3.5.1. Inleiding
In onderstaande twee case study’s wordt nader ingegaan op binnensportaccommodatie de Doniahal en buitensportaccommodatie sportpark De Wilgen. Het doel van de casestudy’s is het beter inzicht bieden in de kosten en opbrengsten van afzonderlijke sportaccommoda-ties. De bestudeerde cases zijn willekeurig geselecteerd. Er bestaat geen bijzondere aanlei-ding om juist deze twee accommodaties te onderzoeken.
3.5.2. Doniahal
De Doniahal is een sporthal in Sint Nicolaasga die in eigendom is van gemeente De Fryske Marren. De sporthal wordt gebruikt door verschillende sportverenigingen zoals bijvoorbeeld een badmintonvereniging, een basketbalvereniging en een zaalvoetbalvereniging etc. Ge-bruikers van de Doniahal kunnen twee soorten accommodaties huren: een gymnastiekzaal of een sportzaal. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de jaarlijkse kosten en opbrengsten voor de gemeente van de Doniahal. Naast onderstaande overzicht is er ook een document beschikbaar waarin alle afzonderlijke bedragen zijn opgenomen die sport-verenigingen op jaarbasis aan huur hebben betaald.
TABEL 3.6: TOTALE KOSTEN EN OPBRENGSTEN VOOR DE GEMEENTE VAN DE DONIAHAL
INKOMSTEN UITGAVEN huur en pacht zijn lang niet voldoende om de kosten te kunnen dekken. De inkomsten uit huur en pacht zijn voor 25% kostendekkend.
17
3.5.3. Sportpark De Wilgen
VV Balk is een amateurvoetbalvereniging die traint en haar wedstrijden speelt op sportpark De Wilgen in Balk. Deze sportvelden huurt de vereniging van gemeente De Fryske Marren.
Het gaat daarbij om drie wedstrijdvelden en een trainingsveld, allen van natuurgras.
In nota ‘Mééér dan accommoderen!’ is ten aanzien van sportpark De Wilgen als knelpunt vermeld dat het bestaande trainingsveld te klein is en zo intensief wordt gebruikt dat de kwaliteit een groot deel van het jaar onvoldoende is. Voor uitbreiding van het complex zijn in het verleden gronden rondom het complex door de gemeente aangekocht. Deze zijn ech-ter onvoldoende voor aanleg van een extra veld. Als oplossing voor de korte ech-termijn is door de gemeente voorgesteld om rond wedstrijdveld C verlichting te plaatsen, zodat dit veld ook voor trainingen kan worden gebruikt. Aan de club is de toezegging gedaan, dat de gemeente bereid is 50% van de kosten van verlichting (met een maximum van € 15.000) te betalen.
Tot dusver heeft de club geen uitvoering aan dit voorstel gegeven, omdat ze het geen goede oplossing vindt. De club wenst een duurzame oplossing door aanleg van een kunstgrasveld op het hoofdveld. Daartoe heeft de raad inmiddels besloten tot de aanleg van een kunst-grasveld. In onderstaande tabel staan de kosten voor de gemeente weergegeven voor sportpark De Wilgen.
TABEL 3.7: TOTALE JAARLIJKSE KOSTEN VOOR DE GEMEENTE VAN SPORTPARK DE WILGEN
JAARLIJKSE ONDERHOUDSKOSTEN RENOVATIEKOSTEN 1X PER 15 JAAR7
Hoofdveld A € 8.762 € 4.000
De totale kosten voor renovatie en onderhoud van sportpark De Wilgen bedragen €53.699 per jaar.
Vanaf het seizoen 2015-2016 betaalt VV Balk het gebruikstarief van € 700 per jaar per na-tuurgrasveld. In onderstaande tabel staan de gemeentelijke huurinkomsten voor sportpark De Wilgen.
TABEL 3.8: TOTALE JAARLIJKSE OPBRENGSTEN SPORTPARK DE WILGEN
BEDRAG PER JAAR
Op basis van de huidige gebruikstarieven voor de jaarlijkse huur van natuurgrasvelden ont-vangt de gemeente €2.800 aan huurinkomsten. Wanneer deze inkomsten afgezet worden tegen de kosten komt dat neer op een bedrag van €50.899. De inkomsten van €2.800 dek-ken voor 5% de kosten voor sportpark De Wilgen.
7 Genoemde bedragen zijn reserveringen per jaar.
18
3.5.4. Kaderstelling en controle door de raad
De gemeenteraad heeft op 25 juni 2014 de ‘Notitie inventarisatie en analyse huidige tarie-ven sportaccommodaties’ en het ‘Beleidskader nieuwe tarietarie-venstelsel gemeente DFM’ vast-steld. Daarmee heeft de raad zijn goedkeuring gegeven aan de wijze waarop de nieuwe tarieven voor sportaccommodaties zijn vastgesteld.
De omvang van de andere vormen van financiële ondersteuning aan reguliere sportbeoefe-ning dan subsidies is te controleren door de raad. De omvang van deze bedragen is verdis-conteerd in de begroting die wordt vastgesteld door de raad. De exacte bedragen zijn hier-uit echter niet direct af te leiden. De gegevens hierover zijn beschikbaar maar moeten wel eerst worden ontleed en geanalyseerd alvorens de exacte omvang van de financiële bijdra-ge aan de reguliere sportbeoefening kan worden vastbijdra-gesteld. Deze waren voor de raad dus niet inzichtelijk.
Zoals in dit hoofdstuk blijkt, zijn de gemeentelijke kosten voor de buitensportaccommoda-ties groter en de inkomsten kleiner vergelijking met de binnensportaccommodabuitensportaccommoda-ties. De raad heeft in dat kader bij besluit van 24 mei 2016 het college opdracht gegeven een bezuiniging van € 210.000 te realiseren op het beheer en onderhoud van de gemeentelijke buitensport-accommodaties. Hoe dat zijn beslag dient te krijgen wordt in deze paragraaf nader uiteen-gezet. Het bedrag is ingerekend in de begroting van 2016. Dat betekent dat bij het uitblijven van bezuinigingsmaatregelen er een overschrijding € 210.000 op het beheer en onderhoud het gevolg zal zijn.
In het advies aan het college van burgemeester en wethouders van 24 november 2016 wordt een aantal voorstellen gedaan om de bezuinigingsopdracht te realiseren. Onder-staande alternatieven zijn op 2 november 2016 met de raad besproken. De raad heeft op-dracht gegeven deze alternatieven ook met de sportverenigingen te bespreken alvorens hierover een definitieve beslissing te nemen. Een deel van de voorgestelde maatregelen heeft namelijk ingrijpende gevolgen voor sportverenigingen in De Fryske Marren en daar-mee op de reguliere sportbeoefening in de gedaar-meente. Hieronder staan de voorgestelde maatregelen weergegeven.8
TABEL 3.9: VOORGESTELDE BEZUINIGINGSMAATREGELEN BUITENSPORTACCOMMODATIES
1. Het gedurende drie jaar aan VV EBC bedragen beschikbaar stellen van resp.
€ 17.000, € 11.333 en € 5600.
2. Het niet meer accommoderen van één sportveld in Joure en één sportveld in Lem-mer door toepassing van de norLem-mering en richtlijnen van NOC/NSF/KNVB en de VNG.
3. Het niet meer accommoderen van de sportvelden in Wyckel en Harich, omdat de gemeente geen eigenaar is van deze velden.
4. In het kader van de harmonisatie de was- en kleedkamer in St. Nicolaasga en Lang-weer respectievelijk over te dragen en te verhuren.
5. De verdubbeling van de gebruikstarieven van de sportvelden.
6. Het uitspreken van het voornemen om met de betrokken sportverenigingen in Lemmer en in resp. Idskenhuizen, Langweer en Sint Nicolaasga tot 1 augustus 2018 in overleg te gaan om te beoordelen of er draagvlak is voor het samenvoegen van de sportparken.
8 Raadsvoorstel raadscommissie Samenleving 6 juni 2017.
19
Het voorstel is behandeld tijdens de raadscommissie Samenleving op 6 juni 2017. In het raadsvoorstel is het volgende opgenomen:9
De bezuinigingsopdracht van € 210.980 is opgebouwd uit twee onderdelen die allebei al zijn ingeregeld in de begroting 2016:
o € 111.539 op het budget;
o € 99.441 op de formatie.
Anno 2017 is het doorvoeren van deze bezuiniging op beheer en onderhoud van onze bui-tensport-accommodaties een must omdat continuering van onze beheers- en onderhouds-activiteiten in dezelfde aard en omvang als in 2015, betekent dat op beheer en onderhoud blijvend wordt overschreden.
Geconcludeerd kan worden dat:
de zerobase bezuinigingsopdracht kan worden ingevuld door toepassing van de drie type bezuinigingsmaatregelen. Alle in de notitie “Invulling zerobase bezuinigingsopdracht be-heer en onderhoud buitensportaccommodaties” beschreven maatregelen leveren met elkaar € 210.000 op. De overdracht en/of verhuur van de was- en kleedkamers (maatregel g – resultaat € 6.000) en de verdubbeling van de gebruikstarieven (maatregel i - resultaat € 40.000) zijn echter niet direct van invloed op het budget beheer en onderhoud en de for-matie. Daarentegen zijn deze maatregelen, doordat ze inkomsten genereren, wel van in-vloed op het totaal te bezuinigen bedrag. Derhalve worden deze bedragen afgetrokken van
€ 210.000 en resteert € 164.000. Dit bedrag wordt vertaald naar het budgetbeheer (€
66.675) en de formatie (€ 97.325).
Tijdens de raadscommissie van 6 juni 2017 is besloten om hierover na het zomerreces van 2017 een beslissing te nemen.
9 Raadsvoorstel raadscommissie Samenleving 6 juni 2017.
20
4
Aanbeveling
Hoofdaanbeveling
Gemeente De Fryske Marren biedt financiële ondersteuning aan de reguliere sportbeoefe-ning door het hanteren van niet-kostendekkende tarieven voor het gebruik van gemeente-lijke sportaccommodaties. Uit dit verkennende onderzoek blijkt dat deze bedragen omvang-rijk zijn. Zeker wanneer dit wordt afgezet tegen de omvang van subsidies die tot 1-1-2017 werden verstrekt aan sportverenigingen. Toch blijkt dat de omvang van de financiële onder-steuning aan de reguliere sportbeoefening anders dan subsidie niet direct inzichtelijk is. Het verdient dan ook aanbeveling om de kosten en opbrengsten van de verhuur van gemeente-lijke sportaccommodaties eenduidig en inzichtelijk op te nemen in de begroting.
Subaanbevelingen
Er heeft in het verleden reeds een klanttevredenheidsonderzoek plaatsgevonden naar het gebruik van sportaccommodaties binnen de gemeente. Dit onderzoek richtte zich op de klanttevredenheid ten aanzien van het beheer en onderhoud van de voorzieningen. In de Programmabegroting 2015-2018 is de doelstelling geformuleerd dat vraag en aanbod van de voorzieningen op elkaar aansluiten. Het verdient aanbeveling om te onderzoeken in hoever-re vraag en aanbod van gemeentelijke sportaccommodaties op dit moment op elkaar aan-sluiten waarbij eventueel nagegaan zou kunnen worden wat de gemeentelijke kosten zijn in verhouding tot het gebruik van de verschillende accommodaties.
Het verdient ten slotte aanbeveling om als gemeenteraad na te denken over de wenselijk-heid van een integrale sportnota waarin alle facetten van sportbeoefening in De Fryske Marren zijn ondergebracht.