In het gezondheidscentrum in Noordwijkerhout zijn verschillende organisaties gevestigd die gericht zijn op het bieden van hulp en ondersteuning. Voor vragen over wonen, zorg, welzijn en inkomen kunnen inwoners bij het Wmo
Adviescentrum en de ISD terecht. Het CJG geeft advies over het opgroeien en opvoeden van kinderen. Het JGT biedt de specialistische (jeugd)hulp.
Schematisch ziet de toegang in Noordwijkerhout er als volgt uit:
Toegang en toegankelijkheid Wmo Adviescentrum
Het Wmo Adviescentrum is wat het Lokaal Loket is in de andere gemeenten.
In het Wmo adviescentrum werken een medewerker en een meewerkend coördinator van de gemeente. Daarnaast is er een ISD consulent bij het Wmo Adviescentrum aanwezig.
Het Wmo Adviescentrum heeft dagelijks een inloopspreekuur. Daar kunnen inwoners terecht met vragen. Dat kan ook telefonisch of per email. Maar men werkt voornamelijk op afspraak.
In het gezondheidscentrum zitten ook ketenpartners MEE, Kwadraad, het CJG, wijkverpleging, een zorgcentrum, huisartsen en vluchtelingenwerk.
Geïnterviewden geven aan dat inwoners en cliënten vaak niet het verschil
kennen tussen de verschillende organisaties bij het Wmo Adviescentrum en in het gezondheidscentrum.
Het Wmo Adviescentrum is actief bezig om de bekendheid te vergroten onder inwoners en organisaties, onder andere door flyers, ansichtkaarten en stukjes in de krant en door het bezoeken van vrijwilligersorganisaties, welzijns- en zorgorganisaties en kerken.
Inwoners weten het Wmo
Adviescentrum goed te vinden, zo geven geïnterviewden aan. Het helpt dat het in het
gezondheidscentrum zit. Dat maakt het laagdrempeliger om contact op te nemen.
Er wordt door de coördinator ook steeds meer contact gelegd met de huisartsen. Dat werpt zijn vruchten af, want er komen steeds meer mensen via de huisartsen bij het Wmo Adviescentrum terecht. Het onderhouden van het contact met ketenpartners, zoals huisartsen, vraagt wel om continue aandacht en inzet.
CJG
Inwoners met opvoedvragen kunnen op meerdere manieren bij het CJG terecht komen. Ze kunnen terecht op de website van het CJG, ze kunnen met het CJG of het JGT bellen, mailen, chatten of contact opnemen met de huisarts of school. Ook verzorgt het CJG inloopspreekuren, waar algemeen
maatschappelijk werk voornamelijk aanwezig is. Onlangs is er voor inwoners die hulpverlening zoeken een pilot ‘BUURbook’ gestart, een soort Facebook.
Het JGT wil de voordeur zijn voor iedere klant. Als de klant niet op de juiste plek is neemt het JGT contact op met een andere professional. Deze persoon neemt dan contact op met de klant. “We proberen zo min mogelijk ouders van het kastje naar de muur te sturen”.
De toegang is niet altijd duidelijk voor de klant, zo geeft men aan. “We moeten het steeds uitleggen. Maar het belangrijkste is dat het achter de schermen werkt en dat doet het.” Het kan beter door met één telefoonnummer voor opgroei- en opvoedvragen te werken.
Ook het verschil tussen de organisaties die werken binnen het CJG, zoals het JGT en de JGZ, is niet altijd duidelijk voor de klant, maar ook niet voor partners buiten het CJG.
Organisatie
Wmo Adviescentrum
Er is een duidelijke rol en taakverdeling binnen het Wmo Adviescentrum. Men weet ook goed waar de andere ketenpartners binnen het gezondheidscentrum voor ingezet kunnen worden. Alleen van het JGT is niet precies bekend wat de taken zijn.
CJG
Het JGT draait zelfstandig, is een zelfsturend team. Het team bepaalt zelf wat er nodig is, aan de hand van de vraag. Hierop wordt de scholingsbehoefte
afgestemd. Elke medewerker beschikt over een eigen scholingsbudget. Ook organiseert het team zelf intervisie en kan het, als daar behoefte aan is, een beroep doen op een coach.
De geïnterviewden geven aan dat het takenpakket wel verzwaard is door de zelfsturing. Het is nieuw en de medewerkers moeten meer taken binnen dezelfde tijd uitvoeren. “De kerntaak komt hiermee in de verdrukking, het kost hulpverlenerstijd. Het is soms jammer dat de aandacht gaat naar papierwerk of naar de gemeente”.
De druk op het JGT neemt toe. Er zijn wachtlijsten bij de specialistische jeugdzorg. Geïnterviewden geven aan dat dit komt doordat de doorstroom stagneert, mede door de bezuinigingen op de specialistische zorg. In het
interview wordt aangegeven dat men bang is dat het JGT dichtslibt en daardoor geen tijd meer heeft voor preventieve taken. Op dit moment heeft het JGT nog geen wachtlijst, maar men vreest hier wel voor.
Integraliteit
Wmo Adviescentrum
Er wordt niet integraal gewerkt. Wel wordt er breed gekeken naar de vraag en wordt de vraag opgepakt door de organisatie die hier het meeste in kan betekenen voor de cliënt. Integraliteit betekent: “kennis van elkaars kunde hebben. En de inwoner de weg wijzen naar de juiste organisatie.” Men denkt dat de cliënt goed geholpen wordt. Inwoners krijgen de zorg die ze nodig hebben. Maar volgens de geïnterviewden kan het beter en sneller. Nu wordt er pas een andere deskundigheid bij gehaald, als het de organisatie die de vraag oppakt aan deskundigheid ontbreekt.
“We zitten op ons eigen eilandje en zoeken elkaar wel op, maar niet structureel.”
“We houden cliënten soms teveel voor onszelf. Samenwerken gebeurt op eigen initiatief.”
Men ziet voordelen van het werken in een sociaal team, dat wil zeggen: een integrale organisatie achter de toegang, een meer geformaliseerde vorm van samenwerking tussen ketenpartners die wekelijks bespreken wie welke casus het beste kan oppakken en, indien nodig, integraal oppakken. Hierdoor kunnen casussen breder opgepakt worden en kunnen ketenpartners meer van elkaar leren, krachten bundelen en meer preventief werken.
Voor zorgmijders wordt de casusregie geregeld in het Zorgnetwerk. Dat loopt goed. Al wordt ook aangegeven dat casussen soms eerder afgerond kunnen worden, er wordt te weinig ‘doorgepakt’. Voor andere meervoudige casussen ontbreekt het aan een structureel overleg op cliëntniveau. Hierdoor is het vaak zoeken welke organisaties ingezet kunnen worden en waar de regie ligt. Vaak ligt de regie bij Kwadraad, soms bij MEE.
CJG
Binnen het JGT worden duo’s gevormd. Gezinsbegeleiding en coaches zitten samen op een casus. Men vindt het prettig om samen binnen een gezin bezig te zijn.
Bij casussen waar meerdere partijen zijn betrokken wordt met 1 gezin 1 plan gewerkt, al gebeurt dit niet altijd, want deze methodiek kost veel tijd en het is niet altijd nodig. Het loopt over het algemeen goed. Alle leefgebieden worden uitgevraagd en er wordt verbinding gezocht met andere organisaties die ook in het gezin zitten. Soms komt dit pas gaandeweg naar boven. Het zou goed zijn om eerder, bij de intake, in kaart te brengen welke organisaties bij het gezin zijn betrokken. Ook wordt aangegeven dat rollen en verantwoordelijkheden niet altijd duidelijk zijn -vooral in ad hoc cases. Diegene die zich verantwoordelijk voelt pakt de casus op en voert de regie. Maar soms is er overlap, bijvoorbeeld als blijkt dat de ouders van een kind bij het JGT ook relatieproblemen hebben.
Dan moeten JGT en Maatschappelijk werk afstemmen wie de regie voert.
Samenwerking Wmo Adviescentrum
• Intern: met de ketenpartners in het gezondheidscentrum zijn korte lijnen.
Men vindt het prettig om samen in eenzelfde gebouw te zitten, dat maakt
het bij elkaar binnen lopen, overleggen en delen van kennis makkelijker. Er wordt ook veel overlegd met de wijkverpleegkundigen. Verder werkt het Wmo Adviescentrum samen met welzijns- en zorgorganisaties, de woningstichting, ouderenbonden, sportverenigingen, kerken en de voedselbank.
• MEE wordt door de gemeente ingehuurd voor de onafhankelijke
cliëntondersteuning. Daarnaast heeft de medewerker van MEE ook nog taken vanuit zijn moederorganisatie. Het aantal uren dat er beschikbaar is voor cliëntondersteuning wordt als te weinig gezien. Dit heeft gevolgen voor het onderhouden van de eigen expertise en deskundigheid.
• Kwadraad biedt kortdurende ondersteuning en verwijst door bij zwaardere problematiek. Aangegeven wordt dat de werkdruk hoog is.
• De samenwerking met de ketenpartners binnen het gezondheidscentrum is niet formeel vastgelegd. Afspraken over registratie, delen van informatie en regie op casus worden gemist.
CJG
• Intern: de jeugdverpleegkundigen van het CJG kennen alle kinderen van Noordwijkerhout. Een zorgvraag wordt daar neergelegd en zij schatten in of zij het kunnen oppakken of dat de vraag naar het JGT wordt doorgezet, met goedkeuring van de klant. Het JGT geeft de jeugdverpleegkundigen een seintje als er wordt ‘afgeschaald’ en dat het kan zijn dat zij weer in beeld komen. Verder wordt er ook regelmatig samengewerkt met de CJG pedagoog en algemeen maatschappelijk werk.
• Er zijn korte lijnen tussen het Wmo Adviescentrum en het JGT. Maar de samenwerking zou nog beter kunnen, zo wordt aangegeven. Bijvoorbeeld door duidelijkere afspraken te maken over de taakverdeling. Aandachtspunt is de overgang van 18- naar 18+.
• Er zijn geen samenwerkingsafspraken met de ISD vanuit Jeugd. Wel zal er binnenkort een overleg tussen het CJG en de ISD worden gestart.
• De samenwerking tussen huisartsen en het JGT loopt goed. Het JGT zoekt contact met huisartsen. Huisartsen worden geïnformeerd als het JGT start met een casus en als deze wordt afgesloten. Dit hangt wel af van de casus en het contact verschilt ook per huisarts. Huisartsen weten van het bestaan en wat het JGT kan. Het aantal verwijzingen van huisartsen naar het JGT is groeiende. POH’ers verwijzen eerder door naar specialistische zorg.
• Er is een CJG spreekuur op scholen en er wordt consultatie gegeven aan professionals op scholen. De scholen in Noordwijkerhout hebben ook een JGT contactpersoon. De samenwerking verloopt in het algemeen goed.
Scholen nemen contact op met JGT en vragen of ze bij het gesprek kunnen zitten. De verschillende overleggen en scholen weten het JGT te vinden.
Maar het is wel belangrijk om vanuit het JGT te blijven communiceren en vertellen wat werkt en hoe dingen lopen.
Processen en werkwijzen Wmo Adviescentrum
De medewerker van de gemeente doet een brede uitvraag en bepaalt wie de vraag het beste op kan pakken. Bij een Wmo-maatwerkvoorziening of een meervoudige of complexe vraag doet de coördinator de triage. Aanvragen voor Wmo-maatwerkvoorzieningen en vragen op het gebied van de Participatiewet of schulddienstverlening worden doorgezet naar de ISD consulent. Vervolgens gaat de ISD op huisbezoek. Vragen op het gebied van de Wmo (algemene voorzieningen), welzijn, mantelzorg en vrijwilligerswerk worden door de medewerker van de gemeente opgepakt of doorgezet naar een van de ketenpartners, met toestemming van de cliënt. Deze organisatie neemt vervolgens contact op met de cliënt.
Het klantvolgsysteem (CRVS) werkt redelijk volgens het Wmo Adviescentrum.
De ketenpartners hebben daarnaast ook nog een eigen registratiesysteem. Er zijn geen afspraken over het registeren en het delen van informatie. Als een cliënt wordt doorverwezen naar een andere organisatie moet eerst
toestemming worden gevraagd om klantgegevens te mogen delen. Het dossier mag niet gedeeld worden, waardoor de klant nogmaals zijn verhaal moet doen en gegevens nogmaals in het systeem gezet moeten worden.
Aangegeven wordt dat het voor de ISD door nieuwe taken en wijzigingen niet altijd duidelijk is wanneer iemand recht heeft op een maatwerkvoorziening, waardoor aanvragen soms ten onrechte worden afgewezen. Daardoor duurt het lang voordat een cliënt de voorziening krijgt.
Bij spoed wordt er wel flexibel opgetreden door de ISD, dan kan het sneller.
CJG
Het JGT werkt met PlusPlan, dat niet te koppelen is aan de andere systemen van de partnerorganisaties. Het delen van informatie over cliënten is hierdoor lastig. Een overkoepelend systeem om het plan van de cliënt in te zetten, wordt gemist.
Verbeterpunten Wmo Adviescentrum
Vanuit het Wmo Adviescentrum worden de volgende verbeterpunten aangedragen:
• Formaliseren van afspraken met ketenpartners maakt een goede
samenwerking makkelijker. Dan zou ook één systeem voor registratie goed zijn.
• Gemist wordt een structureel overleg tussen partijen in het
gezondheidscentrum, zoals het Wmo Adviescentrum, MEE en Kwadraad.
Dat zou als een soort kernteam voor complexe gevallen kunnen werken.
Integraal casusoverleg is wenselijk voor meervoudige casussen, zodat er beter kan worden afgestemd en sneller gehandeld kan worden.
• Samenwerking met Jeugd, duidelijkere afspraken over taakverdeling.
CJG
De geïnterviewden van het CJG en JGT noemen de volgende verbetermogelijkheden:
• Men wil graag een duidelijkere, minder versnipperde toegang.
• Een overkoepelend registratiesysteem voor het volgen van cliënten is gewenst.
• Meer uitwisselen en gebruik maken van de expertise die binnen het CJG beschikbaar is.
• Er is meer doorstroom naar de specialistische jeugdhulp nodig, om te voorkomen dat het JGT ‘dichtslibt’. Hiervoor is een lange termijn visie en meer vroegtijdig, preventief investeren in jeugd nodig.
Conclusies
Geïnterviewden zijn van mening dat inwoners het Wmo Adviescentrum goed weten te vinden. De locatie in het gezondheidscentrum, waarin ook veel ketenpartners zitten, maakt het laagdrempeliger voor inwoners om contact op te nemen.
Er is een duidelijke rol en taakverdeling binnen het Wmo Adviescentrum en tussen de ketenpartners binnen het gezondheidscentrum, met uitzondering van het JGT. Hier is meer afstemming mee nodig.
De samenwerking met de ketenpartners binnen het gezondheidscentrum is niet formeel vastgelegd. Gemist worden afspraken over wat geregistreerd wordt, het delen van informatie en wie wanneer de regie voert over een casus.
De casusregie voor zorgmijders in het zorgnetwerk loopt goed. Voor andere meervoudige casussen ontbreekt het aan een structureel overleg op
cliëntniveau. Men denkt dat de cliënt nu goed geholpen wordt, maar dat het wel beter en sneller kan. Door het werken in een sociaal team, met het Wmo Adviescentrum als onderdeel hiervan, kunnen casussen breder opgepakt worden en kunnen ketenpartners meer van elkaar leren en meer preventief werken.
Het CJG zit ook in het gezondheidscentrum. Het verschil tussen de organisaties die werken binnen het CJG, zoals het JGT en de JGZ, is niet altijd duidelijk voor de klant, maar ook niet voor partners buiten het CJG.
Het JGT draait zelfstandig. Het takenpakket is verzwaard door de zelfsturing.
De druk op het JGT neemt toe door de wachtlijsten bij de specialistische
jeugdhulp. Bij casussen waar meerdere partijen zijn betrokken zou het goed zijn om bij de intake al in kaart te brengen welke organisaties bij het gezin zijn betrokken. Ook wil men duidelijkere afspraken maken over rollen en
verantwoordelijkheden. De samenwerking tussen huisartsen en scholen en het JGT loopt goed. Een overkoepelend systeem om informatie over cliënten te delen, wordt gemist.
Aanbevelingen
We stellen de volgende aanbevelingen voor:
• Maak duidelijke afspraken tussen het Wmo Adviescentrum en
ketenpartners over wat geregistreerd wordt, het delen van informatie en wie wanneer de regie voert over een casus.
• Organiseer een structureel, integraal casusoverleg tussen partijen in het gezondheidscentrum voor complexe gevallen.
• Zorg voor meer afstemming tussen het Wmo Adviescentrum en het JGT.
• Zorg voor een eenduidigere communicatie over de toegang en taakverdeling tussen de partijen die in het CJG zitten.
Bijlage 6: Documenten
We hebben de onderstaande documenten bestudeerd:
• Transformatieagenda “Wmo en haar omgeving 2017-2018” (Bollen 5 gemeenten en ruim 100 inwoners, 2016);
• Een onderzoek naar De Kanteling in de Bollenstreek (SCIO Consult i.o.v.
gemeente Hillegom, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout, Teylingen, 2014);
• Kadernota Wmo 2015-2018 (Bollen 5 gemeenten, versie 4, 2014);
• Evaluatierapport Sociaal Team Noordwijk 2016 (BMC i.o.v. gemeente Noordwijk, 2016);
• Raadsmemo Tussentijdse evaluatie Sociaal team Hillegom, 2016;
• Tussenevaluatie pilots sociaal team Voorhout en Warmond, 2016;
• Wmo cliëntervaringsonderzoek over 2016 (I&O Research i.o.v. de Duin- en Bollenstreek, juni 2017);
• Managementinformatie van de Bollen 5, jan t/m mei 2017;
• Stand van zaken in het programma ‘Ontschotting sociaal domein. Beweging in werk- en denkwijze’, oktober 2016.
• Wmo-Meldingsformulier.
Werkprocessen:
• Concept werkproces aanmelding bij pilots sociaal team Voorhout en Warmond;
• Informatie pilot sociaal team Voorhout en Warmond document t.b.v.
collega’s;
• Informatie KCC Wmo Adviescentrum Noordwijkerhout, februari 2017;
• Stroomschema toegang Wmo Adviescentrum, 2014;
• Proces toegang Wmo Adviescentrum;
• Checklist triage meldingsformulier Wmo, Lokaal Loket Lisse, april 2015;
• Werkwijze triage Lokaal Loket Lisse, maart 2015;
• Procedure afhandeling meldingsformulieren Wmo, Lokaal Loket Lisse;
• Proces lokaal loket Lisse.
Bijlage 7: Geïnterviewde personen
In onderstaand overzicht vindt u de gesproken medewerkers per locatie of organisatie.
Gemeente Organisatie Moederorganisatie Functie
HLT-gemeenten HLT Samen HLT-gemeenten Ontschotter Sociaal Domein HLT CJG Hillegom, Lisse en
Teylingen
HLT-gemeenten Coördinator Hillegom Lokaal Loket, Sociaal
Team Hillegom en Zorgloket Teylingen
HLT-gemeenten Coördinator
Sociaal Team Hillegom Welzijnskompas Welzijnsadviseur Sociaal Team Hillegom MEE
Sociaal Team Hillegom Marente Cliëntenconsulent HOZO Sociaal Team Hillegom Kwadraad Maatschappelijk werker Lokaal Loket Hillegom
Sociaal Team Hillegom
HLT-gemeenten Consulent lokaal loket
Lokaal Loket Hillegom HLT-gemeenten Uitvoerend beleidsmedewerker lokaal loket
JGT Hillegom Cardea JGT-medewerker
JGT Hillegom Cardea JGT-medewerker
CJG Hillegom CJG Noordwijk
GGD Hollands Midden Jeugdarts
Lisse Lokaal Loket Lisse Gemeente Lisse Coördinator
Lokaal Loket Lisse Marente Maatschappelijk Werker
Lokaal Loket Lisse MEE Cliëntondersteuner MEE
Lokaal Loket Lisse MEE Adviseur MEE
JGT Lisse Curium MC Oegstgeest JGT-medewerker
JGT Lisse Cardea Jeugdzorg JGT-medewerker
CJG Lisse GGD Hollands Midden Jeugdverpleegkundige 12+/
preventief gezondheids-onderzoeker
CJG Lisse GGD Hollands Midden Jeugdverpleegkundige 0-12 Teylingen Sociaal Team Warmond
Sociaal Team Voorhout
HLT-gemeenten Coördinator sociaal team
Sociaal Team Voorhout MEE Consulent
Sociaal Team Voorhout Activite Wijkverpleegkundige Sociaal Team Warmond Kwadraad Maatschappelijk Werker Sociaal Team Warmond Welzijn Teylingen Welzijnsadviseur
Sociaal Team Voorhout Marente Wijkverpleegkundige Sociaal Team Warmond
Sociaal Team Voorhout
Welzijn Teylingen Mantelzorgadviseur
JGT Voorhout GGZ Rivierduinen JGT-medewerker
JGT Voorhout Ipse de Bruggen JGT-medewerker
JGT
Sassenheim/Warmond
Kwadraad JGT-medewerker
Noordwijk Sociaal Wijkteam Noordwijk
Gemeente Noordwijk Coördinator Lokaal Loket Noordwijk Gemeente Noordwijk Coördinator
Sociaal Wijkteam Noordwijk
Lokaal Loket Noordwijk
Kwadraad Maatschappelijk Werker
Sociaal Wijkteam Noordwijk
Welzijn Noordwijk Welzijnscoach Lokaal Loket Noordwijk MEE
CJG Noordwijk Kwadraad CJG pedagoog
CJG Noordwijk en Noordwijkerhout
GGD Hollands Midden Coördinator
Noordwijkerhout Wmo Adviescentrum Gemeente Coördinator Wmo Adviescentrum Wmo Adviescentrum Gemeente
Noordwijkerhout
Wmo consulent/
mantelzorgconsulent
Wmo Adviescentrum MEE Cliëntondersteuner
CJG Noordwijkerhout Kwadraad Maatschappelijk Werker CJG Noordwijkerhout Kwadraad Maatschappelijk werker
JGT Noordwijkerhout Cardea JGT-medewerker
Servicepunt Werk
Alle gemeenten Servicepunt Werk Interim manager
Servicepunt Werk Consulent
Servicepunt Werk Accountmanager
ISD Bollenstreek
Alle gemeenten ISD ISD Consulent schulddienstverlening
Noordwijk ISD ISD Consulent KCC
Lisse Lokaal Loket Lisse ISD Consulent KCC
Noordwijk, Lisse, Noordwijkerhout, Teylingen
Lokaal Loket Noordwijk Lokaal Loket
Noordwijkerhout Lokaal Loket Lisse Lokaal Loket Teylingen
ISD Consulent KCC
ISD
Alle gemeenten ISD ISD Coördinator ISD
Alle gemeenten ISD ISD Consulent KCC
Alle gemeenten ISD ISD Consulent KCC
Onderwijs
Samenwerkingsverband Duin en Bollenstreek
Directeur samenwerkingsverband voortgezet onderwijs
OOG,
samenwerkingsverband Duin en Bollenstreek
Directeur samenwerkingsverband primair onderwijs
ID College Regionaal Middelbaar Onderwijs