingsactiviteiten) en dagverzorging. Voor mensen die niet zelf op pad kunnen gaan worden vrijwilligers gezocht die bij de eenzame persoon langsgaan.
- Dienstencentrum de Plantage is een drukbezocht dienstencentrum. “Groepsactiviteiten worden goed bezocht. Voor veel ontmoetingsactiviteiten zijn wachtlijsten en dat is frustrerend”.
Ouderenwerkster (werkzaam binnen dienstencentrum Zuilen)
- Coördineert het ouderenwerk binnen dienstencentrum Zuilen. - Binnen het dienstencentrum staat ontmoeting centraal en daarom is er dagelijkse vrije inloop. Het dienstencentrum richt zich op groepswerk. Er worden diverse activiteiten georganiseerd. Mensen worden geïnformeerd door middel van folders waar activiteiten in worden genoemd. Daarnaast worden mensen wel eens doorverwezen door maatschappelijk werk, de politie of een huisarts. Binnen het dienstencentrum wordt een passende groepsactiviteit gezocht of er wordt gezocht naar passend vrijwilligerswerk voor de eenzame persoon.
- Het dienstencentrum onmisbaar is: “Als het dienstencentrum bijvoorbeeld drie weken dicht zit, worden mensen depressief en ziek. Als het dienstencentrum weer open gaat, dan zeggen ze vaak dat ze niet zonder het dienstencentrum kunnen en heel depressief zijn geweest toen het dicht zat”.
Sociaal psychiatrisch verpleegkundige (werkzaam voor Indigo)
- Biedt mentale ondersteuning aan mensen met psychische of psychiatrische klachten. Huisartsen zijn de belangrijkste verwijzers.
- Veel (matige) eenzame mensen worden verwezen naar welzijnsorganisaties en vrijwilligersorganisaties als het draait om het opbouwen van een nieuw netwerk of nieuwe contacten.
- “Als er passend aanbod komt voor eenzame mensen, dan zullen deze mensen minder lichamelijke klachten ondervinden, en minder naar de huisarts gaan. Kortom, het levensgeluk zal omhoog gaan”.
Geïnterviewde
professionals Hoe komen professionals in hun werk eenzaamheid tegen? Ervaringen
Maatschappelijk werkers - Mensen kunnen bij maatschappelijk werkers terecht met uiteenlopende problemen als rouw en verdriet, problemen op het werk en depressiviteit. Tijdens gesprekken met cliënten vragen maatschappelijk werkers of iemand alleen is. Als mensen daar ja op antwoorden, wordt er doorgevraagd. Er wordt gevraagd of mensen het alleen zijn vervelend vinden. Als mensen deze vraag met ja beantwoorden, wordt er gevraagd naar eenzaamheid.
- Mensen die aangeven eenzaam te zijn worden doorgestuurd naar een buurthuis of bingoavond. Assistent wijkmanager in Ondiep en Pijlsweerd (werkzaam bij Wijkservicebureau Noordwest)
- Eerste aanspreekpunt voor inwoners uit de wijk Ondiep en Pijlsweerd. - “Het is niet mijn taak om iets aan eenzaamheid te doen. Ik signaleer wel veel eenzaamheid, maar doe daar weinig mee. Ik kan wel, net als het wijkbureau Noordwest, een signalerende functie vervullen. Maar het is dan wel zaak dat we ergens terecht kunnen met onze signalen en dat er wat met deze signalen gedaan wordt. Het is nu vaak zo dat instanties waar we met signalen heen geen, heel druk zijn en daardoor weinig doen met de signalen die ze doorkrijgen.” - “Er wordt al heel veel georganiseerd in Ondiep en dat wordt alleen maar meer (dienstencentra, gezondheidscentra, voorzieningengebouw).”
Consulent op het gebied van
vriendschapsbemiddeling en activerend huisbezoek (werkzaam bij Bureau Rechtstreeks)
- Bureau Rechtstreeks verzorgt vriendschapsbemiddeling en activerend huisbezoek. Vriendschapsbemiddeling is bedoeld voor Utrechtse 55-plussers die sociale contacten willen opbouwen in Utrecht. Ze komen met elkaar in contact via een telefoonvrijwilliger, een oproepje in een nieuwsbrief of op een contactbijeenkomst. Voor mensen die een extra steuntje in de rug nodig hebben is er activerend huisbezoek. Vrijwilligers en stagiaires komen ongeveer zes maanden tot een jaar regelmatig op bezoek bij mensen om hen te helpen weer een sociaal leven op te bouwen. Na ongeveer een jaar wordt gekeken of de cliënt zelf stappen kan ondernemen om zich te redden in de maatschappij. Als wordt geconstateerd dat dit niet lukt, wordt een vervolgtraject ingezet (bijvoorbeeld een vrijwilliger die elke week langskomt).
- Huisartsen en praktijkverpleegkundigen sturen mensen door naar Bureau Rechtstreeks.
- “Vriendschapsbemiddeling wordt positief ontvangen. Het cliënttevredenheid onderzoek wees uit dat 99% van de ingeschreven ouderen tevreden is. Mensen die niet tevreden zijn, zijn ook vaak niet te koppelen, ze leggen de lat te hoog. Er staan vooral vrouwen ingeschreven bij Bureau Rechtstreeks. Wat opvalt is dat de oudere Nederlandse doelgroep niet gekoppeld wil worden aan een buitenlander. Een hetero koppelen aan een homo lukt meestal ook niet.” - “Activerend huisbezoek wordt positief gewaardeerd door de deelnemers. Over het algemeen is de tevredenheid hoog. Wat opvalt, is dat mensen die gebruik hebben gemaakt van activerend huisbezoek, daarna makkelijker zelf stappen durven ondernemen bij het opbouwen van een sociaal leven”.
Sociaal cultureel werkster (werkzaam bij Buurthuis Zuilen)
- Houdt zicht bezig met het project Actief naar werk in Buurthuis Zuilen. Het doel van dit project is om mensen weer aan het werk te helpen, zodat ze weer participeren in de maatschappij. Er maken veel mensen gebruik van het project. Naast het project Actief naar werk, worden er in Buurthuis Zuilen veel
activiteiten georganiseerd. De doelgroep waar het buurthuis zich op richt bestaat uit volwassenen van 18+.
- Buurthuis Zuilen draait goed: “Het is vechten om ruimtes. De dialoogavond is een voorbeeld van een leuke en goedlopende activiteit. Echter, deze worden wel bezocht door een bepaald publiek. Het zijn vaak mensen die het belang inzien van een ontmoeting. Er moet namelijk een bepaald besef bij een eenzaam persoon zijn, dat hij of zij zelf een mogelijkheid heeft om er wat aan te doen”.
Geïnterviewde
professionals Hoe komen professionals in hun werk eenzaamheid tegen? Ervaringen
Wijkverpleegkundige (werkzaam op consultatiebureau voor senioren)
- Op het consultatiebureau voor senioren voeren wijkverpleegkundigen gezondheidscontroles uit bij ouderen van 55+. Het doel is om
gezondheidsproblemen tijdig te signaleren (preventieve insteek). Tijdens een gesprek kan een oudere zijn verhaal vertellen. Daarnaast vraagt de
wijkverpleegkundige naar sociale aspecten, waaronder eenzaamheid en het activiteitenpatroon. De taak van de wijkverpleegkundige is om ouderen advies te geven.
- Indien noodzakelijk vindt er doorverwijzing plaats naar bijvoorbeeld een ouderenadviseur, een huisarts, of thuisbegeleiding. Ook wordt de oudere gewezen op het bestaan van groepsactiviteiten, rouwverwerking of een beweegaanbod.
- Tijdens de gesprekken wordt veel resultaat geboekt. De individuele benadering is succesvol, omdat er voldoende tijd is voor de oudere en dat zorgt voor vertrouwen. Vaak volgen mensen de adviezen van de wijkverpleegkundige op en nemen ze de hulp aan.
- Naast de individuele consulten heeft het consultatiebureau ook dagopvang, eettafelprojecten en een koffie-inloop. Het aantal mensen dat deelneemt aan bepaalde activiteiten is wisselend.
- Sinds kort is er ook een Senioren Adviespunt waar ouderen met al hun problemen terecht kunnen. De wijkverpleegkundige geeft aan dat er veel gebruik wordt gemaakt van dit adviespunt.
Marokkaanse zorgconsulente
(werkzaam voor Aveant)
- Allochtone zorgconsulenten werken voor de allochtone patiënten van verschillende hulpverleners in Utrecht. Ze geven voorlichting over gezondheid, chronische ziektes, opvoeding en de Nederlandse gezondheidszorg. Behalve voorlichting en informatie geven, kan een zorgconsulent de vragen van de hulpverlener en de patiënt verhelderen en de patiënt verder begeleiden.
- De Marokkaanse zorgconsulente heeft aangegeven dat er in buurthuizen veel wordt georganiseerd voor allochtonen. De activiteiten richten zich voornamelijk op vrouwen. Vergeleken met 10 jaar geleden gaan er steeds meer Marokkaanse vrouwen naar buurthuizen. De activiteiten die in de buurthuizen georganiseerd worden sluiten aan bij de behoeften (kooklessen, sportaanbod). Echter, het zijn kortdurende activiteiten. Na de activiteiten zitten de Marokkaanse vrouwen weer alleen thuis.
Turkse zorgconsulente
(werkzaam voor Aveant) - Allochtone zorgconsulenten werken voor de allochtone patiënten van verschillende hulpverleners in Utrecht. Ze geven voorlichting over gezondheid, chronische ziektes, opvoeding en de Nederlandse gezondheidszorg. Behalve voorlichting en informatie geven, kan een zorgconsulent de vragen van de hulpverlener en de patiënt verhelderen en de patiënt verder begeleiden.
De Turkse zorgconsulente heeft te kennen gegeven dat het huidige aanbod voor Turkse mensen beperkt is. Er worden weinig activiteiten georganiseerd en ook het aantal uitstapjes voor Turkse mensen is beperkt. Bovendien is de
begeleiding van activiteiten in het Nederlands. Door de taalbarrière kunnen Turkse mensen daarom niet deelnemen aan activiteiten in buurthuizen. Naast de taalbarrière, zijn ook dure activiteiten een belemmering om aan activiteiten deel te nemen. Uitjes moeten vaak uit eigen zak worden betaald worden. De eerste generatie Turken is veelal met pensioen en heeft geen geld om dure activiteiten te betalen. De tweede generatie Turken is belast met dure school- en
studiekosten voor hun kinderen, waardoor er geen geld overblijft voor deelname aan activiteiten in buurtcentra.
Geïnterviewde
professionals Hoe komen professionals in hun werk eenzaamheid tegen? Ervaringen
Sociaal cultureel werkster (allochtoon
vrouwenwerk)
(werkzaam bij buurthuis de Uithoek)
Buurthuis de Uithoek organiseert activiteiten voor autochtone en allochtone volwassen Utrechters, waarbij te denken valt aan bingoavonden en bijvoorbeeld bewegingsgroepen voor allochtone vrouwen.
- “Door de activiteiten wordt de eenzaamheid beperkt minder. Na een bingo-avond gaat iedereen weer zijn eigen (eenzame) weg”.
- “ Als allochtone vrouwen hebben deelgenomen aan een bewegingsgroep dan glinsteren hun ogen, hoor je ze enthousiast praten, voelen ze zich jong en straalt de positiviteit van hun gezicht af.”
- Er zijn weinig activiteiten voor allochtone oudere mannen. Er wordt meer georganiseerd voor vrouwen.
- Allochtonen willen graag in contact komen met autochtone Utrechters, maar door de taalbarrière durven ze de eerste stap niet te zetten. Echter, vooral autochtone ouderen willen niet deelnemen aan activiteiten waar ook allochtonen aan deelnemen.
- Autochtone mannen en vrouwen kunnen gezamenlijk deelnemen aan activiteiten. Voor allochtone mannen en vrouwen ligt dit anders. Bepaalde activiteiten (bijvoorbeeld een beweeggroepje) zullen gescheiden worden uitgevoerd.