Foto 5 Toch ontwikkelde de
P- CaCl 2 SFA,
6.3.1 Kader voor toepassing van de resultaten van dit onderzoek
6.3.1.7 Fysisch – chemisch grondonderzoek 6.3.1.8 Toetsing
In tabel 27 worden voor drie mogelijke combinaties van intensiteits- en capaciteitsmaatstaven opties geformuleerd voor criteria. Deze opties zijn gebaseerd op fosfaatafvoer.
Tabel 27
Opties voor normwaarden voor indeling naar bufferend vermogen.
Intensiteit Capaciteit Klasse Evenwichtsbemesting 60-65 kg P2O5/ha Evenwichtsbemesting 60-70 kg P2O5/ha Indeling intensiteit Indeling capaciteit Indeling intensiteit Indeling capaciteit
Pw-getal Pox Laag ≤20 ≥500 ≤20 ≥500 Neutraal 20 – 30 <500 20 - 40 <500 Neutraal >30 ≥500 >40 ≥500 Hoog >30 <500 >40 <500
P-CaCl2-SFA P-Al-getal Laag ≤ 0,5 ≤ 40 ≤ 0,5 ≤ 40
Laag 0,5 – 1,0 ≤ 30 0,5 – 1,0 ≤ 30 Neutraal ≤ 0,5 40 – 50 ≤ 0,5 >40 Neutraal 0,5 – 1,0 30 – 50 0,5 – 1,0 >30 Neutraal 1,0 – 1,5 ≤ 50 1,0 – 1,5 ≤ 60 Neutraal 1,5 – 2,0 ≤ 30 1,5 – 2,0 ≤ 40 Hoog 1,0 – 1,5 >50 1,0 – 1,5 >60 Hoog 1,5 – 2,0 >30 1,5 – 2,0 >40 Hoog >2,0 Geen norm >2,0 Geen norm
P-CaCl2-SFA Pox Laag ≤0,5 <400 ≤0,5 <400
Neutraal 0,5 – 1,0 >400 0,5 - 2,0 Geen norm Neutraal 1,0 – 1,5 Geen norm 2,0 -2,5 >600 Hoog >1,5 Geen norm >2,0 ≤600 Hoog * * >2,5 Geen norm
Als gekozen wordt voor FVG, dan leidt dit tot een keuze voor welke mate van oplading van de fosfaat- toestand acceptabel wordt geacht met het oog op fosfaatuitspoeling (zie paragraaf 5.1.2). Die oplading is cultuur en bemestingshistorie afhankelijk. Het vergt nadere uitwerking om tot normwaarden te komen.
Toetsing van een uitslag van onderzoek hangt af van de nauwkeurigheidseis die aan een
analyseresultaat wordt gesteld. De nauwkeurigheidseis is afhankelijk van de fout van bemonstering van het landbouwperceel inclusief de fout geïntroduceerd door voorbehandeling van het grondmonster en de fout bij analyse van de fosfaattoestand. Een toetsingsgrootheid die rekening houdt met beide foutenbronnen is gegeven door Ehlert et al., 200543).
43
Grenswaarde STP = Uitslag Grondonderzoek + z1-α* √(ν tot, STP ) (eenheid grondonderzoek). Hierin is STP de aangewezen
methode van grondonderzoek, z1-α het (1-α)-percentiel van de standaard normaal verdeelde variabele, tot v de variantie
van de totale fout (steekproeffout + laboratoriumfout) in het geschatte perceelsgemiddelde.
Literatuur
Aarts, H.F.M., C.H.G. Daatselaar en G. Holshof, 2008. Bemesting, meststofbenutting en opbrengst van productiegrasland en snijmaïs op melkveebedrijven. Rapport / Plant Research International 208, Wageningen.
Bolt, F.J.E. van der, E.M.P.M. van Boekel, O.A. Clevering, W. van Dijk, I.E. Hoving, R.A.L. Kselik, J.J.M. de Klein, T.P. Leenders, V.G.M. Linderhof, H.T.L. Massop, H.M. Mulder, G.J. Noij, E.a. van Os, N.B.P. Polman, L.V. Renaud, S. Reinhard, O.F. Schoumans en D.J.J. Walvoort, 2008. Ex-ante evaluatie landbouw en KRW: Effect van voorgenomen en potentieel aanvullende maatregelen op de oppervlaktewaterkwaliteti voor nutriënten. Wageningen, Alterra-rapport 1687.
Bolt, F.J.E. van der en O.F. Schoumans (eds), 2012. Ontwikkeling van de bodem- en waterkwaliteit. Evaluatie Meststoffenwet 2012: eindrapport ex-post, Wageningen, Alterra, Alterra-rapport 2318. Burgers, S.L.G. en J.H. Oude Voshaar, 2010. Statistiek voor onderzoekers; met voorbeelden uit
landbouw- en milieuwetenschappen. 3e geheel herziene druk. Wageningen, Wageningen Academic.
ISBN nr. 9789086861385.
Bussink D.W. , R.F. Bakker, H. van der Draai en E.J.M Temminghoff, 2011. Naar een advies voor fosfaatbemesting op nieuwe leest; deel 1 snijmaïs. Wageningen, Nutriënten Management Instituut NMI B.V. rapport 1246.1.
Bussink D.W. , R.F. Bakker, H. van der Draai en E.J.M Temminghoff, 2011. Naar een advies voor fosfaatbemesting op nieuwe leest; deel 2 grasland. Wageningen, Nutriënten Management Instituut NMI B.V. rapport 1246.2.
Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen, http://www.bemestingsadvies.nl. Ehlert, P.A.I. and A.E. Johnston, 2001. Chapter 4. Fate of phosphorus in soil. In: The effect of
phosphate fertilizer management strategies on soil phosphorus status and crop yields in some european countries. A.E. Johnston, P.A.I. Ehlert, M. Kuecke, B. Amar, K.W. Jaggard & C. Morel (Eds). Actes Editions, 2001. Institut Agronomique et Vétérinaire Hassan II. Rabat, Maroc. ISBN: 9981-801-49-6. pp. 59-100.
Ehlert, P.A.I., Schoumans, O.F., Brus, D.J., Groot, W.J.M. de, Visschers, R. en Pleijter, M., 2005. Protocol voor het aanwijzen van gronden die in aanmerking komen voor een verhoogde gebruiksnorm voor fosfaat. Technische uitwerking. Alterra rapport 1201. Alterra, Wageningen. Ehlert, P.A.I., Burgers, S.L.G.E, Bussink, D.W., Temminghoff, E.J.M., Erp, P.J. van, en Riemsdijk, W.H.
van, 2007. Deskstudie naar de mogelijkheden van het aanwijzen van fosfaatarme gronden op basis van P-PAE. Stand van zaken 2006. Alterra rapport 1458.
Houba, V.J.G., I. Novozamsky en E. Temminghoff, 1997a. Soil analysis procedures. Extraction with 0,01 M CaCl2. Department of Soil Science and Plant Nutrition. Wageningen Agricultural University,
the Netherlands, 06170411.
Houba, V.J.G., J.J. van der Lee en I. Novozamsky, 1997b. Soil analytical procedures. Other procedures (Soil and Plant analysis, part 5B. Department of Soil Science and Plant Nutrition. Wageningen Agricultural University, the Netherlands, 06175208.
Houba, V.J.G., E.J.M. Temminghoff, G.A. Gaikhorst, G.A., W. van Vark, 2000. Soil analysis
procedures using 0.01 M Calcium Chloride as extraction reagent. Communications in Soil Science and Plant Analysis 31 (2000) - p. 1299 - 1396.
Johnston, A.E., P.A.I. Ehlert, M. Kuecke, B. Amar, K.W. Jaggard & C. Morel, 2001: The effect of phosphate fertilizer management strategies on soil phosphorus status and crop yields in some european countries. Actes Editions, 2001. Institut Agronomique et Vétérinaire Hassan II. Rabat, Maroc. ISBN: 9981-801-49-6
Johnston, A.E. and K. Syers, 2009. A New Approach to Assessing Phosphorus Use Efficiency in Agriculture. Better Crops/Vol. 93 ( No. 3): 14-16.
Jordan-Meille, L., G. H. Rubæk, P. Ehlert, V. Genot, G. Hofman, K. Goulding, K J. Recknagel, G. Provolo and P. Barraclough 2012. An overview of fertiliser-P recommendations in Europe: Soil testing, calibration, and fertiliser recommendations. Soil Use and Management 28(4): 419-435. doi: 10.1111/j.1475-2743.2012.00453.x.
Klijne, A. de, A. E. J. Hooijboer, D. W. Bakker, O. F. Schoumans en A van den Ham, 2007. Milieukwaliteit en nutriëntenbelasting. Achtergrondrapport milieukwaliteit van de Evaluatie Meststoffenwet 2007. RIVM rapport 680130001/2007.
Kodde, J., 1994. Adviesbasis voor de bemesting van fruitgewassen in de vollegrond. Grondonderzoek. Bladonderzoek. Informatie en Kennis Centrum Akker- en Tuinbouw. Afdeling fruitteelt. Ministerie LNV.
Koopmans, G.F., W. J. Chardon, P. de Willigen, and W. H. van Riemsdijk, 2004. Phosphorus
Desorption Dynamics in Soil and the Link to a Dynamic Concept of Bioavailability. J. Environ. Qual. 33:1393–1402.
Koopmans, G.F., 2004. Characterization, desorption, and mining of phosphorus in noncalcareous sandy soils. Doctoral thesis, Wageningen University, Wageningen, the Netherlands, 168 p. Koopmans, G.G., W. J. Chardon, P. H. M. Dekker, P. F. A. M. Römkens1, and O. F. Schoumans, 2006.
Comparing different extraction methods for estimating phosphorus solubility in various soil types. Soil Science 171 (2): 103-116.
Kovar, J.L. en G.M. Pierzynski, 2009. Methods of Phosphorus soil analysis for soils, sediments, residuals and water. Second edition. Southern Cooperative Series Bulletin No. 408, Virginia Tech University. http://www.sera17.ext.vt.edu/Documents/P_Methods2ndEdition2009.pdf
Kreij, C. de, 1999. Bemestings Adviesbasis Buitenbloemen. Proefstation voor Bloemisterij en Glasgroente. Naaldwijk. ISSN 1387 – 2427.
LEI, 2012. Land- en tuinbouwcijfers. LEI Wageningen UR, Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). ISSN 1386-9566, LEI-rapport 2012-056.
Neyroud, J.A., en Lischer P., 2003. do different methods used to estimate soil phsophorus availability across Europe give comparable results? J. Plant Nutr. Soil Sci. 166: 422-431.
Oenema, O., Dijk, T.A. van, 1994. Fosfaatverliezen en fosfaatoverschotten in de Nederlandse landbouw. Rapport van de technische projectgroep "P-deskstudie". Ministerie van LNV, VROM en V&W, Landbouwschap en Centrale Landbouworganisaties, Project Verliesnormen, Deelrapport I. Oenema, O., W. Chardon, P. Ehlert, K. van Dijk, O. Schoumans en W. Rulkens, 2012. Phosphorus
fertilisers from by-products and wastes. International Fertiliser Society, Proceedings nr. 717. ISBN 978-0-85310-354-7 (ISSN 1466-1314).
Paauw, F. van der, Sissingh, H.A. en Ris, J., 1971. Een verbeterde methoden van de extractie van fosfaat uit grond met water: het Pw-getal. Verslagen van landbouwkundig onderzoek 749. Prummel, J. 1974. Veranderingen in het Pw-getal in de loop van de tijd en onder invloed van de
bemesting. Instituut voor Bodemvruchtbaarheid, Rapport 9-74, Haren, Nederland
Reijneveld, J.A., en O. Oenema, 2012. Evolution du statut phosphaté des sols de prairies aux Pays- Bas. Conseéquences pour les recommandations de fertilisation. Fourrages 210: 190-119. Remmelink, G.J., K. Blanken, J.C. Curth-van Middelkoop, W. Ouweltjes, H. Wemmenhove, H. 2011.
Handboek melkveehouderij, Wageningen, UR. Handboek / Wageningen UR Livestock Research 22. http://edepot.wur.nl/186283.
Syers, J.K., A.E. Johnston en D. Curtin, 2008. Efficiency of soil and fertilizer phosphorus use. Reconciling changing concepts of soil phosphorus behaviour with agronomic information. FAO Fertilizer and Plant Nutrition Bulletin no. 18. Rome, Italy: FAO.
Van Rotterdam-Los, A.M.D., 2010. The potential of soils to supply phosphorus and potassium, processes and predictions.Wageningen University, Wageningen. 144pp
Rotterdam-Los A.M.D. van, W. Bussink, E.J.M. Temminghoff, W. Bussink en W.H. van Riemsdijk, 2012. Predicting the potential of soils to supply phosphorus by integrating soil chemical processes and standard soil tests. Geoderma Volumes 189–190: 617–626.
Salm, C., van der, Chardon, W.J., Koopmans, G.F., Middelkoop, J.C. van & Ehlert, P.A.I., 2009. Phytoextraction of phosphorus enriched grasssoil. Journal of Environmental Quality Journal of Environmental Quality 38, 751 - 761.
Salm, C., van der, O.F. Schoumans, D. Walvoort, P. Groenendijk en M. Pleijter, 2009. A simple approach to identify critical source area for phosphorus leaching in the Netherlands. Geophysical Research Abstracts 11. EGU 2009-3623.
Schoumans, O.F. en P. Groenendijk, 2000. Modeling soil phosphorus levels and phosphorus leaching from agricultural land in the Netherlands. Journal of Environmental Quality 29 (1): 111-116. Schoumans, O.F., Ehlert, P.A.I. & Chardon, W.J., 2004. Evaluatie van methoden voor het
karakteriseren van gronden die in aanmerking komen voor reparatiebemesting. Alterra Wageningen, rapport 730.3.
Schoumans, O.F., 2004b. Inventarisatie van de fosfaatverzadiging van landbouwgronden in Nederland. Alterra Wageningen, rapport, 730.4.
Schoumans, O.F., Ehlert, P.A.I. & Chardon, W.J., 2005. Mogelijkheden tot de beantwoording van beleidsvragen inzake aanpassing van fosfaatverliesnormen. Alterra Wageningen, rapport 1181. Schoumans, O.F., 2007. Trends in de fosfaattoestand van landbouwgronden in Nederland in de
periode 1998-2003. Rapportage in het kader van de Evaluatie Meststoffenwet 2007. Alterra rapport 1537.
Schoumans, O.F., P. Groenendijk, L. Renaud en F.J.E. van der Bolt, 2008. Nutriëntenbelasting van het oppervlaktewater. Vergelijking tussen landbouw- en natuurgebieden. Wageningen, Alterra, Alterrarapport 1700.
Syers, J.K., Johnston, A.E. and Curtin, D., 2008. Efficiency of soil and fertilizer phosphorus use. Reconciling changing concepts of soil phosphorus behavior with agronomic information. FAO fertilizer and plant nutrition bulletin 18. Food and Agricultural Organization of the United Nations, Rome. ISBN 978-92-5-105929-6.
Temminghoff, E.J.M. en V.J.G. Houba, 2004. Plant analysis: procedures. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
Ulén, B., 2006. A simplified risk assessment for losses of dissolved reactive phosphorus through drainage pipes from agricultural soils. Acta Agric. Scand. Sect. B - Soil Plant Sci. 56: 307-314 Willigen, P. de, en Noordwijk, M. van, 1978. Berekeningen over de fosfaatopname door een gewas in
afhankelijkheid van bewortelingsdichtheid en fosfaatrijkdom van de grond. Instituut voor Bodemvruchtbaarheid, Rapport 19-78, Haren, Nederland.
Wijk, C., van & Berg, W., van den, 2000. Onderzoek naar de meerwaarde van P-CaCl2
extractiemethode in het P-bemestingsadvies van kropsla. Interne publicatie. Praktijkonderzoek voor de Akkerbouw en de Vollegrondsgroenteteelt (vertrouwelijk rapport).
Zee, S.E.A.T.M. van der, Riemsdijk, W.H. van, Haan, F.A.M. de, 1990a. Het protokol fosfaatverzadigde gronden. Deel I: Toelichting. Landbouwuniversiteit, Vakgroep Bodemkunde en Plantevoeding, Wageningen, Nederland.
Zee, S.E.A.T.M. van der, Riemsdijk, W.H. van, Haan, F.A.M. de, 1990b. Het protokol fosfaatverzadigde gronden. Deel II: Technische uitwerking. Landbouwuniversiteit, Vakgroep Bodemkunde en