Discussie

In dit onderzoek is getracht inzicht te krijgen in het fenomeen satisficing. Omdat satisficing een veel voorkomend probleem is bij enquêtes en er daarnaast steeds intensiever gebruik wordt gemaakt van online survey-tools, is er onderzocht op welke manier satisficing in online

survey-tools geconstateerd en verminderd kan worden. Gebaseerd op eerder onderzoek van

Leznzer (2011), Lind et.al. (2001) en Oudejans & Christian (2011) is er in dit onderzoek voor gekozen om uitleg te geven bij antwoordopties en een push toe te voegen bij de open vragen, om zo satisficing te kunnen verminderen. In deze eerdere onderzoeken is naar voren gekomen dat het geven van uitleg bij de vragen, de antwoorden kan verbeteren (Leznzer, 2011; Lind, 2011). Ook bewerkstelligt het geven van een motivatie, in de richting van het onderzoek (de vraag is belangrijk voor het onderzoek) samen met het stellen van een vervolgvraag, de uitgebreidheid van het antwoord (Oudejans & Christian, 2011).

49

Bij gebrek aan eerder onderzoek, is in dit onderzoek een strategie toegepast waarbij uitleg gegeven is bij de antwoordopties van de vragen om zo het verschil in de verschillende opties voor de respondent te verduidelijken. Het is van belang om bij de antwoordopties van gesloten vragen een korte uitleg te geven, los van de soort vraag, zodat de respondent beter weet waar bij aan toe is. Het betreft een korte uitleg bij elke optie. Op die manier kan hij zowel de bedoeling van de vraag als de antwoordopties in een beter referentiekader plaatsen. Uit de resultaten van dit huidige onderzoek is gebleken dat het geven van uitleg bij de antwoordopties de antwoorden wel degelijk verbeterd. Ook het geven van een push gericht op de respondent (Je antwoord wordt zeer op prijs gesteld!) voorafgaand aan de vervolgvraag, beïnvloedt zijn gedrag en komt de uitgebreidheid van het antwoord ten goede.

Ter aanvulling op eerder onderzoek, wordt in dit onderzoek dus geconstateerd dat het geven van een uitleg bij gesloten vragen en het toevoegen van een push bij de vervolgvragen van open vragen, in online survey-tools satisficing kan verminderen. Dit is een stapje dichterbij in de optimalisatie van de vormgeving van vragen in online survey-tools om zo de resultaten te verbeteren.

Wat betreft de lay-out is het onduidelijk waar de resultaten aan te wijten zijn omdat er meerdere factoren meespelen. Hypothese 3 en 4 kunnen niet aangenomen worden, maar wellicht speelden andere aspecten, zoals de plaats van de vragen op het scherm of de achtergrondkleur, een grote rol. Deze factoren zijn helaas niet te beïnvloeden omdat ze onderdeel zijn van de tool. Dit is één van de eerste onderzoeken waarin satisficing op deze manier samen met deze drie specifieke online survey-tools vergeleken wordt. Dit is relevant voor de praktijk, omdat naar voren is gekomen hoe de respondenten reageren op bepaalde vragen in bepaalde tools. Het feit dat satisficing minder vaak voor is gekomen in tool Google, valt wellicht te wijten aan de specifieke progress indicator. Omdat de respondenten in survey-tool Google beter op de hoogte worden gehouden, geven ze wellicht ook beter antwoord op de vragen. Het blijft lastig tools onderling op verschillende aspecten te vergelijken omdat elke tool zijn eigen kenmerken en eigenschappen heeft die niet weggelaten kunnen worden. Om erachter te komen welke aspecten invloed hebben, is meer systematisch onderzoek nodig naar de betreffende online survey-tools.

Aanbevelingen voor vervolgonderzoek

Hoewel het onderzoek met zorg is opgezet en uitgevoerd, is er toch een aantal aspecten ter eventuele verbetering. Ten eerste zijn de online survey-tools niet van te voren getest. Er heeft een vooronderzoek plaatsgevonden waarin de tools zijn geanalyseerd en beschreven, maar in de tools zijn niet daadwerkelijk test-enquêtes geplaatst om de gebruiksvriendelijkheid voor de respondenten te testen. Indien dit wel gedaan was, waren wellicht nog enkele kenmerken aan het licht gekomen ter verbetering. Nu was niet getest of de respondenten de tool en het gebruik daarvan goed hadden begrepen. Bovendien hadden enkele knelpunten voor het maken van de enquêtes in de tools geconstateerd kunnen worden.

Daarnaast zijn er slechts drie tools met elkaar vergeleken in dit onderzoek, dit vanwege gebrek aan tijd maar ook omdat het onderzoek anders te uitgebreid zou worden. Hoewel er is gekozen voor drie soortgelijke tools, kan het voor een vollediger beeld doeltreffender zijn om bijvoorbeeld tien online survey-tools met elkaar te vergelijken. Er had

50

ook gekozen kunnen worden voor tools die extremer uit elkaar liggen wat betreft kenmerken. Wellicht treedt er dan een beter beeld op van de invloed verschillen in lay-out op de resultaten. Daarnaast had ook één specifieke tool veel dieper onderzocht kunnen worden, bijvoorbeeld door te kijken naar op welke manier de vragen binnen één online survey-tool geoptimaliseerd kunnen worden voor de betreffende tool.

Tevens is de enquête niet van te voren (onder de doelgroep) getest omdat de vragen uit de ESS komen. Dit komt de ecologische validiteit ten goede, echter zijn de vragen wel aangepast aan dit onderzoek. Hierbij hadden de vorm van de vragen, de volgorde van gesloten en open vragen en het onderwerp van de vragen van te voren getest kunnen worden. Wellicht dat een andere volgorde of een ander onderwerp het onderzoek had geoptimaliseerd. Tot slot bestond de doelgroep eigenlijk alleen maar uit studenten. De gemiddelde leeftijd was 25 jaar en de groep was relatief hoogopgeleid (grotendeels WO of HBO geschoold). Hierdoor was de groep zeer homogeen. Dit heeft als voordeel dat er minder interfererende variabelen optreden, maar het komt de externe validiteit iets minder ten goede.

Concreet onderzoek naar het toevoegen van uitleg bij de antwoordopties van vragen in online survey-tools is eerder niet gedaan. In een vervolgonderzoek kan dit onderzoek worden uitgebreid door bijvoorbeeld het onderwerp van de vragen aan te passen of de enquêtes aanzienlijk uit te breiden met het aantal vragen. Ook kan de volgorde van de vragen in verschillende condities veranderd worden, en deze enquêtes met elkaar vergelijken.

Met betrekking tot satisficing zou er in een vervolgonderzoek gedetailleerder gekeken kunnen worden naar wat de invloed is van het verschil tussen een zeven-puntsschaal en een negen-puntsschaal op het gedrag van respondenten. Ook kan in een volgend onderzoek naar

satisficing in online survey-tools de focus meer gelegd worden op andere lay-out kenmerken,

zoals het plaatsen van afbeeldingen en kleuren, en nog beter naar de verschillen tussen de invloed van een tekstuele en de invloed van een grafische progress indicator.

Tot slot richtte dit onderzoek zich op drie specifieke online survey-tools. Om te kunnen constateren wat de invloed is van de eigenschappen van elke tool, zal systematisch meer onderzoek gedaan moeten worden naar deze tools, omdat de specifieke kenmerken immer niet los gezien kunnen worden van elke tool. Daarom blijft het lastig verschillende tools met elkaar te vergelijken.

51