De auteur van dit proefschrift studeerde, na het behalen van het eindexamen VWO, geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Belangstelling voor de cardio-thoracale chirurgie ontstond tijdens zijn co-assistentschap heelkunde. Na het behalen van zijn artsexamen werkte hij als assistent-niet-in-opleiding achtereenvolgens op de afdeling cardio-thoracale chirurgie van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein (hoofd: F.E.E. Vermeulen) en de afdeling cardio-thoracale chirurgie van het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen (hoofd: Prof. dr. L.K. Lacquet).
Na aanvang van zijn opleiding tot cardio-thoracaal chirurg werkte hij twee jaar als assistent algemene chirurgie in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem (opleider: Dr. W.F. Eggink) en vervolgens als assistent cardio-thoracale chirurgie in het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen
(opleider: Prof. dr. L.K. Lacquet) en het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein (opleider: Dr. A. Brutel de la Rivière). Na zijn registratie als cardio-thoracaal chirurg werkt hij als staflid cardio-thoracale chirurgie in het Universitair Medisch Centrum Groningen.
Dankwoord
Aan dit proefschrift hebben velen direct en indirect bijgedragen. Ik wil
iedereen danken voor het advies en de steun die ik heb mogen ervaren; ‘wie de schoen past trekke hem aan’! Enkelen wil ik in het bijzonder bedanken.
Op de eerste plaats mijn promotoren en co-promotor.
Beste Harry. We werken nu bijna 20 jaar samen. Zonder een ongetogen woord en in goede harmonie met wederzijds groot professioneel respect. Je bent een uitstekende clinicus en wetenschapper, een zeldzame combinatie, maar bovenal ben je een prettige collega waar ik veel van heb geleerd. In de afgelopen decennia heb jij mij vaak proberen aan te zetten tot ‘een boekje’ zoals het er nu dan eindelijk is. Ik dank je voor jouw onuitputtelijke energie, vertrouwen en begeleiding op het wetenschappelijke pad.
Beste Massimo. Vanaf je komst in 2009 hebben we een intensieve samenwerking opgezet die verder strekt dan de werkvloer en waarbij wederzijds respect en vriendschap ‘leading’ is. Jouw input bij onze grote gedeelde voorliefde voor innovatie en vernieuwing werkte, en werkt nog steeds, bijzonder aanstekelijk. Dat alles heeft geleid tot meerdere gezamenlijke projecten en vele ‘bijeenkomsten’ met espresso’s, vino, mirto en limoncello. Tevens gaf je de ruimte om uiteindelijk toch nog een boekje te maken. Ik heb groot respect voor je enorme energie en visie waarmee je leiding geeft aan onze afdeling, en bovenal voor je chirurgische vaardigheden. Dat we samen nog vele mooie ideeën tot wasdom mogen brengen!
Beste Rienhart. Thoraxchirurgie kan niet zonder consciëntieuze
beeldvormers. Wanneer ik er met de ‘plaatjes’ niet uitkwam was jij immer degene die ik als eerste consulteerde. Een vaste rots in de branding voor wat betreft radiologische kennis en kunde. Samen hebben we de eerste experimentele draadlokalisaties ontwikkeld tot de ‘hybride’ routineprocedure zoals die nu wordt gebruikt om - CT geleid - kleine longafwijkingen te
lokaliseren voor daaropvolgende VATS wigresectie. Jouw wetenschappelijke kennis en ‘fijn slijpen’ hebben enorm bijgedragen aan de totstandkoming van dit proefschrift. Alle lof! Ik had me geen betere co-promotor kunnen wensen. De leden van de manuscriptcommissie Prof. dr. A.M.C. Dingemans, Prof. dr. J.A. Langendijk en Prof. dr. A.F.T.M. Verhagen wil ik graag danken voor hun tijdsinvestering in de wetenschappelijke beoordeling van dit proefschrift.
Alle co-auteurs, dank voor jullie grote inzet, correcties, ideeën, op- en aanmerkingen.
Mijn functioneren als cardiothoracaal chirurg en dit proefschrift zijn uiteindelijk een voortvloeisel uit een opleiding die ik heb genoten. Mijn achtereenvolgende opleiders; in de algemene heelkunde Dr. W.F. Eggink, in de cardiothoracale chirurgie Prof. dr. L.K. Lacquet, Prof. dr. S. Skotnicki, Prof. dr. A. Brutel de la Rivière, wil ik danken voor hun geduld, vertrouwen en wijze lessen. Uiteraard geldt dit ook voor de andere leden van de opleidingsgroepen die allen aan mijn professionele ontwikkeling hebben bijgedragen.
Tijdens en na mijn opleiding heb ik met zeer velen samengewerkt. Cardiologen, longartsen, thoraxanesthesisten, intensivisten, operatieassistenten,
verpleegkundigen, perfusionisten, anesthesiemedewerkers, secretaresses, en vele andere professionals in ons dagelijks werk. Goede cardiothoracale chirurgie doe je niet in je eentje maar is een team-effort! Allen dank voor het vertrouwen, de prettige samenwerking, collegialiteit en bovenal het geduld met mijn persoon. Inmiddels ben ik de nestor van de afdeling en wil ik, de inmiddels gepensioneerde collega’s van mijn eerste praktiserende uur danken: Koos Meuzelaar, Tjalling Waterbolk en Tjark Ebels. Heren, dank voor jullie vertrouwen en prettige samenwerking. Ook de huidige stafleden: Yvonne, Michiel E., Inez, Caroline, Michael, Michiel K., Gianclaudio, Giorgio en Wobbe; dank voor jullie vertrouwen en de zeer prettige samenwerking. Tevens dank ik de collega’s van de congenitale cardiothoracale chirurgie, Sara, Ryan, Paul, Felix en Jola voor de weliswaar spaarzame maar altijd prettige samenwerking. Paranimfen Michiel en Wobbe. Ik ben trots dat ik aan jullie ‘wieg’ heb mogen staan en dat ik heb kunnen bijdragen aan jullie professionele ontwikkeling. Jullie als ‘jongste loot aan de boom’, zijn de toekomst. Ik heb alle vertrouwen in jullie! Dank voor jullie inzet ook rond mijn promotie.
Mijn ouders wil ik danken voor hun enorme geduld, alle vrijheid en mogelijkheden die zij mij hebben geboden. Mama, fijn dat je deze dag nog samen met mij kunt meemaken! Verdomd jammer dat pa en Karin dit op afstand moeten aanschouwen maar hun aanwezigheid is voelbaar. Last but not least het gezin Klinkenberg; Githa, Thijs, Pieter en Renée. Samenleven met een ambitieuze workaholic als ‘moi’ valt niet mee. Jullie zijn kanjers en hebben je daar vooralsnog goed doorheen geslagen. ALLE LOF!