Typische rural school, met 4 lage gebouwtjes. Weinig materialen en slechte condities. Er zijn eigenlijk maar vier ‘klassen’; form 1 tm 4. Form 1, 2 en 4 hebben we geobserveerd in een klaslokaal, form 3 kreeg buiten les. Er is een bibliotheek met alle textbooks; daar kunnen de leerlingen ze lenen en uit leren. De leerlingen zelf hebben geen textbooks (voor zover wij weten). Alle leerlingen droegen blauw-rode uniformen, meisjes rok, jongens broek. Docenten komen open, vrolijk, en gemotiveerd over. Alle docenten lijkt op de hoogte te zijn van de EduSTARS training, leerlingen niet. Er zijn twee pauzes van 30 minuten (CHECKEN) waarin leerlingen over het terrein wandelen en kletsen. Iedere les duurt 40 minuten, sommigen 2 keer 40 (zoals History). Niet gevraagd naar selectie docenten.
Les 1: Form 2, Agriculture, vrouwelijke niet-getrainde docent Les 2: Form 1, Life Skills, vrouwelijke getrainde docent Les 3: Form 3, History, mannelijke getrainde docent
Les 4: Form 4, Social Studies, mannelijke niet-getrainde docent
Er zitten veel leerlingen in iedere klas, hoewel steeds minder in de hogere forms. Les 4 (form 4) was veruit het kleinst, met +/- 35 leerlingen. De grootstse klas was Les 2 (form 1) met +/- 114 leerlingen. Op het bord stond dat er 56 jongens en 58 meisjes aanwezig waren, 114 in totaal; 4 absent. We zijn echter niet zeker of dit klopt. Dat de laatste les het minste leerlingen had kan ook gelegen hebben aan het feit dat de geobserveerde les van form 4 Social Studies was, en dit is geen verplicht vak.
Er is een gebrek aan textbooks, dus alleen bij form 3 bij de geschiedenisles werd er gebruik gemaakt van textbooks (1 textbook per groepje werd gebruikt bij
groepsopdracht). Ook hebben veel kinderen geen schriften en pennen. De lokalen zijn in de meeste gevallen overvol. Er zijn bureaus, stoelen en een krijtbord in elk lokaal, en bij de les buiten was ook een krijtbord en enkele stoelen. De rest van de leerlingen buiten zat op de grond of op stenen. Veel leerlingen lijken armoedig, al is dit soms moeilijk in te schatten. Opvallend is dat leerlingen weinig tot niet eten en drinken. Ook is het erg warm, zowel binnen als buiten (rond 35 graden).
Meisjes lijken in alle forms in de minderheid, en in de lagere forms ook erg passief en verlegen. In form 3 en 4 durfden zij meer te zeggen en deel te nemen. Sommige docenten moedigden dit ook aan. De leerlingen lijken over het algemeen sowieso passief en niet gewend aan kritisch denken, vragen stellen en open discussies voeren. Wanneer zij moeten samenwerken gaat dit goed en zelfstandig, maar echt een discussie komt niet op gang. Er lijkt erg veel gewerkt te worden vanuit ‘1 vraag, 1 goed antwoord’.
86
School 2: Chimwala, Mangochi, 19 en 20 februari
Rural school, 3 gebouwtjes waarvan in 2 4 klaslokalen zitten (per form één lokaal). Ongeveer 170 leerlingen, dus relatief klein. Derde gebouwtje kantoortje headmaster en teacher room. Alle leerlingen kregen binnen les (op deze twee dagen) Leerlingen leken iets ouder. Geen bibliotheek, weinig bureaus en stoelen. Gebrek aan textbooks ook hier een probleem. Leerlingaantallen in klassen relatief klein (in vergelijking met vorige school). Er zijn twee pauzes, één van 10 minuten en één van 20. Ratio jongens/meisjes leek meer verdeeld. Op deze school hadden we minder tot geen contact met de docenten (buiten de interviews om). Contact met docenten was minder toegankelijk. Interviews op deze school gezamenlijk afgenomen, alles binnen twee dagen gedaan (vooral door regelen docent). Deze school alleen form 3 en 4 gezien. Schoolleider gaf aan minder gekwalificeerde docenten geselecteerd te hebben om aan de training mee te doen (dus degenen met alleen certificate).
Les 1: Form 3, Agriculture, mannelijke niet-getrainde docent Les 2: Form 4, Geography, mannelijke getrainde docent Les 3: Form 4, Social studies, vrouwelijke getrainde docent Les 4: Form 4, English, mannelijke niet-getrainde docent. Discussiepunten/opvallendheden:
- Schoolleider aanwezig bij observatie
- Item 5 van observatieformulier Learning (critical & creative thinking) is moeilijk te beoordelen aangezien leerlingen in groepjes in Chichewa praten. In ieder geval is er geen tot weinig discussie met docent.
- Item 2 van Learning (time on task) vinden wij wat misleidend; meer dan 85% time on task is veel; waar is de kennisoverdracht dan?
- Opvallend dat leerlingen aangeven in discussie te mogen gaan en kritisch te zijn, noemen ook voorbeelden, maar is totaal niet terug te zien in de lessen.
- Veel lawaai van buitenaf. Je hoorde leerlingen van andere klaslokalen. - Schoolleider loopt door de klas, bemoeide sowieso af en toe.
- A&L wordt misschien te letterlijk genomen; alleen maar activiteiten maar bijna geen kennisoverdracht.
- Textbooks leken er wel te zijn in het kantoor (nieuw), maar werden niet gebruikt. Waardoor is onduidelijk.
- Ze kregen door onze observaties geen pauze; kan concentratie beïnvloeden. Sowieso weinig pauze.
- In eerste les kwamen ineens meer leerlingen binnen toen de schoolleider die ging halen.
- Meisjes leken minder passief op deze school, durfden meer te zeggen. - Leerlingen leken iets minder arm, hadden meer pennen/schriften etc. - We blenden minder in tijdens observaties, ze zijn meer bewust van onze
87
School 3: Nkhoma, Lilongwe, 25 en 26 februari
Grootste school die we tot dusver gezien hebben namelijk dubbel zoveel klassen: van iedere form twee klassen (west en east). Volgens schoolleider gemiddeld 500 leerlingen, volgens een student zijn het er wel 700. Er waren 8 klaslokalen en een bibliotheek (los gebouw, nieuw). En twee gebouwtjes voor administratie en docenten. Meeste klassen kregen binnen les, maar zagen af en toe ook buiten een les. Redelijk grote
leerlingaantallen per klas. Bijna geen bureaus, sommige lokalen te weinig stoelen. Er zijn twee pauzes; één van 30 minuten en één van anderhalf uur. Er leken op deze school meer jongens dan meisjes te zitten. Prima contact met de docenten, hoewel niet allemaal (vooral omdat er niet één docentenruimte was maar meerdere en veel docenten). Alle interviews gezamenlijk afgenomen. Schoolleider gaf aan dat docenten geselecteerd werden voor de training adhv motivatie en sekse (ook vrouwen).
Les 1: Form 2, Mathematics, mannelijke niet-getrainde docent
Les 2: Form 4, Agriculture, mannelijke niet-getrainde docent (deputy head-teacher) Les 3: Form 1, English, vrouwelijke getrainde docent
Les 4: Form 4, Mathematics, mannelijke getrainde docent
Discussiepunten/opvallendheden:
- EEDF en SEMA’s waren eerste dag aanwezig op school.
- Bij les 2 waren de mensen van EEDF en de SEMA’s ook aan het observeren, waarbij ze rondliepen en er dus veel extra mensen in het lokaal waren. De docent zal hier ongetwijfeld op ingespeeld hebben.
- Leerlingen krijgen lunch op deze school, anderen gaan naar huis om te lunchen. - Head teacher had een bochel, andere docent in rolstoel, albinoleerlinge.
- Ze deden hier niet aan handenklappen als encouragement.
- Er leken voldoende textbooks aanwezig te zijn (bibliotheek), in ieder geval meer dan op andere scholen, maar werd geen gebruik van gemaakt in de lessen.
- Deze school leek ietwat welvarender, vooral door de bibliotheek. School leek heel goed georganiseerd, mogelijk meer geld door grote leerlingaantallen.
88
School 4: Mthethera, Lilongwe, 27 en 28 februari
Kleine school, rural: ongeveer 270 leerlingen volgens head teacher, volgens docent 350. Er waren 4 klaslokalen en één gebouwtje met kantoor en lerarenkamer. Alle klassen kregen binnen les. Leerlingaantallen per klas verschilden sterk per vak (en
waarschijnlijk veel absenteïsme). Lange banken ipv stoelen, alleen in form 3 een paar bureaus. Pauzes waren onduidelijk, maar in principe moesten het er twee van 20 minuten zijn. School lijkt een stuk armer. Meer jongens dan meisjes. Contact met docenten was weinig, maar we hebben er weinig gezien. Alle interviews gezamenlijk afgenomen. Niet gevraagd hoe docenten geselecteerd worden. Twee getrainde docenten waren niet aanwezig; één permanent weg, ander doorstuderen (onduidelijk of ze
terugkwam), schoolleider was één van de vier getrainde docenten. Les 1: Form 2, Geography, mannelijke niet-getrainde docent
Les 2: Form 3, Chemistry, mannelijke niet-getrainde docent
Les 3: Form 3, Bible studies, mannelijke getrainde docent (head teacher) Discussiepunten/opvallendheden:
- Extreem ongeorganiseerde school; slechts 3 observaties gedaan en 2 interviews. - Observaties moesten verdeeld over twee dagen en vierde docent is nooit komen
opdagen.
- Docenten niet aanwezig
- Lessen begonnen niet of niet op tijd
- Leerlingen veel buiten, kwamen niet naar les toe
- Leerlingen vergelijkbaarder met Nederlandse leerlingen; druk, lachend, enigszins brutaal. Minder gedisciplineerd.
- Er was een meisjeshostel ivm onveiligheid en lange afstanden reizen van en naar school (jongens gaven aan dit ook te willen).
- Er werd lunch gegeven. - Leerlingen liepen les in en uit.
- Head teacher riep ze niet naar binnen wanneer lessen begonnen (‘want wij hadden ze een bal gegeven’).
- Eerste dag was EEDF en SEMA’s aanwezig; geobserveerde lessen waren sterk voorbereid.
- We hebben de les van head teacher twee keer geobserveerd (eerste voor de helft samen met EEDF en SEMA). Beide lessen extreem klein leerlingaantal. Tweede geobserveerde les van head teacher was ineens gewisseld van een blokuur biologie naar opnieuw bible studies, waarschijnlijk omdat hij ons een ‘goede’ les wilde laten zien. Leek dezelfde les als ervoor, leek alsof ‘goede’ leerlingen
geselecteerd waren voor deze les. -
89
School 5: Embangweni CDSS, Embangweni, 11 en 12 maart
Iets grotere school; ongeveer 395 leerlingen. Ook op deze school een ochtend en een middagschool; middagschool wordt niet meegerekend in leerlingaantal. Er waren 7 klaslokalen; één form 1 en twee klassen van de overige forms. Ruime lerarenkamer. Gebouwtje voor kantoor headteacher en deputy head teacher (aparte ruimtes). Alle lessen werden binnen gegeven. Leerlingaantallen wisselden per klas en leerjaar, vooral form 1 was heel groot (+/- 100 leerlingen) omdat die niet opgesplitst was. Alle lessen hadden voldoende stoelen en bureaus (opvallend). Pauzes waren twee keer 10 minuten, 13:50 lesdag voorbij. School leek redelijk welvarend, in ieder geval ‘beste’ school die we tot nu toe gezien hebben. Lokalen en schoolborden in goede staat. Jongens meisjes ratio leek redelijk verdeeld, maar wel meer jongens. Contact met docenten was prima, niet heel uitgebreid. Alle interviews gezamenlijk afgenomen. Docenten worden geselecteerd voor training adhv sekse en iemand uit ieder vakgebied; verder loting volgens
headteacher. Één getrainde docent is gewisseld (vrouw) omdat ze ging studeren. Dus nu 3 getrainde mannen, 1 getrainde vrouw. Op deze school 2 extra lessen geobserveerd en geinterviewd om te compenseren voor voorgaande school. Er was een hostel voor jongens en meisjes. Iedere maandagcohtend is er een assembly.
Les 1: Form 3, Engels, mannelijke niet getrainde docent Les 2: Form 4, Geography, mannelijke getrainde docent Les 3: Form 1, Wiskunde, mannelijke niet-getrainde docent Les 4: Form 2, Social Studies, vrouwelijke getrainde docent Les 5: Form 4, Mathematics, mannelijke getrainde docent Les 6: Form 3, Social Studies, vrouwelijke niet-getrainde docent Discussiepunten/opvallendheden:
- Problemen met hostels; weinig bewaking, dingen gestolen, te weinig bedden, te weinig eten.
- Leerlingen zaten in groepjes ipv rijen
- Opvallend dat juist form 1 niet was opgesplitst (vaak grootste form). - Opvallend dat meisjes in de minderheid zijn maar wel vaak moeten
presenteren/naar voren worden geroepen.
- Niveau op deze school leek iets hoger dan op andere scholen - Bij derde observatie naar voren geroepen om ons te introduceren.
- Op maandag zijn we bij assembly aan hele school voorgesteld; iedereen wist waarvoor we kwamen.
- Docenten weten namen van leerlingen
- Leerlingen schrijven bijna nooit mee in schriften en krijgen weinig kans om zelfstandig aan de slag te gaan (op geen enkele school, niet alleen hier). Ook zien we bijna nooit waar zij hun informatie vandaan halen.