maturity model o.b.v. evaluatie
In aanvulling op hoofdstuk 8 beschrijft deze bijlage de wijzigingen die aan het BIM-maturity model zijn doorgevoerd naar aanleiding van de evaluatie na de sectoranalyse 2014. De voorgestelde wijzigingen zijn hieronder gerangschikt per criterium van het BIM-maturity model en hebben voornamelijk betrekking op de specifieke maturity-omschrijvingen van subcriteria.
Strategie
BIM expert/werkgroep/afdeling: tijdaspect (niveau 1 en 2) op een andere manier
verwerken? Overwegen om binnen dit subcriterium te focussen op de structuur binnen de organisatie en bij vragende actor het tijdsaspect mee te nemen.
Mogelijke verwerking
Op basis van de volgende overweging zal dit punt niet tot wijziging leiden: Het tijdsaspect bij de vragende actor heeft betrekking op de aansporende activiteiten van de BIM- champion om andere medewerkers mee te krijgen in de transitie naar BIM. T.a.v. de BIM- expert ligt de nadruk meer op de beschikbare tijd om ondersteuning te verlenen en de BIM- strategie uit te stippelen.
Organisatiestructuur
Taken en verantwoordelijkheden: Moet het gebruik van BIM-rollen nog extra in de
maturity niveaus worden verwerkt? Vanuit de BIR wordt het gebruik van BIM-rollen gestimuleerd. Nu worden de rollen slechts benoemd bij niveau 3.
Mogelijke verwerking
Aangezien een hoger maturity niveau ook voldoet aan de eisen van onderliggende maturity niveaus, is de integratie van BIM-activiteiten in taak- of rolomschrijvingen impliciet ook geldig voor niveaus 4 en 5. Daarom kan worden geconcludeerd dat BIM-rollen voldoende zijn opgenomen in het BIM-maturity model.
Mens en cultuur
Persoonlijke motivatie en bereidheid te veranderen: in niveau 2 worden inspanningen
benoemd vanuit de top van de organisatie om de persoonlijke motivatie voor BIM te ondersteunen. Deze inspanningen hoeven echter niet altijd vanuit het hoger management te komen.
Mogelijke verwerking
Om in de omschrijving vollediger te zijn, kunnen in niveau 2 naast de top van de organisatie ook de voortrekkers (early adaptors) worden benoemd. Echter dient wel te worden gelet op overlap met het subcriterium vragende actor. Om dit te voorkomen kan de omschrijving van niveau 2 worden aangepast:
128
De persoonlijke motivatie voor BIM wordt nog onvoldoende ondersteund door de cultuur, ondanks ondersteuning vanuit de top van de organisatie en de inspanningen van (een kleine groep) early adaptors.
Vragende actor
Vragende actor: Het volgende mogelijk ook meenemen in de beschrijving: onvoldoende tijd
en capaciteit om de rol van vragende actor optimaal te vervullen. Mogelijke verwerking
Aangepaste beschrijving niveau 1:
BIM champion geïdentificeerd, maar onvoldoende tijd en capaciteit toegewezen om deze rol te vervullen.
Aangepaste beschrijving niveau 2:
BIM champion met beperkte tijd voor de aanjagersrol, maar desondanks in staat om belangrijke transitieprocessen op gang te brengen.
Data(structuur)
Data-uitwisseling: Op dit moment is er ook een aspect van transparantie binnen dit
subcriterium opgenomen (maturity niveau 4). Gezien de verdere uitwerking van openheid en transparantie binnen het criterium mens en cultuur, rijst de vraag of de huidige invulling kan worden gehandhaafd.
Mogelijke verwerking
In verband met de aanvullingen op het gebied van openheid en transparantie, is het duidelijker om hier te focussen op het al dan niet plaatsvinden van data-uitwisseling en de wijze waarop dit gebeurt. Dit houdt in dat de toevoeging “Transparantie en openheid van organisaties nemen toe” wordt verwijderd bij volwassenheidsniveau 4.
Objectbibliotheken/-attributen: ophalen vanuit open standaarden komt terug in maturity
niveau 4, maar is vanuit de interviewvragen niet te beoordelen. Daarnaast wordt in niveau 3 gesteld dat objectbibliotheken in lijn worden gebracht met sectorstandaarden. Moet dit specifieker worden omschreven?
Mogelijke verwerking
Het is de vraag of deze invulling de mogelijkheden in de huidige praktijk/nabije toekomst goed beschrijft. Daarom is het verstandig om een alternatieve invulling voor de maturity levels 3 en 4 te definiëren.
Aangepaste beschrijving niveau 3:
Bibliotheken met objecten en/of specificaties zijn in lijn gebracht met sectorstandaarden, zodat gegevens kunnen worden uitgewisseld via een universele taal.
Aangepaste beschrijving niveau 4:
Beschikbare informatie uit (externe) databases en open standaarden, wordt (middels
koppeling van CB-NL) gebruikt om het opstellen van objectbibliotheken en objectspecificaties te automatiseren.
129
Informatieopbouw: het DMS als communicatiemiddel met andere partijen kan sterker in de
maturity niveaus terugkomen. Mogelijke verwerking
Het gebruik van een documentmanagementsysteem binnen de samenwerking met (keten)partners kan worden verwerkt vanaf maturity niveau 3. Op dit moment is dit opgenomen in maturity niveau 4. In de nieuwe beschrijving van maturity niveau 4 kan het DMS als effectief communicatiemiddel tussen partijen worden beschreven.
Aangepaste beschrijving niveau 3:
Het documentmanagementsysteem is (deels) gekoppeld aan het BIM. Ook andere partijen hebben toegang tot deze informatie en kunnen documenten koppelen via het bouwmodel.
Aangepaste beschrijving niveau 4:
Alle informatie binnen het documentmanagementsysteem is toegankelijk via de BIM- omgeving. Deze integratie fungeert als effectief communicatiemiddel tussen partijen.
Totaaloverzicht aanpassingen BIM-maturity model
Op de volgende pagina’s zijn de verbeterpunten inzichtelijk gemaakt via omlijning van de betreffende elementen van het BIM-maturity model. De nieuwe definities zijn zichtbaar in bijlage X.
130
Strategie
De mi ss ie, vis ie en doels tel li ngen van de organi sati e en de wijze waarop management de BIM activiteiten ondersteunt 0 Ni et aanwezig 1 Ini tieel 2 Gemanaged 3 Gedefi ni eerd 4 Kwanti tati ef gemanaged 5 Opti mal is erend
BIM visie en doelstellingen
De s trategi e op organis atieni veau kan worden geconcretis eerd voor BIM door hieri n een BIM vis ie en bijbehorende doel stel li ngen op te nemen.
Geen BIM vi si e of doel stel l ingen geformul eerd
Basi svi si e is gedefinieerd
BIM doels tell ingen op hoofdl i jnen vas tges teld
BIM vis ie past binnen de bredere organi satori sche mis si e en strategie. Er i s met ketenpartners overeens temmi ng over de BIM vi si e. BIM doels tell i ngen zi jn SMART opges teld
BIM vis ie en doels tell i ngen worden regelmati g beoordeeld en zo nodig bijgestel d
Managementondersteuning
De mate waarin het management onders teuni ng biedt aan de BIM implementati e (operational i seri ng van de BIM vi si e en doels tell i ngen).
Geen onders teuni ng van het management Beperkte, ongestructureerd e onders teuning (bi jv. onderzoeken haal baarhei d BIM). Mi ddel en worden ad hoc bes chi kbaar ges teld.
Vol doende onders teuning voor i mpl ementatie BIM, maar met beperkte middel en Vol ledi ge onders teuning voor implementati e BIM met pas sende middel en Er worden vol doende middel en ter bes chikki ng gestel d om BIM verder te ontwi kkel en en ni euwe toepass ingen te implementeren. Vol l edi ge ondersteuning voor continue inspanni ngen om BIM verder te ontwi kkel en. Deze ondersteuning is ook voor de toekomst gewaarborgd.
BIM expert / werkgroep / afdeling
Mede afhankel i jk van de organis atiegrootte kan een BIM expert en/of BIM werkgroep/afdel ing zi jn aangestel d. De BIM experts hebben een advi serende en onders teunende rol bi nnen het
implementati eproces
Geen BIM expert, werkgroep of afdel ing
BIM expert met wei nig ti jd voor BIM i ni ti atieven / Een aantal BIM geïnteres seerden komen samen (op onregelmati ge basi s) om BIM i mpl ementatie te bes preken.
BIM expert met vol doende ti jd voor BIM onders teuning en i ni tiati even / Werkgroep waarin niet al l e bedri jfsonderdel e n zi jn opgenomen.
BIM expert werkt nauw s amen met all e onderdel en uit de organi sati e. Multi di sci pl i nai r e werkgroep met vertegenwoordigi ng ui t al l e operati onele divi si es.
BIM expert maakt onderdeel ui t van het (hoger) management / Al le niveaus van de organi sati e zi jn vertegenwoordigd in een BIM groep, incl . hoger management
BIM gerel ateerde bes l uitvormi ng van de expert/groep wordt meegenomen in de s trategis che pl anning van de organis atie om te kunnen bi js turen o.b.v. ervaringen en
ontwi kkel ingen.
Organisatiestructuur
Formele opbouw van de organi sati e, zoals verdel i ng van arbei d, hiërarchi sche structuur,
functi eoms chri jvingen.
0 Ni et aanwezig 1 Ini tieel 2 Gemanaged 3 Gedefi ni eerd 4 Kwanti tati ef gemanaged 5 Opti mal is erend
Taken en
verantwoordelijkheden
De mate waarin de taken en verantwoordeli jkheden m.b.t. BIM proces sen zi jn geformal is eerd en de wi jze waarop deze worden ingevul d.
Geen taken en verantwoordel ijk heden gedocumenteerd BIM taken en verantwoordel ijk heden zi jn sl echt of i n beperkte mate vas tges teld.
Bas is taken m.b.t. BIM proces sen zi jn vastgestel d, maar zi jn beperkt geïntegreerd in de verantwoordel ijk heden en taakomschri jving en van de regul iere functies. Verantwoordel ijk hei d voor BIM processen li gt bi j de projectteams / operati onele uni ts . De BIM acti vi teiten zijn geïntegreerd in taak- of rol oms chri jvinge n. Structuur, functi es en bi jbehorende taken en verantwoordel i jk heden zin zodani g gewijzi gd dat de BIM proces sen opti maal worden ondersteund, zowel gericht op interne al s externe toepass ingen. Taken en verantwoordel i jk heden worden regelmati g beoordeeld, zodat ze goed afgestemd bl i jven op de veranderende BIM omgevi ng Mens en cultuur
De eigens chappen en competenti es van pers onen, hebben grote invl oed op het al gehel e functi oneren van BIM i n een organis atie. De cul turele gewoontes zi jn daarbi j verankerd in de organis atie en bepal en mede de moti vati e om met BIM te werken of ni euwe ontwi kkel en te ondersteunen
0 Ni et aanwezig 1 Ini tieel 2 Gemanaged 3 Gedefi ni eerd 4 Kwanti tati ef gemanaged 5 Opti mal is erend
Persoonlijke motivatie & bereidheid te veranderen
Persoonl i jke drijfveren om BIM i mpl ementati e te accepteren en te ondersteunen. De organi sati e moet hi erbi j bereid zijn een 'verandertraject' te ondergaan dat betrekki ng heeft op de gehele mani er van werken. De heersende organi sati ecul tuur heeft grote i nvloed op de mate en s nel heid waarmee veranderingen worden doorgevoerd.
Organi sati ecultu ur werkt demoti verend voor i mpl ementatie van BIM
Organi sati ecultu ur ondersteunt de trans itie naar BIM ni et, persoonl ijke dri jfveren bepalen op projectbas is of BIM kan worden toegepas t.
De pers oonli jke moti vati e voor BIM wordt nog onvoldoende onders teund door de cultuur, ondanks de i ns panni ngen vanuit de top van de organis atie om dit te veranderen.
De motivatie voor gezamenl ijke BIM doelen zorgt steeds meer voor een eenhei d binnen de organi sati e t.a.v. BIM en een grotere berei dhei d om de mani er van werken te veranderen. Cul tuur i n de organis atie stimuleert BIM process en en werkwi jzen, waardoor het mogeli jk is om tradi tionel e functi es en process en aan te pas sen in het bel ang van BIM (s amenwerki ng).
Door de s terke motivatie voor het gebruik van BIM en de berei dhei d zi ch voortdurend aan te pas sen aan de BIM ontwi kkel ingen, kan de organis atie s nel reageren op de veranderende omgevi ng.
Vragende actor (intern)
Een vragende actor fungeert al s aanjager voor het BIM i mpl ementatieproces. Deze zogenaamde BIM champi on, stuurt en sti mul eert andere mens en i n de organis atie t.a.v. BIM
Geen vragende actor (BIM champion) BIM champi on geïdentificeerd, maar beperkte ti jd toegewezen aan BIM initiati ef
BIM champion met (net) vol doende toegewezen tijd Meerder vragende actoren binnen de organi sati e (vanuit verschi ll ende lagen/di vis ies)
ER i s een BIM champi on bi nnen de
di rectie/l ei di ngge venden van de organis atie. Deze staat in nauw contact met de operati oneel verantwoordel i jk en BIM champion bi nnen de di rectie werkt nauw samen met BIM champions vanui t andere organis aties of instanti es
131
Educatie, training en ondersteuning
Di t bepaalt de bekwaamheid van mens en om met BIM software en conform BIM procedures te kunnen werken. Onder educati e, trai ni ng en ondersteuning vall en zowel de algemene voorli chti ng als de geri chte instructies en begelei ding m.b.t. de uitvoeri ng van BIM taken.
Geen educatie of s pecifi eke training voor BIM proces sen Educatie en training ongestructureerd, s lechts i ndividuen hierop aandri ngen Educati e en trai ning voor mens en di e met BIM te maken hebben. Zi j hebben de bes chi kking over bedieni ngs voors c hri ften met i ns tructi es omtrent het werken met BIM s oftware.
Algemene voorl ichting over BIM wordt organi sati ebreed gegeven. Uitgebrei de educati e en trai ni ngs sessi es voor mensen die met BIM werken.
Educati e- en trai ni ngs program ma voor de organis atie i s afges temd op de persoonl i jke behoefte met een bel angrijke pl aats voor begel ei di ng en ondersteuning in de prakti jk: 'training on the job'. Educati e en trai ni ng wordt conti nu verbeterd o.b.v. de l es sen di e geleerd worden binnen de organis atie (good/bad practi ces ) Samenwerkingsgerichtheid
De mate waarin de houdi ng en ins tel li ng van mensen is geri cht op samenwerki ng. Di t wordt onder meer bepaald door aspecten binnen de bedrijfs cultuur, zoal s openheid en transparantie t.o.v. partners. Externe motivatie door bi jv. contractuel e verpl i chti ngen kan ook een bel angri jke rol s pel en.
Organi sati e is s terk i ntern geori ënteerd. BIM proces sen zi jn s lechts i ntern s amenwerki ng tus sen ketenpartners is ad hoc en meer reactief dan proacti ef
Bel ang van s amenwerking wordt onderkend. De samenwerking vi a BIM wordt meegenomen i n de contractbespreki ngen. Gezamenli jke acti vi teiten met ketenpartners om structuren, taken en process en af te s temmen. Externe samenwerking is onderdeel van de organis atie- strategi e. Onderl i ng vertrouwen tussen ketenpartners bevordert samenwerking. Intensi eve samenwerking met ketenpartners, waarbi j process en conti nu worden verbeterd. Vertrouwen en bes ef van onderli nge afhankel i jkheid li ggen hieraan ten grondsl ag.
Processen en procedures
een verzamel i ng van acti vi tei ten di e gezamenl ijk een BIM toepas si ng vormen. Procedures zi jn erop geri cht om deze proces sen te s troomli jnen en te standaardi seren. 0 Ni et aanwezig 1 Ini tieel 2 Gemanaged 3 Gedefi ni eerd 4 Kwanti tati ef gemanaged 5 Opti mal is erend
Procedures en werkinstructies
De mate waarin organi satori sche en projectmatige process en zijn gedefi ni eerd, bi jv. i n procedures en werki ns tructi es . Di t bepaal t de cons is tentie en de prestati e van de process en.
Geen BIM procedures/ werkinstructies gedocumenteerd BIM process en zijn beperkt gedefinieerd. Indien aanwezig worden de i ns tructi es niet cons is tent gebrui kt, waardoor proces sen onvoorspelbaar zijn en afhangen van pers oonli jke competenties.
Ins tructi es / procedures zijn vas tges teld voor bel angri jke BIM proces sen, wat ten goede komt aan de voorspel baarhei d en
herhaalbaarheid van proces sen.
Voor de bel angri jks te BIM toepassi ngen zijn gedetai ll eerde werki nstructi es opgestel d. Hi erin zi jn good practices verwerkt en i s steeds meer aandacht voor externe processen. Gedetai ll eerde procesdocumenta ti e met het oog op het waarborgen van kwal i teit. Door de gedetai ll eerde procedures zi jn geavanceerde BIM toepas si ngen mogeli jk. Prestati es bl i jven bi nnen acceptabel e grenzen en de voors pel baarhei d van proces sen is groot. De gedetail leerde procesdocumenta ti e wordt regelmati g onderhouden en geüpdatet o.b.v. grondige eval uaties. Hi erdoor kan opti maal worden geleerd over projecten heen.
ICT (infrastructuur)
De ICT-techni sche mi ddel en om BIM mogeli jk te maken, waaronder hardware en software. Ook de fysi eke faci li tei ten, zoals vergaderruimten en werkplekken, zi jn binnen dit criteri um opgenomen
0 Ni et aanwezig 1 Ini tieel 2 Gemanaged 3 Gedefi ni eerd 4 Kwanti tati ef gemanaged 5 Opti mal is erend
Hardware en netwerkomgeving
De fys ieke elementen en systemen di e benodigd zi jn om de BIM software te kunnen ops laan en te kunnen gebruiken. De netwerkomgevi ng maakt het mogeli jk om een bouwmodel en hi eraan gekoppel de data intern en extern uit te wi ss el en. Indi en er real ti me netwerkopl os si ngen worden toegepast, kan er tevens geli jktijdi g aan een BIM worden gewerkt.
Geen hardware die i n staat i s om de BIM s oftware te l aten draai en
Hardware is gedeel tel ijk i n s taat om bas is BIM software te l aten draaien. De netwerkomgeving i s s lechts ges chi kt voor i ntern dataverkeer / benodi gde i nfrastructuur is niet aanwezi g bi j partners . Mens en di e met BIM werken bes chi kken over hardware di e i n s taat i s om basi s BIM software te l aten draai en. De netwerkomgevi ng facil i teert de uitwi ss el ing van (deel )modell en.
Geavanceerde hardware sys temen zijn gedeeltel ijk aanwezig binnen de organi sati e. De toewi jzi ng van deze systemen is afhankel i jk van de behoefte en BIM toepas si ng. Al le hardware i s in s taat om geavanceerde BIM s oftware te laten draai en. De netwerkomgevi ng ondersteunt het geli jkti jdi g werken aan een bouwmodel door meerdere parti jen. Er i s een programma opges teld om de BIM hardware- systemen up-to- date te houden
Software Besturi ngs- en toepass ings programma's waarmee
BIM toepas si ngen worden gefaci li teerd.
Geen BIM s oftware
Er i s software aanwezi g waarmee BIM data kan worden i ngezien.
Er zijn basi s BIM s oftware- s ys temen
Geavanceerde BIM toepas si ngen worden onders teund door het
softwarepakket.
Ui twi ss el ing van gegevens wordt probl eemloos gefacil i teerd door de s oftware Er i s een programma opges teld om de BIM s oftware- systemen up-to- date te houden BIM faciliteiten
Fysi eke voorzieni ngen en functionel e rui mten di e worden gebruikt om BIM processen bi nnen de organis atie te bevorderen.
Geen BIM werkpl ek of rui mte aanwezig
Eén of enkel e werkpl ekken aanwezi g di e ges chi kt zi jn om BIM data te bekijken Er i s een ruimte of werkpl ek aanwezig met een s cherm die groot genoeg is om met meerdere personen s amen te werken Er i s een ruimte / er zijn ruimtes bes chi kbaar voor samenwerken en vergaderen met de mogel ijkhei d om vi a een groot scherm, bi jv. een smartboard, te communi ceren Onder de normal e werkpl ekken zi jn meerdere werkpl ekken ingeri cht t.b.v. BIM samenwerking Er i s een beleid opges teld om de (veranderende) behoeften van BIM rui mtes te managen en hi erop aanpas si ngen te doen.
132
Data(structuur)
De verzamel ing en opbouw van al le
(project)gegevens, documenten, tekeningen, etc in een Bouw Informati e Model
0 Ni et aanwezig 1 Initieel 2 Gemanaged 3 Gedefinieerd 4 Kwantitatief gemanaged 5 Opti mal is erend
Informatieopbouw
Gebrui k van een documentmanagementsysteem (bi jv. SharePoint) om projectgegevens ges tructureerd op te s laan en toegankeli jk te maken.