Attitude

Tabel 5.1.2 Categorie-indeling factor attitude

Gemeente Beoordeling Categorie

Súdwest-Fryslân Positieve attitude +

Hengelo Positieve attitude +

Emmen Positieve attitude 0

Venlo Redelijk positieve attitude +

Breda Redelijke positieve attitude +

Meijerijstad Neutraal 0

Amsterdam Redelijk negatieve attitude +

Enschede Redelijk negatieve attitude +

Vlissingen Redelijk negatieve attitude +

Bergen op Zoom Redelijk negatieve attitude +

Apeldoorn Redelijk negatieve attitude 0

In tabel 5.1.2 staat de beoordeling en categorie-indeling van de gemeenten op basis van de attitude ten opzichte van EU-subsidies. De factor attitude beslaat de houding van de personen binnen de gemeenten ten opzichte van EU-subsidies. Zo wordt behandeld in hoeverre men hier positief tegenover staat en waaraan dit ligt. Aspecten van de houding zijn of men het ziet als een goede bijdrage aan de beleidsdoelen van de gemeente of een versterking van de politieke positie van de gemeente. De uitspraken uit de interviews en coalitieakkoorden op dit gebied zijn beoordeeld op basis van de aspecten en waarden die weergegeven zijn in tabel 4.4.1 in het methodologisch kader. Op basis van de beoordeling zijn de gemeenten ingedeeld drie categorieën: groen, geel en rood.

Categorie groen

De hieronder beoordeelde gemeenten zijn ingedeeld in categorie groen. Deze gemeenten scoren allen goed bij de verschillende aspecten van attitude, zoals houding ten opzichte van EU-subsidies, bijdragen aan de beleidsdoelen, versterking van de positie en de complementariteit van de subsidies.

De gemeenten Súdwest-Fryslân, Hengelo, Emmen en Venlo zijn beoordeeld met een positieve attitude. Deze positieve houding blijkt onder ander uit de volgende uitspraak: “Wij willen kennis brengen en halen uit Europa, en we willen deelnemen aan kennisnetwerken en we willen onze lobby op orde brengen. Onderdeel van dat hele Europa bewustzijn is die financieringskans” (gemeente Súdwest- Fryslân, persoonlijke communicatie, 27 juli 2020). Na Súdwest-Fryslân en Hengelo staat de gemeente Emmen. De personen in deze gemeenteorganisatie zien EU-subsidies wel als een bijdrage aan de eigen doelen en een versterking van de positie van de gemeente. Ook zijn ze wel enthousiast over de inhoud van de subsidieprogramma’s, maar er is minder enthousiasme als het gaat om de complexiteit van het aanvragen en het aangaan van partnerschappen (gemeente Emmen, persoonlijke communicatie, 24 september 2020).

Categorie geel

De hieronder beoordeelde gemeenten zijn ingedeeld in categorie geel. Deze gemeenten scoren wisselend op de verschillende aspecten van attitude.

De gemeenten Venlo en Breda zijn beoordeeld met redelijke positieve attitude. Hier is men ook over het algemeen positief, maar ziet men het minder als een versterking van de positie van de gemeente. Alhoewel ook die versterking door menigeen wel wordt onderkend. Ook de positiviteit die blijkt uit het coalitieakkoord is minder uitgesproken (gemeente Venlo, persoonlijke communicatie, 6 augustus 2020 & Gemeente Venlo, 2018).

De gemeente Meijerijstad is gelabeld met een matig positieve attitude. De attitude ten opzichte van EU- subsidies verschilt per persoon. Ook wordt het wel gezien als een goede aanvulling op de eigen financiering en een versterking van de positie van de gemeente. Hier tegenover staat dat de subsidies ook tot een keurslijf dwingen, waardoor de vrijheid van de gemeente juist afneemt (gemeente Meijerijstad, persoonlijke communicatie, 21 augustus 2020).

Categorie rood

De hieronder beoordeelde gemeenten zijn ingedeeld in categorie rood. Deze gemeenten scoren juist minder goed op de verschillende aspecten van attitude. Ook dit is relatief ten opzichte van de gemeenten

De gemeenten Amsterdam, Enschede, Vlissingen, Bergen op Zoom en Apeldoorn zijn allen beoordeeld met een redelijk negatieve attitude. Zo ziet men het vooral als veel extra werk: “Waar men ook niet meteen het voordeel van ziet en vooral tegenop ziet – en ik ben al zo druk, dus daar moeten ze echt bij geholpen worden” (gemeente Enschede, persoonlijke communicatie, 19 augustus 2020). Ook wordt vaak door velen in de organisatie alleen het voordeel van de financiële bijdrage gezien, en worden andere voordelen van het deelnemen aan bepaalde EU-subsidieprogramma’s over het hoofd gezien (gemeente Vlissingen, persoonlijke communicatie, 18 september 2020). Door de financieel moeilijke situatie waarin veel gemeenten zitten, komt dit beeld vaker naar voren, zo ook bij de gemeente Bergen op Zoom: “Elke subsidie wordt bij ons super positief ontvangen, we zijn een gemeente die er financieel niet goed voor staat, en er wordt in die zin ook inderdaad met bepaalde verwachtingen naar gekeken. We moeten meer geld binnenhalen vanuit Den Haag, vanuit Den Bosch en vanuit Brussel en zorg maar dat dat gebeurt, maar hoe dat precies gebeurt dat weten we niet” (gemeente Bergen op Zoom, persoonlijke communicatie, 28 juli 2020).

Van de gemeenten in deze categorie is Apeldoorn een van de minder goed beoordeelde gemeenten. Dit betekent niet dat de gemeente heel negatief aankijkt tegen EU-subsidies, maar er zit wel een groot verschil in hoe personen binnen de organisatie aankijken tegen EU-subsidies. Dat blijkt ook uit de volgende uitspraak: “De een die vindt het echt wel een toegevoegde waarde, de andere denkt: Ja, het kost me wel heel veel tijd bij mijn reguliere werk, wat levert het mij dan op? Mijn team is er helemaal belast mee” (gemeente Apeldoorn, persoonlijke communicatie, 31 augustus 2020).

Samenvatting

Bijna bij elke gemeente wordt aangegeven dat de attitude ten opzichte van de EU en EU-subsidies verschilt per persoon. Een vaak genoemd nadeel is de complexiteit van EU-subsidies en het extra werk dat het met zich meebrengt. De respondenten benoemen verder dat de voordelen van EU-subsidies niet alleen financieel zijn. Door het management en het gemeentebestuur wordt dit wel regelmatig als zodanig gezien. Volgens de geïnterviewden zijn ook andere aspecten belangrijk zoals de netwerken die worden opgebouwd met steden en gemeenten buiten Nederland en de kennis die op deze manier verkregen kan worden. Deze kennis kan vervolgens weer ingezet worden bij het oplossen van problemen waar steden en gemeenten buiten Nederland ook mee kampen (gemeente Amsterdam, persoonlijke communicatie, 13 augustus 2020). Hierdoor is het ook niet zo dat er een gemeente puur negatief tegen EU-subsidies aankijkt. Wel zijn er altijd grote verschillen te zien binnen de gemeenteorganisatie, de