Direct na de Duitse inval werd Nederland met enige regelmaat getroffen door (kleinschalige) geallieerde bombardementen. Deze bombardementen waren met name gericht op havens, infrastructuur, industriegebieden en vliegvelden. Vanaf 1943 werden de geallieerde bombardementen zwaarder door de toenemende aantallen bommenwerpers en afgeworpen bommen. Voorts werd in 1942 door Duitse troepen begonnen met de bouw van de Atlantikwall.
1940-1941 [?, exacte datum onbekend]
Kort na de bezetting werd door Duitse militairen een radarpost ingericht. De post bevond zich op de Vetersberg vlakbij de Heerstraat. Momenteel staat hier een uitkijktoren van Staatsbosbeheer. Kort na de bevrijding werd de radarpost gesloopt.12 [RAP_400000A]
4 juni 1940
In de gemeente Maarheeze lagen nog acht vermoedelijk niet-geëxplodeerde explosieven.13 [Locatie onbekend]
9 september 1940
In Geldrop werd tijdens het ploegen op het land een blindganger aangetroffen. De blindganger lag er vermoedelijk al sinds de meidagen.14 [Locatie onbekend]
6 NIMH, toeg. nr. 420, inv. nr. 21.
7 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 210.
8 RHCE, toeg.nr. 10280, inv. nr. 968.
9 Bogaars, R., Aalst-Waalre in oorlogstijd (Waalre 2012) 11-12.
10 RHCE, toeg.nr. 10280, inv. nr. 198.
11 NIMH, toeg. nr. 420, inv. nr. 22.
12 Willems, P.A., Leende in de periode rond de Tweede Wereldoorlog (Leende 1995) 13.
13 RHCE, toeg. nr. 10192, inv. nr. 1301.
14 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
28 september 1940
In een akkerland bij het ‘Huisven’ (Heideven tussen Geldrop en Aalst) in de gemeente Geldrop lagen nog drie of vier niet-geëxplodeerde bommen. Deze bommen lagen daar waarschijnlijk sinds mei 1940.15 [Buiten onderzoeksgebied]
15 november 1940 t/m september 1944
De woonhuizen aan de Gagelhof 2 en 3 te Aalst (gemeente Waalre) raakte beschadigd.16 [RAP_401115A]
26 november 1940
Op het akkerland in Heeze was één brisantbom gevallen. Er was geen schade.17 [Locatie onbekend]
7 december 1940
In Heeze viel één brisantbom op het akkerland. Een boerderij liep hierbij glasschade op.18 [Locatie onbekend]
21 december 1940
In Aalst (gemeente Waalre) kwamen om 21:20 uur veertig brandbommen terecht op de Stationsstraat. Meerdere woningen werden hierdoor getroffen. Twee woningen vlogen in brand en er kwam één burger om het leven.19 Deze persoon kwam in zijn huis om het leven toen een brandbom door het ‘platdak’ viel. Veruit de meeste brandbommen, die in één rij naar beneden kwamen, vielen op straat. 20
Volgens overgeleverd een verslag van een Duits militair vielen bij het bombardement een brisantbom van zwaar kaliber en meer dan tachtig brandbommen. De brisantbom kwam
“nauwelijks” tachtig meter van het gemeentehuis neer. Twaalf huizen zouden zijn geraakt en stonden ten dele in brand.21 [RAP_401221A]
De navolgende adressen in Aalst waren getroffen door de brandbommen:
• Stationstraat 58, 60 (hier woonde de om het leven gekomen persoon), 62, 64, 66, 68, 72, 81, 82, 84, 90, 98, 97, 98;
• Beatrixweg [twee adressen zonder nummers in het document].22
Om 21:35 uur vielen in Valkenswaard (gemeente) twee brisantbommen en tien brandbommen op het weiland. Eén woonhuis werd hierbij beschadigd.23
22 december 1940
In de gemeente Valkenswaard waren gezamenlijk zes brisantbommen en 33 brandbommen neergekomen.24 [Locatie onbekend]
15 februari 1941
In Geldrop vielen vijf brandbommen op een fabriek waardoor één gebouw lichtbeschadigd werd.25 [Buiten onderzoeksgebied]
3 mei 1941
’s Morgens viel een brisantbom in het vrije veld in de gemeente Maarheeze en ontplofte.26 De bom was gevallen ter plaatse van ‘Het Goor’. Het ging waarschijnlijk om een noodafworp van
15 RHCE, toeg. nr. 10289, inv. nr. 7.
16 RHCE, toeg.nr. 10280, inv. nr. 968.
17 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
18 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
19 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
20 Bogaars, R. en J. Walinga, Aalst-Waalre in oorlogstijd (Waalre 2012) 17.
21 Bogaars, R. en J. Walinga, Aalst-Waalre in oorlogstijd (Waalre 2012) 16-17.
22 RHCE, toeg.nr. 10280, inv. nr. 198.
23 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
24 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
25 NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328.
26 NA, toeg. nr. 2.04.53.15, inv. nr. 78.
een Brits toestel.27 Dit toestel was een Vickers Wellington bommenwerper en stortte neer bij Gastel.28 [Buiten onderzoeksgebied]
12 juni 1941
Een Britse Armstrong Withworth Whitley bommenwerper kwam neer bij Borkel, zes kilometer zuidwestelijk van Valkenswaard.29
Volgens een andere bron stortte de bommenwerper, dat terugkwam van een missie boven Duitsland, bij Schaft neer. Het toestel kwam neer in de wei op de locatie die plaatselijk bekend stond als den ouden beemd. Dit was achter de Houtzagerij Smolders [tegenwoordig Smolders Houtindustrie]. De bommenwerper sloeg een gat van vijf- à zes meter diep. Door een plaatselijk wonende burger werd later achtergebleven munitie uit dit gat gehaald. 30 [Buiten onderzoeksgebied]
13 juni 1941
Een Britse Armstrong Withworth Whitley bommenwerper stortte in de Gagelse Akkers te Waalre neer.31 [RAP_410613A]
18 april 1942
Ter plaatse van de Schaftse Heide, nabij de Achelse grens, kwamen drie Britse brisantbommen van naar schatting 225 kilogram per stuk en veertig brandstaven neer. De exacte inslaglocaties waren als volgt:[Locatie onbekend]
• één brisantbom kwam terecht op het land dat kadastraal bekend stond als Borkel &
Schaft sectie C597;
• een tweede brisantbom op een perceel korenland kadastrale sectienummers Borkel &
Schaft C1621, 1620, 600, 598 en 1623 en sloeg een gat van zes meter diameter en vier meter diep;
• De derde brisantbom sloeg in op vier meter afstand van de boerderij op Borkel & Schaft C1604, waarbij een krater ontstond van zes meter diameter en vier meter diepte;
• De brandstaven vielen in de omgeving van de boerderij te Borkel & Schaft nrs. C1577 en C611. Meerdere van deze staven werden opgehaald door Duitse militairen. De resten van 25 ontbrande brandstaven werden door de gemeentepolitie opgehaald.32 31 mei 1942
Een Britse Handley Page bommenwerper stortte drie kilometer noordwestelijk van Maarheeze neer.33 [Buiten onderzoeksgebied]
3 juni 1942
Bij de ‘Hut van Mie Pils’ in Waalre stortte een Britse Vickers Wellington bommenwerper neer na de zijn aangeschoten door FLAK.34 [RAP_420603A]
28 januari 1943
Een Britse AVRO Lancaster bommenwerper kwam neer in de gemeente Maarheeze.35 [Buiten onderzoeksgebied]
2 februari 1943
“Ten gevolge van het neerkomen van granaatscherven” werden broeikassen beschadigd op het perceel aan de Goudbergstraat 28 (kad. sectie A1647) te Aalst (gemeente Waalre).36 [RAP_430202A]
27 NA, toeg. nr. 2.04.53.15, inv. nr. 37.
28 SGLO T1019.
29 SGLO T1053.
30 Jaarboek Heemkundekring “Weerderheem” Valkenswaard (1994) 221-227.
31 SGLO T1057.
32 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
33 SGLO T1531; Vos 2011, 79-89
34 SGLO T1568A.
35 SGLO T2008; Vos 2011, 117-124
36 RHCE, toeg.nr. 10280, inv. nr. 198.
28 april 1943
Nabij de Philipswoningbouw in de gemeente Waalre waren brandbommen gevonden.37 [Locatie onbekend]
28 mei 1943
Op een afstand van ongeveer 75 meter van de woning aan de Dommelseweg 136 [toenmalige nummering] te Valkenswaard en plusminus 50 meter van de openbare weg werd een blindganger aangetroffen. Het ging om een niet geëxplodeerde granaat van luchtafweergeschut.38 [Buiten onderzoeksgebied]
15 juni 1943
In een weiland in de gemeente Leende werd een niet-geëxplodeerde vliegtuigbom ontdekt. Bij de ruimingswerkzaamheden explodeerde de bom alsnog.39 [Locatie onbekend]
20 juni 1943
Achter het woonhuis Borkel & Schaft 152, nabij een konijnenhok, waren enkele brandbommen neergekomen. Later werden resten van een brandbom gevonden. Na verder onderzoek werden geen brandbommen meer in de omgeving gevonden.40 [Locatie onbekend]
22 juni 1943
Bij de Abdij van Achel (België) stortte een Duitse Messerschmitt Bf 110 gevechtsvliegtuig neer.41 [RAP_430622A]
29 juni 1943
Een Britse Handley Page Halifax bommenwerper werd afgeschoten door een nachtjager van de Duitse Luftwaffe en kwam neer in Waalre. Het toestel lag in een weiland tussen de watergang de Dommel en de Heikantstraat en rechts van de Dommelseweg.42 [Locatie onbekend]
Langs de Genneperweg bij Aalst (gemeente Waalre) stortte een Brits AVRO Lancaster bommenwerper neer.43 [Buiten onderzoeksgebied]
10 oktober 1943
Een Duitse Messerschmitt Bf 109 jachtvliegtuig maakte een noodlanding in Leende.44 [Locatie onbekend]
16 november 1943
Een Duitse Focke Wulf 190 gevechtsvliegtuig maakte een noodlanding in Valkenswaard en kwam terecht langs de Kluizerdijk.45 [RAP_431116A]
31 januari 1944
Midden in de weg van Valkenswaard naar Waalre, ter hoogte van het gehucht Geenhoven, werd een blindganger aangetroffen. Het bleek om een niet-geëxplodeerde granaat van luchtdoelgeschut te gaan. Direct is de granaat geruimd.46 [Buiten onderzoeksgebied]
20 februari 1944
Een Britse AVRO Lancaster bommenwerper stortte twee kilometer noordnoordoost van Valkenswaard neer na te zijn afgeschoten door een Duitse nachtjager. Het toestel kwam neer
37 RHCE, toeg.nr. 10280, inv. nr. 47.
38 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
39 Dagblad van het Zuiden voor Eindhoven, Meierij, Peel en Kempenland van 18 juni 1943.
40 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
41 SGLO T2539.
42 SGLO T2619; RHCE, toeg. nr. 10280, inv. nr. 47.
43 RHCE, toeg. nr. 10280, inv. nr. 47; SGLO T2626.
44 SGLO T2967A.
45 SGLO R0713; RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
46 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
bij de Eindhovense Golf. Volgens een getuige was de exacte crashlocatie “ten noorden van (golf)baan 13, even over het Galgeven in de zandheuvels.”47 [RAP_440220A]
25 maart 1944
Op de Lissevenlaan in de gemeente Waalre was een granaat ingeslagen, welke vermoedelijk afkomstig was van luchtdoelgeschut. Het projectiel bleef als blindganger in de bodem achter.
[RAP_440325A]
27 april 1944
Op de R[.]lsche Heide in de gemeente Heeze was een Duitse Messerschmitt Bf 110 neergestort en in brand gevlogen.48 [Locatie onbekend]
29 april 1944
In de N.V. Willem II Sigarenfabriek, gelegen aan de Karel Mollenstraat te Valkenswaard, was een granaat ingeslagen die vervolgens niet explodeerde. Het ging om een granaat van kaliber 8 centimeter, welke afkomstig was van het luchtdoelgeschut te Eindhoven. Direct werd tot ruiming overgegaan.49 [RAP_440429A]
Op de verharde weg van Valkenswaard naar Waalre was een projectiel ingeslagen ter hoogte van het gehucht Geenhoven. Het projectiel was als blindganger in de bodem achtergebleven.
Niet zeker was of het ging om een vliegtuigbom of een granaat afkomstig van luchtdoelgeschut.
De politieambtenaar was er van overtuigd dat het om een vliegtuigbom ging, maar Duitse militairen verklaarden het projectiel een luchtdoelgranaat. Hier speelde het belang een rol dat de weg afgesloten diende te worden wanneer het ging om een vliegtuigbom en niet als het ging om een granaat.50
In een stuk weiland, plaatselijk genaamd “de Hoef”, te Valkenswaard werd een niet geëxplodeerde granaat aangetroffen, welke afkomstig was van luchtdoelgeschut, en geruimd.51 In een stuk heidegrond gelegen nabij de schietbaan te Valkenswaard werd een niet geëxplodeerde luchtdoelgranaat aangetroffen en geruimd.52
Op een stuk bouwland bij de Visvijvers, noordnoordoost van het dorp Valkenswaard, werd een niet geëxplodeerde FLAK-granaat gevonden en geruimd.53
12 mei 1944
Erf, bouwland, tuin en loods aan de Valkenswaardseweg (ongenummerd, kad. Sectienummers 2943, 2944, [onleesbaar] 2977) te Leende leden brandschade door “fosforpatronen”.54 [Locatie
47 SGLO T3431; Jaarboek Heemkundekring “Weerderheem” Valkenswaard (1994) 227-231.
48 RHCE, toeg. nr. 15280, inv. nr. 2141; SGLO T3630.
49 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
50 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
51 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
52 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
53 RHCE, toeg. nr. 10549, inv. nr. 47.
54 RHCE, toeg. nr. 10504, inv. nr. 91.
onbekend]
16 mei 1944
Een fabriek met tuin aan Markt B44 te Leende leed brandschade door “fosforpatronen”.55 [Locatie onbekend]
22 juni 1944
Een Britse AVRO Lancaster bommenwerper explodeerde boven Riethoven-Valkenswaard.56 [Locatie onbekend]
Augustus 1944
In de gemeente Heeze was een jachtvliegtuig neergestort.57 [Locatie onbekend]