5 Rol van kennis binnen Greenport Venlo
5.5 Analyse en conclusie
Binnen Greenport Venlo zijn diverse kennisnetwerken, CoP‟s en innovatieve projecten opgestart waarvan enkelen het beoogde resultaat hebben opgeleverd maar anderen voortijdig zijn gestopt. Er is dus geen eenduidig antwoord op de vraag welke rol kennis heeft gespeeld in het ontwikkelingsproces voor de Greenport: er is sprake van verschillende rollen, verschillende mate van doorwerking en resultaat. In deze afsluitende analyse wordt ingegaan op enkele opvallende aspecten, die tijdens de werkzaamheden waar te nemen zijn geweest.
In Greenport Venlo is gekozen te experimenteren met een CoP om betekenis te geven aan Greenport Venlo en te voldoen aan nieuwe eisen voor projectontwikkeling in een uiterst complexe en dynamische omgeving. Door de informele banden binnen netwerken en de focus op ontwikkeling en vernieuwing blijkt men flexibel in te kunnen spelen op nieuwe onderwerpen en uitdagingen en in staat om te komen tot een gebalanceerde ontwikkelingsstrategie, zowel gericht op people, planet en profit. Zo is men in staat geweest het „Cradle-to- Cradle‟ concept van duurzaamheid te adopteren tot leidend principe.
Intermediairs en transferpunten, zoals KnowHouse en het Servicepunt Greenport Venlo (nu Stafbureau van de Stichting Greenport Venlo), maar ook projectorganisaties rond Klavertje Vier en Floriade bv, ontwikkelen zich tot knooppunten van kennis en activiteiten van kennisontwikkeling. Die clustering van kennis en kunde heeft een eigen plek in het Greenporthuis en zal op termijn een opvallende eigen plek in het hart van Greenport Venlo krijgen in de vorm van de Innovatoren, die symbool zal staan voor de progressieve ontwikkelingen in de kenniswaardeketen, gericht op duurzame regionale ontwikkeling.
Om de ontwikkeling van Greenport Venlo te stimuleren zijn binnen de netwerkorganisatie diverse innovatieve en experimentele leervormen toegepast en activiteiten opgezet: gesprekstechnieken, lezingen, discussies, trainingen, excursies, onderzoek, projectontwikkeling, debat, stages, leerwerkovereenkomsten etc. Dit zijn allerlei manieren om werkzaamheden te organiseren, gericht op het komen tot een match in kennis- ontwikkeling van individuen en organisaties, versnelling van kennis en het ontstaan nieuwe samenwerkings- verbanden (kennisallianties) en productmarktcombinaties (pmc's). De agrofoodcommunity, de Deurne sessies
van Greenport Venlo, de Greenport Manifestatie, het netwerkbestuur en het functioneren van het kernteam, servicepunt en stafbureau zijn sprekende voorbeelden van de nieuwe werkwijze.
Daarnaast wordt actief wetenschappelijke kennis aan de regionale uitvoeringspraktijk van Greenport Venlo gekoppeld doordat het ministerie van LNV het initiatief heeft genomen om het kennisnetwerk van Wageningen UR en de kennisprogramma‟s als het onderzoek binnen de kennisbasis, het beleidsondersteunende onderzoek en de Groene Kennis Coöperatie zo optimaal mogelijk te verbinden aan de regionale ontwikkelingsagenda. Greenport Venlo is verworden tot pilot „gebiedsgericht werken‟ en gewerkt wordt aan een regionaal kennisarrangement tussen Rijk, provincie en regio. Zo worden strategische verbindingen gelegd tussen de regio, het Rijk en kennisinstellingen, waaronder het kennisnetwerk van Wageningen UR. De kennismakelaar en de beleidsmedewerker zijn actief in het vinden van afstemming met en aansluiting op de ontwikkelingen in het nationale beleid en onderzoek.
Concluderend is het volgende overzicht opgesteld. De initiatieven met betrekking tot kennis en leren hebben de volgende kenmerken:
1) Initiatieven komen vooral vanuit overheid en kennisinstellingen.
2) Er wordt gebouwd aan een netwerk tussen LNV - Wageningen UR - Regio.
3) Er bestaat nog weinig afstemming tussen de initiatieven; er is geen gedeelde kennismanagementvisie bij betrokkenen. Ook is geen sprake van een gedeeld kennis- en innovatiebeleid bij overheden en/of geen heldere consistente regiostrategie bij kennisinstellingen.
4) Initiatieven komen samen binnen het Greenportnetwerk. Het leidt tot vervolgactiviteiten, maar het blijkt moeilijk inbedding te vinden in bestaande organisaties en bestaand beleid.
5) Uit de initiatieven wordt duidelijk dat de uitdaging ligt in het slim verbinden van wetenschappelijke kennis, beleidskennis en de regionale praktijk. Doel is de ontmoeting en uitwisseling ervan te
accommoderen en faciliteren. Uitwisseling van betekenissen uit verschillende domeinen kan leiden tot nieuwe transdisciplinaire kennis, toepasbare kennis om te komen tot regionale innovaties.
6) Er zijn verschillende initiatieven (Transforum, Regions of Knowledge, Kennis, Kunde en Kassa, regionaal kennisarrangement) waarbinnen het ontwerpen van een regionale kennisinfrastructuur en een regionale kennismanagementstrategie centraal staan.
7) Er is sprake van een zoektocht naar nieuwe manieren van werken: communities of practice, toepassen van vraagarticulatie, opstellen van kennisagenda‟s, versnellingsagenda etc.
8) Er is nog veel onbekendheid met het werken in CoP‟s. Dit leidt ertoe dat de keus om in CoP‟s te werken nog nauwelijks wordt gemaakt. Er zijn praktische bezwaren, omdat de werkwijze niet is ingebed in de wijze waarop organisaties zijn georganiseerd en medewerkers functioneren. Het duurt enkele jaren voordat de werkwijze ingang vindt in de regionale praktijk.
9) Er is nog geen gemeenschappelijke kennis- en onderzoeksagenda. De provincie en gemeenten zijn niet gewend onderzoeksvragen uit te zetten.
De deelnemers aan Greenport Venlo hebben open gestaan voor het verkennen van nieuwe sturingsstijlen op regionaal niveau, men heeft nieuwe verbindingen gelegd tussen kennis, beleid en praktijk, dat heeft geleid tot van nieuwe regionale kennisallianties en de ontwikkeling van een regionale kennisinfrastructuur, waarmee men op weg is een lerende regio te zijn. Toch heeft niet alle input van kennis direct geleid tot resultaten. Zo heeft het even geduurd voordat de kennis uit de bijeenkomst Meeting the Minds, waarin verschillende professoren hun visie op de Greenport ontwikkeling hebben gegeven, een (tamelijk) bescheiden plek heeft gekregen in het ontwikkelingsproces en niet sterk heeft doorgewerkt in de ontwikkeling van sturingsinstrumenten. Veel kennis en het concept van de lerende regio worden nog niet expliciet gebruikt, hoewel er wel naar de geest van het concept wordt gehandeld. In het volgende hoofdstuk gaan we nader in op de lerende regio als sturingsconcept en de manier waarop binnen Greenport Venlo hiermee is omgegaan.