8.3.3 InformatieNut
Informatienut wordt hier gezien als het toepassen en het geïnformeerd handelen naar (gebruiken van ) de verkregen informatie en het bevredigen van de informatiebehoeften. De uitkomst van dit proces van het uitputtingsproces van informatie is afhankelijk van
individuele percepties, de cognitieve responses, de sociaal-culturele context van omgang met informatie e.d.
Determinanten van InformatieNut
Determinanten Dimensies Verbeteren van informatie ten behoeve van
• Monitoring van Klant gericht handelen (via cookies en clickgedrag) • Monitoring van concurrentie en leveranciers
• Management support & control • Innovatie support
• Business process support • Operationele support • Risk & Compliance support
• Intrinsieke gebieden van Gebruik/Nut
• Mogelijk maken dat de organisatie sneller kan reageren op verandering. • Stimuleren tot het nemen van concrete acties bij gebruikers
• Beter inzicht in de werking van de markten en primaire processen en waardeketens • Formuleren van nieuwe kwaliteitsstrategieën
• Beter inzicht in kwaliteitsperceptie van klanten/ concurrenten/ leveranciers • Verbeteren van de implementatie van kwaliteitsissues
• Verbeteren van de productiviteit en prestaties
• Intrinsieke doelen van Gebruik/Nut
• Browsebility & Scrollability van de informatie • Eenvoudige toegang tot (pregeselecteerde) informatie. • Flexibel omgaan met wissellende vragen om informatie • Toegankelijkheid, Aanpasbaarheid en Gebruikersgemak • Heldere & begrijpbare geproportioneerde representatie • Reproduceerbaarheid
• Reikwijdte en Scope van de informatie
• Verbeteren van de accuratesse en betrouwbaarheid van informatie
• Toepasbaarheid en omzetbaarheid van de informatie in concrete actie en handelen
• Delen van informatie over functionele grenzen.Hoe waardevol (opbrengstwaarde) is de informatie
• Informatieattributen die Gebruik/Nut bepalen
in combinatie met andere informatie?
• Mogelijk maken van snelle haal/breng acties van informatie “up on demand” • Aantal keren dat de informatie gebruikt is en door wie en hoe lang?. • Aantal Inquiries en door wie en de duur hiervan?
• Aantal en duur van de Connection time en door wie
• Aantal functies die wordt gebruikt en door wie met welke frequentie?
• Aantal records/datasets/tabellen, menus die zijn benaderd en door wie, voor welke duur en frequentie?
• Frequentie van toegang tot systemen, applicaties?
• Frequentie van aanvragen tot informatie/rapporten door wie? • Aantal queries/rapporten die zijn gegenereerd op wiens verzoek. • De verschillen tussen de vereiste en ontvangen informatie? •
• Kwantificeerbare Informatie attributen die Gebruik/Nut bepalen
8.4 Conclusies bruikbaarheid model
In de voorgaande paragrafen zijn een aantal waardevolle informatieattributen en determinanten van informatiewaarde beschreven en ingedeeld in categorieën. Het mag duidelijk zijn dat niet alle attributen en determinanten altijd eenduidig zijn te classificeren. Afhankelijk van de interpretatie en afhankelijk van de specifieke omstandigheden danwel de nagestreefde waarderingsdoelstellingen kunnen zij meer of minder relevant zijn voor de diverse dimensies.
Verder pretendeert de uitwerking van de modelcomponenten niet uitpuntend of volledig te zijn. Het is bedoeld als aanzet voor analyse van relevante waarderingsaspecten. Belangrijke vragen die men zichzelf hierbij dient te stellen zijn;
• Hoe is de informatiewaarde gerelateerd aan de waarderingsdoelstelling en hoe verhoudt het zich tot de beoogde financiële performance van het betreffende organisatieonderdeel? • Welke metadata en informatieattributen en determinanten zijn kritische en in welke
9 Praktische toepassing Waarderingsmodel
In dit hoofdstuk wordt een aanzet gegeven ten aanzien van de gebieden waarbij het waarderingsmodel kan worden ingezet om meer onderbouwde uitspraken te doen over waarde van informatie voor een specifieke bedrijfsactiviteit.
9.1 Glazer en E-Commerce
Als we Glazers model uit 1993 vertalen naar de hedendaagse Internet economie kunnen wij spreken van het web als een elektronische informatiemarkt waar niet alleen informatie wordt uitgewisseld maar waar ook, op basis hiervan, elektronische transacties kunnen worden uitgevoerd.
In een E-Commerce wereld is in tegenstelling tot de fysieke handelswereld, informatiewaarde veel zichtbaarder verbonden met transactiewaarde. De zichtbaarheid uit zich in tastbare registraties en vastleggingen van pre- en posttransactieaktiviteiten in systemen en
databases. Dit perspectief maakt het interessant om na te gaan in hoeverre een koppeling te maken is tussen informatiewaarde en de monetaire transactiewaarde die hieruit voortvloeit. De omzetbaarheid en vertaling van informatieactiva11 naar in financiële activa binnen een E-commerce domein blijft complex maar niet is onuitvoerbaar.
Het hierboven beschreven methode van J.Ho, biedt geïntegreerd model waarbij zowel
technische als de gedragsaspecten van informatie wordt meegewogen en waarbij ook Poore’s elementen van (logische) informatiebeveiliging zijn geïncorporeerd. Afhankelijk van het waarderingsdoel kan een selectie gemaakt worden uit kwaliteitsaspecten per component waarbij tevens wordt gelet op de objectiviteit/subjectiviteit van de informatieattributen en determinanten en natuurlijk hun meetbaarheid.
9.2 Database als bedrijfsactiva
Om de scope verder in perken wordt gekozen het waarderingobject te beperken tot de databases die direct gerelateerd zijn aan het E-commerce domein.
Databases nemen een steeds prominentere rol in organisaties zowel in aantal en in omvang. Daarnaast beschikken database systemen over het technologische vermogen om waarde toe te voegen aan de data. Denk aan beschikbaarheid, toegankelijkheid, controleerbaarheid e.d. Bij E-commerce via het Internet spelen ook vindbaarheid en integratie een steeds
belangrijkere rol.
Corporate databases lenen zich goed voor het betrouwbaar vast stellen van de reële waarde van corporate information assets. Bij deze IT-objecten komen logische, technische,
juridische en economische aspecten van informatie samen. Hierdoor ontstaat een volwaardige basis om te komen tot een beter gefundeerde (monetaire) waardering van informatie als productiemiddel. Databases hebben bovendien het voordeel dat zij aan voorwaarden voldoen aan de accountingdefinitie van bedrijfsactiva op één na: zij zijn nog niet objectief meetbaar in monetaire termen. Deze scriptie beoogt een eerste aanzet hiervoor te geven.
De meetbaarheid (in monetaire termen) vormt een serieuze uitdaging en bevindt zich in de kinderschoenen. Een betrouwbare en geaccepteerde methodiek voor de waardering van data categorieën kan helpen om de corporate databases als bedrijfeconomische activum te
beschouwen. Als dit mogelijk blijkt kan een belangrijke bron van immateriële bedrijfsactiva zijnde bedrijfsinformatie, worden gewaardeerd en misschien op termijn op de balans kan worden geactiveerd.
11 Informatieactiva zijn hier gedefinieerd als activa die voorzien in toekomstige stroom van services aan de houder. Deze diensten kunnen weer op hun beurt worden omgezet worden of direct gelieerd worden aan verhandelbare producten/diensten die op een elektronische marktplaats geruild kunnen worden in financiele activa.
Ook op het gebied van wet- en regelgeving speelt het issue van waardering van databases. Sinds de adoptie van de Europese databank richtlijn van 11-03-1996 (Directive 96/9/EC) en de implementatie hiervan in de Nederlandse wetgeving (8-07-1999), heeft het
databankenrecht een grote vlucht genomen. Dit heeft zicht geuit in een groot aantal rechterlijke uitspraken. Veel jurisprudentie draait om de eigendoms- en
exploitatievraagstukken van de data. Hiermee is ook de relatie is gelegd met het
waarderingsvraagstuk van data: Welke waarde vertegenwoordigt de data in de database en wat kun je er in potentie mee verdienen? (vgl. jurisprudentie van Telegraaf (El Cheapo) vs Nederlandse Vereniging van Makelaars NVM (Funda).
Metadata mgt
Buy side Datamarts & Operational data Onderneming Leverancier Consument Informatie Informatie Goed/Dienst Geld Informatie Goed/Dienst Geld Informatie Informatiewaarde
BtB transacties Informatiewaarde BtC transacties
Product/ Priijs Klant Market/
Sales Metadata mgt
Supply side Datamarts & Operational data Leveranci ers Finance Procurem ent Operational & Technology Knowledge
Procuct, Process & Service Knowledge
Customer, Competitor &
Supplier Knowledge Financial, Risk &
Regulatory Knowledge
Organizational, Peoples skills & Competencies
Knowledge Strategic, Planning
& Performance Knowledge
Informatie & Kennis Domeinen
E-Commerce Environment
Masterdata Mgt
9.3 Voorstel vervolgonderzoek
Het vervolgonderzoek zou kunnen bestaan uit een aanpak conform de lijnen van het
geïntegreerde waarderingsmodel in een commerce domein van een onderneming waarin E-transacties kunnen worden uitgevoerd. Een initiële aanpak zou er in hoofdlijnen als volgt uit kunnen zien:
1. Stel vast welke doelstellingen van toepassing zijn voor de E-commerce omgeving en hoe dit gerelateerd is aan de strategische bedrijfsdoelstellingen van de onderneming.
2. Onderzoek in welke mate de verzamelde informatie binnen het E-commerce domein kritische is voor de financiële en commerciële doelstellingen.
3. Onderzoek in hoeverre het technologische domein het vermogen aanwezig is om waardevolle informatie te produceren, die klanten effectief ondersteunt bij het handelsproces danwel management control effectief bevorderd.
4. Onderzoek de procescyclus rond gepercipieerde informatiebehoeften, het verwerven en gebruiken hiervan door klanten en andere gebruikersgroepen.