6.1 Vervallen voorwaardelijke toelating en negatief standpunt
Vanaf 1 januari 2017 behoort niet (meer) tot het te verzekeren basispakket van de Zvw: behandeling van therapieresistente hypertensie met toepassing van percutane renale denervatie. De door de minister van VWS gerealiseerde voorwaardelijk toelating tot het basispakket Zvw van (percutane) renale denervatie bij de
behandeling van therapieresistente hypertensie komt immers per 1 januari 2017 te vervallen. Verder voldoet de zorg bij de genoemde indicaties niet aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’, omdat het Zorginstituut heeft geconcludeerd dat de zorg bij de genoemde indicaties niet voldoet aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’.
De behandeling is vanaf 1 januari 2017 niet langer opgenomen in de
zorgverzekeringen (polissen basisverzekering) die zorgverzekeraars en verzekerden met elkaar hebben gesloten. De aanspraak voortvloeiend uit de voorwaardelijke toelating van de behandeling maakt vanaf genoemde datum dus geen onderdeel meer uit van de polissen. Verder is het zo dat het standpunt over 'de stand van de wetenschap en praktijk' direct doorwerkt in de polissen.
6.2 Implementatie standpunt: nieuwe en lopende behandeltrajecten
Consequentie van het vervallen van de voorwaardelijke toelating tot het basispakket en ons standpunt is dat de behandeling vanaf 1 januari 2017 niet langer ten laste van de basisverzekering mag worden vergoed. Hierover komt nu pas - vlak voor 2017 – duidelijkheid. Dit hangt samen met de inrichting van het voorwaardelijke toelatingstraject, waardoor de resultaten van het effectiviteitsonderzoek aan de hand waarvan wij ons standpunt hebben bepaald, niet eerder dan augustus 2016 bekend zijn geworden. Patiënten kunnen dus pas vanaf het uitbrengen van dit standpunt geïnformeerd worden over het feit dat uit onderzoek blijkt dat renale denervatie bij therapieresistente hypertensie vanaf 1 januari 2017 niet meer vanuit de basisverzekering mag worden vergoed. Wel zijn zij bij aanvang van het traject erop gewezen dat de behandeling mogelijk per 1 januari 2017 niet meer vergoed zal worden.
Renale denervatie is een éénmalige behandeling en daarom zien wij geen noodzaak voor een afbouwregeling. Voor nieuwe behandeltrajecten, d.w.z. patiënten die op of na 1 januari 2017 zich voor het eerst vervoegen bij de medisch specialist, heeft dit standpunt direct gevolg, omdat bij het nog op te stellen behandelplan deze
informatie tijdig betrokken kan worden. Deze behandeltrajecten zullen dus conform het nieuwe standpunt afgewikkeld moeten worden.
6.3 Overige aandachtspunten
Er zijn nog meer aandachtspunten die bij de implementatie aan bod moeten komen. Hierna volgt een (korte) opsomming:
• Het ligt in de rede dat de beroepsgroepen de resultaten van de Sympathy- studie en dit standpunt zo spoedig mogelijk verwerken in een consensus statement en/of dit publiceren op hun website.
• Gedurende de periode 1 januari 2013 tot 1 januari 2017 is renale denervatie bij de genoemde indicaties voorwaardelijk toegelaten (geweest) tot het te
verzekeren basispakket Zvw. De onderzoekers van de Sympathy studie hebben in hun nieuwsbrief van februari 2014 de behandelcentra laten weten onder
welke diagnosecode en zorgactiviteiten de zorg gedeclareerd dient te worden.53
Omdat de zorg alleen voor vergoeding in aanmerking kwam, indien de verzekerden aan bepaalde voorwaarden voldeden, heeft DBC-Onderhoud (thans de NZa) de betreffende zorgactiviteiten op ons aangeven voorzien van een aanspraakbeperking (een zogenoemde oranje declaratiecode).54
Punt van aandacht is dat de diagnosecode, zorgactiviteiten en afgeleide zorgproducten ook worden gebruikt voor het declareren van andere zorg dan voor renale denervatie. Dit maakt het voor zorgverzekeraars lastig om met behulp van louter de declaratiegegevens te voorkomen dat de niet-verzekerde zorg ten laste van de basisverzekering wordt vergoed.
6.4 Financiële paragraaf
De raming van de kosten van renale denervatie bij therapieresistente hypertensie is als volgt. Er bestaan voor renale denervatie geen unieke zorgproducten. Daardoor is het niet mogelijk om aan de hand van de declaratiegegevens zoals opgenomen in DIS na te gaan wat het werkelijke aantal verrichtingen en hoe hoog de daaraan verbonden kosten zijn. Voor het maken van een inschatting van de besparingen als gevolg van dit negatieve standpunt sluiten wij daarom aan bij de kosten van behandeling zoals opgenomen in de voortgangsrapportage 2016 (€4000). Verder betrekken we daarbij de van de onderzoekers verkregen informatie over het daadwerkelijke behandelde aantal patiënten tussen 1 januari 2016 en 1 augustus 2016 (n=19 over een periode van 7 maanden). Hiervan uitgaande komen we uit op een geschatte besparing van €132.000 (33 patiënten * €4000) per jaar.
6.5 Evaluatie en monitoring
Er is geen unieke zorgproduct voor renale denervatie. Hierdoor wordt het lastig om deze behandeling te evalueren/monitoren via de DBC-gegevens. Wel vinden wij dat de resultaten van de behandeling dusdanig zijn die in een Nederlandse consensus statement en/op de website van de relevante beroepsgroep(en) vermeldt dienen te worden. Verder moeten patiënten geïnformeerd worden over het feit dat de kosten van de behandeling niet meer vergoed mogen worden uit het basispakket vanaf 1 januari 2017. Dit zullen we monitoren.
Zorginstituut Nederland Voorzitter Raad van Bestuur
Arnold Moerkamp
53Het betreft de diagnosecode 0320.902 of 0362.168 en de zorgactiviteiten met code 030532 (Peri-arteriële sympathectomie) of 080058 (RF-ablatie aandoening). Deze codes leiden af tot het DBC-Zorgproduct 090301002 of het DBC-Zorgproduct 990062019. Voor interne geneeskunde kan zorgproductcode 090301004 gebruikt worden indien de cardioloog daar als ondersteunende arts op treedt.
54 Dat betekent dat het declarabele DBC-zorgproduct - afhankelijk van de vraag of de verzekerde aan de voorwaarden voldeed - ofwel een groene ofwel een rode declaratiecode kreeg. Groen staat voor declaratiecode verzekerde zorg en rood staat voor declaratiecode onverzekerde zorg.