Locatie: Betrokkenen onderzoek
9.00 uur: Voorbereiding en binnenkomst
Wie?
• Ruimte inrichten naar verwachte aantal deelnemers • Aanwezigheid materialen checken a.h.v. checklist • Dictafoon installeren, bandje erin
• Deelnemers verwelkomen
• Naamkaartjes uitdelen en namen op (laten) schrijven • Koffie en thee verzorgd?
• Checken: waar is toilet?
• Horloge op tafel om tijd in de gaten te houden
9.30 uur: Openingswoorden
• Welkom heten en onszelf voorstellen
15 min.
Welkom op deze groepsbijeenkomst allemaal. Fijn dat jullie aanwezig zijn. Ik zal beginnen met mezelf voor te stellen; ik ben…... Ik werk bij de GGD Hart voor Brabant als …… (functie noemen). Ik zal vandaag de groep begeleiden. Naast mij zit ……. die als…. Bij de GGD werkt. Zij zal mij vandaag helpen bij het begeleiden van de groep. Ik zou graag “je” en “jullie” zeggen, is dat goed?
• Huishoudelijke mededelingen (koffie, thee, niet roken, toilet)
Voordat ik jullie uitleg ga geven over wat we vandaag gaan doen, wil ik nog even een paar algemene dingen zeggen. Koffie en thee staat gereed op de tafels; jullie kunnen hiervan gebruik maken wanneer jullie willen. Er wordt niet gerookt in deze zaal. Na ongeveer een uur houden we een korte pauze. Als je naar het toilet moet kun je daarheen gaan wanneer je wilt … (zonodig uitleggen waar het toilet is).
• Algemeen doel van het gesprek toelichten (onderzoeksdoel)
De bijeenkomst van vandaag is bedoeld om met jullie te praten over (vrouwen- of) meisjesbesnijdenis…… (eventueel één term afspreken die we in het gesprek verder gebruiken) We willen graag weten wat jullie als Somalische vrouwen zelf denken en weten over meisjesbesnijdenis. Hoe meer wij hierover weten, hoe beter de GGD in de toekomst voorlichting kan verzorgen. …….. (verder uitleggen over bredere onderzoek in opdracht van de minister?)
• Praktische uitleg: wat gaan we vandaag doen, wijze van observatie (tape,
anonimiteit, takenverdeling begeleiders)
- Het gesprek nemen we graag op de band op om ervoor te zorgen dat we niets missen van wat er gezegd wordt. Ik kan jullie echter garanderen dat jullie anoniem blijfven: in het rapport dat we zullen schrijven worden geen namen genoemd. We zorgen er tevens voor dat de informatie in het rapport niet tot personen is te herleiden. Jullie hoeven er dus niet bang voor te zijn dat jullie herkenbaar zijn. Gaan jullie hiermee akkoord? - Mijn taak is om ervoor te zorgen dat we alles bespreken wat wij graag willen weten. Af
en toe zal ik jullie dus misschien aanmoedigen om meer over bepaalde dingen te vertellen of juist moeten afkappen omdat we anders in tijdnood komen. Het is ook mijn taak om iedereen de kans te geven om iets te zeggen. Iedereen kan op een andere manier over de vragen denken. We willen graag ieders mening horen. Het gaat dus om jouw mening of ervaring. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Het is dus ook heel belangrijk dat we allemaal elkaars mening of gevoelens respecteren. Dat we goed naar elkaar luisteren zonder een oordeel te geven over de mening van een ander. Zullen we dat afspreken?
- Jullie deelname aan dit gesprek is vrijwillig. Als er vragen zijn waar iemand geen
antwoord op wil of kan geven, dan hoeft dat niet. En als iemand tussentijds wil stoppen, dan kan dat ook. We zullen dat steeds respecteren.
- Om te zorgen dat de band goed te verstaan is, is het heel belangrijk dat jullie proberen rustig en duidelijk te praten en vooral om de beurt praten. Ik wil jullie vragen om je hand op te steken als je iets wilt zeggen en dat ik aangeef wie aan de beurt is. Is dat goed?
- ………zal mij tijdens het gesprek helpen, onder andere om de tijd in de gaten te houden en om te volgen en op te schrijven hoe het gesprek verloopt.
9.45 uur: Voorstellingsronde 15 min.
Dan wil ik nu graag een voorstellingsronde doen. Ik wil jullie vragen om behalve je naam te noemen, ook te vertellen hoe oud je bent, in welk jaar je in Nederland bent komen wonen, hoeveel kinderen je hebt en, als je wilt, een voedingsmiddel dat je in Nederland hebt leren eten en lekker vindt…..(of iets anders persoonlijks dat bovendien gemakkelijk te vertellen is).
Aan einde checken dat iedereen een naamkaartje zichtbaar voor zich heeft staan.
10.00 uur: Vragen A: meisjesbesnijdenis: waar, wanneer, welk type?
20 min.
Dictafoon aanzetten !!!
Dan wil ik nu beginnen met het gesprek. De eerste vraag is:
1. Hebben jullie wel eens voorlichting gehad over meisjesbesnijdenis? 4 min.
Eventueel doorvragen: Wanneer en waar was dat?
2. Als je het over meisjesbesnijdenis hebt, waarover heb je het dan? 5 min. (Of: Welke typen van meisjesbesnijdenis kennen jullie? Faraoni, Sunna-variaties )
De typen die genoemd worden op flap schrijven
3. Hoe vaak komt het voor binnen jullie bevolkingsgroep, in Nederland? 5 min.
doorvragen naar:
Hoeveel Somalische meisjes zijn volgens jullie de laatste 10 jaar in Tilburg / Nederland besneden (één op de …).
doorvragen naar: Om welk type besnijdenis gaat het dan vooral? Deze gegevens eventueel per type op flap noteren.
4. Op welke leeftijd vindt het over het algemeen plaats? 3 min. Geldt dat voor alle typen van meisjesbesnijdenis?
Zo nee, per type besnijdenis op flap schrijven.
5. Waar wordt de besnijdenis gedaan?
3 min.
10.20 uur: Vragen B: attitude en intentie tot verandering 25 min.
6. Wat is de reden dat Somalische meisjes die in Nederland leven besneden
worden? 5 min.
Eventueel doorvragen naar verschillende redenen die zij niet zelf noemen, b.v. hygiëne / schoonheid, religie, traditie, maagdelijkheid / controle vrouwelijke seksualiteit, sociale identiteit / acceptatie, sociale druk / familie-eer, bedreiging mannelijke seksualiteit, angst om geen partner te krijgen, economisch (bruidsprijs), ……
7. Hoe denken jullie daar zelf over? 10 min.
doorvragen naar wat zij zelf vinden van de redenen vóór besnijdenis. doorvragen naar de verschillende typen besnijdenis
8. Heeft besnijdenis ook nadelen volgens jullie? 10 min.
Doorvragen naar lichamelijke en geestelijke (psychische) gezondheidsklachten als gevolg van besnijdenis (infecties, bloedingen, problemen met urineren en menstruatie,
seksualiteitsbeleving, nachtmerries, problemen met geslachtsgemeenschap en bevalling, etc.), zowel op de korte als langere termijn.
En: Hoe belangrijk zijn deze nadelen voor jullie?
10. 45 uur: Korte pauze 10 min.
Dictafoon stopzetten, eventueel nieuw bandje erin stoppen.
Ik wil nu even kort pauzeren. Laten we nog wat thee of koffie nemen. Over 10 minuten gaan we weer verder.
10.55 uur: Vragen B (vervolg) 25 min.
Dictafoon aanzetten !!!
Vlak voor de pauze spraken we over de redenen en mogelijke nadelen van meisjesbesnijdenis. Nu wil ik het graag hebben over wat jullie denken over meisjesbesnijdenis in de toekomst.
9. Is jullie mening over besnijdenis veranderd sinds jullie in Nederland wonen?
Waarin is jullie mening veranderd? 5 min.
Eventueel: Is jullie mening over besnijdenis anders dan die van familieleden in Somalië/ ouders in Nederland?
10. Zijn jullie van plan, als jullie een dochter hebben of krijgen, hun te laten
besnijden? Waarom wel /niet? 10 min.
Eventueel, afhankelijk van de leeftijd van de deelnemers:
Willen jullie dat jullie kleindochters worden besneden?
11. Hoe denken jullie dat je er in de toekomst over zal denken? 10 min.
Doorvragen: Zal besnijdenis van meisjes over 10 jaar nog voorkomen onder
Somaliërs in Nederland? Waarom wel/niet?
11.20 uur: Vragen C: verbod op besnijdenis in Nederland 20 min.
Inleiding over verbod op vrouwenbesnijdenis in Nederland: 10 min. Besnijdenis van vrouwen of meisjes is in Nederland sinds 1993 bij wet verboden en wordt gezien als een ernstige vorm van mishandeling van meisjes en vrouwen. ……….
12. Wat vinden jullie hiervan?
13. Wat zou de Nederlandse overheid moeten doen? 10 min.
Waarom dat en hoe dan?
Eventueel doorvragen over voorlichting (aan wie?)
14. Wat zou de Nederlandse overheid juist niet moeten doen?
Eventueel doorvragen over controle.
11.40 uur: Afsluiting 15 min.
We zijn aan het einde gekomen van ons gesprek. We hebben heel veel gepraat over jullie ervaringen en meningen wta betreft meisjesbesnijdenis. Samengevat kunnen we zeggen
dat ……… ……… 3 min.
Heb ik zo goed gezegd wat we hebben besproken?
Ik hoop dat jullie het een goede bijeenkomst vonden. Wíj hebben er heel veel van geleerd. Ik wil jullie dan ook hartelijk bedanken dat jullie zijn gekomen en vooral ook omdat jullie zo open met ons over dit onderwerp hebben willen praten. Als dank krijgen jullie straks een tasje met een paar cadeautjes erin.
De informatie die we uit dit en twee andere gesprekken met Somalische vrouwen
verkrijgen zullen we gebruiken om een rapport te schrijven. Dit zal onder andere gebruikt worden door de GGD om toekomstige voorlichting over meisjesbesnijdenis te verbeteren.
Wat vonden jullie van de bijeenkomst?
5 min.
- was er genoeg tijd? - was de plaats geschikt?
- was het prettig om in de groep te praten?
- heb je genoeg ruimte gekregen om zelf te spreken?
- zijn er nog dingen die je nu graag zou willen zegge? (max. 3 personen)
Hebben jullie nog vragen? 5 min.
Dan stel ik voor dat we het gesprek nu afronden. Nogmaals hartelijk bedankt en ik wens jullie nog een prettige dag!