Conclusie en aanbevelingen
Volgend uit de weergave en de duiding van onderzoeksresultaten zullen hier een aantal conclusies worden geformuleerd in antwoord op de centrale onderzoekvraag naar de ervaringskennis van begeleiders van de APA, en de wijze waarop die zich verhoudt tot de binnen de PVPV geambieerde doelstelling daaromtrent.
Naar aanleiding van de zeven afgenomen interviews kan worden gezegd dat er een verrassende overlap bestaat tussen wat uit onderzoeksliteratuur aan mogelijkheden voor de geambieerde
weerbaarheidsbevordering naar voren komt, en wat aan inhoudelijke ervaringskennis aanwezig is in de praktijk zelf op een niveau van vakmanschap dat deels als vanzelfsprekend, intuïtief en taciet te
kenmerken lijkt. De ‘grote’ ontdekking is dan dat er naast de officiële lijn zoals in 2010 uitgezet door het PVPW, bij de APA in de begeleiding van studenten enorm veel gebeurt dat volgens de literatuur
bevorderlijk is in termen van weerbaarheid, zonder dat men zich daar helemaal bewust van is. Dit speelt zich af op het terrein van een intuïtief niveau van vanzelfsprekende aandachtigheid, alertheid en van affiniteit met zowel de thematiek als met aspirant agenten. Ieder van de respondenten heeft de
onderzoeker hier op zijn of haar eigen manier een blik op gegund. Met weerbaarheidsbevordering begeeft begeleiding van politieagenten in opleiding zich op het terrein van het toerusten en ondersteunen van personen op het terrein van kwetsbaarheid en onmacht, van de verstoring die ertoe doet. Begeleiding en bevordering van de omgang met dat wat juist niet maakbaar is maar steeds draait om bijdragen aan een betekenisvolle verhouding tot de ervaring voor de persoon die het betreft. Inderdaad wordt de
begeleiding van studenten hiermee een proces van co-‐creatie. Hoewel aan de taciete kennis van de
geïnterviewde begeleiders eigen is dat zij niet eenvoudig in woorden te vatten is, huist hierin de warme en betrokken deskundigheid van deze mensen die hun werk hebben gemaakt van het begeleiden van
anderen bij hun ontwikkeling. Dat het daarbij gaat om anderen die onherroepelijk ingrijpende ervaringen zullen opdoen in de uitoefening van dit beroep, maakt het des te waardevoller dat in dit onderzoek een licht kan worden geworpen op deze bevlogen en betrokken begeleiders.
Het tweede punt dat gemaakt dient te worden staat in direct verband tot het beleid rond
weerbaarheidsbevordering zoals dat is vormgegeven in het PVPW. Er lijkt een opvallende incongruentie te bestaan tussen wat er op de werkvloer zichtbaar wordt van deze ambities en realisatie van
doelstellingen enerzijds, en de ervaring van begeleiders zelf anderzijds. Uit de interviews is weerbaarheid naar voren gekomen als fundamenteel verweven in en met het politiewerk zelf, en niet als losstaand fenomeen dat geïntegreerd dient te worden. Dusdanig verweven dat het ook als vanzelfsprekend al vervlochten is met de begeleiding van politieagenten in opleiding.
Op basis hiervan verdient het aanbeveling stil te staan bij de aanzienlijke overlap die is gevonden tussen wat wordt ervaren als nastrevenswaardige, goede begeleiding van studenten aan de APA, en
gericht op bijdragen aan weerbaarheid binnen de politie ligt hiermee een pleidooi voor de hand dat zich richt op het waarderen van-‐, en investeren in dat wat in het licht van weerbaarheid bij de politie binnen het initieel onderwijs reeds zo relevant aanwezig is. Uitgaande van de literatuur en de gedeelde
ervaringen van de geïnterviewde respondenten, zou een verder uitbouwen van (of investeren in) tijd en ruimte voor begeleiding van studenten naar verwachting aan de ontwikkeling van nieuwe, weerbare politieagenten zeker ten goede komen. Het verdient daarom aanbeveling verder te bouwen aan
weerbaarheidsbevordering op grond van belemmeringen en mogelijkheden waarop begeleiders inzicht hebben verschaft in dit onderzoek. Vanuit de ervaring in de praktijk; van onderaf en van binnenuit.
Ook vanuit een humanistiek perspectief is dit pleidooi relevant. Bijvoorbeeld in het nastreven van de ondersteuning en versterking van menselijke vermogens als reflectie en dialoog via educatie en begeleiding. Of wanneer leren wordt opgevat als persoonsvorming in verbondenheid, waarbij de voortdurende ontwikkeling die een mensenleven eigen is, bepalend wordt voor de invulling van
leerprocessen en mogelijke educatieve praktijken. De context van politiewerk werpt zo bezien vragen op die ook voor humanistici van relevante waarde zijn.
Bronnen
(2011). Tijdschrift voor Humanistiek, nr. 46 12e jaargang juli 2011
Kamp, E. (2011) Geestelijke weerbaarheid en humanistisch geestelijke verzorging bij de krijgsmacht. In:
Humanistiek
Duyndam, J. (2011) Geestelijke weerbaarheid en humanisme. In: Humanistiek
Schutijser, D. (2011) Morele professionalsering in de krijgsmacht. Een interview met Desiree Verweij. In:
Humanistiek
(2009). Aan robots heb je niets. In: het Tijdschrift voor de Politie, nr. 7
Andersson Elffers Felix (2011). De prijs die je betaalt.. Politie: de kosten achter een hoog risicoberoep. Utrecht, 6 mei 2011 ER05/rapport/002f
Alma, H. & Smaling, A. (2010). Waarvoor je leeft. Studies naar humanistische bronnen van zin. Uitgeverij SWP: Amsterdam.
Argyris, C. (2004). On organizational learning. Blackwell Publishing
Argyris, C. & Schön, D. A. (1996). Organizational Learning II. Theory, method and practice. Addison-‐Weskey series on Organizational Development. United states of America: Addison-‐Wesley Publihing Company, Inc..
Bakker, D. (2010). De student als persoon. Methodische meerstemmigheid in de opleiding tot humanisticus. In;
Tijdschrift voor humanistiek, 11 (42)
Berk, C. (2013). Open en bloot. Stichting Waardering Erkenning Politie.
Boer, R. de (red) (2012). Naar eer en geweten. Geestelijke verzorging en morele vorming in de krijgsmacht. Budel: uitgeverij Damon (*)
Bonanno G. (2004). Loss, trauma, and human resilience; have we underestimated the human capacity to thrive after
extremely aversive events?
Clarke, J. (2011). The resilient practitioner
Clarke, J. (2008). ‘Promoting Professional Resilience’, in M. Calder (ed.) Contemporary Risk Assessment in Safeguarding
Children (Dorset: Russell House Publishing), 164–80.
Cowen (1994).
Douglas, P. & J.M. Violanti (2012). Working in high risk environments. Developing sustained resilience.
Duyndam, J. (2012). Emotionele veerkracht tussen existentiële eenzaamheid en empathische verbondenheid. In: T. Jorna (Ed.), Mag een mens eenzaam zijn? Studies naar existentiële eenzaamheid en zingeving (pp. 49-‐79). Amsterdam: SWP.
Duyndam, J. (2012). Humanism, resilience, and the hermeneutics op exemplary figures. In: Essays in the Philosophy of
Humanism. Vol 20, no.2,p3-‐17
Duyndam, J. (2011). De liefde van Alcestis. Over relationele weerbaarheid en hermeneutische levensbeschouwing (2011, november 09). Amsterdam: SWP.
Duyndam, J. (2011). Rolmodel, hoe volg je een held en blijf je toch jezelf? In: Filosofie Magazine dec 2011
Ende, T. van den (2011). Waarden aan het werk. Over kantelmomenten en normatieve complexiteit van professionals. Amsterdam : Humanistics Univ. Press
Ende, T. van den & H. Kunneman (2008). Normatieve professionaliteit en normatieve professionalisering. Een pleidooi voor conceptuele verdieping In: Jacobs, G. red. Et.al. Goed werk
Evers, J. red. (2007). Kwalitatief interviewen: kunst én kunde. Den Haag: LEMMA
Gersons, B. R. P. & N. R. R. Burgers (2012). Blauwdruk. Mentale Zorglijn Politie. ARQ Psychotrauma expertgroep
Gerlach C. (2012). Trauma und Psyche. In: Trauma und Berufskrankheit Volume 14, Issue 2 Supplement, pp 180-‐183
Greenberg, M. (2003). Enhancing school-‐based prevention and youth development through coordinated social, emotional, and academic learning. In: The American psychologist 58.6/7 (2003): 466-‐74
Hehenkamp, L. (2012). Op weg naar wezenlijke weerbaarheid. Zingeving, weerbaarheid en politie.
Hoogdalem, G. van (2011). Advies herijking geestelijke verzorging Nederlandse Politie.
Houten, D. van (2008). Professionalisering: een verkenning. In: Jacobs, G. red. Et.al. Goed werk
Jacobs, G. (2010). Professionele waarden in kritische dialoog. Omgaan met onzekerheid in educatieve educatieve praktijken. Tilburg; Fontys Hogescholen
Jacobs, G. red. et.al. (2008). Goed werk. Verkenningen van normatieve professionalisering. Amsterdam: SWP
Kamp, E. (2010). Raadsman heeft u nog raad. Persoonlijke ervaringen van een humanistisch geestelijk verzorger bij het
korps mariniers. Breda/Utrecht: Papieren tijger/humanistisch archief
Karssing & Wirtz (2008). Ambtenaren als publieke professionals. In: Jacobs, G. red. et. al. Goed werk.
Kas, A. (2011). Op zoek naar de moedige agent. De maatschappij vraagt weer om stevig optreden, maar agenten staan onder druk. In: NRCnext 03.11.2011
Kamp, E. & M. Schok (2012). Na de missie. Tips en tools voor militairen, veteranen en het thuisfront. Delft; Uitgeverij Eburon
Kruijer, F. (2012). De kracht van verbeelding. In: Blauw, het politievakblad. Handhaving jaargang 8, 22 december 2012-‐ 24
Leest, J. (2008). Morele professionaliteit bij de politie. Publieke moraal, beroepsmoraal, organisatiemoraal. Juxta
Lohuis, L. ten (2011). Schaamte en onmacht bespreekbaar maken. In: Cogiscope, nr. 4
Maso, I. & A. Smaling (2004). Kwalitatief onderzoek: praktijk en theorie. Amsterdam: Boom
Masten, A. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. In: American Psychologist, 56, 227–238. Ministerie van Veiligheid en Justitie (2011). Programmaplan versterking professionele weerbaarheid.
Te vinden op:
http://www.rijksoverheid.nl/documenten-‐en-‐publicaties/kamerstukken/2011/06/28/actieplan-‐versterking-‐professionele-‐ weerbaarheid.html
Mooren, J.H.M. (Ed.) (2010). De moed om te zien. Humanistische geestelijke verzorging in justitiële instellingen.
Mooren, J.H.M. (2011). Verbeelding en bestaansoriëntatie. Utrecht: Uitgeverij de Graaff
Mooren, J.H.M. (2012). Morele erosie of morele competentie. Over moraliteit, geestelijke weerbaarheid en geestelijke verzorging. In: (2012) Naar eer en geweten. Geestelijke Verzorging en de morele vorming in de krijgsmacht. (pp. 146-‐ 161). Budel: Uitgeverij Damon.
Nap, J. (2001/2007). Blauw vakmanschap. Apeldoorn: Politieacademie
Nap, J. (2012). Vragen naar goed politiewerk. Belang-‐stellend ontwikkelen van de alledaagse praktijk. Een proeve van
normatieve professionalisering. Boom: Lemma
Paton, D. et al (2008). Stress Shield: A Model of Police Resiliency, In: International Journal of Emergency Mental Health 10(2), 95–107
Paton, D. (2006). Critical incident stress risk in police officers: managing resilience and vulnerability. In:
Traumatology, 12(3), 198-‐206.
Paton, D. et al (2004). Managing Traumatic Stress Risk: A Proactive Approach. USA: Charles Thomas
Paton, D., J. M. Violanti, en L. M. Smith (2003). Promoting Capabilities to Manage Posttraumatic Stress: Perspectives on
Resilience (Springfield, IL: Charles C. Thomas).
Paton, D. en J. M. Violanti (1996). Traumatic Stress in Critical Occupations: Recognition, Consequences and Treatment (Springfield, IL: Charles C. Thomas).
Pennebaker, J. W. (1997). Writing about Emotional Experiences as a Therapeutic Process. In: Psychological Science 8, 162–6.
Pieplenbosch, E. (2012). Investeren in wat deugt. Onderzoek naar de bijdrage van praktijkcoaches aan de ontwikkeling
van de morele professionaliteit van politiestudenten tijdens de initiële opleiding.
Politieacademie Apeldoorn (2011). Veilig politiewerk: de basispolitie over geweldgebruik
Schok, M. (2009). Meaning as a mission. Making sense of war and peacekeeping. Delft: eburon
Schok, M. et al (2010). personal resources in making sense of war and peacekeeping experiences
Schok, M., R.J. Kleber, & G.J.L.M. Lensvelt-‐Mulders (2010). A model of resilience and meaning after military deployment:
Personal resources in making sense of war and peacekeeping experiences. Aging & Mental Health, 14, 328-‐338 (*)
Schön, D. (1991). The reflective practitioner. How professionals think in action. Great Britain Arena, Ashgate Publishing Limited. Paperback.
Smaling, A. (2008). Reflectie en normatieve professionaliteit. In: Jacobs,G. red. Et.al. Goed werk. pp. 52-‐67
Schreurs, M. (2011). Maar jij moet het zelf doen! Interview met Ahmed Marcouch. In: Tijdschrift voor Humanistiek, nr, 45. 12e jaargang april/mei 2011
Smit, A. (2012). Een weerbare politie. In: Counselling Magazine, 2012, nr 4 november Te vinden op:
https://www.politieacademie.nl/kennisenonderzoek/kennis/kennisdossiers/pw/Documents/Counselling%20Magazine%20Weerb are%20politie.pdf
Smit, A., J. Struijs, & P. Tops (2012). Professionele weerbaarheid. In: Cahiers Politiestudies, nr 23: Geweld en Politie
Smit, A. (2013). PTSS bij de politie; een beter beeld. 16 jaar politiepoli, 1000 gebruikers. Apeldoorn: Politieacademie
Sools, A.M. & J.H.M. Mooren (2012). Towards Narrative Futuring in Psychology: Becoming Resilient by Imagining the Future. In: Graduate Journal of Social Science, 9(2), 204-‐226.
Veen, E. van der (2011). Je moet als agent je motieven helder hebben. In: Blauw handhaving, nr 12
Uden, A. van & D. van Arkel (2010). Mentale weerbaarheid: een verkenning. Politieacademie.
Ungar, M. (2012). The social ecology of resilience, a handbook of theory and practice.
Veugelers, W. (2006). Docenten en waardenvormende dialogen
Violanti, J.M. (2006). The police; perspectives on trauma and resilience. In: Traumatology, 12, 167-‐169.
Walsh (2006). Strengthening family resilience. New York: The Guilford Press
Wester en Peters (2004)
Wit, S. de (1999). Onder je pet praten. Een verkennende studie naar de wenselijkheid van geestelijke verzorging. Leusden: ACP