De activiteiten van de AFM worden deels gefinancierd door de marktpartijen die onder toezicht staan en deels door de overheid. De bevoegdheden en verantwoordelijkheden met betrekking tot de heffingen kunnen als volgt worden samengevat: De financiële sector adviseert de AFM over de begroting via het Adviserend Panel en wordt door de AFM geconsulteerd over de tarieven. De ministers van Financiën en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stemmen in met de begroting en de jaarrekening en stellen – na advies daarover door de AFM - de tarieven vast. Deze tarieven worden vastgelegd in de door hen beheerde besluiten en regelingen. De AFM legt aan de hand van de regelingen vervolgens de heffingen op en int deze.
35 4.5.1 Overheidsbijdrage
De overheidsbijdrage dekt de lasten van repressieve handhaving. Dat wil zeggen de lasten die de AFM maakt wanneer er sprake is van een redelijk vermoeden van een strafbaar feit of het overtreden van een bestuurlijk gestelde norm.
Hieronder vallen bijvoorbeeld het toezicht op handel met voorwetenschap, marktmanipulatie en illegale financiële activiteiten.
Ook draagt de overheid de lasten voor het toezicht op de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, het toezicht op publicisten, de Wet handhaving consumentenbescherming, het toezicht op het onderhouden van effectenafwikkelsystemen, het toezicht op de BES-eilanden en een deel van de lasten van het toezicht op emissies. Voor zover de kosten niet aan de markt in rekening gebracht kunnen worden vergoed de overheid het toezicht op kredietbeoordelingorganisaties (CRA‟s) en (de voorbereiding van) het toezicht op beheerders van alternatieve beleggingsfondsen (AIFM).
Daarnaast vergoedt de overheid de lasten die de AFM maakt voor de voorbereiding van wet- en regelgeving en voor een aantal andere activiteiten waarvoor onvoldoende wettelijke basis bestaat om deze in de heffingsgrondslag te betrekken.
De totale begrote overheidsbijdrage voor 2012 bedraagt EUR 29,3 miljoen. Dit is EUR 1,3 miljoen (5%) hoger dan de overheidsbijdrage in de begroting 2011. Grotendeels valt deze stijging toe te schrijven aan een toename van de activiteiten op het gebied van de voorbereiding van wet- en regelgeving.
4.5.2 Marktbijdrage (‘heffingen’)
De markt betaalt de lasten van de AFM die niet door de overheidsbijdrage of door derden zijn gedekt. De AFM verhaalt de lasten op de markt op twee manieren, via een tarief per verrichting en/of via een jaarlijkse heffing. Het uitgangspunt hiervoor is de begroting van de lasten per toezichtcategorie. De heffingen worden zodanig vastgesteld dat ze de begrote lasten van toezicht op de desbetreffende groep ondernemingen na aftrek van de overheidsbijdrage dekken.
Kruissubsidiëring tussen deze groepen van onder toezicht staande ondernemingen wordt vermeden. Jaarlijkse exploitatiesaldi worden per toezichtcategorie in het volgende jaar in de heffingen voor die categorie verrekend.
De heffingen van de AFM worden, indien mogelijk, direct gekoppeld aan het verrichten van concrete toezichtactiviteiten.
Dat kan bij activiteiten gekoppeld aan concrete verzoeken en acties van ondernemingen (bijvoorbeeld aanvragen voor vergunningen, registraties, ontheffingen, bestuurderstoetsingen, en beoordelingen van openbare biedingen of emissies).
Het tarief wordt vastgesteld met het oog op kostendekkendheid door de begrote lasten per toezichtcategorie te delen door het aantal verwachte handelingen.
Bij het merendeel van de toezichtactiviteiten zijn de werkzaamheden niet gekoppeld aan concrete verzoeken en acties van ondernemingen. De lasten daarvan worden gedekt door jaarlijkse heffingen aan alle onder toezicht staande ondernemingen. De basis voor deze jaarlijkse heffingen zijn de lasten per toezichtcategorie (bijlage 1). Om tot het begrote te heffen bedrag per toezichtcategorie te komen (bijlage 2), worden de volgende aanpassingen gemaakt:
- Bij nieuwe taken, de toevoeging van een bedrag ter verrekening van geactiveerde voorbereidingslasten uit eerdere jaren;
- De aftrek van de overheidsbijdrage.
De totale marktbijdrage bedraagt voor 2012 EUR 49,4 miljoen. Voor het bepalen van het uiteindelijk te heffen bedrag per toezichtcategorie in 2012 dienen de exploitatieverschillen uit de jaarrekening 2011 nog te worden toegevoegd.
In 2013 wordt de Wet bekostiging financieel toezicht naar verwachting ingevoerd waardoor bovenstaande systematiek gaat wijzigen.
36
Aanbieders Aanbieden Bancaire diensten, elektronisch geld en betaaldiensten 6,3 5,6 5,3 5,9 4%
Beleggingsobjecten 2,1 1,1 -0,2 0,9 -19%
Krediet 2,0 1,9 1,7 1,5 -17%
Levensverzekeringen 3,8 2,8 4,5 4,5 58%
Pensioenfondsen 0,1 0,0 0,0 0,1 73%
Rechten van deelneming in een beleggingsinstelling 4,5 4,6 4,4 4,7 1%
Schadeverzekering 0,6 1,0 1,0 1,1 11%
Accountants Verlenen van accountantsdiensten Accountantsorganisaties met OOB klanten 4,0 4,9 4,9 5,4 10%
Accountantsorganisaties zonder OOB klanten 1,7 1,9 1,5 1,8 -5%
Auditorganisaties derde landen 0,0 0,0 0,0 0,0 4065%
Adviseurs en bemiddelaars Adviseren en bemiddelen Geen 17,7 16,0 14,0 15,2 -5%
Effecten uitgevende
instellingen Uitgeven van effecten Deponeren financiële verslaggeving (Wft) 0,3 0,4 0,4 0,4 7%
Financiële verslaggeving (Wtfv) 4,1 4,3 4,1 4,1 -4%
Onderhouden van effectenafw ikkelsystemen Geen 0,3 0,5 0,5 0,5 3%
Integriteit
Wet ter voorkoming van w itw assen en
financieren van terrorisme Geen 0,1 0,1 0,1 0,2 87%
Overig Bemiddelen opvorderbare gelden Geen 0,0 0,0 0,1 0,1 122%
Onderhouden van een
betalingsafw ikkelsysteem Geen 0,0 0,0 0,0 0,0 -100%
Pensioenuitvoerders (Pw en Wvb) Pensioenfondsen 2,0 2,2 1,8 2,0 -10%
Verzekeraars 0,9 1,4 1,0 1,3 -9%
Toezicht BES (Bonaire, Sint Eustatius, Saba) Geen 0,0 0,3 0,2 0,3 -3%
Toezicht Credit Rating Agencies Geen 0,3 0,3 0,3 0,3 -14%
Wet handhaving consumenten bescherming Geen 1,3 1,2 1,6 1,8 48%
Totaal doorlopend toezicht 67,1 65,8 61,7 66,8 2%
37
Specifieke verrichtingen, voorbereiding van w et- en regelgeving en overige niet aan de m arkt door te belasten kosten (X EUR 1 m ln.)
Hoofdcategorie Categorie Subcategorie
Aanbieders Aanbieden Bancaire diensten, elektronisch geld en betaaldiensten 0,0 0,0 0,0 0,0
Beleggingsobjecten 0,1 0,1 0,0 0,1 -52%
Krediet 0,0 0,0 0,0 0,1 102%
Levensverzekeringen 0,0 0,0 0,0 0,0
Rechten van deelneming in een beleggingsinstelling 0,5 0,6 0,5 0,6 -9%
Schadeverzekering 0,0 0,0 0,0 0,1
Accountants Verlenen van accountantsdiensten Accountantsorganisaties met OOB klanten 0,0 0,0 0,0 0,0
Accountantsorganisaties zonder OOB klanten 0,5 0,4 0,4 0,2 -55%
Auditorganisaties derde landen 0,0 0,0 0,0 0,0 15%
Adviseurs en bemiddelaars Adviseren en bemiddelen Geen 1,7 1,9 1,8 2,0 5%
Effecten uitgevende
instellingen Uitgeven van effecten Emissies 3,8 4,2 3,9 4,2 1%
Openbare biedingen 0,5 0,8 0,6 0,5 -37%
Infrastructuur Marktexploitanten Geen 0,0 0,1 0,0 0,0 -6%
Onderhouden van effectenafw ikkelsystemen Geen 0,0 0,0 0,1 0,1 232%
Overig Bemiddelen opvorderbare gelden Geen 0,0 0,0 0,0 0,0
Toezicht BES (Bonaire, Sint Eustatius, Saba) Geen 0,0 0,0 0,0 0,0 -27%
Toezicht Credit Rating Agencies Geen 0,0 0,1 0,0 0,0 -100%
Totaal specifieke verrichtingen 7,8 8,8 7,9 8,5 -4%
Totale lasten doorlopend toezicht en specifieke verrichtingen 74,9 74,6 69,6 75,3 1%
Voorbereiding van w et- en regelgeving en overige kosten niet toezicht gerelateerd 3,7 3,6 5,3 4,9 37%
Geactiveerde lasten ontw ikkelde softw are 0,0 0,4 0,2 0,2 -42%
Afschrijving voorbereidingskosten 5,1 2,4 2,4 0,0 -100%
Totale lasten 83,7 81,0 77,5 80,4 -1%
Nettolasten* 77,7 77,2 73,8 78,7 2%
* In tabel 4.2 w ordt de aansluiting tussen de totale lasten en de nettolasten getoond.
38