De 307 letterwoorden in de lijst zijn gemarkeerd volgens uitspraaktype en regionale ver-spreiding. Dat gebeurt als volgt:
1. Uitspraak
letteruitspraak: vet
woorduitspraak: geen markering letter- én woorduitspraak: cursief gemengd uitspraaktype: onderstreept 2. Regionale verspreiding
Nederland: * Vlaanderen: °
AA < Anonieme Alcoholisten*°
AAP < Assisterend Academisch Personeel° AAT < Aan- en Afvoer Troepen*
AB < Ancienne Belgique°
ABOS < Algemeen Bestuur voor Ontwikke-lingssamenwerking°
ABS < antiblokkeersysteem*°
ABVA(/KABO) < Algemene Bond van Ambte-naren(/Katholieke Ambtenarenbond van Overheidspersoneel)*
ACCO < Academische Coöperatief°
ACOD < Algemene Centrale der Openbare
Diensten°
ACOV < Algemeen Christen
Onderwijzersver-bond°
AGALEV < Anders Gaan Leven°
AGFA < Aktiengesellschaft für die Fabrikation Anilins*°
AI < Artificiële Intelligentie*°
AIO < assistent in opleiding*
ALF < Animal Liberation Front°
AMADA < Alle macht aan de arbeiders° AMEV < Algemene Maatschappij tot
Exploita-tie van Verzekeringmaatschappijen* AMRO < Amsterdam-Rotterdam(bank)*
AN < Algemeen Nederlands*°
ANS < Algemene Nederlandse Spraakkunst*°
AP < Amsterdams Peil*
AP < Auditorium Parkstraat (KU Leuven)° AR < Algemene Rekenkamer*
ARBO < Arbeidsomstandigheden*47
ARD < Arbeitsgemeinschaft
Rundfunkanstal-ten Deutschland*°
ARM < Alternatieve Renovatie Maatschappij*
ARM < Amsterdamsche Rijtuigmaatschappij*
ASA < American Standards Association*°48
ASCII < American Standard Code for Informa-tion Interchange*°
ASO < Algemeen Secundair Onderwijs° AUB < alstublieft*°
AV < algemene vergadering*°
AVA < Algemene Vergadering van
Aandeel-houders*
AVRO < Algemene Vereniging Radio-Omroep*
AZ < Algemeen Ziekenhuis°
BACOB < Belgische arbeiderscoöperatie-coopé-rative ouvrière belge°
BAP < Bijzonder Academisch Personeel°
BASF < Badische Anilin- und Soda-Fabrik* BENELUX < België-Nederland-Luxemburg*° BIN < Belgisch Instituut voor Normalisatie°
BLO < buitengewoon lager onderwijs*°
BLOSO < Bestuur voor Lichamelijke Opvoe-ding, Sport en Openluchtleven°
BO < Brabants Orkest*
BOB < Bijzondere Opsporingsbrigade°
BOBO < bondsbons*
BOM < bewust ongehuwde moeder*° BOVAG < Bond van Garagehouders* BOVO < Bond van Onderwijzeressen in het
Voorbereidend Onderwijs*
CAO < collectieve arbeidsovereenkomst*°
CARA < Chronische Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen*
CERA < Centrale Raffeissenkas° CERN < Centre Européen du Recherche
Nucléaire*°
CIF < Cost Insurance Freight*
CO < Commanding Officer°
COC < Cultuur- en Ontspanningscentrum*
COMECON < Council for Mutual Economic Assistance*°
CONDIV < Convergentie en Divergentie in de Nederlandse Woordenschat*°
CRI < Centrale Recherche Informatiedienst* CWIS < Campus Wide Information System (KU
Leuven)°
DAF < Van Doornes Aanhangwagen-Fabriek* DAT < Digital Audio Tape*°
DGIS < Directoraat-generaal Internationale Samenwerking*
DIN < Deutsche Industrie-Norm*°
DOB < Dienst Omroepbijdragen*
DOS < Disk Operating System*°
47 Vooral in de samenstelling ARBO-wet.
DUREX < Durable Reliability Excellence*°
EBA < Eurobelgian Airlines°
ECI < Europaclub Internationaal*°
ECU < European Currency Unit*°
EEG < Europese Economische Gemeenschap*°
EFTA < European Free Trade Association*
EG < Europese Gemeenschap*° EHBO < Eerste Hulp Bij Ongevallen*°
EHSAL < Economische Hogeschool Sint-Aloysi-us°
EK < Europees Kampioenschap*°
ELIS < (Vakgroep) Elektronica en Informatie-systemen (RU Gent)°
EMS < Europees Monetair Stelsel*° EMT < Economie-Moderne Talen°
EMU < Economische en Monetaire Unie*
EMU < Economische en Monetaire Unie°
EO < Evangelische Omroep* EP < Europees Parlement*
EPO < erytropoëtine*°
ERASMUS < European Action Scheme for the Mobility of University Students*° ESA < European Space Agency*° ESA < Europese Secretaresse-Academie* ESAT < Elektrische Systemen, Automatisatie
en Telecommunicatie (KU Leuven)°
EU < Europese Unie*°
FAO < Food and Agriculture Organisation*49
FAQ < frequently asked questions*° FASO < Federatie van Amateur
Symfonie-orkesten*
FIFA < Fédération Internationale de Football Associations*°
FIOD < Fiscale Inlichtingen- en Opsporings-dienst*
FIS < Front Islamique du Salut*°
GAIA < Global Action in the Interest of Ani-mals°
GAK < Gemeenschappelijk Administratiekan-toor*
GIA < Groupe Islamique Armé*°
GIMV < De Gewestelijke
Investeringsmaat-schappij voor Vlaanderen° GIP < geïntegreerde proef°
GOM < Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschap-pij°
GOS < Gemenebest van Onafhankelijke Sta-ten*°
GU < Gemeentelijke Universiteit (Amsterdam)* HAS < Hogere Agrarische School*
HAVO < hoger algemeen voortgezet onderwijs* HEAO < Hoger Economisch en Administratief
Onderwijs*
HEMA < Hollandsche Eenheidsprijzenmaat-schappij*
HIV < human immunodeficiency virus*
HIV < human immunodeficiency virus°
HORECA < hotel-restaurant-café*°
IAAF < Internationale
Amateursatletliekfede-ratie*°
IAC < Internationaal Agrarisch Centrum* IC < Intercity(trein)°
ICCO < Interkerkelijke Coördinatiecommissie voor Ontwikkelingsprojecten*
IKON < Interkerkelijke Omroep Nederland* ILO < individueel landbouwonderwijs* ILRI < International Land Reclamation
Institu-te*
ILT < Instituut voor Levende Talen (KU
Leu-ven)°
IMAG < Instituut voor Mechanisatie van Arbeid en Gebouwen*
IMEC < Interuniversitair Micro-electronica Centrum°
IMF < International Monetary Fund*° ING < Internationale Nederlanden Groep*
INTERPOL < International Criminal Police*°
IOC < Internationaal Olympisch Comité*° IQ < intelligentiequotiënt*°
IR < interregio/interrégion°
IRA < Irish Republican Army*°50
IRC < Internet Relay Chat*°
IRRI < International Rice Research Institute* ISIC < International Students Identity Card*°
49 In het Engels wordt de letteruitspraak gebruikt ([ef-ei-ow]). 50 In het Engels wordt de letteruitspraak gebruikt ([ai-ar-ei]).
ISO < International Standardization Organiza-tion*°
IT < informatietechnologie*°
IVIO < Instituut voor Individueel Onderwijs*
IVVO < Instituut voor veevoedingsonderzoek*
KABO (in: ABVA/-) < (Algemene Bond van Ambtenaren/)Katholieke Ambtenarenbond van Overheidspersoneel*
KADOC < Katholiek Documentatie- en Onder-zoekscentrum°
KAJ < Kristelijke Arbeidersjeugd*° KAV < Kristelijke Arbeiders
Vrouwenbewe-ging°
KEMA < nv tot Keuring van Electrotechnisch Materiaal*
KFOR < Kosovo Implementation Force*°
KI < kunstmatige inseminatie*
KIPO < kinderpolitie*
KIT < Koninklijk Instituut voor de Tropen* KNAC < Koninlijke Nederlandse
Automobiel-club*
KNAU < Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie*
KNAW < Koninklijke Nederlandse Academie
van Wetenschappen*
KNIL < Koninklijk Nederlands-Indisch Leger*
KNOV < Koninklijk Nederlands
Ondernemers-verbond*
KO < knock-out*°
KOMINFORM < Kommunistisches Informa-tionsbüro*°
KRIRA < kringraad (KU Leuven)°
KRO < Katholieke Radio-Omroep* KSA < Katholieke Studenten Actie°
KUB < Katholieke Universiteit Brabant*
KUB < Katholieke Universiteit Brussel°
KUL < Katholieke Universiteit Leuven°
KULAK < Katholieke Universiteit Leuven Afdeling Kortrijk°
KURA < Kulturele Raad (KU Leuven)° LAT(-relatie) < living apart together*° LED < light emitting diode*° LEICA < Leitz Camera*°
LIBIS < Leuvens Integraal Bibliotheek Sys-teem°
LO < lichamelijke opvoeding*°
LOKO < Leuvense Overkoepelende Kringorga-nisatie°
LOT < Landelijke Onderzoeksschool Taalweten-schap*
LOUT < Let Op Uw Taal*
LUC < Limburgs Universitair Centrum°
LUDIT < Leuvens Universitair Dienstencen-trum voor Informatica en Telematica° MAP < mestactieplan°
MARVA < Marine Vrouwen Afdeling*
MAS < Middelbare Agrarische School* MAVO < middelbaar algemeen voortgezet
onderwijs*
MEAO < Middelbaar Economisch en Admini-stratief Onderwijs*
METEOSAT < Meteorological Satellite*° MUG < Medische Urgentiegroep° MULO < meer uitgebreid lager onderwijs* NAC < Noad Advendo Combinatie* NAG < normafwijkend gedrag*
NAM < Nederlandse Aardoliemaatschappij*
NAP < Normaal Amsterdams Peil*
NASA < National Aeronautics and Space Administration*°
NAVO < Noord-Atlantische Verdragsorganisa-tie*°
NEC < Nijmegen Eendracht Combinatie*
NEKKA < Nederlandstalige Kleinkunst Ant-werpen°
NEN < Nederlandse Norm*
NIAS < Netherlands Institute for Advanced Studies*
NIPO < Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie en het marktonderzoek*
NIZO < Nederlands Instituut voor Zuivelonder-zoek*
NOS < Nederlandse Omroep Stichting*
NOVIB < Nederlandse Organisatie voor Inter-nationale Betrekkingen*
NOZWO < Nederlandse Organisatie voor Zui-ver Wetenschappelijk Onderzoek* NUFFIC < Netherlands Universities Foundation
For International Cooperation in higher education*
NUGI < Nederlandse Uniforme Genre Inde-ling*°
OESO < Organisatie voor Economische Samen-werking en Ontwikkeling*°
OIO < onderzoeker in opleiding*
OM < Openbaar Ministerie*
ONS < Openbaar Nutsbedrijf Schiedam*
OOI < Onderzoek, ontwikkeling en implemen-tatie (KU Leuven)°51
OORD < Overleg Onderwijsresearch en -Docu-mentatie*
OPEC < Organization of Petroleum Exporting Countries*°
OR < ondernemingsraad* OV < Openbaar Vervoer*52
OVAM < Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaat-schappij°
OXFAM < Oxford Committee for Famine Relief*°
PABO < Pedagogische Academie voor het Basisonderwijs*
PAG < Pastorale Animatiegroep°
PAK < polycyclische aromatische
koolwater-stof°
PAO < Post-Academisch Onderwijs* PAV < project algemene vorming°
PEN < Poets, Essayists, Novelists*53
PET < polyethyleentereftalaat*°
PGEM < Provinciale Gelderse Elektriciteits-maatschappij*
PHIV < Provinciaal Hoger Instituut voor Ver-pleegkunde (Belgisch Limburg)°
PICA < Pilot Integrated Catalogue Automation* PIN < persoonlijk identificatienummer*
PLO < Palestinian Liberation Organization*° PO < plastische opvoeding°
POC < Permanente Onderwijscommissie°
PUDOC < Stichting Centrum voor Landbouw-publicaties en Landbouwdocumentatie* RADAR < radio detecting and ranging*°
RAF < Rote Armee Fraktion*°
RAM < Random Access Memory*°
RARA < Revolutionaire Anti Racistische Axie* RIAGG < Regionale Instelling voor Ambulante
Geestelijke Gezondheidszorg*
RIOD < Rijksinstituut voor Oorlogsdocumenta-tie*
RITS < Hoger Rijksinstituut voor Toneel en cul-tuurspreiding°
RIVO < Rijks Instituut voor Visserijonderzoek* RIZIV < Rijksinstituut voor Ziekte- en
Invalidi-teitsverzekering°
ROB < Regionale Omroep Brabant°
ROM < read only memory*°54
ROVER < (Vereniging) Reizigers Openbaar Ver-voer*
RUCA < Rijksuniversitair Centrum Antwerpen°
RUG < Rijksuniversiteit Gent°
RUG < Rijksuniversiteit Groningen* RUL < Rijksuniversiteit Leiden*
SABAM < Société des Auteurs Belges-Belgische Auteursmaatschappij°
SABENA < Société Anonyme Belge d’Exploita-tion de la Navigad’Exploita-tion Aérienne°
SAND < Syntactische Atlas der Nederlandse Dialecten*°
SANT < Samenwerkingsverband Nederlandse Terminologie*
SAP < Socialistische Arbeiders Partij* SEI < sociaal-economische initiatie°
SEP < Samenwerkende Electriciteitsproducen-ten*
SER < Sociaal-Economische Raad*
SERV < Sociaal-Economische Raad van Vlaan-deren°
SIB < Studenten- en jongerenvereniging voor Internationale Betrekkingen*
SIMAVI < Steun in Medische Aangelegenheden voor Inheemsen*
SIRE < Stichting Ideële Reclame*
51 Vooral in de samenstelling OOI-project. 52 Vooral in de samenstelling OV-jaarkaart. 53 Vooral in de samenstelling PEN-club. 54 Vooral inde samenstelling CD-ROM.
SIS < Sociaal Informatie Systeem/Système d’Information Sociale°55
SLAA < Stichting Literaire Activiteiten Amster-dam*
SNOB < Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland*56
SOBELAIR < Société Belge de Transport par Air°
SOFI < Sociaal en Fiscaal Identificatienummer* SOL < Stichting Opleiding Leraren*
SORA < Sociale Raad (KU Leuven)°
SOS < save our souls*°
STEM < Samen Tegen Elke Misstand° STER < Stichting Ether-reclame*
SWIDOC < Sociaal-Wetenschappelijk Informa-tie- en Documentatiecentrum*
TAO < Taaladviesoverleg*°
TEE < Trans Europa Express*°
TELEAC < Televisie Academie* TEXACO < Texas Company*°
THOR < Tot heil van onze ribbenkast° (voetbal-club)
TRAFO < transformator*
TROS < Televisie- en Radio-omroepstichting*
TSO < technisch secundair onderwijs° UB < universiteitsbibliotheek* UCI < Union Cycliste Internationale*°
UEFA < Union Européenne de Football Asso-ciations*°
UFO < Unidentified Flying Object*°
UFSIA < Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen°
UIA < Universitaire Instelling Antwerpen° ULB < Université Libre de Bruxelles°
UNCTAD < United Nations Conference on Trade and Development*
UNESCO < United Nations Educational, Scien-tific and Cultural Organization*°
UNICEF < United Nations International Chil-dren’s Emergency Fund*°
UNIZO < Unie van Zelfstandige Ondernemers° UNO < United Nations Organization*°
UP < Universitaire Parochie° UV < ultraviolet*°
UVA < Universiteit van Amsterdam*
UZ < Universitair Ziekenhuis° VAB < Vlaamse Automobilistenbond°
VAM < Vuilafvoer Maatschappij*
VAN < Vereniging Algemeen Nederlands*°
VAO < voortgezette academische opleidingen°
VARA < Vereeniging van Arbeiders Radio-Amateurs*
VELO < Veilig en Ecologisch in Leuven Op de fiets°
VEN < Vertalen op Europees Niveau° VERDINASO < Verbond van Diets
Nationaal-solidaristen*°
VIP < Very Important Person*°57
VLAR < Vlaamse Maatschappij voor Afvalrecu-peratie°
VLIR < Vlaamse Interuniversitaire Raad° VROM < Ministerie van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer*
VU < Volksunie°
VU < Vrije Universiteit (Amsterdam)*
VUB < Vrije Universiteit Brussel°
VUM < Vlaamse Uitgeversmaatschappij° VUT < vervroegde uittreding*
WAO < Wet op de
Arbeidsongeschiktheidsver-zekering*
WAP < Wireless Application Protocol*° WAV < Windows Audio Volume*°58
WIR < Wet Investeringsrekening*
WOTRO < Wetenschappelijk Onderzoek van de Tropen*
WUB < Wet Universitaire Bestuurshervorming*
ZAP < Zelfstandig Academisch Personeel°59
ZOAB < zeer open asfaltbeton*
ZWO < (Organisatie ter bevordering van)
Zui-ver Wetenschappelijk Onderzoek*
55 Vooral in de samenstelling SIS-kaart.
56 SNOB wordt soms ook uitgesproken als [stichting en-oo-bee]. 57 In het Engels wordt de letteruitspraak gebruikt ([vie-ai-pie]). 58 Vooral in de samenstelling WAV-file.
1 Inleiding
Het Public Record Office in Londen bezit een schat aan Nederlandstalig tekstmateriaal daterend uit de zeventiende eeuw: commissies, aanbevelingsbrieven, ladingboekjes, kwi-tanties, cognossementen, maar vooral ook persoonlijke brieven van en aan bemannings-leden van schepen van de West- en Oost-Indische Compagnie en van en aan Compag-niesdienaren die in de Oost en aan de Kaap de Goede Hoop verbleven. In het archief van het High Court of Admiralty liggen de papieren opgestapeld in grote dozen zonder dat een duidelijke volgorde is aangebracht. Soms liggen de papieren uitgevouwen, vaker echter bijeengebonden of opgerold. Van enkele brieven is zelfs het zegel niet verbroken. Het is een vreemde gewaarwording kennis te nemen van berichten die de adressanten nooit bereikt hebben.
De brieven dateren uit de periode 1652 – 1674.1In dit tijdsbestek was de Republiek drie keer in oorlog met Engeland. Het is juist aan die oorlogssituatie te danken dat deze