Geheimhouding

Op Wwft-instellingen en de personen die voor hen werkzaam zijn, rust een algemene

geheimhoudingsplicht met betrekking tot meldingen die de Wwft-instelling op grond van artikel 16 Wwft aan de FIU-Nederland heeft gedaan en over nadere inlichtingen die de Wwft-instelling op grond van artikel 17 Wwft aan de FIU-Nederland heeft verstrekt.¹⁸³ Het feit dat een melding of informatieverstrekking aanleiding is voor het verrichten van een onderzoek naar witwassen of terrorismefinanciering of het bestaan van een voornemen om een dergelijk onderzoek te verrichten, dienen Wwft-instellingen en de personen die voor hen werkzaam zijn ook geheim te houden. Daarnaast zijn zij verplicht tot geheimhouding van overleg over de naleving van artikel 16 Wwft. In deze geheimhoudingsverplichting zit het tipping off verbod: Wwft-instellingen en de personen die voor hen werken mogen cliënten en derden niet op de hoogte brengen van het voorgaande en daarmee de kans vergroten dat zij de opsporing kunnen belemmeren. Wwft-instellingen als bedoeld in artikel 1a, vierde lid, onderdelen a tot en met e, Wwft mogen hun cliënt mededelen dat een activiteit van deze cliënt onwettig is en de cliënt afraden deze activiteit uit te voeren. Het gaat hier bijvoorbeeld om advocaten, notarissen en belastingadviseurs, die trachten hun cliënt te doen afzien van een onwettige handeling. De mededeling mag echter niet meer inhouden dan het hier genoemde.¹⁸⁴

178 Artikel 20b, eerste lid, Wwft.

179 Artikel 20a, eerste lid, Wwft.

180 Artikel 20a, eerste lid jo. artikel 20b, eerste lid, Wwft.

181 Artikel 20b, tweede lid, Wwft.

182 Artikel 20a, tweede lid, Wwft.

183 Artikel 23, eerste lid en tweede lid, Wwft.

184 Artikel 23, vijfde lid, Wwft.

Bovengenoemde geheimhoudingsplicht rust op Wwft-instellingen en de personen die voor haar werkzaam zijn. Een ieder die kennisneemt van gegevens waarvan hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat ter zake van die gegevens op een Wwft-instelling bedoelde

geheimhoudingverplichting rust, is eveneens verplicht tot geheimhouding.¹⁸⁵

De wet kent een beperkt aantal uitzonderingen op de geheimhoudingsplicht, te weten gevallen waar het een mededeling betreft:¹⁸⁶

a. tussen banken of andere financiële ondernemingen die gevestigd zijn in een lidstaat van de Europese Unie en tot dezelfde groep behoren;

b. tussen banken of andere financiële ondernemingen en hun bijkantoren of

minderheidsdochterondernemingen die zijn gevestigd in een andere lidstaat van de Europese Unie of buiten de Europese Unie, voor zover dat bijkantoor of die

minderheidsdochteronderneming voldoet aan de op groepsniveau geldende gedragslijnen en procedures¹⁸⁷ en die op groepsniveau geldende gedragslijnen en procedures voldoen aan de Wwft;

c. tussen advocaten, notarissen, belastingadviseurs en andere instellingen als bedoeld in artikel 1a, vierde lid, onderdelen a tot en met e, Wwft, die zijn gevestigd in een lidstaat van de Europese Unie of een derde land en die hun werkzaamheden al dan niet als werknemer uitoefenen binnen eenzelfde rechtspersoon of netwerk;¹⁸⁸

d. van een onder c bedoelde Wwft-instelling, een bank, een Wwft-instelling als bedoeld in artikel 1a, tweede lid, onderdeel a, Wwft,¹⁸⁹ een beleggingsonderneming, een

beleggingsinstelling, een levensverzekeraar,¹⁹⁰ een financiële dienstverlener die bemiddelt in levensverzekeringen, of een betaaldienstagent aan een andere Wwft-instelling die tot dezelfde categorie behoort, voor zover de mededeling betrekking heeft op een cliënt van beide Wwft-instellingen en een transactie waarbij beide Wwft-instellingen betrokken zijn, de andere Wwft-instelling is gevestigd in een lidstaat of een derde land dat eisen stelt die gelijkwaardig zijn op het gebied van het beroepsgeheim en de bescherming van

persoonsgegevens, en de mededeling uitsluitend is bedoeld ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering.

De Wwft bepaalt in artikel 23, zevende lid, dat voor de hierboven genoemde uitzonderingen op de geheimhoudingsplicht onder een derde land moet worden verstaan: een land dat door de Minister van Financiën is aangewezen waar eisen zijn gesteld die gelijkwaardig zijn aan de eisen die worden gesteld in de Wwft en waar ook toezicht wordt uitgeoefend op de naleving van die eisen. Op dit moment heeft de Minister van Financiën geen derde landen aangewezen waar dit het geval is.

De FIU-Nederland is bevoegd een Wwft-instelling te berichten over de ontvangst van een melding door die instelling, de ontvangst van nadere gegevens of inlichtingen verstrekt door die instelling, alsmede over trends en fenomenen die naar voren komen uit ontvangen meldingen. In bepaalde gevallen is de FIU-Nederland, door tussenkomst van het Openbaar Ministerie, tevens bevoegd een instelling te informeren over de betekenis die een melding door die instelling heeft voor de

vervolging van strafbare feiten.¹⁹¹ Wanneer de FIU-Nederland gebruikmaakt van voornoemde bevoegdheid dan is de instelling die door de FIU-Nederland geïnformeerd wordt, zonder

uitzondering verplicht tot geheimhouding. Ook hier geldt dat deze geheimhoudingsplicht eveneens komt te rusten op een ieder die kennisneemt van gegevens waarvan hij weet of redelijkerwijs moet

185 Artikel 23, vierde lid, Wwft.

186 Artikel 23, zesde lid, Wwft.

187 Onder de gedragslijnen en procedures worden in ieder geval verstaand gedragslijnen en procedures inzake gegevensbescherming en gedragslijnen en procedures voor het delen van informatie binnen de groep, voor zover deze gegevens en informatie betrekking hebben op het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering.

188 Met “netwerk” wordt hier bedoeld: de grotere structuur waartoe de persoon behoort en die eigendom, beheer en controle op de naleving van de verplichtingen gezamenlijk deelt.

189 Degene die, geen bank zijnde, in hoofdzaak hun beroep maken van het verrichten van één of meer van de werkzaamheden opgenomen onder de punten 2, 3, 5, 6, 9, 10, 12, en 14 van bijlange I bij de richtlijn kapitaalvereisten.

190 Met uitzondering van levensverzekeraar die uitsluitend het bedrijf van natura-uitvaartverzekeraar als bedoeld in artikel 1:1 Wft uitoefenen.

191 Artikel 13, onder c, Wwft.

vermoeden dat ter zake van die gegevens op een instelling genoemde geheimhoudingverplichting rust.¹⁹²

Omdat zich gevallen kunnen voordoen waarin het relevant is voor de overige groepsonderdelen om te beschikken over informatie over een melding van een ongebruikelijke transactie, verplicht artikel 23a Wwft instellingen – wanneer artikel 23, eerste lid, Wwft daaraan niet in de weg staat - die informatie te delen binnen de groep waarvan zij deel uitmaken. Dat mag echter niet indien de FIU-Nederland deze informatiedeling verbiedt. Dit doet de FIU-Nederland bijvoorbeeld wanneer dit een lopend onderzoek zou kunnen schaden. Derhalve zullen instellingen de FIU-Nederland vooraf op de hoogte moeten stellen van hun voornemen om de betreffende informatie binnen de groep te delen. Gelet op het voormelde, achterliggende doel van artikel 23a Wwft wordt daaronder - naast hetgeen in artikel 23, zesde lid, onder 1°, Wwft staat – eveneens de situatie geschaard zoals bedoeld in artikel 23, zesde lid, onder 2°, Wwft voor zover het begrip netwerk ook valt binnen het begrip groep, zoals gedefinieerd in artikel 1 van de Wwft.

192 Artikel 23, tweede lid, Wwft.