Dit proefschrift is geenszins door inspanningen van mij alleen tot stand gekomen. Ik zou dan ook graag hier velen danken voor hulp van diverse aard.
Allereerst wil ik graag alle patiënten die hebben meegewerkt aan de beschreven studies noemen; zij deden dit niet uit eigenbelang maar met het doel om bij te dragen aan een verbetering in de zorg en dat verdient respect en dankbaarheid.
Mijn eerste promotor, prof. dr. A.M.G.A. de Smet, Anne Marie; als afdelingshoofd van de Intensive Care Volwassenen van het UMCG heb je je met tomeloze energie en toewijding hard gemaakt voor de afdeling en al haar werknemers, inclusief mijzelf. Ik ben blij dat je daarnaast ook mijn promotor bent geworden. Je liet me los als je dacht dat dat kon en je was er als er hulp gewenst was. Veel dank hiervoor, en veel dank voor je warme betrokkenheid.
Mijn tweede promotor, prof. dr. ir. J.G. Zijlstra, Jan; toen ik in 2007 als nieuwbakken fellow op de Groningse IC begon was jij het toonbeeld van de ervaren intensivist die wist hoe het zat. Ik heb veel van je geleerd op klinisch gebied. Het was ook erg leerzaam om onder jouw supervisie onderzoek te doen. Dank voor je wijze raad, en je geduld, want ik ben me bewust dat ik dat wel eens op de proef heb gesteld.
Mijn copromotor dr. ir. H.J.M. Harmsen, Hermie; mijn eerste mail aan jou dateert van september 2013 (heb ik nagezocht), toen we ons gezamenlijk project tussen de microbiologie en intensive care aan het opzetten waren. Het laatste hoofdstuk uit dit proefschrift, over de darmmicrobiota, net gepubliceerd, is dan ook een proeve van volharding te noemen. Dank dat ik onderweg veel van je heb geleerd over de microbiologie, en dank voor je altijd vriendelijke en geduldige ontvangst. Mijn copromotor dr. W. Bult, Wouter; de gezelligste apotheker van Nederland, wat heeft de ICV geboft met jou als vaste consulent. Want naast een gezellige ben je ook nog een heel goede! Je enthousiasme is aanstekelijk en het is fijn om samen na te denken over hoe het beter kan met antibiotica-doseringen op de IC, en onderzoek hiernaar op te zetten en uit te werken. Veel dank voor deze samenwerking, en voor je luisterend oor van tijd tot tijd. Ik hoop dat ons onderzoek verder vervolg kan hebben, maar dan voor mij vanuit de microbiologie.
De promotiecommissie: dr. L.P.G. Derde, prof. dr. J.M. van Dijl, prof. dr. A.W. Friedrich, prof. dr. B. Sinha, prof. dr. D.J. Touw, prof. dr. J.E. Tulleken, prof. dr. P.H.J. van der Voort, prof. dr. J.J. de Waele; graag dank ik u voor de kritische beoordeling van dit werk.
Ook veel dank aan alle analisten van de afdelingen Medische Microbiologie en Klinische Farmacie en Farmacologie, die aan de hier beschreven onderzoeksprojecten hebben meegewerkt. Jan Arends; dank voor al je zoekacties in de microbiologie databases, waarbij je ondanks de zoveelste vraag toch vriendelijk bleef!
Prof. dr. J.W. Alffenaar, Jan-Willem, je expertise in de farmacokinetiek en ruime ervaring in publiceren hierover was een enorme hulp bij de PK/PD-studies. Wat jammer dat je het Groningse voor het Australische hebt ingeruild maar wat een fantastische kans voor jou. Wens je daar het allerbeste en wie weet kunnen we op afstand nog eens samenwerken.
Aanvankelijk was het de bedoeling dat in dit proefschrift ook een deel over orale microbiota en mondgezondheid zou komen. Door allerlei factoren is dit deel er helaas niet gekomen, maar dat heeft zeker niet aan de inspanningen van velen gelegen, die ik dan ook hier graag met name noem;
Prof. dr. A.J. van Winkelhoff, beste Arie Jan, dank voor alle plezierige en leerzame gesprekken over mondgezondheid, bacteriën in de mond maar ook over het leven in het algemeen daarbuiten, Patrick Rurenga en andere analisten van de microbiologie voor het uitwerken van orale kweken, Judith Baldi en het fantastische team van mondhygiënisten, dr. Bauke van Minnen en prof. dr. F.K.L. Spijkervet voor het mogelijk maken van mondonderzoek.
Dr. Alexander Kurilshikov, thank you for your strong statistical input in the microbiota chapter, and for explaining the details of this to me.
Prof. dr. B. Sinha, Bhanu, dank voor de vele overlegmomenten over het onderzoek. Fijn dat ik nu bij je op de afdeling ben komen werken!
Anne-Wil Wiemer; dankjewel voor alle correcties van de Engelse tekst!
Wijlen prof. dr. C.H. Gips, als doctoraalstudent hebt u mij de kans gegeven om in Parijs onderzoek te doen; naar de lange termijn uitkomsten van hepatitis C patiënten die (toen nog) met interferon monotherapie werden behandeld. Veel dank voor de introductie tot de wondere wereld van wetenschappelijk onderzoek en voor het mogelijk maken van één van de mooiste zomers uit mijn leven, in Parijs. Het is een eer om voor u te hebben mogen gewerkt.
Dr. J.W. van ‘t Wout, Jan, oud-opleider in het Bronovo ziekenhuis, wat was je een fantastische opleider en dank dat je me hebt geïnfecteerd met de liefde voor infectieziekten.
Mijn paranimfen; Charlotte van den Berg, toen je in 2017 in Groningen kwam werken konden we het meteen goed vinden en het voelde dan ook als vanzelfsprekend om je als reeds gepromoveerde infectioloog-intensivist als paranimf te vragen. Ik kijk uit naar nog vele gezamenlijke infectiologisch-microbiologisch getinte congressen.
Annette Stemerding, wat ben ik blij dat je mijn schoonzus bent! En je bent ook nog microbioloog, dus het was logisch om je als paranimf te vragen. Ik kijk uit naar de gezellige familie-uitjes. De researchgroep van de ICV, in het bijzonder dr. Wim Dieperink, Marisa Onrust, Hetty Kranen, Hildegard Franke, Arnold Ritsema, Theo Smits, Tineke Werkman, Jurrie Wieringa, Wim van der Leij, Elza van den Berg en Ellen Zwiers.
Wim, je geeft op een fantastische manier leiding aan een fantastische groep mensen. Het is echt heel fijn om samen te kijken hoe een onderzoeksplan het best uitgewerkt kan worden, en dat dat dan ook zorgvuldig en met respect naar de patiënten gebeurt. Veel dank hiervoor.
Marisa, als regieverpleegkundige van de researchgroep heb je altijd een goed overzicht van wie wat doet en hoe dat loopt; en als het nodig is doe je het gewoon zelf;) Het was altijd goed samenwerken en er was van alles mogelijk wat eerst onmogelijk leek.
Hetty, wat heb je veel werk verzet voor het microbiota-onderzoek! Dank voor je zorgvuldigheid en het prettige samenwerken.
Hildegard, Arnold, Tineke, Jurrie en Ellen, dank voor jullie uitgebreide bijgedragen aan de inclusie en de screening van patiënten van de verschillende studies, en de plezierige samenwerking. Theo, je hebt op consciëntieuze wijze telefonisch veel patiënten benaderd en met veel aandacht en geduld informatie gegeven; veel dank daarvoor!
Alle andere (research-)verpleegkundigen: veel dank voor jullie hulp bij het uitvoeren van de studies.
Paola Lisotto, without you, there would not have been a chapter on the dynamics of intestinal microbiota, that’s for sure. Thank you so much for spending many, many hours analysing and thank you for your endless patience with me trying to explain the complex world of 16S sequencing and subsequent analysis. I am pretty sure I asked the exact same questions more than once but you never showed your surprise at that! I wish you all the best in finishing your own PhD thesis, which will no doubt be very good.
Prof. dr. M.A. Mariani, Massimo; dank voor het mogelijk maken van onderzoek binnen de afdeling thoraxchirurgie.
Martijn Geutjes, dank voor al je logistieke hulp bij het ambitieuze pilot-project. We gaan elkaar vast nog veel meer zien nu ik bij jullie ben komen werken, en ik kijk uit naar een verdere samenwerking, maar ik beloof je hierbij vast dat ik niet binnenkort met een pilot 2.0 aan zal komen aanzetten!
160 | APPENDICES
A
A
Al mijn (oud-)collega-intensivisten van de Intensive Care Volwassenen; jarenlang hebben we lief en leed gedeeld waardoor onze groep als een tweede familie voelt. Toen er privé wat zwaarder weer was werden als vanzelfsprekend diensten overgenomen; die collegialiteit zal ik nooit vergeten; veel dank daarvoor. Charlotte, Esther, Hans, Marjon, Eva, Jacqueline, Lidija, Pearl, John, Ethel, Annemieke, Anne-Mette, Marije, en Jaap; veel dank voor de gezellige uren buiten werktijd; hoop dat nog vele uren volgen.
Walter, Iwan, Eric, Jacqueline en Matijs; dank voor jullie raad op proefschrift-gebied van tijd tot tijd.
Ook dank ik alle IC-verpleegkundigen met wie ik in de afgelopen jaren zo prettig heb samengewerkt en met wie ik zoveel bijzondere ervaringen deel.
Ik hoop dat onze wegen nog vaak zullen kruisen.
Mijn nieuwe collega’s van de microbiologie: dank voor de warme ontvangst in de afgelopen maanden; ik kijk uit naar verdere samenwerking!
Prof. dr. T.P. Links, Thera, in 2010 was er een pilot programma waarbij ‘jongere’ vrouwelijk medisch specialisten gematched werden met een ‘senior’ vrouwelijke collega ‘who already made it’. In de oorspronkelijke omschrijving stond dat het zou gaan om 4-5 gesprekken over het tijdsbestek van een half jaar. Het zijn er heel wat meer geworden. De gesprekken die we hebben over werk en het leven daarbuiten voelen als een oase en hebben, bij mij althans, tot belangrijke inzichten geleid. Veel dank daarvoor en ik kom graag nog eens thee drinken!
Dr. G.A. Kampinga, Greetje, en prof. dr. A.W. Friedrich, Alex, sinds januari zijn jullie mijn opleiders geworden. Ik verheug me om dit avontuur op deze mooie afdeling aan te gaan; dank dat jullie mij deze kans hiertoe hebben gegeven, en dank dat ik de eerste maanden van de opleiding aan het onderzoek kon besteden. Ook dank aan jullie beiden voor jullie bijdrage aan delen van het onderzoek dat in dit proefschrift beschreven staat, en het altijd plezierige overleg hierover. Mijn lieve vrienden en familie, de allerbelangrijksten, in het bijzonder natuurlijk Mark, Eva en Tom; jullie maken het leven heel erg mooi. Dank, dank daarvoor.