Aan de hand van de ontdekte frames uit de sleutelteksten zal ik in dit hoofdstuk door middel van een kwantitatieve inhoudsanalyse overige krantenartikelen die over dit onderwerp zijn verschenen onderzoeken. Door middel van de gevormde codes met bijbehorende framing devices zal ik hierbij onderscheiden welke frames in de krantenartikelen herhaald worden en of ze mogelijk worden aangepast. Aan het eind van deze analyse zal ik schematisch weergeven in hoeverre auteurs van krantenartikelen kiezen voor een bepaald frame of meerdere frames tegelijkertijd. Daarnaast wordt er onderzocht of het counterframe van onschuld, dat niet voorkomt in de sleutelteksten, wordt ingezet in de krantenartikelen.
6.1 Verantwoording keuzes voor krantenartikelen en bepalen framekeuzes
Voor de duidelijkheid en het overzicht zal ik in mijn keuze voor krantenartikelen bepaalde beperkingen moeten aanbrengen. Allereerst zal ik mij beperken tot vier nationaal verschenen en betaalde kranten met de hoogste oplage, de Telegraaf, Algemeen Dagblad, de Volkskrant en het NRC Handelsblad. Daarnaast zal ik mij richten op artikelen die in de papieren krant zijn verschenen via de database van LexisNexis. Er zijn natuurlijk veel meer internetartikelen over dit onderwerp te vinden maar deze zijn vaak kort en veelal slechts varianten van hetzelfde ANP-bericht. Qua tijdspanne zal ik geen beperkingen hoeven te maken, de eerste artikelen over dit onderwerp verschenen pas in 2007. Daarvoor, zoals de sleuteltekst uit 2003, werd Demmink niet bij naam genoemd en zijn deze artikelen dus ook moeilijk te traceren. Ook gaat het hier om nieuwsberichten en reportages, opinie zal dus worden uitgesloten. Tot slot zullen enkel berichten van 300 woorden of meer worden meegenomen, aangezien artikelen die korter zijn slechts korte nieuwsfeiten bevatten en hierbij geen ruimte is voor een duidelijk frame. Dan blijven er voor de Telegraaf 11 over, voor het Algemeen Dagblad 28, de Volkskrant 26 en het NRC Handelsblad 27.
Ik zal elke krant chronologisch behandelen. Ik zal de titel noemen en in een zin samenvatten waar het artikel over gaat. Daarna zal ik weergeven welke codes genoemd worden en dus welk frame behandeld wordt. Aan het eind zal ik schematisch weergeven welke krant kiest voor welk frame. Voor de codes zal ik directe citaten gebruiken uit de krantenartikelen, maar aangezien het allemaal directe citaten zijn zal ik de aanhalingstekens weglaten. Voor de framekeuze zal ik dus kiezen voor een van de frames uit de sleutelteksten, seksschandaal en doofpot. Ook zal ik het counterframe van onschuld meenemen en beoordelen of dit frame door de journalisten gebruikt wordt. Daarnaast kan het natuurlijk zijn dat een tekst niet slechts één frame omhelst, maar een combinatie van
bovenstaande frames. Daarom zal ik ook de mogelijkheden van seksschandaal en doofpot, seksschandaal en onschuld, doofpot en onschuld en natuurlijk alle drie meenemen. Tot slot is het
ook mogelijk dat alle drie de frames niet gebruikt worden. Dan zal ik als framekeuze 'geen duidelijke keuze' aangeven.
Tot slot een korte verantwoording voor de framekeuzes. Het gaat hierbij om een
gecompliceerd schandaal waarbij de keuzes voor frames niet allemaal gelijk staan. Aangezien het seksschandaal de eerste-orde transgressie is en het machtsschandaal de twee-orde transgressie, is het veel lastiger om enkel het doofpotschandaal te noemen zonder terug te verwijzen naar de eerste-orde transgressie. Zonder seksschandaal is er namelijk ook geen doofpot. Om hier evenwicht in aan te brengen zal ik de frames verschillend beoordelen. Dat wil zeggen: als er slechts genoemd wordt dat Demmink verdacht wordt van kindermisbruik, zonder details, zal ik dat niet onder een seksschandaal-frame plaatsen. Pas als er genoemd wordt wat de specifieke beschuldigingen zijn vind ik dit een keuze van de journalist om dit frame te benadrukken. De andere frames zijn eerder een keuze omdat ze niet nodig zijn te behandelen als de affaire-Demmink ter sprake komt. Dit zegt dus eerder iets over de keuze van de journalist.
De geanalyseerde krantenartikelen zijn bijgevoegd in bijlage 4. Aangezien de analyse zeer omvangrijk is, heb ik deze toegevoegd als bijlage 5. Voor de helderheid zal ik hieronder vier voorbeeld analyses, een voor elke krant, laten zien.
6.2 Voorbeeldanalyse krantenartikelen
De Telegraaf (20 oktober 2012). Heksenjacht op Joris Demmink. De Telegraaf, p. 3. Korte samenvatting affaire-Demmink tot nu toe.
Seksschandaal
Topambtenaar Demmink wordt al tien jaar lang beschuldigd van pedofilie. Doofpot
In ruil voor het verzwijgen van zijn verleden zou hij verdachten onterecht hebben laten oppakken. Onschuld
- Niemand kreeg ook maar een snippertje bewijs boven water voor de suggestie dat de vermeende seksuele achtergrond van Demmink een rol speelde bij strafzaken.
- Panorama en de Gay Krant moesten rectificeren dat Demmink minderjarige jongens had misbruikt. Iemand die in oktober 2003 aangifte deed tegen Demmink, werd in juli 2004 door de politierechter bestraft met twee maanden voorwaardelijke celstraf. De verklaringen waren volgens de politierechter onjuist en leugenachtig.
- Als ondanks diepgaand onderzoek de beschuldigingen niet onderbouwd blijken, dan moet de heksenjacht een keer stoppen.
- Desondanks blijven complotdenkers doorgaan met het verspreiden van hun onbewezen theorieën
- Joris Demmink wordt niet uit de wind gehouden en er is geen enkel bewijs dat hij vanaf het hoogste niveau wordt beschermd.
- De voortdurende pogingen hem tegen beter weten in het verdachtenbankje in te krijgen, worden langzaam maar zeker kolderiek
- Onschuldig tot het tegendeel bewezen is, is een adagium dat geldt voor iedereen. Ook voor een topambtenaar van Justitie.
Framekeuze: onschuld
Meeus, J. en Verlaan, J. (18 juni 2007). Een sterke ambtenaar met veel vijanden; Topambtenaar Joris Demmink geldt als scherp en erudiet maar geruchten blijven hem achtervolgen. NRC Handelsblad, p. 2.
Profiel Demmink, inclusief quotes oud-klasgenoten en oud-collega's. Duidelijk een positieve blik op Demmink, met veel aandacht voor zijn mogelijke onschuld.
Seksschandaal
De verhalen over Demmink gaan altijd over vermeende seksuele escapades met minderjarige jongens.
Doofpot Onschuld
- Wordt de baas van het ministerie van Justitie moedwillig beschadigd door criminelen? - Hoewel ook NRC Handelsblad, recentelijk en in het verleden, vele mensen hierover
gesproken heeft, blijft het veelal bij slecht onderbouwde verhalen. Soms wel aannemelijk maar nooit onweerlegbaar. Harde bewijzen ontbreken en mensen spreken op voorwaarde van anonimiteit.
- Anderen menen dat er sprake is van een campagne door de vele vijanden die Demmink zou hebben gemaakt binnen het ministerie van Justitie en het Openbaar Ministerie.
- Zijn oude schoolvrienden heeft Joris Demmink uitgelegd hoe het zit. Dat de
Inlichtingendienst AIVD bijvoorbeeld, in 2002 expliciet onderzoek heeft gedaan naar de al jaren circulerende geruchtenstroom over zijn seksleven. Niets, was de conclusie van het onderzoek. Demmink is nooit in een positie geweest die hem chantabel maakt.
- Feit is dat Demmink tot op heden alle beschuldigingen heeft weten te weerleggen. - Het college van procureurs-generaal bevestigt het bestaan van dat 'Rolodex-dossier'. "Die
er niet in voor. Wel waren sommige betrokkenen bij dat onderzoek ervan overtuigd dat het 'criminele circuit' een rol speelde bij het in omloop brengen van die verhalen. Maar ook voor die stelling waren onvoldoende aanwijzingen. De zaak is geseponeerd."
Framekeuze: onschuld
Nicolasen, L. (14 juli 2007). Een hardnekkige fluistercampagne. De Volkskrant, p. 2. Samenvatting affaire-Demmink in 2007.
Seksschandaal
De politie kwam in 1995 per toeval achter een seksparty met jonge knapen in het Turkse Bodrum omdat er een wapen afging. Het feest zou zijn georganiseerd door Demmink, aldus het 'geheime rapport'. Een politieman vertelt dat hij op bestelling opgepakte straatrovertjes leverde.
Doofpot
- Baybasin is een Koerdische Turk en heroïnehandelaar, die in 2002 in hoger beroep door het hof in Den Bosch tot levenslang is veroordeeld voor moord, poging tot moord, gijzeling, aanzetten tot moord en deelname aan een criminele organisatie. Baybasin ontkent al deze misdaden. Hij noemt zich een Koerdische vrijheidsstrijder, die door Turkije en Nederland samen een kunstje is geflikt.
Het onvermoeibare advocatenechtpaar Pieter Bakker Schut en Adèle van der Plas heeft zich het lot van Baybasin aangetrokken. Zij geloven dat hij ten onrechte is veroordeeld, omdat de rechters zijn afgegaan op taps die de politie van Baybasins telefoongesprekken maakte. De advocaten betogen dat er met die taps is geknoeid, maar alle pogingen de originele taps boven tafel te krijgen zijn mislukt.
- Wat Demmink ermee te maken heeft? Demmink is gechanteerd door de Turkse staat, beweren Baybasins advocaten. Hij is te chanteren vanwege pedofolie. Ze hadden in Nederlandse bladen gelezen dat hij pedofiel is en in Turkije is hij ook betrapt.
- 'Wij hebben punt voor punt gecheckt', zegt advocaat Van der Plas, pisnijdig als haar om bewijzen wordt gevraagd. 'Een beerput is het', zegt ze. En: 'De grootste vlek van onze rechtsstaat.' 'Iedereen kijkt je aan of je nuts bent. Onzin, dit kan niet in Nederland, zeggen ze dan. Het is zo onwezenlijk, daarom kan het zo lang voortbestaan.'
- Nee, want de fluistercampagne zegt dat Demmink ook de AIVD aan een touwtje heeft. Een minstens zo'n hardnekkig verhaal als het gerucht dat de Turkse informanten zijn omgekocht. Onschuld
In justitiekringen - doorgaans niet vies van complotdenken - gaan verhalen rond over wraak als gevolg van mislukte promotiekansen, oude vetes, en haat en nijd tussen homo's onderling. Heden
ten dage verdenkt de politie criminelen ervan bewust desinformatie te verspreiden om het gezag te destabiliseren.
Framekeuze: doofpot
Hartog, T. Den., en Voskuil, K. (3 februari 2012). Topambtenaar Joris Demmink staat kennelijk boven de wet. Algemeen Dagblad, p. 2.
Het OM stelt geen strafrechtelijk onderzoek in naar Demmink aan de hand van de aangifte van seksueel misbruik van de twee Turkse mannen.
Seksschandaal
Osman B. zegt in zijn aangifte dat hij omstreeks 1997 in het Turkse Edirne is verkracht door Joris Demmink. Hij was toen 14 jaar oud.
Mustafa beweert dat hij rond 1995 - op 13-jarige leeftijd - in Istanbul is geronseld en
naar Demmink is gebracht. Die zou hem op een hotelkamer in vakantieoord Bodrum hebben misbruikt.
Doofpot
Adèle van der Plas, advocaat van de Turkse aangevers, is woedend. ,,Het was al eerder duidelijk dat het OM geen strafrechtelijk onderzoek wilde starten. Deze man staat kennelijk boven de wet en boven het recht.
Onschuld
CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg zegt zich neer te leggen bij de uitkomst van het laatste onderzoek van het Openbaar Ministerie. ,,Het is klaar nu. We moeten stoppen iemand steeds in een kwaad daglicht te plaatsen.
Framekeuze: alle drie