• No results found

4. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN

4.3. Betrouwbaarheid

Het uitgevoerde onderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het onverwacht aantreffen dan wel het ongezien vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen. Aangezien het onderzoek is uitgevoerd door middel van een steekproef kan echter, op basis van de onderzoeksresultaten, de aan- of afwezigheid van eventuele archeologische waarden niet gegarandeerd worden.

Geraadpleegde bronnen

Alterra, 2005: Geomorfologische kaart van Nederland, 1:50.000, blad 38 W/O, Wageningen.

ANWB, 2005: ANWB Topografische Atlas Utrecht 1:25.000, Den Haag.

Berendsen, H.J.A. /E. Stouthamer, 2001: Geological – Geomorphological map of the Rhine-Meuse delta, the Netherlands, in H.J.A. Berendsen/E. Stouthamer (eds.), Palaeogeographical development of the Rhine-Meuse delta, the Netherlands, Assen, Addendum 1.

Centraal College van Deskundigen, 2010: Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 3.2, Gouda.

Cohen, K.M./E. Stouthamer/H.J. Pierik/A.H. Geurts (2012) Rhine‐Meuse Delta Studies’ Digital Basemap for Delta Evolution and Palaeogeography. Dept. Physical Geography. Utrecht University.

Feiken, H., 2011: Plangebied de Stenen Poort, gemeente Houten, Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek (verkennende/karterende fase). RAAP Notitie 4041.

Hessing, W.A.M./K. Klerks, 2007: Toelichting op de archeologische en cultuurhistorische beleidskaarten voor het grondgebied van de gemeente Houten, inventarisatie, onderbouwing en vertaling naar het ruimtelijk beleid, Vestigia rapport V335.

Kooistra, L.I., 1996: Borderland Farming, Possibilities and Limitations of Farming in the Roman Period and Early Middle Ages between the Rhine and Meuse, Amersfoort.

Moerman, S. / A.W.E. Wilbers, 2012: Plan van aanpak. De Stenen Poort in Houten, gemeente Houten, Noordwijk (Intern rapport, IDDS Archeologie).

SIKB, 2008: Archeologische standaard boorbeschrijving, Archeologie Leidraad, Gouda.

Stichting voor Bodemkartering, 1981: Bodemkaart van Nederland, 1:50.000, blad 38 Oost Gorinchem, Wageningen.

Vos, W.K., 2009: Bataafs platteland. Het Romeinse nederzettingslandschap in het Nederlandse Kromme-Rijngebied. Proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam.

Vos, W.K., 2012: Houten – De Stenen Poort: quickscan opgravingsgegevens Tiellandt ten behoeve van de waardering van de restgeul in deelgebied 3. Hazenberg AMZ Publicaties 2012-06.

Websites

watwaswaar.nl www.ahn.nl/viewer www.bodemloket.nl www.kich.nl

Lijst van afkortingen en begrippen

Afkortingen

Archis Archeologisch Informatie Systeem AMK Archeologische Monumenten Kaart BP Before Present (Present = 1950) CHS Cultuurhistorische Hoofdstructuur GPS Global Positioning System

IKAW Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden KNA Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie mv maaiveld (het landoppervlak)

NAP Normaal Amsterdams Peil PvA Plan van Aanpak

PvE Programma van Eisen

RCE Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Verklarende woordenlijst

antropogeen door menselijke activiteit veroorzaakt of gemaakt artefact door de mens vervaardigd voorwerp

dekzand dikke laag zand, door de wind afgezet tijdens het de laatste ijstijd

donk rivierduin, ontstaan tijdens de laatste ijstijd, waarvan de top uitsteekt boven de holocene afzettingen

Edelmanboor een handboor voor bodemonderzoek

eerdgrond grond met een humushoudende minerale bovengrond van meer dan 50 cm, ontstaan door invloed van de mens, vaak gaat het om een esdek

horizont kenmerkende laag binnen de bodemvorming

humeus organische stoffen bevattend; bestaande uit resten van planten en dieren in de bodem

meanderende rivier rivier bestaande uit één kronkelende riviergeul

oeverwal ophoging van zandige sedimenten langs een riviergeul, afgezet bij hoogwater rivierkom laaggelegen vlakte achter een oeverwal

rivierduin heuvel ontstaan tijdens de laatste ijstijd door opwaaiend zand van uit een droge rivierbedding

silt zeer fijn sediment met grootte 0,002-0,063 mm

stroomgordel het geheel van afzettingen (stroombed en oeverwal) van een rivier stroomrug oude riviergeul die zodanig is opgehoogd met zandige afzettingen dat de

rivier een nieuwe loop heeft gekregen; blijven door inklinking van de komgebieden als een rij in het landschap liggen

terras door rivier ingesneden en verlaten bodem

vlechtende rivier rivier bestaande uit meerdere stroomgeulen die door elkaar heen lopen en regelmatig verschuiven

138000 138250 138500 138750 139000 139250 139500 139750

448000448250448500448750449000449250449500

º

Projectnummer: 35230912

Projectnaam: Houten, Warinenpoort Legenda

Plangebied

0 250 m

!

138250 138500 138750 139000 139250 139500 139750

4480004482504485004487504490004492504495

Terrein van archeologische waarde Terrein van hoge archeologische waarde

0 250 m

2496 2497

7 2499

5

! .

! .

! .

! .

! .

! .

! .

! .

! .

! .

! .

11511 11269

5

4

7 3

2 6

8 9

11 1

10

138675 138750 138825 138900 138975

448575448650448725448800448875

º

Projectnummer: 35230912

Projectnaam: Houten, Warinenpoort Legenda

!

.

Boringen

Monumententerreinen

0 50 m

Boring: 1

X: 138778,61

Y: 448694,28

Datum: 17-12-2012

Hoogte (m NAP): 2,3

0

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsgeel, straatzand, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

170

Klei, sterk zandig, zwak humeus, donker grijsbruin, scherp, veel vlekken, omgewerkte grond, A-horizont, kalkrijk

160

Klei, uiterst siltig, grijs, scherp, C-horizont, kalkloos

130

Klei, matig siltig, zwak humeus, donker grijsbruin, geleidelijk, bodem, roestvlekken:

veel, kalkloos

120

Klei, matig siltig, grijs, geleidelijk, matig gevlekt, roestvlekken:

veel, kalkloos

90

Klei, matig siltig, licht grijsoranje, diffuus, veel vlekken, roestvlekken: veel, kalkloos

70

Klei, matig siltig, licht grijsoranje, geleidelijk, veel vlekken, roestvlekken: veel, kalkrijk

40

Klei, matig siltig, grijs, geleidelijk, weinig gevlekt, roestvlekken:

spoor, kalkrijk

30

Klei, matig siltig, lichtgrijs, geleidelijk, weinig gevlekt, roestvlekken: weinig, kalkrijk

-40

Klei, matig siltig, grijs, scherp, kleilagen, kalkrijk

-100

Klei, matig siltig, brokken veen, grijs, scherp, detrituslagen, kalkrijk

-120

Klei, matig siltig, zwak humeus, resten planten, donkergrijs, gelaagd, scherp, erosieve basis, kalkloos

-160

Klei, matig siltig, sterk humeus, licht

Hoogte (m NAP): 2,4

0

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsgeel, straatzand, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

200

Klei, sterk siltig, sporen baksteen, grijs, geleidelijk, omgewerkte grond, kalkloos

150

Klei, sterk siltig, grijs, geleidelijk, weinig gevlekt, roestvlekken:

weinig, kalkloos

130

Klei, sterk zandig, grijs, geleidelijk, matig gevlekt,

fosfaatvlekken: weinig, kalkloos

110

Klei, sterk zandig, lichtgrijs, geleidelijk, aan de basis zandig, zandlagen, kalkrijk

90

Zand, matig fijn, uiterst siltig, lichtgrijs, geleidelijk, kleilagen, kalkrijk

60

Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtgrijs, kalkrijk

Hoogte (m NAP): 2,3

0

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsgeel, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

190

Klei, sterk siltig, sporen baksteen, grijs, geleidelijk, omgewerkte grond, kalkloos

150

Klei, sterk siltig, grijs, geleidelijk, matig gevlekt, roestvlekken:

weinig, kalkloos

140

Klei, sterk siltig, licht bruingrijs, geleidelijk, veel vlekken, roestvlekken: veel, kalkloos

50

Klei, matig siltig, lichtgrijs, geleidelijk, aan de basis zandig, zandlagen, kalkrijk

30

Zand, matig grof, zwak siltig, brokken veen, lichtgrijs, zeer grof zand onderin, naar boven toe fijner, zandlagen, kalkrijk

-40

Boring: 4

X: 138897,81

Y: 448779,21

Datum: 17-12-2012

Hoogte (m NAP): 2,3

0

Klei, uiterst siltig, licht grijsbruin, scherp,

Klei, matig siltig, grijs, geleidelijk, weinig gevlekt, roestvlekken:

weinig, kalkloos

110

Klei, uiterst siltig, licht grijsoranje, geleidelijk, naar boven toe fijner, zandlagen, veel vlekken, roestvlekken:

veel, kalkrijk

80

Zand, matig fijn, uiterst siltig, lichtgrijs, geleidelijk, naar boven toe fijner, kleilagen, weinig gevlekt, roestvlekken: spoor, kalkrijk

50

Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtgrijs, naar boven toe fijner, kalkrijk

30

Boring: 5

X: 138829,79

Y: 448817,45

Datum: 17-12-2012

Hoogte (m NAP): 2,3

0

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsgeel, straatzand, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

160

Klei, sterk siltig, grijsbruin, scherp, veel vlekken, omgewerkte grond, roestvlekken:

veel, kalkloos

120

Klei, sterk siltig, matig grindig, bruinroest, geleidelijk, omgewerkte grond, kalkloos

80

Grind, fijn, zwak zandig, bruinrood, geleidelijk, roestvlekken: veel, kalkloos

40

Grind, fijn, sterk zandig, licht

Hoogte (m NAP): 2,3

0

Klei, sterk siltig, matig humeus, matig

Klei, sterk siltig, zwak humeus, zwak wortelhoudend, bruin, omgewerkte grond, kalkloos

190

Klei, sterk siltig, zwak wortelhoudend,

Klei, uiterst siltig, licht grijsoranje, scherp,

Zand, matig fijn, uiterst siltig, lichtgrijs,

Zand, matig fijn, uiterst siltig, grijs, geleidelijk, kleilagen, matig gevlekt,

fosfaatvlekken: weinig, kalkrijk

20

Zand, matig fijn, uiterst siltig, grijs, kleilagen, kalkrijk

10

Boring: 7

X: 138847,11

Y: 448727,62

Datum: 17-12-2012

Hoogte (m NAP): 2,3

0

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsgeel, straatzand, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

190

Klei, sterk siltig, grijs, scherp, opgebrachte grond, kalkloos

150

Klei, sterk siltig, brokken veen,

Klei, sterk siltig, lichtgrijs, geleidelijk, matig gevlekt, roestvlekken: veel, kalkloos

60

Klei, sterk zandig, grijs, geleidelijk, naar boven toe fijner, zandlagen, kalkloos

0

Zand, matig fijn, uiterst siltig, lichtgrijs, geleidelijk, naar boven toe fijner, kleilagen, kalkrijk

-40

Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtgrijs, naar boven toe fijner, kalkrijk

-70

Boring: 8

X: 138777,14

Y: 448744,8

Datum: 17-12-2012

Hoogte (m NAP): 2,1

0

Klei, sterk siltig, matig humeus, matig

Klei, sterk siltig, zwak humeus, sporen wortels, bruin, geleidelijk, C-horizont, kalkloos

120

Klei, uiterst siltig, licht grijsoranje, geleidelijk,

Zand, matig fijn, uiterst siltig, licht grijsgeel, geleidelijk, aan de basis kleiig, kleilagen, veel vlekken, roestvlekken: veel, kalkrijk

60

Klei, sterk zandig, grijs, scherp, zandlagen, weinig gevlekt, roestvlekken:

spoor, kalkrijk

-10

Zand, matig fijn, matig siltig, grijs, scherp, kalkrijk

-30

Klei, sterk zandig, lichtgrijs, scherp, zandlagen, kalkrijk

-55

Zand, matig fijn, zwak siltig, grijs, kalkrijk

Hoogte (m NAP): 2,1

0

Klei, sterk zandig, matig humeus, zwak baksteenhoudend, donkerbruin, opgebrachte grond, kalkrijk

190

Zand, matig grof, zwak siltig, bruinbeige, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

160

Klei, sterk siltig, zwak humeus, licht

Klei, uiterst siltig, licht grijsoranje, geleidelijk, veel vlekken, roestvlekken: veel, kalkrijk

50

Klei, sterk zandig, lichtgrijs, geleidelijk, zandlagen, weinig gevlekt, roestvlekken:

spoor, kalkrijk

20

Klei, sterk zandig, lichtgrijs, geleidelijk,

Klei, zwak zandig, grijs, scherp, aan de basis kleiig, zandlagen, kalkrijk

-100

Klei, matig siltig, zwak humeus, sporen wortels, donker grijsbruin, bioturbatie, kalkloos

-110

Boring: 10

X: 138819,79

Y: 448698,65

Datum: 17-12-2012

Hoogte (m NAP): 2,2

0

Klei, sterk zandig, matig humeus, brokken zand, brokken klei, donkerbruin, geleidelijk, opgebrachte grond, kalkrijk

180

Zand, matig grof, zwak siltig, grijsgeel, straatzand, scherp, opgebrachte grond, kalkrijk

150

Klei, sterk siltig, zwak humeus, donker grijsbruin, geleidelijk, veel vlekken, bodem, A-horizont, roestvlekken: veel, kalkloos

130

Klei, sterk siltig, donkergrijs, geleidelijk,

Klei, sterk siltig, lichtgrijs, scherp, aan de basis zandig, zandlagen, matig gevlekt, roestvlekken:

weinig, kalkrijk

60

Klei, matig siltig, licht grijsoranje, geleidelijk, veel vlekken, roestvlekken: veel, kalkrijk

-10

Klei, matig siltig, lichtgrijs, geleidelijk, zandlagen, weinig gevlekt, roestvlekken:

spoor, kalkrijk

-60

Klei, sterk zandig, grijs, scherp, zandlagen, kalkrijk

-110

Klei, matig siltig, brokken veen, sporen schelpen, grijs, scherp, detrituslagen, kalkrijk

-130

Klei, matig siltig, zwak humeus, resten planten, donkergrijs, scherp, erosieve basis, kalkloos

-170

Klei, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin,

Hoogte (m NAP): 1,7

0

Zand, matig grof, matig siltig, matig humeus, matig

Klei, matig siltig, brokken zand, licht grijsoranje, scherp, veel vlekken, opgebrachte grond, kalkrijk

30

Klei, matig siltig, lichtgrijs, gelaagd, geleidelijk, matig gevlekt, roestvlekken:

weinig, kalkrijk

-60

Klei, matig siltig, lichtgrijs, geleidelijk, detrituslagen, kalkrijk

-120

Klei, matig siltig, matig humeus, donkergrijs, veenlagen, kalkloos

-130

Grind, zwak zandig

Grind, matig zandig

Grind, sterk zandig

Grind, uiterst zandig

zand

Zand, kleiïg

Zand, zwak siltig

Zand, matig siltig

Zand, sterk siltig

Zand, uiterst siltig

veen

Veen, mineraalarm

Veen, zwak kleiïg

Veen, sterk kleiïg

Veen, zwak zandig

Veen, sterk zandig

Klei, matig siltig

Klei, sterk siltig

Klei, uiterst siltig

Klei, zwak zandig

Klei, matig zandig

Klei, sterk zandig

leem

Leem, zwak zandig

Leem, sterk zandig

overige toevoegingen zwak humeus

matig humeus

sterk humeus

zwak grindig

matig grindig

sterk grindig

zwakke geur matige geur sterke geur uiterste geur

olie

geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie matige olie-water reactie sterke olie-water reactie uiterste olie-water reactie

p.i.d.-waarde

>0

>1

>10

>100

>1000

>10000

monsters

geroerd monster

ongeroerd monster

overig

bijzonder bestanddeel

Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand

Gemiddeld laagste grondwaterstand

slib

water

Percentages en Mediaan Klasse Zandmediaan Uiterst fijn 63-105 µm Zeer fijn 105-150 µm Matig fijn 150-210 µm Matig grof 210-300 µm Zeer grof 300-420 µm Uiterst grof 420-2000 µm

Nieuwvormingen

(1=spoor, 2=weinig, 3=veel) Afkorting Nieuwvormingen FEC IJzerconcreties FFC Fosfaatconcreties FOV Fosfaatvlekken MNC Mangaanconcreties ROV Roestvlekken VIV Vivianiet VKZ Verkiezeling ZAV Zandverkittingen

Bodemkundige interpretaties Code Bodemkundige

interpretaties BOD Bodem BOV Bouwvoor ESG Esgrond GLE Gleyhorizont HIN Humusinspoeling INH Inspoelingshorizont KAT Katteklei

KBR Klei, brokkelig LOO Loodzand MOE Moedermateriaal OMG Omgewerkte grond OPG Opgebrachte grond OXR Oxidatie-reductiegrens POD Podzol

RYP Gerijpt TKL Top kalkloos TRP Terpaarde

UIT Uitspoelingshorizont VEN Vegetatieniveau

VNG Gelaagd vegetatieniveau VRG Vergraven

Bodemhorizont

Code Bodemhorizont Omschrijving BHA A-horizont Minerale

bovengrond BHAB AB-horizont Overgangshorizont BHAC AC-horizont Overgangshorizont BHAE AE-horizont Overgangshorizont BHB B-horizont Inspoelingshorizont BHBC BH-horizont Overgangshorizont BHC C-horizont Uitgangsmateriaal BHE E-horizont Uitspoelingshorizont BHEB EB-horizont Overgangshorizont BHO O-horizont Strooisellaag BHR R-horizont Vast gesteente

Sedimentaire karakteristiek, laaggrens Afkorting Afmeting

overgangszone

Code Kalkgehalte CA1 Kalkloos CA2 Kalkarm CA3 kalkrijk

Archeologische indicatoren (1=spoor, 2=weinig, 3=veel) Code Omschrijving

AWF Aardewerkfragmenten BST Baksteen

GLS Glas

HKB Houtskoolbrokken HKS Houtskoolspikkels MXX Metaal

OXBO Onverbrand bot OXBV Verbrand bot SGK Gebroken kwarts SLA Slakken/sintels SVU Vuursteen SXX Natuursteen VKL Verbrande klei VSR Visresten

Bijlage 5: Periodentabel

:

138750 138825 138900 138975 139050 139125

448575448650448725448800448875448950

'

archeologische indicatoren in boring restgeul

oeverzone kronke

lwaard