Gegevensverwerking

Om het marktaandeel aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout en papier en karton te kunnen berekenen moet ook het totale Belgische verbruik worden bepaald. Het Belgische verbruik van hout, papier en karton bestaat uit de som van de binnenlandse productie en de import minus de export van gezaagd hout, plaatmateriaal en papier en karton.

Het totale Belgische houtverbruik is berekend als de som van het verbruik binnen de productgroepen gezaagd naaldhout, gezaagd gematigd loofhout, gezaagd tropisch loofhout en plaatmateriaal. Het verbruik van gezaagd naaldhout is afgeleid van het door Fedustria en de Belgische Houtconfederatie voor België opgestelde landenrapport voor de International Softwood Conference 2017 enquête voor België. Voor het loofhout (zowel tropisch als gematigd) is voor het in beeld brengen van het totale loofhoutverbruik gebruik gemaakt van het nationale rapport voor België, dat is opgenomen in het jaarverslag van de European Organisation of the Sawmill Industry (EOS, 2017). Het nationale rapport voor België is gebaseerd op gegevens van de Belgische Houtconfederatie en de Europese Commissie.

In het rapport wordt geen onderscheid gemaakt tussen gematigd en tropisch loofhout. Dit onderscheid is nochtans essentieel voor de marktmeting. Daarom is gezocht naar een manier om dit onderscheid wel te maken, maar in België werd geen bron voor deze gegevens gevonden. Uiteindelijk is gebruik gemaakt van de voorspellingen die de UNECE heeft gemaakt in het kader van het door hun opgestelde marktrapport voor de Committee on Forests and the Forest Industry (UNECE, 2017a). Het verbruik van plaatmateriaal is ingeschat door gebruik te maken van de productiecijfers die door de Belgische producenten van plaatmateriaal zijn opgegeven in het kader van deze marktstudie. De import en export van plaatmateriaal is in beeld gebracht op basis van de database voor de internationale handel in goederen van Eurostat (COMEXT-database).

Het Belgische verbruik van papier en karton is gebaseerd op de jaarlijkse statistieken van Cobelpa voor 2016 (Cobelpa, 2017). Deze gegevens zijn ter controle voorgelegd aan Fedustria en Cobelpa, waarbij voor plaatmateriaal op basis van de feedback van Fedustria enkele aanpassingen zijn gedaan.

De cijfers die de basis vormen voor het berekende Belgische houtverbruik en het Belgische verbruik van papier en karton zijn opgenomen in Bijlage C. Belgisch houtverbruik in 2016.

Belgisch hout- of papier- en kartonverbruik = Productie + Import - Export

29

Primaire houtproducten

Alle volumes zijn omgerekend naar m³ rondhoutequivalenten (rhe) zonder schors, zodat de volumes uit de verschillende productgroepen dezelfde eenheid hebben en uiteindelijk bij elkaar kunnen worden opgeteld. Een m³ plaatmateriaal is namelijk iets anders dan een m³ gezaagd hout en kan niet één op één bij elkaar worden opgeteld. De conversiefactor voor gezaagd naaldhout is bijvoorbeeld 1,35. Dit betekent dat er voor het verkrijgen van 1 m³ gezaagd naaldhout 1,35 m³ rondhout zonder schors nodig is. De gehanteerde conversiefactoren voor het omrekenen van de gegevens naar rhe, die door Probos zijn vastgesteld (Oldenburger & Van Benthem, 2011), zijn opgenomen in Bijlage C.

Belgisch houtverbruik in 2016.

De volumes per productgroep zijn weergegeven in m³ gezaagd hout of platen (m.a.w. in product m³) en niet in rhe. De houthandel en houtverwerkende bedrijven rekenen niet in rhe, maar in m³ gezaagd hout of platen. Door de gegevens in gezaagde of platen m³ weer te geven kunnen deze bedrijven veel beter zien hoe hun prestatie zich verhoudt ten opzichte van de verhoudingen binnen de totale productgroep.

Papier en karton

Alle volumes voor papier en karton zijn berekend in ton. Hier zijn geen conversiefactoren gebruikt.

2.6.2 Opschaling naar het totale verbruik

Binnen een marktstudie als deze is het niet reëel uit te gaan van een volledige marktdekking. In Paragraaf 2.3.4 is reeds een beschrijving gegeven van de gerealiseerde respons en de gerelateerde marktdekking van het verbruik per productgroep. Een analyse van de respons voor zowel de producenten als de importeurs en een vergelijking daarvan met de resultaten uit de vorige marktmeting rechtvaardigde de conclusie dat de gerealiseerde respons als representatief kan worden opgevat voor de Belgische markt. Deze conclusie is voorgelegd aan het begeleidingscomité van de marktstudie en na uitvoering van een aanvullende analyse is het begeleidingscomité hiermee akkoord gegaan. Het marktaandeel binnen de respons voor alle productgroepen is daarom ook toegepast als marktaandeel voor het totale verbruik. Daarbij is het totale volume gecertificeerd hout afzonderlijk berekend voor het volume dat in België is geproduceerd en het volume dat via import op de Belgische markt is gekomen. De marktaandelen binnen de respons voor de producenten en binnen de respons voor de importeurs verschilden namelijk te veel van elkaar om deze twee samen te nemen en daarmee het gemiddelde marktaandeel te berekenen.

30

Om de verhouding producenten en importeurs in kaart te brengen, is bepaald welk gedeelte van het Belgische verbruik van respectievelijk gezaagd hout, plaatmateriaal en papier en karton in België is geproduceerd en welk deel via import op de Belgische markt is gebracht. Deze informatie kon worden afgeleid uit de door de Belgische producenten tijdens deze marktstudie aangeleverde gegevens. Tabel 2.9 geeft de verhoudingen tussen het uit respectievelijk productie en import afkomstige verbruik in absolute zin en procentueel weer. Met behulp van de marktaandelen binnen respectievelijk de productie en de import is vervolgens het totaal volume aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout per categorie berekend.

De volumes zijn voor de leesbaarheid afgerond op duizendtallen. Door de afronding kunnen kleine verschillen in totaalvolumes en marktaandelen optreden. De gepresenteerde marktaandelen zijn gebaseerd op de onafgeronde volumes.

Tabel 2.9: Het via de respondenten in beeld gebrachte volume (in m³ product) op de Belgische markt per productgroep in relatie tot het totale verbruik binnen deze productgroepen en de daarmee gerealiseerde marktdekking (in %).

Gezaagd hout en plaatmateriaal

Totaal verbruik m³ 3.308.000 353.000 354.000 2.326.000 6.341.000

Verbruik vanuit

Grafisch papier en karton Overig papier en karton Totaal

Totaal verbruik ton 1.926.000 1.020.000 2.946.000

Verbruik vanuit

import ton 1.824.000 824.000 2.648.000

% 92,5% 67,0% 89,9%

Verbruik vanuit

productie ton 102.000 196.000 298.000

% 7,5% 33,0% 10,1%

Betrouwbaarheid en representativiteit

Deze opschaling leent zich niet goed voor het berekenen van een statistisch betrouwbaarheidsinterval omwille van verschillende redenen:

 Het aandeel gecertificeerd hout per bedrijf is niet normaal verdeeld;

31

 Er is slechts een beperkt beeld op de totale populatie;

 De nadruk bij het verhogen van de respons lag op grote bedrijven die waarschijnlijk niet representatief zijn voor kleinere bedrijven (bv. grote internationale houtimporteurs versus kleine houthandels die amper rechtstreeks hout van buiten België aankopen);

 er is mogelijks een non-respons bias is opgetreden, waarbij niet-gecertificeerde bedrijven ondervertegenwoordigd zijn.

De representativiteit van de cijfers is gestoeld op het marktaandeel (in volume) dat wij in beeld hebben gekregen (zie Tabel 2.2). Hoe hoger het marktaandeel, hoe representatiever de cijfers. De cijfers waarvoor slechts een kleiner marktaandeel in beeld kon worden gebracht (bv. gezaagd tropisch hout) dienen dus met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. We verwijzen daarbij ook naar de aanbeveling (verder in dit rapport) met betrekking tot het systematiseren en optimaliseren van dit soort monitoringsoefeningen, opdat de respons – en dus ook de marktdekking en representativiteit – zou toenemen.

32