Overzichtswerken
586. Hoker, M. d’ en J. Tolleneer (red.), Het vergeten lichaam. Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in België en Nederland (Garant, Leuven [etc.], 1995). 132 p., ill., lit.
opg., reg. Met samenvattingen in het Engels.
587. Hecker, W.A. en A.Ch. Heyn, Geschiedenis der lichaamsoefeningen van de Oudheid tot heden (Sijthoff, Leiden, z.j. [1924]). [IV], 316 p., ill.
588. Heyn, A.C., De ontwikkeling van de gymnastiek in Nederland. Beknopt overzicht van de geschiedenis, stelsels, methoden en aesthetische stroomingen der lichaamsoefeningen IV (Centen, Amsterdam, 1932). 79 p., lit.opg.
589. Kramer, J.P. en Niels Lommen, Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in Nederland ([De Vrieseborch], z.p. [Haarlem], 1987). 284 p., ill.
Herziene editie van Kramer en Kugel (1962).
590. Kramer, J. Peter en Niels Lommen, The world gymnaestrada. Past, present and future (Jan Luiting Fonds, Zeist, 1991). 96 p., ill. Congres 9th World Gymnaestrada, Amsterdam 1991.
591. Kramer, J.P. en J. Kugel, Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in Nederland (4e druk, De Vrieseborch, Haarlem, 1974). Jan Luiting Fonds 24.
123 p., ill., bibliogr. Oorspronkelijke uitgave: 1962.
592. Kramer, Jan Peter en Christiaan van Reeth,
‘Schets van de ontwikkeling van de lichamelijke opvoeding in Nederland’, in: Mark d’Hoker en Jan Tolleneer (red.), Het vergeten lichaam. Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in België en Nederland (Garant, Leuven [etc.], 1995), p. 17-35.
593. Kramer, J.P. en K.H. van Schagen, Historisch overzicht van de lichamelijke opvoeding deel 2 (’s-Gravenhage, 1967). 235 p.
594. Kugel, J., Beknopte geschiedenis van de gymnastiek. Leerboek voor opleidingen in de lichamelijke opvoeding, de paramedische beroepen en de sport (6e druk, De Vrieseborch, Haarlem).
144 p., ill. Oorspronkelijk: Beknopte geschiedenis van de lichaamsoefeningen (Elinkwijk, Utrecht, 1963).
595. Lommen, Niels, Wegbereiders van de Lichamelijke Opvoeding. Deel 1. Gymnastiek-, turn- en spelonderwijs in Europa ([De Vrieseborch], z.p. [Haarlem],1987). Jan Luiting Fonds 46. 238 p., ill., lit.opg., reg. Met samenvattingen in het Engels, Duits en Zweeds. Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in West-Europa tot circa 1880.
596. Lommen, Niels, Wegbereiders van de Lichamelijke Opvoeding. Deel 2. Van gymnastiek-, turn- en spelonderwijs naar een bewegings- en sportspelonderwijs ([De Vrieseborch], Haarlem, 1989). Jan Luiting Fonds 47. 391 p., ill., lit.opg., reg. Met samenvattingen in het Engels, Duits en Zweeds. Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in West-Europa, 1880-1940.
597. Schagen, K.H. van, Historisch overzicht van de lichamelijke opvoeding (’s-Gravenhage, 1964).
Algemeen
598. Anon., Verslag van het Eerste Nederlandsche Congres voor Lichamelijke Opvoeding, gehouden op 13, 14 en 15 april 1939 (De Moderne Boek-handel, Amsterdam, z.j. [1940]). Jan Luiting Fonds 13. 295 p., tab.
599. Crum, B.J. (red.), Bewegen is leven. Opstellen door vrienden, collegae en oud-leerlingen aangeboden aan Prof. Dr. C.C.F. Gordijn ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar in de leer van het menselijk zich bewegen en de bewegingsagogiek aan de Vrije Universiteit op
27 september 1975 (Bosch en Keuning, Baarn, 1975).
144 p. Met bibliografie van Gordijn, p.141-144.
600. Doderer, J.H., Gezond naar lichaam en geest.
Ontstaan en ontwikkeling van de gymnastiek als sport in ons land (Jacob van Campen, Amsterdam, z.j. [1948]). De wijze Jacob 10. 52 p., [6] p.pl., ill.
601. Eshuys, H., De geschiedenis der gymnastiek (Rotterdam, 1872). [ongepag.]. Lezing. In een band met Q.J. Goddard, Het doel en vrucht der gymnastiek.
602. Euler, Carl, De gymnastiek en hare invoering in Nederland (J.J. van Brederode, Haarlem, 1853). 91 p.
603. Euler, Carl, ‘De gymnastiek in Nederland’, in:
De economist vol. 6 (1857), p. 289, 334 en 366.
604. Groenman, Rembertus W., Van praktijkuitoefening tot wetenschapsbeoefening. Een studie over enige grondslagen van de lichamelijke opvoedkunde (Druk:
Krips Repro, Meppel, z.j. [1986]). VIII, 230 p., lit.
opg. Met samenvattingen in het Engels en Duits.
Proefschrift Vrije Universiteit, Amsterdam.
605. Groenman, Rembertus W., ‘De historische lichamelijke opvoedkunde’, in: J.C. Dona, e.a., Lustrumboek ter gelegenheid van 10 jaar Interfaculteit Lichamelijke Opvoeding (Amsterdam, 1981), p. 208-219.
606. Groenman, Rembertus W., ‘Historisch en vergelijkende benadering van lichamelijke opvoeding en sport’, in: Klaas Rijsdorp, e.a.
(red.), Handboek lichamelijke opvoeding en sport (Deventer, 1984), p. II.9. Gro. 1-26.
607. Kramer, J.P. (inl. en samenst.), J.M.J. Korpershoek, Keur uit het werk van Johannes Martinus Korpershoek (Jan Luiting Fonds, Utrecht, 1967). Jan Luiting Fonds 24a. 414 p., ill. Met bibliografie van Korpershoek.
608. Lauer, Leo, Wat er bestaat! Wat er ontbreekt!
Op het gebied der lichamelijke opvoeding in Nederland (Subcommissie ‘Lichamelijke Opvoeding’, Amsterdam, z.j. [1919]). 16 p., ill.
609. Mombarg, B. (samenst.), Programma geschiedenis van de lichamelijke opvoeding en sport, deel 2 (ALO, Hanzehogeschool, Groningen, 1996). Cursusboek 96/257. 129 p., ill., lit.opg.
610. Nederlandsche Bond voor Lichamelijke Opvoeding, Studies over lichamelijke opvoeding.
Eerste serie (Amsterdam, 1911). 199 p., ill.
D E E L 1
Met een lijst van sportverenigingen in Nederland in diverse takken van sport.
611. Snel, H.H., Mijn streven en wenschen.
Grondbegrippen der gymnastiek en eene bijdrage tot hare geschiedenis in Nederland (’s-Gravenhage, 1866). [ongepag.].
612. Steendijk-Kuypers, J., ‘Eerste Nederlandse handboek voor de gymnastiek. “Dit werk zal hier en daar bevreemding, zo niet zelfs afkeer wekken”’, in: De lichamelijke opvoeding vol. 86 (1998), afl. 11 (28 augustus), p. 503-505.
613. Steendijk-Kuypers, J., ‘Gymnastiek een Volkszaak’, in: De lichamelijke opvoeding vol. 91, afl. 13 (november 2003), p. 610-613, afl. 14 (december), p. 646-649, vol. 92 (2004), afl. 8 (juli), p. 35-37, afl. 10 (september), p. 30-32 en afl. 11 (oktober), p. 38. Serie artikelen over de geschiedenis van de Vereniging van Gymnastiekonderwijzers in Nederland en haar pogingen de gymnastiek te populariseren. Periode: circa 1862-1914.
614. Steendijk-Kuypers, J., 75 jaar Jan Luiting Fonds. Publicaties over lichamelijke opvoeding en sport (Jan Luiting Fonds, Zeist, 2004). Publicaties van het Jan Luiting Fonds 80. 80 p., ill., lit.opg.
Bevat een lijst van fondsuitgaven.
615. Zeeman, J. (samenst.), Turnliederen opgedragen aan het Nederlandsch Gymnastiek-Verbond (C.A. Spin
& Zoon, Amsterdam, 1904). 67 p., ill. Liederen.
Bonden
616. Adriaanse, J.J., e.a., Een kwart eeuw Christelijke lichamelijke opvoeding (Propaganda-bureau “N.C.G.V.”, Leiden, 1935). 72 p. Gedenkboek ter gelegenheid van 25-jarig bestaan van het Nederlandsch Christelijk Gymnastiek Verbond.
617. Anema, H. en N. Torenstra (eindred.), KNCGV 75. 75 jaar turnen, groei in de sport, bewegend perspectief, 1910-1985 (Koninklijk Nederlands Christelijk Gymnastiek Verbond, z.p. [Amersfoort], 1985). 108 p., ill.
618. Anon., Geschiedenis en organisatie van het Koninklijk Nederlands Gymnastiek Verbond (KNGV, z.p., z.j. [1981]). 13 p., ill.
619. Bakker, J.T.Th., Het Koninklijk Nederlandsch Gymnastiek Verbond. Belangrijke factor voor het herstel der Nederlandse volkskracht. Historische groei, organisatorische opbouw en culturele betekenis (Druk:
“De Zoom”, Bergen op Zoom, z.j. [1947]). 162 p., ill.
620. Breunese, Jacob Nicolaas (voorz.), 1908-1958, Koninklijke Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding (Z.p., Z.j. [1958]). [48] p., ill.
621. Heijnen, Joh., Beknopt historisch overzicht van het werken en streven van het Nederlandsch Gymnastiek Verbond, 1868 15 maart 1918 (Z.p.[’s-Gravenhage], 1918). 103 p.
622. Liempt, Jan van, Gedenkboek Nederlandse Katholieke gymnastiek Bond, 1921-1961. “Van FEDERATIE tot BOND.” Veertig jaar geestelijke en lichamelijke vorming (Z.p., 1961). 32 p., ill.
623. Poulssen, Will J., N.K.G.B. 50 jaar, 1921-1971 (Z.p., z.j. [1971]). 88 p., ill.
Nederlandse Katholieke Gymnastiek Bond.
624. Staal, Leo, Een leeuw van honderd.
Facetten van de turnbeweging in Nederland belicht t.g.v. het eeuwfeest van het Koninklijk Nederlands Gymnastiek Verbond, 15 maart 1868 –1968 (Meander, Leiden, 1968). 91 p., ill.
625. Tielrooij, J., De Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Bond. Een historisch overzicht van de organisatie en de sporttechnische activiteiten (Druk:
KNGB, z.p., z.j. [Beekbergen, 1993]). 106 p., ill.
Omslagtitel: KNGB 125 jaar in beweging, 1868-1993.
Gender
626. Derks, Marjet, ‘De ondraaglijke lichtheid van de zweefmolen. Gymnastiek en bewegingscultuur, 1857-1928’, in: Anna Aalten en Marjet Derks, Op spikes en spitzen. Over sekse en lichamen in beweging (SISWO/
Instituut voor Maatschappijwetenschappen, Amsterdam, 1997). SISWO-publicatie 398, p. 11-49, 83.
627. Essen, Mineke van, Gender in beweging.
Pedagogiek en sekse in de lichamelijke opvoeding van de twintigste eeuw (Archief en Documentatiecentrum Nederlandse Psychologie, Groningen, 1999). ADNP-reeks 1, [Jan Luiting Fonds 65]. 31 p., ill., lit.opg. Oratie.
628. Weekers, P.W., 22 jaar Nederlands damesturnen in koninklijk verband ([Weekers], Tilburg, 1988). 124 p.
Gymnaestrada
629. Anon., Gymnaestrada FIG, Rotterdam 1953 (De Arbeiderspers, z.p. [Amsterdam], 1953). [80] p., ill.
Teksten in het Frans, Engels, Duits en Nederlands.
630. Koning, Jan de, Paul Ridderhof (fotogr.), Graceful gymnasts. 9th World Gymnaestrada Amsterdam 1991 ([Edu’Actief], Meppel, 1991). 137 p., ill. Tekst in het Nederlands, Engels, Frans en Duits. Fotoboek.
Onderwijs
631. Anon., Na vijfenzeventig jaar. Gedenkboek der Vereeniging van Leeraren en Onderwijzers in de Lichamelijke Opvoeding in Nederland (Jan Luiting Fonds, z.p. [Amsterdam], 1937).
Jan Luiting Fonds 12. XII, 303 p.
632. Anon., Thomas van Aquino 35 jaar.
Themanummer Thomas vol. 26 (1985), afl. 5.
633. Bakker, M.C., e.a. (red.comm.), Honderd jaar lichamelijke opvoeding, 1862-1962. Gedenkboek van de Vereniging van Leraren en Onderwijzers in de lichamelijke Opvoeding in Nederland ([Ten Brink], z.p. [Meppel], 1962). 22 p., ill., lit.opg.
634. Damsté, P.H., School en sport. Oude, doch niet-verouderde voorstellen (Oosthoek, Utrecht, 1911). 38 p.
635. Derks, Marjet, Bezield bewegen. 50 jaar Thomas van Aquino, katholieke vereniging van docenten lichamelijke opvoeding (1950-2000) (Jan Luiting Fonds, Zeist, 2000). Jan Luiting Fonds 68. 224 p., ill., lit.opg.
636. Dona, J.C., e.a. (red.), Lustrumboek ter gelegenheid van 10 jaar Interfaculteit lichamelijke opvoeding (Vrije Universiteit, Amsterdam, 1981). 219 p., bibliografie.
637. Groenman, Rembertus W., ‘Anhänger und Gegner des Schwedischen Turnens in Bezug auf seine Einführung in den Niederländischen Schulen seit 1900’, in: 8th international congress for the history of sport and physical education (Uppsala/Stockholm, 1979), p. 109-118.
638. Heer, Wim de, Het begrip schoolsport.
Een karakteristiek van de schoolsport gebaseerd op de situatie in Nederland (Instituut voor Lichamelijke Opvoeding, Katholieke Universiteit, Leuven, 1959). 105 p., tab.
639. Kips, J.W. en A.J. Ort jr., School en sport. Het Engelse voorbeeld (Nederlandsche Voetbalbond,
’s-Gravenhage, 1914). 61 p., lit.opg.
640. Kloen, J., Schoolsport in Nederland?
Verslag informatie documentatie van de Stichting Nederlandse Schoolsport ([Stichting Nederlandse Schoolsport], z.p., z.j. [Doetinchem, 1973]). 88 p.
641. Korpershoek, J.M.J., Na vijf-en-zeventig jaar.
Gedenkboek uitgegeven bij het 75-jarig bestaan der Vereeniging van Leraaren en onderwijzers in de lichamelijke opvoeding in Nederland,
1862-1937 (Jan Luiting Fonds, z.p. [Rotterdam], 1862-1937).
Jan Luiting Fonds 12. XII, 303 p., [3] p. pl., ill.
642. Korpershoek, J.M.J., Wat wij deden en doen.
Openingsrede van de 100ste jaarlijkse openbare vergadering van de Vereniging van Leraren en
Onderwijzers in de Lichamelijke Opvoeding in Nederland op dinsdag 24 april 1962 te Amsterdam, Aula Museum voor de Tropen (Z.p., 1962). 9 p. Overdruk uit: De lichamelijke opvoeding (1962), afl. 11.
643. Kruijne, M., ‘Groep Leraren in Lichamelijke Oefening’, in: G.E. Baardman (red.), Gedenkboek 1955-1972 van het Genootschap van leraren aan Ned. gymnasia, lycea en athenea (Druk: Wolters-Noordhoff, Groningen, 1974), p. 76-81.
644. Muller Massis, C.M.J., Sport, gymnastiek en school (Druk: Voorheen Gebroeders Binger, Amsterdam, 1896). 62 p.
645. Neuvel, Koos, ‘Schoolbanken, gymnastiek en klassikaal onderwijs in de tweede helft van de negentiende eeuw’, in: Sociologisch tijdschrift vol. 10 (1983-1984), p. 478-504.
646. Reuhman, Jørine, Lichamelijke opvoeding in historisch perspectief. Het gymnastiekonderwijs tegen de achtergrond van het beschavingsoffensief (Doctoraalscriptie Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen, Erasmus Universiteit, Rotterdam, 1990). 82 p., lit.opg. Periode: 1800-1900.
647. Scheltens, Wim, ‘Gymnastiek wordt een schoolvak’, in: Spiegel historiael vol. 33 (1998), afl. 10 (oktober), p. 440-444.
648. Soesman, F.J., School en sport. Rede (W. Versluys, Amsterdam, 1911). 46 p. Rede uitgesproken in de 45ste Algemeene Vergadering van de Vereeniging van Leraaren bij het M.O. te Utrecht op 30 augustus 1910.
649. Steendijk-Kuypers, J., ‘Schoolgymnastiek:
van start naar finish zonder eindstreep’, in:
De School Anno vol. 23 (2005), afl. 3 (herfst), p. 4-19. Periode: 1800-circa 1980.
650. Stokvis, Ruud, ‘De school en de ontwikkeling van de sport- en spelbeweging in Nederland’, in: Mark D’Hoker en Jan Tolleneer (red.), Het vergeten lichaam. Geschiedenis van de lichamelijke opvoeding in België en Nederland (Garant, Leuven [etc.], 1995), p. 59-79 en 126-127.
D E E L 1
Handbal
651. Bosma, Jules, Voordat het gras verdwenen is. De geschiedenis van het handbal in Nederland (Nederlands Handbal Verbond, Zaltbommel, 1986). 304 p., ill., lit.opg.
652. Ley, R. van der, Handbal (2e druk, Nijgh &
Van Ditmar, 1949). 132 p., ill. Oorspronkelijke uitgave: 1936. Hoofdzakelijk instructieboek, met aandacht voor de historie van de beginperiode van het handbal in Duitsland en Nederland.