De rol van de Fondo Desaroyo Aruba (FDA)

De overgang, in de ontwikkelingssamenwerkingsrelatie tussen Aruba en Nederland van project- naar programmafinanciering, heeft de volgende gevolgen.

Het jaarprogramma is gekoppeld aan het meerjarenprogramma. In het meerjarenprogramma zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: - De doelstelling van de samenwerking tussen Aruba en Nederland, die luidt: de verhoging van de zelfredzaamheid van Aruba;

- De ontwikkelingsdoelstelling van elk van de vier sectoren op welke de samenwerking gebaseerd is, n.l. de gezondheidszorg, het onderwijs, de duurzame economische ontwikkeling en de kwaliteit van bestuur;

- De programmadoelstellingen, welke zijn afgeleid van de ontwikkelingsdoelstelling van elk van de vier sectoren.

Deze doelstellingen, met welke alle partijen, betrokken bij de samenwerking geacht worden akkoord te zijn gegaan, veranderen niet in de periode tot en met 2005 (zie figuur 1: Meerjarenprogramma Logframe, en Figuur 2: Bovenkant Logframe Meerjarenprogramma). Pas in 2005 zouden de partijen weer kunnen overwegen om deze doelstellingen aan te passen.

Daarentegen is het, wel denkbaar dat de ontvangende partij in de uitvoeringsfase van het meerjarenprogramma veranderingen in de

programma-resultaten voorstelt. Deze veranderingen kunnen gewenst zijn in het licht van voortdurend veranderende (politieke, financiële, economische en

sociale) omstandigheden of door gewijzigde inzichten. De voorwaarde waaraan deze veranderingen moeten voldoen, is dat zij leiden tot een effectievere bijdrage aan de geformuleerde doelstellingen “boven de streep” ( zie figuren 1 en 2) en dat zij gerealiseerd kunnen worden binnen de budgettaire grenzen die in het programmafinancieringsprotocol zijn vastgesteld.

De voorstellen tot veranderingen worden door Aruba tijdens het jaarlijkse bestedingsoverleg, of tussentijds ter sprake gebracht.

De rol van de donor is om “boven de streep” in de gaten te houden of het meerjarenprogramma daadwerkelijk aan haar doelstellingen tegemoetkomt, afgaande op FDA- en evaluatierapporten. “Onder de streep” beperkt haar rol zich tot het monitoren van de voortgang van het programma.

6.2 De rol van de Fondo Desaroyo Aruba (FDA)

De FDA beoordeelt projectdossiers conform de richtlijnen zoals aangegeven in de “Handleiding Projectformulering en –beoordeling”. Ook dient de FDA een oordeel uit te spreken over de vraag in hoeverre een bepaald project daadwerkelijk bij zal dragen aan het behalen van het

Programmaresultaat. In het kader van de bilaterale programmafinanciering heeft Nederland deze beoordeling aan de FDA uitbesteed. Het doel van

Directie Economische Zaken, Handel en Industrie 68

In de uitvoeringsfase van de projecten speelt de FDA een toezichthoudende en monitorende rol. Voor wat betreft de performance monitoring beperkt die rol zich tot het vaststellen van het (al dan niet) behalen van de direkte project-resultaten, d.w.z. of het project volgens het projectdossier is uitgevoerd. Na oplevering van het project houdt de monitorende rol van de FDA. Op het antwoord op de vraag of een project inderdaad heeft bijgedragen aan het behalen van het programma-resultaat, wordt verkregen door externe monitoring/evaluatie (zie Meerjarenprogramma, hfst. 4.6). 6.3 Evaluatie

De vraagstelling of de uitgevoerde projecten voldoende hebben bijgedragen aan de diverse programmaresultaten, alsmede aan de hoger gelegen

programmadoelstellingen wordt in de regel overgelaten aan externe evaluatoren. Gelet op het feit dat de eerste uitvoeringsperiode van het

meerjarenprogramma betrekkelijk kort zal zijn (2003-2005), zullen wij voorstellen zulks op een minder formele wijze te organiseren zodat zij direct aansluit op de tussentijdse reflectie in 2005.

Figuur 2 geeft voor de periode 2001-2005 de geherformuleerde doelstellingen van het meerjarenprogramma aan. De indicatoren met welke het behalen van de doelstellingen gemeten kan worden, staan vermeld in het document “Logframes en indicatorensheets” welke een annex is van het meerjarenprogramma. Het jaarprogramma bevat een korte beschrijving van de projecten die “onder de streep” (zie figuur 1) tot de (eveneens in het meerjarenprogramma geformuleerde) programma-resultaten leiden en een jaarbegroting.

De bovenbeschreven procedure met betrekking tot de uitvoering van het meerjarenprogramma betekent een ingrijpende verandering ten aanzien van planning, financiering, management, monitoring en evaluatie van projecten. Met een gedegen formulering van het meerjarenprogramma, inclusief indicatoren met begin- en streefwaarden en monitoringscriteria waar mogelijk, het jaarprogramma gekoppeld aan het meerjarenprogramma en de door de FDA beoordeelde projectdossiers, zijn ons insziens adequate instrumenten geschapen om aan de nieuwe vorm van ontwikkelingssamenwerking inhoud te geven.

6 De relatie tussen de Jaarprogramma’s en het Meerjarenprogramma 2001-2005 6.1 Logframe Meerjarenprogramma: een vast en een variabel gedeelte

De overgang, in de ontwikkelingssamenwerkingsrelatie tussen Aruba en Nederland van project- naar programmafinanciering, heeft de volgende gevolgen.

Het jaarprogramma is gekoppeld aan het meerjarenprogramma. In het meerjarenprogramma zijn de volgende doelstellingen geformuleerd:

- De doelstelling van de samenwerking tussen Aruba en Nederland, die luidt: de verhoging van de zelfredzaamheid van Aruba;

- De ontwikkelingsdoelstelling van elk van de vier sectoren op welke de samenwerking gebaseerd is, n.l. de gezondheidszorg, het onderwijs, de duurzame economische ontwikkeling en de kwaliteit van bestuur;

- De programmadoelstellingen, welke zijn afgeleid van de ontwikkelingsdoelstelling van elk van de vier sectoren.

Deze doelstellingen, met welke alle partijen, betrokken bij de samenwerking geacht worden akkoord te zijn gegaan, veranderen niet in de periode tot en met 2005 (zie figuur 1: Meerjarenprogramma Logframe, en Figuur 2: Bovenkant Logframe Meerjarenprogramma). Pas in 2005 zouden de partijen weer kunnen overwegen om deze doelstellingen aan te passen.

Daarentegen is het, wel denkbaar dat de ontvangende partij in de uitvoeringsfase van het meerjarenprogramma veranderingen in de programma-resultaten voorstelt. Deze veranderingen kunnen gewenst zijn in het licht van voortdurend veranderende (politieke, financiële, economische en sociale) omstandigheden of door gewijzigde inzichten. De voorwaarde waaraan deze veranderingen moeten voldoen, is dat zij leiden tot een effectievere bijdrage aan de geformuleerde doelstellingen “boven de streep” ( zie figuren 1 en 2) en dat zij gerealiseerd kunnen worden binnen de budgettaire grenzen die in het programmafinancieringsprotocol zijn vastgesteld.

De voorstellen tot veranderingen worden door Aruba tijdens het jaarlijkse bestedingsoverleg, of tussentijds ter sprake gebracht.

De rol van de donor is om “boven de streep” in de gaten te houden of het meerjarenprogramma daadwerkelijk aan haar doelstellingen tegemoetkomt, afgaande op FDA- en evaluatierapporten. “Onder de streep” beperkt haar rol zich tot het monitoren van de voortgang van het programma.

6.2 De rol van de Fondo Desaroyo Aruba (FDA)

De FDA beoordeelt projectdossiers conform de richtlijnen zoals aangegeven in de “Handleiding Projectformulering en –beoordeling”. Ook dient de FDA een oordeel uit te spreken over de vraag in hoeverre een bepaald project daadwerkelijk bij zal dragen aan het behalen van het Programmaresultaat. In het kader van de bilaterale programmafinanciering heeft Nederland deze beoordeling aan de FDA uitbesteed. Het doel van Nederland is immers om de projecten niet meer te beheren, maar het meerjarenprogramma op hoofdlijnen te volgen.

In de uitvoeringsfase van de projecten speelt de FDA een toezichthoudende en monitorende rol. Voor wat betreft de performance monitoring beperkt die rol zich tot het vaststellen van het (al dan niet) behalen van de direkte project-resultaten, d.w.z. of het project volgens het projectdossier is uitgevoerd. Na oplevering van het project houdt de monitorende rol van de FDA. Op het antwoord op de vraag of een project inderdaad heeft bijgedragen aan het behalen van het programma-resultaat, wordt verkregen door externe monitoring/evaluatie (zie Meerjarenprogramma, hfst. 4.6).