Uit dit rapport kan worden geconcludeerd dat de kweek en de herintroductie van de grote modderkruiper in Vlaanderen uit zoötechnisch oogpunt zeker haalbaar zijn, gebruik makend van de infrastructuur en ervaring aanwezig in de viskwekerij in Linkebeek.
Mits de nodige middelen gevrijwaard worden kan in een eerste fase kweekervaring opgedaan worden met kweekdieren afkomstig van een buitenlandse populatie. Wel moet nog onderzocht worden of het wenselijk is dat de gekweekte larven van buitenlandse herkomst in Vlaanderen uitgezet worden.5
Ondanks de haalbaar geachte kweek en herintroductie van de grote modderkruiper werd ook een aantal onzekerheden geïdentificeerd, gerelateerd aan een gebrek aan kennis over de Vlaamse bestanden (toestand huidige populaties en genetica van de soort) en aan het ontbreken van een op de soort gerichte langetermijnstrategie met geassocieerd onderzoeks- en financieringsplan.
Het opstellen van een strategische planning voor het behoud- en herstel van de grote modderkruiper in Vlaanderen lijkt ons dan ook de meest prioritaire actie.
5 Dit is ook afhankelijk van de keuze van de herkomstpopulatie. Meer concrete advisering omtrent de keuze van de bronpopulatie is onderdeel van luik 2 van het onderzoekproject (genetisch luik).
Referenties
Alabaster J.S., Lloyd R. (1982). Water Quality Criteria for Freshwater Fish. Second edition. Butterworth Scientific. London, Boston.
Bechstein, J. M. (1797). Naturgeschichte der Stubenthiere. Ettinger Verlag, Gotha.
Belpaire C., De Bruyn A., Galle L., Halfmaerten D., Lambeens I., Maes Y., Verschelde P., Coeck J. (2016). Haalbaarheidsstudie (her)introductie grote modderkruiper – Luik 1b. Habitatgeschiktheid. Evaluatie van de geschiktheid van SBZ’s voor (her)introductie en maatregelen voor gebiedsinrichting. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (2016). INBO.R.2016.11407499. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel, 269p.
Belpaire C., Coeck J. (2016). Haalbaarheidsstudie (her)introductie grote modderkruiper – Luik 1a. Habitateisen. Literatuurstudie naar habitateisen. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (2016). INBO.R.2016.11407313. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel, 54p.
Bohl E. (1993). Rundmäuler und Fische im Sediment: Ökologische Untersuchungen zur Bestands- und Lebensraumsituation von Bachneunauge (Lampetra planeri), Schlammpeitzger (Misgurnus fossilis), Steinbeisser (Cobitis taenia) in Bayern: Bayerische Landesanstalt für Wasserforschung. - München (Duitsland). 129p.
Buza, E. (2012). Investigations on artificial propagation and reveal reproduction features of the weatherfish (Misgurnus fossilis). (preliminary results) WAS AQUA 2012. Meeting abstract. Buza E., Kolics B., Kovács B., Demény F., Horváth Á., Urbányi B., Sipos S., Tamás M. (2015). Artificial propagation and revealed reproduction features of the Weatherfish
(Misgurnus fossilis). In: VI. International Conference „Water and Fish”, June, 12 - 14. 2013.,
Belgrade-Zemun, Serbia.
Drozd B., Kouril J., Blaha M., Hamackova J. (2009). Effect of temperature on early life history in weatherfish, Misgurnus fossilis (L. 1758). Knowledge and Management of Aquatic Ecosystems 392, 04.
Drozd B., Flajshans M., Rab P. (2010). Sympatric occurrence of triploid, aneuploid and tetraploid weatherfish Misgurnus fossilis (Cypriniformes, Cobitidae). Journal of Fish Biology 77(9): 2163-2170.
Drozd B. (2011). Study of selected population parameters of weatherfish Misgurnus fossilis (Cypriniformes, Cobitidae): early life history and status of ploidy in fish from Lužnice River floodplain area, USB FFPW, RIFCH, Vodňany, Ph.D. thesis, 122 pages. ISBN 978-80-87437-15-5. Frankham, R., J. D. Ballou, M. D. B. Eldridge, R. C. Lacy, K. Ralls, M. R. Dudash, C. B. Fenster (2011). Predicting the probability of outbreeding depression. Conservation Biology 25: 465-475.
Frankham, R. (2015). Genetic rescue of small inbred populations: meta-analysis reveals large and consistent benefits of gene flow. Molecular Ecology 24: 2610-2618.
Freyhof, J., Brooks, E. (2011). European Red List of Freshwater Fishes. Luxembourg: Publications Office of the European Union, viii + 60pp.
Gaumert D. (1981). Süsswasserfische in Niedersachsen: Arten und Verbreitung als Grundlage für den Fischartenschutz: Niedersächsisches Ministerium für Ernährung Landswirtschaft und Forsten.
Gaumert D. (1986). Kleinfische in Niedersacksen: Hinweise zum Artenschutz. Hildesheim. Mitteilungen aus dem Niedersächsischen Landesamt für Wasserwirtschaft, 4.
Geldhauser F. (1992). Die kontrollierte Vermehrung des Schlammpeitzgers (Misgurnus fossilis, L.). Fischer und Teichwirtschaft 43 (1): 2-6.
Grieb A. W. (1937). Die larvale Periode in die Entwickelung des Schlammbeisser (Misgurnus
fossilis L., Cobitdae Cyprinoidea). Acta Zoologica 18 (3): 339 -344.
Harzevili A.S., Vught I., Auwerx J., De Charleroy D. (2004). Larval rearing of Ide, Leuciscus idus (L.) using decapsulated Artemia. Archives of Polish Fisheries 12: 191–195.
Janko, K., Bohlen, J., Lamatsch, D., Flajshans, M., Epplen, J. T., Rab, P., Kotlík, P., Slechtova, V. (2007). The gynogenetic reproduction of diploid and triploid hybrid spined loaches (Cobitis: Teleostei), and their ability to establish successful clonal lineages on the evolution of polyploidy in asexual vertebrates. Genetica 131: 185–194.
Kellner, H. (1915). Der Schlammbeisser und seine Zucht. Wochenschrift für Aquarien- und Terrarienkunde 51 (12): 585-586.
Käfel G. (1991). Autökologische Untersuchungen an Misgurnus fossilis im March-Thaya Mündungsgebiet. Dissertation der Universität Wien.
Klupp R., Popp M. (1992). Erzeugung von Schlammpeitzgern in Karpfenteichen. Fischer und
Teichwirt 1: 6-7.
Knaack J. (1961). Uber das Verhalten des Schlammpeitzgers Misgurnus fossilis (Linné), bei der Vermehrung Aquarien- und Terrarienzeitschrift 14: 333-337.
Korte, E., R. Hennings (2011). Der Schlammpeitzger (Misgurnus fossilis) in Hessen. – Nachuntersuchung 2011. -Gutachten im Auftrag von Hessen-Forst FENA Naturschutz.
Korte, E. (2013). Untersuchung des Schlammpeitzgers (Misgurnus fossilis) in Südhessen sowie Vorbereitung und Initiierung eines Zuchtprogrammes. Untersuchung im Auftrag des Landes Hessen., RP Darmstadt. 29. Seiten.
Korte, E. (2014). Untersuchung des Schlammpeitzgers (Misgurnus fossilis) in Südhessen sowie Durchführung eines Zucht-und Besatzprogramms. - Untersuchung im Auftrag des Landes Hessen., RP Darmstadt. 26. Seiten.
Korte, E. (2015). Untersuchung des Schlammpeitzgers (Misgurnus fossilis) in Südhessen sowie Durchführung eines Zucht-und Besatzprogramms. - Untersuchung im Auftrag des Landes Hessen., RP Darmstadt. 29. Seiten.
Korte, E. (2016). Untersuchung des Schlammpeitzgers (Misgurnus fossilis) in Südhessen sowie Durchführung eines Zucht-und Besatzprogramms. - Untersuchung im Auftrag des Landes Hessen., RP Darmstadt. 35. Seiten.
Kouril, J., Hamácková, J., Adámek, Z., Sukop, I., Stibranyiová, I., Vachta, R. (1996). The artificial propagation and culture of young weatherfish (Misgurnus fossilis L.). Conserv. Endanger. Freshw. Fish Eur. 305–310.
Lamatsch, D. K., Stock, M. (2009). Sperm-dependent parthenogenesis and hybridogenesis in teleost fishes. In Lost Sex – The Evolutionary Biology of Parthenogenesis (Martens, K., Schon, I. & van Dijk, P., eds), pp. 399–432. Dordrecht: Springer
Leuven R., Wendelaar Bonga S., Oyen F., Hagemeijer W. (1987). Effects of acid stress on the distribution and reproductive success of freshwater fish in Dutch soft waters. Annales de la Société Royale Zoologique de Belgique 117: 231-242.
Maunder, M., Byers, O. (2005). The IUCN technical guidelines on the management of ex situ populations for conservation: reflecting major changes in the application of ex situ conservation. Oryx 39: 95-98.
McGowan, P.J.K., Kathy Traylor-Holzer, K., Leus, K. (2017). IUCN Guidelines for Determining When and How Ex Situ Management Should Be Used in Species Conservation. Conservation Letters 10(3) : 361–366.
Mendel, J., Lusk, S., Kosco, J., Vetesnik, L., Halacka, K., Papouse, I. (2008). Genetic diversity of
Misgurnus fossilis populations from the Czech Republic and Slovakia. Folia Zool. 57: 90-99
Meyer L., Hinrichs D. (2000). Microhabitat preferences and movements of the weatherfish,
Misgurnus fossilis, in a drainage channel. Environmental Biology of Fishes 58(3): 297-306.
Muus B.J. (1968). A field method for measuring “exposure” by means of plaster balls: a preliminary account. Sarsia 34(1) : 61-68.
Oshima, K., Morishima, K., Yamaha, E., Arai, K. (2005). Reproductive capacity of triploid loaches obtained from Hokkaido Island, Japan. Ichthyological Research 52: 1-8. doi: 10.1007/s10228-004-0245-3.
OVB. (1988). Cursus vissoorten. Organisatie ter Verbetering van de Binnenvisserij, Lelystad. p 914.
Palikova, M., Rabova, M., Krejči, R., Navratil, S., Blaha, L. (2007). Chromosome aberrations in early embryos of weatherfi sh (Misgurnus fossilis L.) exposed to crude cyanobacterial extract and semipurified compound of microcystins – a pilot study. Acta Vet. Brno 76: 55−60.
Philippart J.C., Vranken M. (1983). Atlas des poissons de Wallonie: distribution, écologie, éthologie, pêche, conservation: Institut de zoologie de l'Université de Liège. 395p.
Ralls, K., Ballou, J. D., Dudash, M. R., Eldridge, M. D. B., Fenster, C. B., Lacy, R. C., Sunnucks, P. , Frankham, R. (2017), Call for a Paradigm Shift in the Genetic Management of Fragmented
Populations. Conservation letters. doi:10.1111/conl.12412
Roelants I., Noterdaeme L., Ollevier F., Verreycken H., Belpaire C. (1995). Artificiële reproductie van Cobitis taenia (kleine modderkruiper) en Misgurnus fossilis (grote modderkruiper) in functie van een mogelijke herintroductie van bedreigde vissoorten in Vlaanderen. Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer en Katholieke Universiteit Leuven , IBW.Wb .V.R.95.037.
Ruting J.B. (1958). Welke vis is dat?: Zoetwatervissen van West-en Midden Europa. Thieme, 216 p.
Sachse U. (internetpagina) Eine züchtbare schmerle. p. 82-85.
http://oerred.dk/Dokumenter/1970_EineZuechtBareSchmerle.pdf en
https://www.yumpu.com/de/schmerlen
Schauer M., Ratschan C., Wanzenböck J., Gumpinger C., Zauner G. (2013). Der Schlammpeitzger (Misgurnus fossilis, Linnaeus 1758) in Oberösterreich - Österreichs Fischerei 66. p. 54-70.
Schneiders A., Simoens I., Belpaire C. (2009). Waterkwaliteitscriteria opstellen voor vissen in Vlaanderen. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (22). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Schouten, W.J. (1992). Habitatgeschiktheidsindex model. De Grote modderkruiper Misgurnus
fossilis, L. Organisatie ter verbetering van de Binnenvisserij, Nieuwegein, 17p.
Schreiber, B., Petrenz, M., Monka, J., Drozd, B., Hollert, H., Schulz, R. (2017). Weatherfish (Misgurnus fossilis) as a new species for toxicity testing? Aquat. Toxicol. 183: 46–53. doi:10.1016/j.aquatox.2016.12.006 [Appendix III].
Schreiber, B., Fischer, J., Schiwy, S., Hollert, H., Schulz, R. (2017). Towards more ecological relevance in sediment toxicity testing with fish: evaluation of multiple bioassays with embryos of the benthic weatherfish (Misgurnus fossilis). Sci. Total Environ., Accepted. [Appendix IV]. Schreitmüller, W. (1934). Uber die zucht einheimischer fische im Aquarium. “Das Aquarium” S. 63.
Staatscourant, 2015. Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 15 oktober 2015, DGAN-PDJNG / 15129301, houdende vaststelling van geactualiseerde Rode lijsten flora en fauna. Nr 36471, 23 oktober 2015.
Steinmann I., Klinger H., Schütz C., Arzbach H.-H. (2006). Kriterien zur Bewertung des Erhaltungszustandes der Populationen des Schlammpeitzgers Misgurnus fossilis (LINNAEUS, 1758). In: Schnitter P., Eichen C., Ellwanger G., Neukirchen M., Schröder E. Empfehlungen für die Erfassung und Bewertung von Arten als Basis für das Monitoring nach Artikel 11 und 17 der FFH-Richtlinie in Deutschland. p. 220-220. Berichte des Landesamtes für Umweltschutz Sachsen-Anhalt (Halle) . Landesamt für Umweltschutz Sachsen-Anhalt in Zusammenarbeit mit dem Bundesamt für Naturschutz, Halle (Saale).
Sterba G. (1958). Die Schmerlenartigen (Cobitidae). Handbuch der Binnenfischerei Mitteleuropas. Stuttgart: A. Oelschlägersche Buchdruckerei Calw.
Turner E. (2008). Internetbron http://www.loaches.com/species-index/misgurnus-fossilis
UICN, 2009. La Liste rouge des espèces menacées en France Poissons d’eau douce de France métropolitaine. UICN Comité Français.
van Beek G.C.W. (2003 ). Kennisdocument grote modderkruiper, Misgurnus fossilis (Linnaeus, 1758). Kennisdocument 01. OVB / Sportvisserij Nederland, Bilthoven 38 p.
Van Eekelen R, van den Berg A (2006). De grote modderkruiper in het rivierengebied. De Levende Natuur 107: 202 207.
Van Eijk J.-L., Zekhuis M. (2001). Grote modderkruipers in het zuur? Paai van grote modderkruipers in het Haaksbergerveen. RAVON 10 4 (1): 6-11.
Van Eijk J.-L., Zekhuis M. (2002). De grote modderkruipers; een opportunistische vrijlegger! RAVON 13 5 (1): 10-12.
Van Liefferinge C., Meire P. (2003). Onderzoek naar het voorkomen van de Grote modderkruiper in Vlaanderen en meer specifiek naar de populatiegrootte en de overlevingskansen in het natuurreservaat het Goorken te Arendonk. Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer Universiteit Antwerpen i.o.v. AMINAL, ECOBE 03-R55, 57 p.
Van Thuyne G., Belpaire C., Mergeay J.,.in press. Criteria voor de beoordeling van de lokale stand van instandhouding van de Habitatrichtlijnsoorten in Vlaanderen. Lommaert, L., Adriaens, D, Pollet, M. (Eds). Deel 9.6 Vissen. INBO Rapport INBO.R.2015.8193367
Verreycken H., Belpaire C., Van Thuyne G., Breine J., Buysse D., Coeck J., Mouton A., Stevens M., Van den Neucker T., De Bruyn L. et al. (2013). IUCN Red List of freshwater fishes and lampreys in Flanders (north Belgium). Fisheries Management and Ecology 21: 122-132.
Weiss W. (1985). Schlammbeiser-Story Numero 2. Aquarien magazine. 19 Jahrgang, heft 2. Februar 1985.
Winden J. Van der, K. Krijgsveld, R. Van Eekelen, D.M. Soes (2002). Het succes van de Zouweboezem als foerageergebied voor purperreigers. Grote modderkruiper is een belangrijke prooi in dynamisch moeras. Bureau Waardenburg rapport nr. 02-081, Culemborg.
Woynarovich, E., Horvath, L. (1981). The artificial propagation of warm-water finfishes – a manual for extension. FAO fish. Tech. Pap. (201): 148-163.
Xuefei L.F., Shao J., Song M.Y., Zhou Q.F., Jiang G.B. (2006). Vitellogenic effects of 17 beta-estradiol in male Chinese loach (Misgurnus anguillicaudatus). Comparative Biochemistry and Physiology C-Toxicology & Pharmacology 143(1): 127-133.
You, L. J., Zhao, M. M., Cui, C., Zhao, H. F. , Yang, B. (2008). Effect of degree of hydrolysis on the antioxidant activity of loach (Misgurnus anguillicaudatus) protein hydrolysates. Innovative Food Science and Emerging Technologies, 10(2): 235–240.