structurele toepassing van risicomanagement.
§7.3 Onderzoeksbeperkingen
De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op de beantwoording van de
interviewvragen door zowel bvo’s uit de Eerste divisie en de Eredivisie. Het valt op dat er verschillende organisatiestructuren en verschillende invullingen van aspecten van risicomanagement zijn tussen deze clubs. Dit verschil komt niet in dit onderzoek naar voren, omdat de onderzoeksresultaten gegroepeerd worden gepresenteerd. Dit geeft een indicatie van voor de gehele sector betaald voetbal, maar het verschil tussen vooral de kleinere clubs in de eerste divisie en de grotere clubs in de eredivisie wordt in deze vorm niet duidelijk.
Het onderzoek is gedaan op basis van de interviews en de bijbehorende opzet. Het bestaan en de werking van risicomanagement is niet gecontroleerd.
Ondanks het aanschrijven van alle achtendertig bvo’s, heeft een zevental bvo’s willen meewerken aan het onderzoek. De besproken conclusies hebben betrekking op de geïnterviewde bvo’s, omdat een aantal van zeven bvo’s te beperkt is om conclusies voor alle bvo’s te kunnen trekken.
§7.4 Suggesties vervolgonderzoek
Uit de onderzoeksresultaten is gebleken dat bvo’s bij veel specifieke
organisatierisico’s beoordelen dat deze risico’s redelijk tot goed worden beheerst (score vier). Uit het onderzoek blijkt ook dat geen enkele bvo op een
gestructureerde wijze risicomanagement toepast. Dit roept de vraag op hoe het kan dat bvo’s zelf denken redelijk tot goed risico’s te beheersen, terwijl er niet op gestructureerde wijze risicomanagement wordt toegepast. In een
vervolgonderzoek zou dit onderzocht kunnen worden. Wellicht zijn bepaalde cultuuraspecten van bvo’s interessant om te onderzoeken.
In de beschrijving van de onderzoeksmethodiek is aangegeven dat dit onderzoek een verkennend onderzoek op een hoog niveau is. Om meer verdieping in de onderzoeksresultaten te verkrijgen, is vervolgonderzoek in de vorm van een casestudie mogelijk. Hierbij kan het onderzoek op bijvoorbeeld alleen de financiële risico’s worden gericht.
55
§7.5 Visie: Bvo’s en het toepassen van een gestructureerde wijze van risicomanagement
Betaald voetbal organisaties zouden minimaal een raamwerk van
risicomanagement moeten inpassen in de gehele bedrijfsvoering. Op dit moment is daar absoluut geen prioriteit voor. Dit heeft als grootste risico dat specifieke organisatierisico’s niet of niet tijdig worden gesignaleerd. En dat is nog maar een onderdeel van de beginfase van het proces van ondernemingsrisicomanagement. Als ook de risicobeoordeling, de reactie op risico en de beheersingsactiviteiten (componenten COSO ERM II) ernstig te kort schieten, dan neemt de organisatie een groot risico.
Veel bvo’s geven aan dat er te weinig capabele mensen, te weinig geld of te weinig draagvlak aanwezig is om een raamwerk van risicomanagement te gaan implementeren. Uiteraard is dit een probleem, het probleem van het niet hanteren van een systeem van risicomanagement is echter groter. Juist organisaties als bvo’s hebben te maken met een dynamische omgeving. Denk hierbij aan de afhankelijkheid van sponsoren en investeerders, de afhankelijkheid van prestaties van het eerste elftal en onzekerheden omtrent supporters en de verdeling van mediagelden. Daarnaast hebben alle bvo’s te maken met een hoog structureel uitgavenpatroon, vooral in de vorm van spelerssalarissen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van zaken die erg aan de orde zijn bij de sector betaald voetbal. Al deze zaken brengen kleine en grote risico’s met zich mee.
De dynamische, of misschien wel onzekere, omgeving waarin bvo’s opereren geeft aan hoe belangrijk de beheersing van alle risico’s die hieruit voortvloeien is. Een raamwerk van risicomanagement is een investering die zich op allerlei vlakken kan laten uitbetalen en veel problemen kan voorkomen. Dit is gezien de jarenlange negatieve ontwikkelingen een uitermate gewenste situatie.
56 Referenties
Baarda, D.B., De Goede, M.P.M. (2001). Basisboek Methoden en Technieken. Handleiding voor het opzetten en uitvoeren van onderzoek. Wolters-Noordhoff.
Ballou, B., Heitger, D.L. (2005). A Building-Block Approach for Implementing COSO’s Enterpise Risk Management – Integrated Framework. Management Accounting Quarterly vol. 6, no. 2.
Boekhout, W.J.A., Swagerman, D.M. (2004). Risicomanagement in praktijk. Accounting vol. 108: 29-35.
Bossert, J. (1993). De onderneming van besluitvormingsprocessen; een
exploratief onderzoek naar de vormgeving van besluitvormingsprocessen. Vrije Universiteit, Amsterdam.
Chapman, C. (2003). Bringing ERM into focus. Internal Auditor. June 2003, pp. 30-35.
Claassen, U. (2009). ISO 31000: Oude wijn in nieuwe zakken. Tijdschrift voor Public Governance, Audit & Control, april pp. 26-30.
Claes, P.F. (2008). Risicomanagement. Wolters-Noordhoff.
Commissie Corporate Governance (2003). De Nederlandse corporate governance code: Beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en best practice bepalingen.
Committee of Sponsoring Organisations of the Treadway Commission (COSO) (1992). Integrated Control framework.
Committee of Sponsoring Organisations of the Treadway Commission (COSO) (2004). Enterprise Risk Management – Integrated Framework.
Commissie Corporate Governance (2003). De Nederlandse corporate governance code: Beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en best practice bepalingen.
Corstiaans, I.E.H. (1999). ‘Marketing advies plan m.b.t. het supportersbeleid’ Breda.
Emanuels, J.A. (2005). Interne beheersing: in control of in de krant? Rijksuniversiteit Groningen: Oratie.
Emanuels, J.A., de Munnik, W.G. (2005). Enterprise Risk Management als risicobeheersingssysteem. Management Control & Accounting vol. 6: 30-34.
Emanuels, J.A., de Munnik, W.G. (2006). Enterprise Risk Management: een risicobeheersingssysteem voor organisaties. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie vol. 6: 294-299.
57
’t Hart, R. (2008). Zeven eigenschappen voor de effectieve implementatie van risicomanagement: De nieuwe rol van de controller. BG magazine, oktober 2008, pp. 6-10.
’t Hart, R., Scholten, J. (2009). Risicomanagement: gedrag net zo belangrijk als kennis. ControllersMagazine, januari/februari 2009, pp. 22-25.
Van Helden, G.J. (1999): Veranderingen in de functie en rol van de controller. Handboek Management Accounting.
Hortensius, D. (2009). ISO 31000: raamwerk risicomanagement. Kwaliteit in bedrijf, januari 2009, pp. 14-18.
Jaarverslag AFC Ajax NV 2002 – 2003.
Koenen, M.J., Drewes, J.B. (1986). Wolters’ Woordenboek, Eigentijds Nederlands. Wolters-Noordhoff.
Louwman, J.H.G., Steens, H.B.A. (1994). Risicomanagement: een beheersingsmodel. Kluwer.
Van Marle, E., Haisma, G. (2009). ISO 31000 stimuleert integraal
risicomanagement. Tijdschrift voor Public Governance, Audit & Control, januari pp. 14-19.
Paape, L. (2003). Enterprise Risk Management Framework. Audit Magazine, september 2003, pp. 100-102.
Pruijm, R. (2007). Waarom COSO? De Accountant vol. 113: 50.
Roth, J., Espersen, D. (2002). Categorizing Risk. Internal Auditor, april 2002, pp. 57-59.
Standards Australia and Standards New Zealand (2004). AS/NZS 4360:2004, Risk Management, Sydney, November.
Visser, C.A. (2006). De heilige graal van risicomanagement. Management executive, maart/april 2006, pp. 34-37.
Onderzoeksrapporten
Economist Intelligence Unit (2009). Beyond Box-ticking: A new era for risk governance.
Ernst & Young Corporate Finance BV (2002). Rapport inzake NAC Breda.
KPMG Bureau voor Economische Argumentatie (2003). De gemeente als twaalfde man.
58
PricewaterhouseCoopers en Rijksuniversiteit Groningen (2006). Risicomanagement: De praktijk in Nederland.
Rekenkamercommissie Emmen (2008). “Samen Scoren”, Een onderzoek naar de financiële relatie tussen de BVO en de gemeente Emmen.
Internetreferenties
http://www.ci.nl/enterprise-risk-management-als-risicobeheersingssysteem http://www.enhancesolutions.com.au/news/images/diagram2.jpg
http://www.knvb.nl/archief/organisatie/knvb.nl_organisatie_nieuws/toelichtin g_licentiesysteem
59