Het behoud van de vitaliteit in Peel en Maas in 2030 is niet vanzelfsprekend. Geconcludeerd kan worden dat behoud van de vitaliteit van de winkelcentra in Peel en Maas richting 2030 in het geding is. Zonder ingrijpen zal de vitaliteit van de centra van Peel en Maas zeer waarschijnlijk afnemen. Dit wordt veroorzaakt door de volgende indicatoren:
- Vergrijzing heeft een sterke negatieve impact.
- Internetbestedingen heeft een negatieve impact.
- Toerisme heeft een lichte negatieve impact.
Daarnaast is er door Covid-19 een hoog risico op de daling van de vitaliteit van de centra. Hiertegenover staat dat van de volgende indicatoren wordt verwacht dat zij een positieve impact gaan hebben op de vitaliteit van de centra van Peel en Maas richting 2030:
- Bevolking heeft een lichte positieve impact op de vitaliteit.
- Besteedbaar inkomen heeft een positieve impact op de vitaliteit.
- Aantal consumenten binnen bereik heeft een lichte positieve impact.
Van de volgende indicatoren wordt verwacht dat zij constant blijven richting 2030:
- Veiligheid - Leegstand - Mobiliteit
Het is onzeker of de positieve effecten op de vitaliteit, de negatieve effecten zullen opheffen. Er bestaat een mogelijkheid dat de overige indicatoren een negatief effect versterken dan wel afzwakken. Bovenop komend probleem bij een deel van deze indicatoren is dat het erg lastig is of soms zelfs onmogelijk is hier invloed op uit te oefenen. Gezien de grote onzekerheid rond de indicatoren en moeilijkheidsgraad van invloed, is het
verstandig in te zetten op de indicatoren die wel beïnvloedbaar zijn. Zo ga je een negatief effect op de vitaliteit altijd tegen en in het uiterste geval gaat de vitaliteit er misschien zelfs een beetje op vooruit.
In onderstaande kopjes is aangegeven op welke indicatoren ingezet moet worden op verbetering en hoe
verbetering van de indicator tot realisatie kan worden gebracht. Het gaat om de indicatoren Historisch Karakter, Digitale Vindbaarheid, Groen, Uitstraling & Sfeer in de categorie Ruimtelijke Kwaliteit. In de categorie
Bereikbaarheid betreft dit de indicatoren Compactheid en Parkeren. Tevens zijn Samenwerking en
Technologische Ontwikkelingen twee indicatoren waarvan verbeterpunten in onderstaande kopjes besproken wordt.
Ruimtelijke Kwaliteit:
Historisch Karakter
Behoud gebouwen met het originele bouwjaar van voor 1940 in de centra van alle - kernen. Afbrokkeling van het historisch karakter van centra heeft een negatieve impact op de vitaliteit.
Digitale Vindbaarheid
Verbeter de digitale vindbaarheid van alle centra door aan de volgende 3 eisen te voldoen:
1. Zorg dat elk winkelcentrum een informatiewebsite heeft over het centrum.
2. Zorg dat de website met informatie over het centrum door middel van ‘’Search Engine Optimalization’’
bovenaan Google staat wanneer er gezocht wordt op termen met betrekking tot het centrum van een bepaalde kern. Dit betekent dat bijvoorbeeld de website over het centrum van Helden (www.helden.nl) bovenaan verschijnt wanneer iemand in Google naar ‘’winkelen in Helden’’ of ‘’terrassen in Helden’’ zoekt.
3. Zorg dat de volgende kenmerken gemakkelijk en snel te vinden zijn op de website:
- Inleidende informatie - Informatie over parkeren
- Locatie van consumentenvoorzieningen - Openingstijden
- Beeldend materiaal
18
- Welke trekpleisters er zijn - Wanneer evenementen zijn - Corona-informatie
Momenteel wordt er bij geen van de centra aan alle drie de eisen voldaan. Er valt hier dus veel verbetering te behalen.
Groen
Verbeter de hoeveelheid groen in de centra. Meer groen is goed voor alle kernen, maar vooral Maasbree en Panningen verdienen hier de prioriteit vanwege de slechte scores. Gezien het uitgestrekte karakter van het centrum van Maasbree adviseer ik te richten op de pleinen rondom de horecavoorzieningen; namelijk het Kennedyplein -WOZOCO-plein en het gebied rondom de kruising Baarlosestraat – Dorpstraat. Op deze manier heeft het groen een sterker effect, omdat daarmee de kans vergroot wordt dat de indicator Sfeer en Uitstraling ook wordt bevorderd. Voor Panningen adviseer ik prioriteit te hechten aan groen op de Markt. Ook heeft hier net zoals bij Maasbree groen een grote kans om een sterker effect te hebben.
Uitstraling & Sfeer
Verbeter de Sfeer & Uitstraling in alle kernen door groen te verbeteren (zie vorige alinea) en vervolgens het groen mooi bij te houden. Daarnaast kan de sfeer verbeterd worden door het gebruik van verlichting, muziek, het beter schoonmaken van straten en prullenbakken, het inrichten van lege etalages, aankleding van gevels en lege muren (met bijvoorbeeld groen).
Bereikbaarheid:
Compactheid
Breid centra niet uit. Het vergroten van de winkelstraten heeft een negatief effect op de vitaliteit. Ga creatief om met het huidige gebied en behoud zoveel mogelijk de compactheid. Wanneer er behoefte is aan meer verkooppunten; kijk of er mogelijkheden zijn tot splitsing van huidige winkels. Voorraden worden kleiner dus de behoefte op winkeloppervlakte neemt af. Creativiteit en de dialoog van de ‘’Gouden Driehoek’’ (gemeente, ondernemers en vastgoedeigenaren) kan hier veel betekenen.
Parkeren
Er is sprake van een ernstige parkeerproblematiek in het centrum van Kessel. Vanwege de zorgwekkende score is nader onderzoek gewenst om dit probleem op te lossen. Het inschakelen van (externe) parkeerprofessionals wordt aangeraden.
In Panningen adviseer ik het CMP en de gemeente de dialoog te zoeken met ondernemers. Doel van de dialoog zal moeten zijn bewustwording creëren over het effect van de parkeerkeuzes van ondernemers en hun
werknemers. Daarnaast moeten er passende locaties geboden worden voor het parkeren van de auto’s van de ondernemers en hun werknemers. Deze locaties moeten een zo min mogelijk effect hebben op de
parkeerbehoefte van consumenten.
Overige indicatoren:
Samenwerking
Betrek vastgoedeigenaren bij het Retail Management Peel en Maas.
Stel een Retail Manager Peel en Maas aan die in dienst staat van het Retail Management Peel en Maas.
Zorg dat de continuïteit van de taken van de centrummanager en de Retail Manager te allen tijde gewaarborgd is. Dit kan bijvoorbeeld door het aanstellen van een tweede persoon, het verdelen van het takenpakket over meerdere personen, of het opzetten van zelfsturende commissies.
Technologische ontwikkelingen
De gemeente moet manieren zoeken om digitale technologie te gebruiken om de gemeente beter te laten functioneren. Wanneer de gemeente dit in haar beleid heeft opgenomen, zal dat een positief effect geven op de vitaliteit van de centra in Peel en Maas. Een voorbeeld van een kans is het ontwikkelen van een druktemeter.
19 Tot slot:
Meten is weten
Dankzij het geven van beoordelingen en scores aan de indicatoren, is het gemakkelijk vooruitgang of
achteruitgang te meten. Gebruik dit instrument om (jaarlijks) de indicatoren te meten. Vergelijk deze cijfers met voorgaande jaren en evalueer. Zo weet je of de centra op de goede weg zijn en kan er op tijd ingespeeld
worden op plotselinge veranderingen of zorgwekkende situaties. Een verslechterde indicator kan aanleiding geven voor het verbeteren van de indicator of het compenseren van het negatieve effect door extra in te zetten op een andere indicator.
20
Verwijzingen
Verwijzingen waarvan bijlage beschikbaar:
- Bijlage 1: Afkadering winkelcentra Peel en Maas
- Bijlage 2: Consumentenenquête (stellingen) (December, 2021) - Bijlage 3: Aantal verkooppunten per risicocategorie
Andere verwijzingen:
- Focusgroepen (November, 2021) - Consumentenenquête (December, 2021) - Ondernemersinterviews (December, 2021)
Verwijzingen beschikbaar op aanvraag:
- Datatool consumentenenquête (December, 2021)
Literatuur:
Centraal Planbureau & Planbureau voor de Leefomgeving, Hilbers, H., Van Meerkerk, J., Snellen, D., Euwals, R., Hendrich, T., Van Ruijven, K., & Verstraten, P. (2020). Ontwikkeling Mobiliteit. Planbureau voor de Leefomgeving & Centraal Planbureau.
https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/PBL-CPB-notitie-apr2020-Ontwikkeling-Mobiliteit.pdf
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2022, 4 januari). Jongeren en ouderen per gemeente. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/regionaal/jongeren-en-ouderen
Centraal Bureau voor de Statistiek (2021a, 19 oktober). Inkomen van personen; persoonskenmerken, regio (indeling 2021).
Geraadpleegd op 20 januari 2022, van https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/85065NED/table?ts=1642716359996
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2021b, 14 oktober). Inkomens verdeeld, 40 jaar in vogelvlucht. Geraadpleegd op 20 januari 2022, van https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/diversen/2021/inkomens-verdeeld-40-jaar-in-vogelvlucht
Centraal Bureau voor de Statistiek (2019, 10 september). CBS StatLine. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/84527NED/table
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2016, 12 september). PBL/CBS prognose: Groei steden zet door. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/37/pbl-cbs-prognose-groei-steden-zet-door
Centrum Management Panningen. (2021, 7 juni). Zomerinfo 2021 | Thuis in Panningen. Thuis in Panningen. Geraadpleegd op 17 januari 2022, van https://www.thuisinpanningen.nl/zomerinfo-2021-2/
ETIL (2020) Demografie – Bevolkingsprognoses. Dataportaal Provincie Limburg. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://dataportaal-viewer.prvlimburg.nl/dashboard/dashboards/bevolkingprognoses
21
Gemeente Peel en Maas (2011). Beleidsnota 4.2. https://docplayer.nl/43533519-Beleidsnota-4-2-bedrijven-en-werklocaties-onderdeel-retail.html
Gemeente Peel en Maas (2010) De Structuurvisie Kernen en Bedrijventerreinen.
http://www.gisnet.nl/ruimtelijkeplannen/peelenmaas/RO-Online/2008/NL.IMRO.1894.SVI0010-VG01/t_NL.IMRO.1894.SVI0010-VG01.pdf
Gemeente Peel en Maas (2013) Actualisatie Structuurvisie Centrum Panningen.
http://www.gisnet.nl/ruimtelijkeplannen/peelenmaas/RO-Online/2008/NL.IMRO.1894.SV10009-VG01/t_NL.IMRO.1894.SV10009-VG01.pdf
Google (2022a) Trends. Google Trends. Geraadpleegd op 17 januari 2022, van https://trends.google.com
Google. (2022b). Maps. Google Maps. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://www.google.com/maps
Goudappel Coffeng, Stadsbeweging, & Provincie Overijssel. (2020). Vitaliteitsbenchmark centrumgebieden Overijssel.
https://www.goudappel.nl/download?path=%2Fmedia%2F679520%2Fvitale-centrumgebieden-overijssel-rapportage-februari-2020.pdf
I&O Research, BRO, & ETIL. (2020). Koopstromenonderzoek Limburg 2019.
https://www.ksol2019.nl/downloads/rapportage/HOOFDRAPPORT-KSOL2019.pdf
Kadaster. (2022). Basisregistratie Adressen en Gebouwen. BAG Viewer. Geraadpleegd op 17 januari 2022, van https://bagviewer.kadaster.nl/lvbag/bag-viewer/index.html
LISA. (2020). Gratis Data Recreatie & Toerisme (R&T). Stichting Lisa. Geraadpleegd op 17 januari 2022, van https://www.lisa.nl/data/gratis-data-recreatie-toerisme
Locatus (2022).Verkooppunt & Retailplan NL. Locatus. Geraadpleegd op 17 januari 2022, van https://locatus.com/
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. (2018). Leefbaarometer - online informatie over de leefbaarheid in alle buurten en wijken. Leefbaarometer. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://www.leefbaarometer.nl/
Planbureau voor de Leefomgeving. (2015). De Veerkrachtige Binnenstad.
https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl_2015_de_veerkrachtige_binnenstad_1667a.pdf
Q&A Research & Consultancy. (2016, 10 november). Vergrijzing betekent sterk dalende volumes in retail. Geraadpleegd op 15 januari 2022, van https://www.qanda.nl/news-and-trends/vergrijzing-betekent-sterk-dalende-volumes-in-retail
22
Retailagenda. (2021, maart). Retail Postcorona Impactanalyse Jan/Feb 2021.
https://retailland.nl/app/uploads/2021/03/Retailagenda_Retail-postcorona-impactanalyse_maart2021_SP.pdf
Shannon, C. E. (1948). A Mathematical Theory of Communication. The Bell System Technical Journal, 27, 379–423.
https://people.math.harvard.edu/~ctm/home/text/others/shannon/entropy/entropy.pdf
Slob, G. (2022, 11 januari). Spectaculaire daling winkelleegstand door afname retailpanden. Locatus. Geraadpleegd op 17 januari 2022, van https://locatus.com/blog/spectaculaire-daling-winkelleegstand-door-afname-retailpanden/
Stec Group. (2020). Naar vitale (winkel)centra: toekomstperspectief in crisistijd. Stec Groep. https://stec.nl/driekwart-winkelcentra-moet-nog-compacter/#downloadform
Straathof, S. M. (2007). Shannon’s entropy as an index of product variety. Economics Letters, 94(2), 297–303.
https://doi.org/10.1016/j.econlet.2006.08.030