Beschrijving van de analyse van de Contextuele vragen

In de onderstaande tabel wordt een omschrijving gegeven van elk vraagtype van de Contex-tuele vragen.

Contextuele vragen onderverdeeld in:

Verbindende vragen Verbindende vragen zijn interventies van de

hulpverlener die beogen de goede zorg in de betekenisvolle relaties van de cliënt te activeren (Verduijn, 2012, p. 12).

Circulaire vragen Met een circulaire vraag krijgt het gezin inzicht in de gedachten en gevoelens van een ander zinslid over wie een ander uitspraken heeft ge-daan (Bolt, 2008).

Verbredende vragen Vragen waarmee de hulpverlener verschillende

onderwerpen aansnijdt (Groen, 2011).

Verdiepende vragen Vragen waarmee de hulpverlener dieper in gaat op het besproken onderwerp (Groen, 2011) Lineaire vragen Lineaire vragen leiden tot een reproductie van

wat de cliënt al paraat heeft. De cliënt gaat er niet van nadenken. Kenmerkend is dat deze vra-gen vooral gericht zijn op situaties of problemen (wie, wat, wanneer,waarom, hoe) en daarmee een beweging maken van de cliënt naar anderen of iets anders (Berge, 2005).

Suggesties Geopperd voorstel (Tollenaere & Persijn, 1984).

5.2.2.1. BESCHRIJVING VAN DE RESULTATEN VAN DE CONTEXTUELE VRAGEN Volgens bovenstaand analyse instrument zijn de vragen geanalyseerd. In de tabel valt te lezen welk type vragen volgens de hulpverleners door hen zijn gesteld.

Lineaire vragen:

De hulpverleners stellen deze vragen doelgericht om enerzijds inzicht te krijgen in sociaal netwerkleden die de cliënt zouden kunnen helpen of tot steun zijn en anderzijds om de cliënt te activeren tot het concreet gaan vragen om hulp en steun aan het sociaal netwerk.

Voorbeelden:

Stel je breekt je been, wie zou je dan vragen? (Respondent h7, 03-06-2015)

Noem es op, wie er in je netwerk zitten? Wat deel je met deze mensen? (Respondent h5, persoonlij-ke mededeling, 10 juni 2015)

Wie zou jou kunnen ontlasten of ondersteunen om het vol te houden of ruimte te houden om het nog een beetje leuk te hebben? (Respondent h4, persoonlijke mededeling, 3 juni 2015)

Suggesties:

De hulpverleners doen een voorstel aan de cliënt gericht op het betrekken van anderen bij de hulpverleningsgesprekken, of op het aanzetten van de cliënt om het probleem met ande-ren te bespreken of een hulpvraag te gaan stellen.

Voorbeelden:

Kunnen we niet eens vragen of hij meekomt naar het gesprek? (Respondent h3, persoonlijke mede-deling, 27 mei 2015)

Je zou het ook aan je zus kunnen vragen, of zeg ik nou heel iets geks? (Respondent h1, persoonlijke mededeling, 20 mei 2015)

Misschien kun je eens praten met iemand die dat al eerder heeft gedaan? (Respondent h4, persoon-lijke mededeling, 3 juni 2015)

Verbindende vragen:

De hulpverleners stellen vragen die gericht zijn op de betekenis van de relaties tussen de cliënt en een sociaal netwerklid en proberen met hun vragen verbindingen tussen de cliënt en anderen te versterken of te herstellen (inter-relationeel). De hulpverleners laten door het

0 5 10 15 20 25 30 35 40

25

7 4

14

38

12

hoeveelheid gestelde vragen

Type Contextuele vragen

Figuur 2 Uitleg: Volgens de hulpverlener hebben zij 38 lineaire vragen gesteld, 25 verbindende vragen, 14 verdiepende vragen, 12 suggesties gedaan, 7 circulaire vragen gesteld en 4 verbredende vragen.

stellen van deze vragen het directe doel om de cliënt aan te zetten tot het vragen om hulp en steun los en vertragen hun tempo. Ze laten de cliënt ‘stil staan bij’ en nodigen hen uit om na te denken over de (kwaliteit van) de onderlinge relaties.

Voorbeelden:

Voor wie kun jij wat betekenen? (Respondent h2, persoonlijke mededeling, 27 mei 2015)

Wat zou anders kunnen, wat helpen zodat je meer op 1 lijn komt met grootouders? (Respondent h7, persoonlijke mededeling, 3 juni 2015)

Ik zie dat je veel emotionele steun vind bij je vader. Kun je me daar iets over vertellen? Noem eens een voorbeeld? (Respondent h5, persoonlijke mededeling, 10 juni 2015)

Circulaire vragen:

De hulpverleners stellen vragen waarbij ze op een indirecte manier sociaal netwerkleden bij het gesprek betrekken, ook al wil of kan de cliënt nog geen hulp of steun vragen aan het so-ciaal netwerk.

In de vraagstelling is zichtbaar dat de hulpverleners pogen bewustwording te creëren door de cliënt zich te laten verplaatsen in ‘hoe iets voor de ander is’ en de verbinding tussen de cliënt en zijn sociale netwerk te leggen en te versterken.

Voorbeelden:

Waarom is je vader er zo op tegen (cannabisgebruik), heb je daar enig idee van? (Respondent h5, persoonlijke mededeling, 10 juni 2015)

Hoe denk je dat zij dat vindt? (Respondent h3, persoonlijke mededeling, 27 mei 2015) Wat heeft het kind nodig? (Respondent h7, persoonlijke mededeling, 3 juni 2015) Verdiepende vragen:

De vragen die de hulpverleners stellen richten zich hier op de cliënt zelf (intrapsychisch) en niet op de onderlinge relatie tussen de cliënt en het sociaal netwerk. De hulpverleners stellen vragen waarbij ze de cliënt bewust maken van onderliggende motieven en overtuigingen die belemmerend werken op het aangaan van contacten en of het vragen om hulp en steun.

Voorbeelden:

Waarom vind je hulp vragen zo moeilijk? (Respondent h6, persoonlijke mededeling, 9 juni 2015) Kon je gemakkelijk thuis hulp vragen aan je ouders? (Respondent h4, persoonlijke mededeling, 3 juni 2015)

Wat is het belang van alleen oplossen? (Respondent h4, persoonlijke mededeling, 3 juni 2015) Verbredende vragen:

De hulpverleners stellen vragen waarbij ze de focus van de cliënt verleggen van het onder-werp ‘zelf hulp vragen’ naar andere onderonder-werpen of naar hoe andere personen met dit pro-bleem omgaan. Dit doen ze omdat ze merken dat het gesprek met de cliënt over zelf hulp-vragen gevoelig ligt. De hulpverleners geven aan dat ze dit type hulp-vragen inzetten wanneer ze met de cliënt in een patstelling dreigen te belanden en of weerstand bemerken als ze directe vragen stellen over het vragen van hulp.

Voorbeelden:

Je vindt het met die dokter zo lastig, hoe doet je vriendin dat of hoe doe je dat met andere vrienden?

(Respondent h1, persoonlijke mededeling, 20 mei 2015)

Hoe vinden andere moeders op school het? (Respondent h7, persoonlijke mededeling, 3 juni 2015)