Gevolgen gaswinning
De gemeente Midden-Groningen ligt in het kerngebied waar de gevolgen van de gaswinning voor de gemeenschap van grote invloed zijn. Het vraagstuk rond de veiligheid voor de inwoners en de daaruit voortvloeiende
versterkingsopgave is van ongekende omvang en erg complex. Het versterken heeft grote consequenties voor onze inwoners. De gemeente Midden-Groningen wil er voor zorgen dat de leefbaarheid in de dorpen overeind blijft, de kwaliteit van de scholen en de gebouwen goed is en blijft en de gemeente klaar is voor een mooie toekomst. De gemeente wil in leefbaarheid, in economisch opzicht en op het vlak van erfgoed en cultuur die mooie plaats zijn en blijven die zij nu is voor de burgers, bedrijven en bezoekers.
In de aanpak van de problematiek rondom gaswinning en aardbevingen is er sprake van verkennen en
experimenteren. Lokaal werken we samen met inwoners en dorpen aan initiatieven die bijdragen aan veiligheid, leefbaarheid en economische kansen in onze gemeente. Ook de wijze van samenwerken van overheden en partijen met de Nationaal Coördinator Groningen kan er toe leiden dat we taken, rollen en verantwoordelijkheden anders vormgeven dan we tot nu toe gewend waren. Om deze problematiek adequaat en voortvarend aan te pakken, kunnen we niet alleen vertrouwen op bestaande bestuurlijke en ambtelijke werkwijzen. Als eerste overheid staan we het dichtst bij de inwoners. Als hun belangen zijn geschaad door de effecten van de gaswinning, gaan wij naast onze inwoners staan door ons in te zetten voor hun belangen op lokaal, provinciaal en nationaal niveau.
Een belangrijke verandering die in 2018 is opgetreden is dat de minister van Economische Zaken eenzijdig een aantal besluiten heeft genomen. Dat heeft er uiteindelijk op 2 juli toe geleid dat op basis van een advies van de Mijnraad een vervolg aan de uitvoering zou moeten worden gegeven. Daarnaast wordt een groot aantal woningen waarvoor al afspraken bestonden in uitvoering genomen. In de praktijk blijkt dat er nog heel veel
uitvoeringsvraagstukken bestaan bij de implementatie van het Mijnraadadvies. Midden-Groningen is
vertegenwoordigd in de relevante werkgroepen en overleggen om de uitvoeringsvragen van een oplossing te
voorzien. De veranderingen die de minister heeft ingezet, zijn op dit moment nog niet goed te vertalen in gevolgen en praktische uitwerking voor de gemeente Midden-Groningen. Zo weten wij nu niet of het versterkingsprogramma beperkt blijft tot het dorp Overschild, of dat meer dorpen hiermee te maken krijgen.
Doordat de minister de besluitvorming eenzijdig heeft veranderd, is ook de besluitvormingsstructuur op dit moment onvoldoende helder. De positie van de raden en staten en van de colleges van GS en B&W is hierin niet voldoende duidelijk. De gemeente Midden-Groningen dringt er voortdurend bij het Rijk op aan deze situatie ten positieve te veranderen zodat de normale cyclus van besluitvorming en controle en visievorming wordt hersteld. Er worden in het najaar van 2018 voorstellen gedaan om de zogenaamde “governance” rond de gaswinning te verbeteren.
Doordat al langere tijd sprake is van onduidelijkheid in het dossier is het moeilijk de toekomst te begroten. Midden-Groningen weet wel goed waar zij zelf mensen en middelen inzet op het dossier en houdt nauwlettend in de gaten of externe ontwikkelingen van invloed gaan zijn op de (financiële) positie van de gemeente. Zodra zich
ontwikkeling voordoen die de begroting onder druk zetten worden college en raad op de hoogte gebracht.
In september is het de regio gelukt om met de minister van EZK tot een aantal afspraken te komen die maken dat de uitvoering van de projecten in onder andere Overschild en binnen het scholenprogramma weer door kan gaan.
Over het zorgprogramma is nog geen definiteve besluitvorming maar er is brede instemming dat de doelstelling van het zorgprogramma de juiste zijn voor de regio. Voor de versterking en voor het toekomstperspectief van de regio zijn een aantal positieve stappen gezet waarmee de gevolgen van de gaswinning aangepakt kunnen worden. Dit wordt regionaal opgepakt in een nog vast te stellen Nationaal Programma. Dit is zonder meer een verbetering voor de inwoners van Midden-Groningen.
De programmabegroting voor 2019 maken wij gelijk aan de meest actuele stand van zaken en plannen van 2018.
Dat betekent dat wij uitgaan van extra kosten buiten de reguliere begroting om van ongeveer € 1,5 miljoen waarvoor de lumpsum-vergoeding vanuit het Rijk wordt ingezet om deze kosten op te vangen.
113
Om er voor te zorgen dat de gemeente Midden-Groningen alle mijnbouw gerelateerde activiteiten goed op elkaar af kan stemmen is ervoor gekozen de zoutwinning toe te voegen aan het programma gevolgen gaswinning. De
gemeente Midden-Groningen volgt de ontwikkelingen rond de zoutwinning in Veendam kritisch.
Er is een handhavingsverzoek bij staatstoezicht op de Mijnen ingediend om uitbreiding van de zoutwinning tegen te gaan. De onzekerheid rond de calamiteit die op 20 april bij de zoutwinning heeft plaatsgevonden versterkt de gemeente Midden-Groningen op dit moment in haar verzet tegen uitbreiding en nieuwe zoutwinning.
1. Gevolgen Gaswinning
Wat willen we bereiken Wat gaan we daarvoor doen
We zorgen er in goed overleg met collega overheden (Rijk en provincie) en betrokken partijen voor (onder andere de Nationaal Coördinator Groningen, Centrum voor Veilig Wonen en belangenverenigingen) dat Midden-Groningen een aantrekkelijke gemeente blijft voor burgers, bedrijven en bezoekers. Daarbij zoeken we nadrukkelijk contact met de inwoners en bedrijven om samen te kunnen bepalen hoe Midden-Groningen zich verder moet ontwikkelen.
We willen een samenhangende aanpak van de gevolgen van de gaswinning zodat Midden-Groningen nieuwe kansen kan benutten en gereed is voor de toekomst. Dat betekent dat we de leefbaarheid nu en in de toekomst in beeld willen hebben, economische kansen willen benutten en waar dat mogelijk is willen
vernieuwen en dat hand in hand laten gaan met aandacht en zorg voor ons erfgoed en de prachtige omgeving.
De Gemeente Midden-Groningen zet de
veiligheid voorop voor haar inwoners, bedrijven en bezoekers. Daarnaast houdt de gemeente de menselijk maat in de gaten. Midden-Groningen wil bondgenoot zijn in de ontwikkeling naar de toekomst.
We organiseren de complexe vraagstukken rond de aardbevingsproblematiek in
Midden-Groningen door een programma gevolgen gaswinning op te zetten. Daarin wordt samenhang gecreëerd tussen alle lopende projecten en vraagstukken op het gebeid van aardbevingen, de gevolgen van schade, werkzaamheden goed te verrichten. Er moet er nog worden gewerkt aan flexibiliteit in wet- en regelgeving om alle gevolgen van de gaswinning op te kunnen vangen. De kaders moeten op meerdere plekken veranderen om onze dorpen en gemeenschappen ook over een paar jaar goed te laten functioneren.
Midden-Groningen luistert naar de wensen en geluiden van inwoners en bedrijven en zet zich met hen in als bondgenoot voor de gemeenschap en voor een prettige toekomst. We zoeken de samenwerking op en willen gebruik maken van elkaars sterke punten. Overheden, bedrijven en kennisinstellingen zijn en blijven partners in de uitvoering van het programma gevolgen
gaswinning.
We zorgen ervoor dat we op alle niveaus vertegenwoordigd zijn. We willen er zijn voor onze inwoners, lokale gemeenschappen en wijken. We willen met de regio samen optrekken en waar nodig landelijk aandacht vragen en oplossingen creëren. Zo zijn ook de provincie en het Rijk verbonden met ons werk en onze partners in de uitvoering.
114
gevolgen van de gaswinning gevolgen hebben en zetten ons in om van de versterking een succes te maken. De versterking zoals deze nu in Overschild het meest zichtbaar is gaat van start in 2018 en loopt zeker geheel 2019 door.
Als gevolg van de aardbevingen in Groningen is het scholenprogramma gestart. Binnen dit programma zijn alle scholen en gymzalen binnen de contour geïnspecteerd. Daaruit is gebleken dat bijna al deze gebouwen bouwkundig versterkt moeten worden.
In het najaar van 2016 is in de raden van Menterwolde, Slochteren en Hoogezand-Sappemeer ingestemd met programmaplan huisvesting onderwijs 2016-2020. Voor uitvoering van deze plannen is een
programmaorganisatie opgezet. De komende jaren werken we samen met externe
stakeholders (schoolbesturen, NCG, NAM, CVW) aan uitvoering van dit plan.
De gemeente houdt de ontwikkeling rond de zoutwinning in Veendam nauwlettend in de gaten en onderhoud contact met de toezichthouder waar het gaat om
winningsplannen en voorgestelde veranderingen in de zoutwinning.