Addendum behorend bij de op 18 december 2017 door de gemeenteraad v an Haren v astgestelde beleidsnotitie voor zonnep anelen op daken en op de grond
‘Zonne-energie in de gemeente Haren’.
Inleiding
Deze gebiedsvisie is een aanvulling op de beleidsnotitie om een concreet toetsingskader voor aanvragen voor zonneparken in het buitengebied te k unnen bieden. T evens kan deze gebiedsvisie – op verzoek van Gedeputeerde Staten -gebruik t worden om locaties voo r zonnepark en in het buitengebied te kunnen aanwij zen. Bovendien wordt de ruim telijke geschiktheid van de concrete
ontwikk ellocaties ‘De Mikkelhorst’ en ‘Grootslaan’ op basis van een landschappelijke analyse in de beleidsnotitie hierm ee beargumenteert en a ls zodanig te worden vastgesteld.
Landschappelijke analyse
Het Landschapsontwikkelingsplan, de beleidskaart archeologie en de Kadernota Buitengebied bevatten een analyse en waarde ring van het Harense landschap. Dit landschap wordt in grote lijnen bepaald door de centrale ligging van de Hondsrug m et aan weerszijden de beek dalen van de Drentsche Aa en de Hunze. De huidige
verschijningsvorm van deze deelgeb ieden is een direct gevolg van de natuurlijke ontstaansgeschiedenis en de wijze waarop de m ens deze geb ieden vervolgens in cultuur heeft gebracht.
De Hondsrug
De Hondsrug vorm t een noord -zuid georiënteerde glaciale rug waarop een m ozaïek van stedelijke en landelijk e f uncties ligt geconcentreerd. De bebouwing bestaat uit een reeks van esdorpen op de overg ang naar de beek dalen. Het landschap laat zich
t yperen als een park achtig esdorpenlandschap. Het is een oud cultuurlandschap dat wordt gevorm d door een k leinschalig landschappelijk raam werk m et open en gesloten akk er- en weidepercelen, (m icro)reliëf , essen , bossen, houtwallen en houtsingels, lanen en pingoruïnes. Vanaf de besloten f lanken van de Hondsrug zijn verre doorzichten tot diep in de open beek dalen m ogelijk .
De beek dalen
Op de f lank en van de Hondsrug wordt het begin van de natte laaggelegen beek d alen gem arkeerd door de overgang van houtwallen naar sloten als perceelgrenzen. De beek dalen van de Drentsche Aa en de Hunze worden beide gek enm erk t door openheid en af wezigheid van bebouwing, doorsnijdingen of andere vorm en van stedelijke
activiteit. Naas t de beken en de openheid zijn de petgaten en grote waterplassen zoals het Paterswoldsem eer als restanten van de vervening en zandaf gravingen bepalend voor het k arakter van de beek dalen. Het landgebruik wordt bepaald door
(grootschalige) landbouw, natuur e n (water)recreatie.
Gebiedsvisie
De landschappelijk e k waliteiten van het landschap van Haren zijn uitzonderlijk en divers. Het landschap is leesbaar als één samenhangend s ysteem m et een helder contrast tussen de besloten Hondsrug en het open beek dalen v an de Drentsche Aa en de Hunzelaagte. In grote delen van de beek dalen k om en hoge natuurwaarden voor die zijn vastgelegd m et de aanwij zing als Natura 2000 gebieden, het Natuur -netwerk Nederland of overige natuurgebieden. Het stroom dal van de Drentsche Aa is daarnaast onderdeel van de aanwijzing als het Nationaal Landschap Drentsche Aa. Vetrek punt voor de gebiedsvisie vorm t het in standhouden van het heldere contrast tussen de besloten Hondsrug en de open beek dalen. Dit betek ent dan ook dat de beek dalen bij voorbaat volledig word en uitgesloten van de ontwikk eling van vrij liggende
zonneterreinen.
Hoewel de Hondsrug de drager is van stedelijke f uncties waarbinnen ook prim air de ruim te ligt voor het opwekk en van zonne -energie (zie paragraf en 4.1 en 4.2.1), is het
overwegende k leinschalig besloten k arakter van de Hondsrug bijzonder k wetsbaar voor verdere stedelijke activiteiten zoals zonneterreinen. Met de in paragraaf 4.3.1
gef orm uleerde en al door de raad vastgestelde voorwaarden wordt bijgedragen aan het behoud van de bijzond ere k waliteiten zoals de open ruim te het Tussengebied ten noorden van Haren en het aanzicht vanaf de A28 op het bescherm de dorpsgezicht Rijksstraatweg Haren -Glim m en. Een nadere beschouwing van m ogelijk heden voor vrij liggende zonneterreine n in het overige als buitengebied aangem erkte deel van de Hondsrug, dient plaats te vinden in het licht van de aanwe zige aardk undige, natuurlijke en landschappelijk e waarden , zoals k arakteristiek e waterlopen, essen en houtsingels, m aar ook de waardevolle t ussenliggende open ruim ten en k waliteit van de
overgangszones tussen dorpen en het landschap. De hoge dichtheid van waarden in het f ijnm azige m ozaïek landschap m aakt dat de Hondsrug als zoek gebied ook
grotendeels is uitgesloten voor zonneterreinen.
Ontw ikkellocaties
Binnen het resterende zoek gebied op de Hondsrug vragen potentiële ontwikk ellocaties om een logische ruim telijk e/landschappelijk e aanleiding en om m ogelijk heden
f unctiecom binaties of toevoegingen aan bestaande f uncties te realiseren. De volgen de twee ontwikk ellocaties op de oostelijk e f lank van de Hondsrug k unnen hieraan
voldoen.
Dorpsrandzone Mikkelhorst (1)
De Mikk elhorst is een form eel in het buitengebied gelegen zorgboerderij die grenst aan en wordt ontsloten via de noordrand van de woon wijk Oosterhaar. De gronden rond de Mikkelhorst zijn onderdeel van een ruim telijk groen restgebied. Het vorm t een raf elige dorpsrandzone m et daarin passende f uncties zoals een volkstuinencom plex en
extensief beheerde weilandjes. Het talud van de spoorboog tussen het spoor
Groningen-Assen het spoor Groningen -Hoogezand vorm t een helder begrenzing aan de noordk ant van het restgebied. De oostkant van het gebied gaat over in een
natuurgebied dat deel uitm aakt van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en een Natura 2000 status heef t. Een zonneterrein k an , m its van een goede m aat en schaal en
landschappelijk ingepast, een ruim telijk logische aanvulling op het aanwe zige k arakter en gebruik van deze dorpsrand vorm en.
Voorm alige vuilstort Grootslaan (2 )
De tot de jaren 80 gebruikte vuilstort aan de Grootslaan vorm t een zelfstandig
ruim telijk elem ent , om geven door sloten in de verder open Oosterpolder , gelegen ten oosten van de spoorlijn Groningen -Assen ter hoogte van de wijk het Harener Holt. Na de sluiting is het terrein als een groen elem ent in het landschap blijven liggen en heef t de f unctie natuur gekregen. De om ringende grond is agrarisch in gebruik . De percelen aan de zuid zijde m aken deel uit van het archeologische waardevolle gebi ed van de voorm alige Em daborg. De realisatie van een zonneterrein binnen de contouren van de voorm alige stortplaats biedt k ansen om m eervoudig ruim tegebruik te realiseren.
Uitgangspunten uitw erking
Eventuele h ydrologische m aatregelen zoals het ontwatere n dan wel ophogen van gronden k unnen consequenties hebben voor de ecologische waarden van
aangrenzende Natura 2000 gebieden en de ecologische waarden op de locaties. Nader onderzoek zal m oeten aantonen welk e gevolgen de aanleg van het zonneterrein heeft op de ecologische waarden en welk e inrichtingsm aatregelen hiervoor noodzak elijk zijn.
Voor de uitwerk ing en af weging van de landschappelijk e inpassing dient de m aatwerkm ethode toegepast te worden. De ruim telijk e kenm erken van het gebied worden daarbij als ui tgangspunt genom en. Naast de randvoorwaarden die verm eld staan in paragraaf 4.3.1 stelt de gem eente de volgende locatie specif ieke
randvoorwaarden voor de Mikk elhorst en Grootslaan :
• het zonneterrein sluit aan bij de bestaande landschappelijke kenmerken va n de om geving (verkavelingspatroon, sloten, aanwezige streekeigen beplanting rondom het terrein);
• het zonneterrein wordt zoveel mogelijk uit het zicht genomen;
• bestaande beplanting wordt zoveel mogelijk gebruikt om het zonneterrein visueel af te scheiden van de om geving;
• het kavel- en slotenpatroon en oevers blijven intact;
• beplanting voor de landschappelijke inpassing is streekeigen (inheems) en volgt zo veel m ogelijk de bestaande k avelpatronen;
• overhoeken en andere delen (bermen van toegangspaden en o everstroken), dienen op een natuurlijke wijze te worden inge richt (en beheerd);
• nabijgelegen NNN/Natura 2000-gebied en bestaande natuurwaarden moeten worden gerespecteerd;
• leidingenstroken ten behoeve van gas - en elektriciteit dienen gevrijwaard te blijven van beplanting en bebouwing.
Visiekaart
In de bijgevoegde visiekaart voor de gemeente Haren zijn de ligging van de
aanwijzings - & uitsluitingsgebieden met onderliggende beperkende landschappelijke, natuurlijke en historisch waarden en de beoogde ontw ikkelingslocaties expliciet gemaakt. Dat gebieden worden aangeduid als zoekgebied wil geenszins zeggen dat het gebied zonder meer kan worden aangewezen als ontwikkellocatie voor een
zonnepark. De voorwaarden en eisen zoals opgenomen in de beleidsnotitie bl ijven van toepassing.
Nota bene: aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend. De voorwaarden en eisen voor locaties voor zonneparken uit de beleidsnotitie zijn nog steeds van
toepassing op de locaties die zijn aangeduid als zoekgebied voor zonne-energie,