- Introductie van Multatuli, zijn Max Havelaar, de voorgeschiedenis, kern en impact van deze roman door de docent.
- Introductie van bewerkingen, Martijn Adelmund en zijn Max Havelaar met zombies (als bewerking van Max Havelaar) door de docent.
1a. Lees de door jouw docent aangewezen hoofdstukken uit Max Havelaar (1860) van Multatuli en Max Havelaar met zombies (2016) van Adelmund naast elkaar.137 Welke veranderingen vallen je op tussen de door jouw gelezen hoofdstukken uit Max Havelaar en de bewerking Max Havelaar met zombies? Kijk hierbij bijvoorbeeld naar de taal, opbouw en personages.
1b. De meest opvallende verandering die Adelmund heeft doorgevoerd in zijn bewerking is het toevoegen van zombies aan het verhaal van Max Havelaar. Wat vind jij van deze toevoeging? Geef op een schaal van 1-5 aan in hoeverre jij het eens bent met de onderstaande stellingen.
De zombies maken het verhaal van Max Havelaar…
Leuker om te lezen 5 4 3 2 1 Minder leuk om te lezen Makkelijker om te lezen 5 4 3 2 1 Moeilijker om te lezen
Spannender om te lezen 5 4 3 2 1 Minder spannend om te lezen Interessanter om te lezen 5 4 3 2 1 Minder interessant om te lezen Aantrekkelijker om te lezen 5 4 3 2 1 Minder aantrekkelijker om te lezen Indrukwekkender om te lezen 5 4 3 2 1 Minder indrukwekkend om te lezen
136 De vragen in deze lesbrief kunnen met wat aanpassingen ook toegepast worden op andere
bewerkingen van Max Havelaar.
137 De docent kan zelf bepalen in hoeverre hij wil dat zijn leerlingen de twee boeken naast elkaar lezen.
Een handig hulpmiddel hiervoor zijn de schema’s voor vergelijkend lezen die Adelmund heeft toegevoegd aan zijn bewerking (p. 310-314).
88
1c. Vorm groepjes van vier leerlingen en leg jullie antwoorden op de stellingen naast elkaar. Op welke punten wijken jullie (sterk) van elkaar af? Overleg over jullie
verschillende meningen en probeer te achterhalen waar deze verschillen vandaan komen.
2a. Welke boodschap wil Multatuli met zijn Max Havelaar overbrengen?
2b. Max Havelaar is in 1860 gepubliceerd. Herken je, ondanks dat, overeenkomsten met vandaag de dag wanneer je naar het thema van het verhaal kijkt? Zo ja, welke?
2c. Welke boodschap wil auteur Martijn Adelmund met zijn Max Havelaar met zombies overbrengen? Wat wil hij met zijn boek bereiken? Lees hiervoor ook het naschrift dat Adelmund bij zijn boek heeft geschreven (p. 299-306).
2d. Herken jij het probleem waartegen Adelmund zich keert? Denk je dat zijn boodschap bij lezers, zoals jijzelf, aankomt en dat mensen hierdoor van gedachten veranderen of in actie gaan komen? Leg uit.
3. Max Havelaar heeft, zoals je inmiddels te weten bent gekomen, een serieuze boodschap. Vind je het toevoegen van zombies, zoals Adelmund heeft gedaan in zijn bewerking, hierbij passen? Leg uit.
4. Adelmund laat zijn bewerking, net zoals het originele werk van Multatuli, in het negentiende-eeuwse Nederlands-Indië afspelen. Zijn er desondanks momenten of kenmerken in Max Havelaar met zombies aan te wijzen waaraan je kunt zien dat het verhaal in 2016 is geschreven? Zo ja, welke?
5a. Adelmund heeft voor zijn Max Havelaar met zombies niet alleen Max Havelaar gebruikt, maar hij heeft ook inspiratie gehaald uit De stille kracht (1900) van Louis Couperus. Deze roman vertelt het verhaal van een welgestelde Nederlandse familie die rond 1900 in Nederlands-Indië woont – de vader is er werkzaam als bestuurder - en te maken krijgt met allerlei vreemde incidenten, veroorzaakt door een mysterieuze ‘stille
89
kracht’. Adelmund heeft aangegeven passages uit deze roman gebruikt te hebben om een mysterieuze Indische sfeer neer te kunnen zetten en wat meer over het leven in
Nederlands-Indië te kunnen laten zien in zijn bewerking. Op pagina 315-316 van Max Havelaar met zombies vind je een schema waarin je kunt zien welke passages uit Max Havelaar met zombies uit De stille kracht van Couperus komen.
Wat vind je van het toevoegen van deze passages uit De stille kracht aan het verhaal van Max Havelaar? Vind je het een positieve toevoeging aan het verhaal of vind je het niet nodig voor het verhaal? Leg uit.
5b. Sommige Multatuli-kenners hebben geklaagd over het toevoegen van deze passages, omdat het voor lezers die Max Havelaar en De stille kracht niet kennen een verwarrend beeld geeft van Max Havelaar en De stille kracht. Ze zijn bang dat lezers de twee verhalen door elkaar gaan halen. Hoe denk jij hierover?
6a. Stel je voor dat jij, net zoals Multatuli en Adelmund, zelf ook een boek zou schrijven, waarin je je druk maakt om een probleem in de wereld. Over welk probleem zou jij dan willen schrijven? Wat zou je graag zien veranderen in de wereld? Waarom?
6b. Zou je hiervoor, net zoals Adelmund heeft gedaan, Max Havelaar willen bewerken of zou je liever een heel nieuw verhaal schrijven? Leg uit.
6c. Waarom denk je dat Adelmund ervoor gekozen heeft om Max Havelaar te bewerken en niet zelf een heel nieuw verhaal te schrijven? Som verschillende mogelijke redenen op. Het naschrift van Adelmund kan je hierbij op weg helpen.
7. Vorm groepjes van vier leerlingen. Voor deze laatste opdracht gaan jullie een
bewerking maken van minimaal één hoofdstuk uit Max Havelaar. Jullie zijn hier geheel vrij in. Jullie kunnen het verhaal bijvoorbeeld in een andere vorm – ook wel medium genoemd - gieten, zoals een filmpje, toneelstuk of strip. Maar jullie kunnen ook, zoals Adelmund door middel van zombies heeft gedaan, een nieuwe wending aan het verhaal geven: een andere tijd, plaats of boodschap, alles mag!
90
Leg ook uit waarom jullie het door jullie gekozen hoofdstuk graag wilden bewerken en hoe jullie te werk zijn gegaan tijdens het bewerken. Wat wilden jullie graag overbrengen in jullie bewerking en hoe hebben jullie dit gedaan?