onderweg-dienst
Hoofdstuk 4 beschreef de resultaten van de diverse analyses en de toetsing van de hypothesen. Dit hoofdstuk voegt alle resultaten samen en beschrijft de impact van de dienst.
Belangstelling voor de dienst
Voor de proef Evenementen was het belangrijk volume te creëren, dat wil zeggen dat veel deelnemers nodig waren per evenement om een effect te sorteren. Om veel deelnemers te werven, bleek communicatie via meerdere kanalen zeer belangrijk. Uit de ervaringen met de evenementen die deel uitmaakten van de proef bleek dat veel wervingsmethoden ingezet dienden te worden om de beoogde aantallen deelnemers te realiseren. Het gaat dan om werving via:
• Directe mailing naar mensen die een kaartje hebben gekocht voor een van de evenementen;
• Communicatie op de website en Facebook pagina van de locatie-eigenaar; • Facebook en twitter account van Amsterdam onderweg;
• Informatieverstrekking die via Google Search tevoorschijn komt; al of niet betaald (google ads)
• Informatie op Marktplaats die tevoorschijn kwam als gezocht werd naar een ticket voor een evenement;
• Advertenties op fansites van de artiesten. • Radio commercials (Alleen bij Toppers)
Gedurende de proef is geëxperimenteerd met deze wervingsmethodes. Als één van deze kanalen niet benut werd, was het aantal deelnemers al te beperkt. Bij Queen en het eerste Sting concert werden te weinig methodes ingezet. Met de introductie van een gratis parkeerticket bij gebruik van de app en het breed inzetten van alle communicatiemiddelen werden grote aantallen deelnemers bereikt met als hoogte punt het Paul McCartney evenement waarbij ongeveer 50% van de bezoekende voertuigen ook deelnemer van Amsterdam onderweg was
Implementatie van de dienst
Er is een operationeel stabiele en betrouwbare dienst geïmplementeerd. De implementatie kostte meer tijd dan verwacht. Dit kwam zowel door de complexiteit van de dienst als doordat gewacht werd op het beschikbaar komen van benodigde data. De uptime van het gehele systeem is met 99,5% ruim boven de afgesproken norm gebleven.
Het doel van de PraktijkProef Amsterdam is om het aantal voertuigverliesuren te reduceren en de reistijden betrouwbaarder te maken. Binnen het in-car spoor van de proef was de manier om dit te bereiken het geven van on-trip advies in het voertuig. Het Amsterdam onderweg consortium heeft een dienst gerealiseerd waarmee on-trip routeadvies gegeven wordt, en heeft in aanvulling daarop ook pre- trip advies aangeboden (vertrektijdstipadvies, en reistijd-, route- en parkeerlocatie- informatie).
De dienst is geëvolueerd van een alleen op on-trip routeadvies gerichte dienst naar een dienst waarin meerdere functies geïntegreerd zijn (pre-trip en on-trip advies, naast routeadvies ook vertrektijdstipadvies, informatie over reistijden, navigatie, informatie over geldende snelheidslimieten, lijst met files). Van een aantal van de
toegevoegde functies hadden deelnemers tijdens de proef Regulier aangegeven deze graag in de app te zien; uiteindelijk is de functionaliteit van de Evenementen app toegevoegd aan de Superroute app behorende bij het Perceel Regulier.
Gebruik van de dienst en opvolging van de adviezen
Door diverse redenen was het gebruik van de app specifiek voor evenementen moeilijk te onderscheiden in de gelogde data (zie paragraaf 3.2 voor meer uitleg; belangrijkste redenen zijn vermenging van gebruik app voor Regulier en Evenementen, en de soms lage kwaliteit locatiebepaling – voor evenementen betrof dit naast smartphone-interne problemen mogelijk ook problemen door overbelasting van het 3/4G netwerk en de gebrekkige locatiebepaling bij overdekte parkeerlocaties). Duidelijk is dat behoorlijk veel ritten met de app gemaakt zijn (ook uit de visuele waarnemingen van aankomsten van deelnemers op de parkeerlocaties), maar van slechts een klein deel daarvan was de data van voldoende kwaliteit om de opvolgingsgraad van het routeadvies te bepalen.
De ritdata lieten zien dat in bijna de helft van de ritten de route gereden werd die geadviseerd was. Bij de latere evenementen (nadat verbeteringen in de app doorgevoerd waren) lag de opvolging hoger. In de enquêtes konden de deelnemers ook aangeven of zij het advies van de app opgevolgd hadden. Tabel 10 laat zien dat de deelnemers niet vaak hun vertrektijdstip aanpasten. Vaker werd de route aangepast. De bezoekers van de concerten in het Arenapoortgebied pasten zeer vaak hun parkeerlocatie aan op advies van de app. Voor SAIL-bezoekers gold dit minder vaak.
Tabel 10: Opvolging adviezen app zoals aangegeven door de respondenten
Door het advies… Concertbezoekers SAIL-bezoekers
…ben ik op een ander tijdstip vertrokken
13% 9%
…heb ik een andere route gekozen 28% 22%
…heb ik een andere parkeerlocatie gekozen
52% 19%
Het aanbieden van gratis parkeerkaarten was een effectieve methode om het aantal deelnemers te verhogen. Wel bleek het voor deelnemers soms onmogelijk om in de geplande parkeerlocatie aan te komen, omdat zij op het laatste deel van hun rit vrij dwingend naar een andere parkeerplaats dan de geadviseerde geleid werden door verkeersregelaars dan wel parkeerexploitanten.
Impact op de verkeersafwikkeling, verkeersveiligheid en milieu
Omdat relatief weinig ritten die met de navigatiefunctie (met het on-trip routeadvies) gereden zijn geëvalueerd konden worden, kon geen effect gemeten worden op het aantal voertuigverliesuren of de betrouwbaarheid van de reistijden. De pre-trip adviezen kunnen een effect gehad hebben op de verkeersafwikkeling, maar dit hebben we niet gemeten. De opvolging van de pre-trip adviezen was geen onderdeel van de proef (die op on-trip advies gericht was) en ook moeilijk te evalueren. Dat komt enerzijds door de manier waarop pre-trip adviezen in de app aangeboden worden (anders dan bij de navigatiefunctie hoeft er niet actief gekozen te worden voor een vertrektijdstip of mogelijke route) en anderzijds door problemen
met de locatiebepaling uiteindelijk gemaakte ritten niet altijd aan een geplande rit gekoppeld konden worden.
Omdat er geen effect gemeten is op de verkeersafwikkeling, konden de neveneffecten alleen kwalitatief bepaald worden. Bij grootschalig gebruik zouden er geringe neveneffecten op kunnen treden, omdat geadviseerde alternatieve routes soms wat meer gebruik maken van het onderliggende wegennet. Maar over alle ritten gezien wordt verwacht dat dit effect zeer klein zal zijn.
Gezien de hoge mate van opvolging waardoor ook alternatieve routes in het netwerk gebruikt werden mag men op theoretische gronden veronderstellen dat bij echt grootschalig gebruik de dienst er wel degelijk een effect zal zijn op een betere benutting van het netwerk. Overigens is dit vooral nodig bij evenementen die op werkdagen plaatsvinden en bij de allergrootste evenementen (bijvoorbeeld de ‘triples’, dagen waarop gelijktijdig in de Arena als in de Ziggo Dome en de Heineken Music Hall evenementen plaatsvinden). In het weekend werden er weinig vertragingen waargenomen.
Waardering voor de dienst
De peiling van de waardering van de dienst gaf een verschillend beeld voor de bezoekers van concerten in het Arenapoortgebied enerzijds en de SAIL-bezoekers anderzijds. De concertbezoekers oordeelden duidelijk positiever over de app. De meerderheid van hen vond de geboden informatie nuttig en een meerderheid van hen zou de app ook voor andere evenementen willen gebruiken. Bij de SAIL- bezoekers was dit een minderheid.
De beoordeling van de dienst hing in geringe mate af van de bekendheid met de regio. Van de concertbezoekers waren er minder bekend in de regio (in verhouding tot het aantal SAIL-bezoekers). Zij beoordeelden als groep de dienst wel positiever. Daarentegen gaven deelnemers die goed bekend waren in de regio vaker aan de informatie uit de app duidelijk te vinden. Dit geeft aan dat bij het aanbieden van de informatie rekening gehouden moet houden dat deze informatie op de juiste manier en het juiste moment gegeven wordt, vooral voor reizigers die niet bekend zijn in de regio.
Deelnemers noemden als negatieve punten het gebruikersgemak en dat de app vaak crashte. Op dit punt zijn dus verbeteringen nodig.
Publiek-private samenwerking
De publiek-private samenwerking in de proef was succesvol en werd door alle partijen gewaardeerd. Het vergde wel veel tijd en inspanning in de voorbereidende fase, en leunde op een paar personen die veel informatie uitgewisseld hebben. Dit was een belangrijke stap naar verdergaande samenwerking tussen overheid en markt. Het verdient aanbeveling om de ervaringen goed te documenteren zodat de samenwerking tussen partijen voortgezet kan worden, ook als de bij deze proef betrokken medewerkers er niet (meer) bij betrokken zijn.
Ten bate van de proef zijn gegevens ontsloten waar marktpartijen eerder nog niet over konden beschikken. Deze data kunnen nu ook (semi-)geautomatiseerd verwerkt worden. Dit draagt bij aan de verbetering van de datakwaliteit die de overheid nastreeft. Er waren echter ook gegevens die gewenst waren maar niet tijdens de proef beschikbaar zijn gekomen. Dit betreft (geautomatiseerde) gegevens met betrekking tot bijvoorbeeld wegwerkzaamheden en incidenten. Ook zijn goede ervaringen met betrekking tot het delen van regelscenario’s opgedaan. Deze
scenario’s werden tijdig beschikbaar gesteld door de wegbeheerders en zijn meegenomen in het routeadvies richting de deelnemers.
Dankzij de publiek-private samenwerking die in de proef opgezet is, kon binnen zes weken een uitbreiding van de Superroute app voor het grootschalige SAIL Amsterdam evenement gerealiseerd worden, inclusief een mobiliteitsportaal. De gehanteerde contractvorm (“prestatiecontract”) heeft goed gewerkt en niet geleid tot meer- of minderwerk omdat de essentiële targets met betrekking tot deelnemers en ritten gehaald zijn.