Wij hebben zowel op het niveau van de gemeente, als op het niveau van de afzonderlijke locaties, de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie in de gemeente Zwolle beoordeeld.
De oordelen zijn gebaseerd op de antwoorden op vragenlijsten door zowel de gemeente als de vve-locaties. De antwoorden van de gemeente zijn geverifieerd in gesprekken en aan de hand van beschikbaar gestelde beleidsdocumenten. De antwoorden van de vve-locaties zijn in een beperkte steekproef van onderzoeken ter plaatse geverifieerd.
Conclusies gemeentelijk vve-beleid
De gemeente Zwolle heeft samen met de voorschool organisaties en de
schoolbesturen gewerkt aan het verder verbeteren van de kwaliteit van vve. De kwaliteit van vve in de gemeente Zwolle is sinds de bestandsopname in 2011 verbeterd, maar sinds de tussenrapportage in 2013 is er geen nieuw beleid
vastgestel. De gemeente kent een aantal verbeterpunten, te weten de indicatoren ouders (1a4), externe zorg (1a6), interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen (1a7) en vve-coördinatie (1b). Een aantal indicatoren is als voorbeeld voor andere gemeenten beoordeeld te weten, doelgroepdefinitie (1a1) , vve-programma (1a5) en resultaten (1a9). De overige onderdelen voldoen aan de wettelijke eisen.
De uitvoering van de voorschoolse educatie is belegd bij de peuterspeelzaal en kinderdagverblijforganisaties. Deze organisaties voor
kinderopvang/peuterspeelzaalwerk hebben de afgelopen jaren verder gewerkt aan het professionaliseren van de pedagogisch medewerkers en hebben daarnaast onder andere geïnvesteerd in het opbrengstgericht werken bij peuters en in de
kwaliteitszorg. Deze aanpak heeft ertoe geleid dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie in de gemeente Zwolle ten opzichte van 2013 op een hoger niveau ligt.
Ook in de groepen 1 en 2 van de basisscholen is verbetering zichtbaar, al is deze kwaliteitsverhoging minder dan bij de voorscholen. Het is dan ook aan de
vroegscholen zelf en de schoolbesturen om de aangegeven verbeterpunten op te pakken.
De inzet voor de peuterspeelzalen/kinderdagverblijven en basisscholen is het toe werken naar integrale kindcentra voor kinderen van 0 tot en met 12 jaar, waarbij er meer gedeelde verantwoordelijkheden zullen komen te liggen bij beide organisaties.
Het is nog onduidelijk wat deze veranderingen betekenen voor het vve-beleid in de gemeente Zwolle te meer omdat het initiatief bij een (aantal) schoolbestuur(en) ligt.
Hoe het gemeentelijke beleid ten aanzien van vve en integraal kindcentrum er in de toekomst ook uit komt te zien: de inspectie verwacht dat de gerealiseerde kwaliteit van vve behouden blijft, maar tevens op de benoemde onderdelen wordt versterkt en dat de gemeente nieuwe ontwikkelingen in gang gaat zetten .
Verbeterpunten
• Ouders (indicator 1a4)
• Externe zorg (indicator 1a6)
• Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen (indicator 1a7)
• Vve-coördinatie (indicator 1b) Voldoende oordelen
Pagina 32 van 35
• Bereik (indicator 1a2)
• Toeleiding (indicator 1a3)
• Doorgaande lijn (indicator 1a8)
• Systematische evaluatie en verbetering op gemeentelijk niveau (indicator 1c)
• GGD-rapport (indicator 2a)
• Gemeentelijk subsidiekader (indicator 2b) Voorbeelden voor anderen
• Doelgroepdefinitie (indicator 1a1)
• Vve-programma (indicator 1a5)
• Resultaten (indicator 1a9)
Kwaliteit van vve op de locaties en relatie tussen de bezoeken en de vragenlijsten
Oordelen inspectie
De kwaliteit van de voorschoolse educatie op de twee onderzochte voorscholen is nagenoeg van voldoende niveau, er is één enkel verbeterpunt in het aspect
doorgaande lijn. Op onderdelen is de vve-kwaliteit een voorbeeld voor andere voor- en vroegscholen. Dat geldt voor één indicator in het aspect ouderbeleid, vier indicatoren in de kwaliteit van de uitvoering en twee indicatoren bij de zorg.
De onderzochte vroegscholen laten eveneens een positief beeld zien. Wel is er een aantal verbeterpunten geconstateerd te weten: twee in het aspect ouderbeleid en één in het aspect doorgaande lijn. Er zijn meerdere voorbeelden voor anderen geconstateerd waarvan één in het ouderbeleid en twee bij de begeleiding.
Vragenlijsten vve-locaties
Ons beeld komt grotendeels overeen met het beeld dat de 19 vve-locaties in Zwolle zelf hebben, inclusief de drie door ons onderzochte locaties. In de waarderingen op grond van de vragenlijsten komt een overwegend positief maar wel een divers beeld naar voren. Een aantal voorscholen en vroegscholen zijn positiever dan de oordelen van de inspectie, terwijl ook het omgekeerde het geval is.
Wat opvalt, is dat de waarderingen van de voor- een vroegscholen sterk uiteenlopen.
Verbeterpunten
Uit de onderzoeken en de vragenlijsten blijkt dat de meeste verbeterpunten voor de voorscholen liggen evenals bij de vroegscholen in het brede pakket van de voor- en vroegschoolse educatie. In alle aspecten geven de voor- en vroegscholen zichzelf een divers beeld met voorbeelden voor anderen maar ook voor een grootdeel verbeterpunten. Dit vraagt om een brede versteviging van de voor- en vroegschoolse educatie.
Relatie tussen gemeentelijk beleid en kwaliteit op de locaties
De gemeente heeft met het eigen vve-beleid een impuls gegeven aan de kwaliteit van vve in Zwolle. Wel is geconstateerd dat deze ontwikkeling in de afgelopen drie jaren heeft stil gelegen. Belangrijke beleidswijzigingen die gezien de verbeterpunten (ook al in 2013) wel noodzakelijk waren zijn niet opgepakt.
De gemeente geeft subsidie aan de voorscholen voor de uitvoering van de voorschoolse educatie. De gemeente legt in het subsidiekader vast aan welke (kwaliteits-)voorwaarden vve de organisatie moet voldoen. Er zijn afspraken
gemaakt over onder andere het aanleveren van gegevens over het bereik van doelgroeppeuters, het vve-programma en het kindvolgsysteem en de resultaten van de voorschoolse educatie.
De voorschoolorganisaties hebben de afgelopen jaren sterk ingezet op onder andere het professionaliseren van de pedagogisch medewerkers, het opbrengstgericht werken bij peuters, de educatieve kwaliteit en de interne kwaliteitszorg. Daarnaast is op bepaalde locaties de samenwerking met de vroegscholen geïntensiveerd. De intern begeleider en de manager van de voorscholen hebben hierbij het voortouw en hebben een belangrijke rol in het verhogen van het niveau van de kwaliteitszorg en de interne en externe zorgstructuur.
Ook de samenwerking met de schoolbesturen heeft er onder andere toe geleid dat er nu zicht is op de resultaten van vroegschoolse educatie. Een aantal
schoolbesturen hebben het initiatief genomen, los van de gemeente, om te werken aan integraal kindcentra.
Ontwikkeling/achteruitgang van kwaliteit tussen meting 2015-2016 en die van 2013
Zoals gezegd is de kwaliteit van vve in Zwolle in de afgelopen drie jaar gestabiliseerd, maar niet doorontwikkeld. Het zijn vooral de voor- en de
vroegscholen die grote stappen hebben gezet. De condities waaronder vve wordt uitgevoerd zijn voldoende. Hiermee is de basis gelegd voor een verdere versterking van de kwaliteit van vve. Ook het ouderbeleid is verder ontwikkeld. De voor- en vroegscholen willen gezamenlijk de schouders zetten onder nauwere samenwerking.
Ook de kwaliteit van de uitvoering neemt zichtbaar toe, bijvoorbeeld in de inrichting van de ruimtes waar de peuters en kleuters spelend leren en in het educatief handelen. De interactievaardigheden van de pedagogisch medewerkers liggen op een hoog niveau, hetgeen van groot belang is voor de effectiviteit van vve.
De voorscholen hebben evenals de vroegscholen de interne zorgstructuur en de kwaliteitszorg eveneens een impuls gegeven. Er wordt gewerkt op uniforme wijze met cyclische systemen van analyseren en doelen stellen, verbeteringen oppakken en tot slot evalueren. De voorscholen werken nu veel opbrengstgerichter dan voorheen.
De verschillen tussen de voor- en vroegscholen (zie met name de vragenlijsten) zijn groot en verdienen aandacht van zowel de gemeente als de verschillende
bestuurlijke organisaties.
Vervolgafspraken:
De inspectie volgt vanaf 1 augustus 2016 de kwaliteit van vve in de gemeente Zwolle via het reguliere signaalgestuurd toezicht.