• No results found

https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/gemist/item/het-debat-over-de-sleepwet/

(…)

Hertsenberg: Goed, Quirine Eijkman, bent u bang dat deze wet gevolgen heeft voor de privacy van burgers?

Eijkman: Nou dat heeft deze wet zeker, het heeft een behoorlijke inbreuk op de privacy, en dat mag ook. Want we hebben niet voor niks een inlichtingendienst die onze veiligheid beschermt, dat is dus

ook een mensenrecht. Tegelijkertijd is de inbreuk vrij fors. En dat klopt dat er waarborgen zijn, de vraag is of die waarborgen toereikend zijn. En niet te veel gefocust zijn alleen op de wet, maar ook of het doel, de doelmatigheid goed is. Of het doel van de inzet van een bevoegdheid ook tot meer

veiligheid leidt. Dat is één ding. Het tweede is de privacy van burgers die geen target zijn. Zeg maar

niet mensen waar de AIVD misschien extra interesse in heeft. En dat kan je wel zien als een behoorlijke inbreuk.

H: Ja want daar worden ook gegevens van verzameld?

E: Ja, daar worden gegevens van verzameld. Nu wordt er wel een onderscheid gemaakt, ook in de controle. Vaak wordt er gezegd nou 98% van die gegevens wordt weggegooid. Dus de bulk wordt eigenlijk weggegooid. Maar je zou kunnen zeggen dat is toch ook een privacy inbreuk en bijvoorbeeld hoelang die gegevens wel of niet bewaard kunnen worden, daar zijn wel veel vragen over. Niet alleen door het College van de Rechten van de Mens maar ook door andere stakeholders.

H: Wat voor stakeholders heb je het dan over?

E: Je zag in het filmpje al, Bits for Freedom, 29 wetenschappers die gereageerd hebben, 1100 mensen die gereageerd hebben op de publieke consultatie van deze wet voordat die naar de Tweede Kamer ging. Daar is iets mee gedaan, in het tweede wetsvoorstel. Maar je had nog veel beter kunnen luisteren naar de vijftig amendementen en moties die in de Kamer zijn besproken. En bijna geen enkele is daarvan aangenomen.

(…)

H: Bent u het eens dat het op deze wet beter is dan elders in Europa?

E: Nou, op onderdelen misschien zeker, op andere onderdelen niet. Maar we hebben ook wel hele ruime bevoegdheden op deze wet. En dan hebben we gezegd: ‘’Vooraf is er een rechtmatigheidstoets. Dus klopt het wat er in de wet staat?’’ Achteraf hebben we ook toezicht, van die controlecommissie de CTIVD. Commissie van toezicht, alleen dat is niet altijd bindend. We hebben ook nog de Tweede Kamer, er wordt weleens gezegd: ‘’De commissie stiekem, de vijf belangrijkste fractievoorzitters in de Tweede Kamer. Daar is heel veel toezicht’’. Maar er worden ook hele ruime bevoegdheden gecreëerd. En de vraag is of je dat niet bindend moet laten zijn. De bewaartermen van die data waar ik het eerder over had, zijn ook vrij fors

(…)

H: Ja, mevrouw Eijkman, wat denkt u? Is de wet tekstgericht genoeg? En duidelijk genoeg? E: Nou, het is op zich ingewikkelde materie, maar dat komt ook omdat er heel veel verschillende bevoegdheden in staan. Het is zeker nodig, dat stellen het College voor de Rechten van de Mens en anderen ook niet ter discussie. Maar de vraag is: ‘’Hoe breed zijn die bevoegdheden’’? En de commissie Dessens, die heeft zeg maar het vooronderzoek gedaan van deze wet, zij zeiden: ‘’Het is absoluut nodig, de technologie, maar daar moet forse controle tegenover staan’’. Niet alleen of het mag in de wet, maar ook of het doelmatig is, dus wordt dat doel bereikt? En daar kan je wel vragen over stellen. Dat is besproken in de Eerste Kamer, maar ook in de Tweede Kamer. Tegelijkertijd kan je zeggen: ‘’Nou, hoe hard is die garantie’’? Professor van Eijk zei het net ook, hopelijk wordt het meegenomen in de evaluatie over twee jaar, maar dat zijn geen harde toezeggingen.

Bertholee (AIVD): Het zit wel in de wet he, de doelbinding. Een van de, elke keer als we een

bijzondere bevoegdheid toepassen, als we, laat ik het maar even noemen, als we tappen, of hacken of iets anders doen. Elke keer opnieuw, dan moeten wij ons afvragen voordat we dat doen, past het in het onderzoek wat we opgedragen gekregen hebben?

B: Ik mag het niet zomaar doen. H: Nee.

B: Ik moet afwegen of het proportioneel is, of de inbreuk op de privacy in verhouding staat tot het plan dat gediend is en of het echt het lichtste middel is wat beschikbaar is.

H: Ik hoor een maar

E: Ja dat is zeker zo, en dat doet de dienst nu ook al. Tegelijkertijd zou je kunnen zeggen voor het vertrouwen van mensen die ook gaan stemmen in dit referendum, is het goed om te horen dat de diensten dat doen en dat deden ze ook al. Tegelijkertijd, in hoeverre is de controle daarop he, of het proportioneel gebeurt of niet, in hoeverre is dat voldoende? Nou die toezegging…

H: Proportioneel is, hoe smal is dan ook de groep die onderzocht wordt? Bedoelt u dat met proportioneel?

E: Ja, nou je zou ook kunnen zeggen van, het middel, is dit nou het doel wat we proberen te bereiken, ik zeg maar wat dat iemand wil uit racen, kan dat ook met het lichtst mogelijke middel bereikt worden? En die afweging die wordt gemaakt, daar heeft u heel veel, en uw mensen heel veel ervaring mee. Maar de vraag is, wordt dat ook door de toezichtscommissies zo gezien en de rest van

Nederland? Volgens mij gaat daar deels het debat over, over de legitimeit, het vertrouwen dat het goed gebeurt. En dat is er misschien op dit moment wel. Maar we leven ook in onrustige tijden, er kan een andere regering komen, etc. Daar zijn gewoon wel vragen over.

(…)

H: Ja, wat is het bezwaar van het verzamelen van metadata?

E: Nou, daar is op zich geen bezwaar tegen. Maar de vraag is in hoeverre maak je een inbreuk op privacy? En ik denk net dat de directeur van Bits of Freedom, zegt van: Nou ja, het is wel iets minder onschuldig dan alleen of het een rode Toyota is ofniet die is in die snelweg. Maar het gaat er eigenlijk om: ‘’In hoeverre zien we nou dat er nou echt een inbreuk is op de privacy’’. En dat is eigenlijk, denk ik, het meest belangrijke. Dat wordt op zich ook wel geregeld in de wet met die toets waar we het net over hadden. Maar de vraag is weer, hoeveel metadata mag je…

H: Mag je bewaren. Het mag drie jaar bewaard blijven? (…)

E: Het feit zeg maar dat in de wet wordt geregeld, is niet een soort cadeautje ofzo. Er is ook privacy- en data protectiewetgeving waar wij ons ook aan te houden hebben. Sterker nog, er zijn al mensen die willen gaan procederen over een vrij forse bewaartermijn van drie jaar. En in andere landen wordt daar wel wisselend over gedacht. Bijvoorbeeld, Duitsland maakt wel echt een verschil tussen binnen- en buitenland. En zeker voor de binnenlandse data, zijn er andere regels geldig. Dus dat is bijvoorbeeld een voorbeeld waar Nederland wel afwijkt.

(…)

E: Nou, opzich zijn die waarborgen goed, en daar is ook een toets helemaal ingebouwd zodat er ook onder anderen naar mensenrechten wordt gekeken. Maar die toets is vrij generiek.

H: Heel algemeen

E: Een beetje algemeen, en tegelijkertijd gaat het als het om bulkdata gaat, is het weer een hele hoop data. Dus niet van één specifiek persoon of een specifieke schijf. Je zou kunnen zeggen misschien moet de controle daarop verscherpt worden. Nou daar is ook veel discussie over en ik denk ook zeker dat het over twee jaar in die evaluatie aan bod gaat komen, als er namelijk op één punt veel kritiek is, dan is het dit punt, dat delen van ongeëvalueerde gegevens inderdaad.

H: Het zou dan kunnen zijn dat er dan gegevens gedeeld worden, waarvan later in Nederland, na analyse gezegd wordt, die hadden we eigenlijk niet kunnen geven. Zou dat kunnen?

E: Dat is misschien een mogelijkheid, kijk ik deel wel wat u zegt, dat wordt niet zomaar gedaan. En daar is ook door die CTIVD, die commissie van toezicht, zijn er best wel een aantal rapporten over geschreven. Maargoed, het staat wel in de wet en het is wel mogelijk. Nogmaals, we kunnen ook wel op termijn met landen zaken gaan doen waarvan we zeggen: ‘’Ja, dat hadden we toch niet willen doen’’

Roel Maalderink – Dit doen mensen stiekem op hun telefoon / Sleepwet (3:17, 83K), 5 oktober 2017 https://www.youtube.com/watch?v=qIpM2bz23ak

Niks te verbergen? Vanaf 1 januari treedt de Sleepwet (WiV) in werking, die het massaal aftappen van online communicatie mogelijk maakt. Tenzij men tekent voor het referendum tegen dat Sleepnet. Is men tegen die sleepwet of heeft men niks te verbergen? En wat nou als je - net als de overheid - door de gegevens van die mensen gaat? Hebben ze dan nog steeds niks te verbergen?

Er mag een zogenaamd “sleepnet” worden ingezet om massaal online communicatie af te luisteren, ook van niet verdachte burgers. Zo mag een hele wijk afgeluisterd worden wanneer er een verdacht persoon in woont. Alle geautomatiseerde apparaten mogen gehackt worden. Denk bijvoorbeeld aan uw telefoon, computer of smart-tv. Er mag een geheime DNA-databank aangelegd worden waar iedereen in terecht kan komen. Verzamelde data mag met buitenlandse inlichtingendiensten gedeeld worden, ook zonder deze eerst geanalyseerd te hebben."

(…)

Maalderink: Mag ik ook in de foto’s kijken, even? Passant: “Nou, liever niet eigenlijk”

M: Hoezo niet?

P: “Omdat dat iets tussen ons tweeën is eigenlijk…” “Ik vind het niet zo fijn dat je hier nou inkijkt” M: Nee?

P: “Nee”

M: Maar dat gaan ambtenaren binnenkort dus ook doen. P: “Oke”

M: Als er iemand in de buurt woont die een misdrijf heeft gepleegd dan mogen ze ook jouw internetverkeer aftappen.

P: “Oh”

M: Maar… Je kan nu een handtekening indienen voor een referendum over die wet, de sleepwet, en als er 300.000 handtekeningen zijn dan komt er een referendum over.

P: “Waar kan ik dat indienen?” M: Dat kan op teken.sleepwet.nl