Heeft de AMvB geleid tot geschillen of juridische procedures?

Tot slot is onderzocht of bij gemeenten die de AMvB hebben toegepast, de aanbestedingsprocedure heeft geleid tot geschillen met aanbieders over de hoogte van de tarieven, of zelfs tot juridische procedures. Hierover zijn vragen gesteld in de enquête en is systematisch www.rechtspraak.nl gevolgd op eventuele rechterlijke uitspraken in aan de AMvB gerelateerde juridische procedures.

Uit de enquêteresultaten blijkt dat de meerderheid van de gemeenten geen geschillen heeft gehad met aanbieders. Bijna een derde geeft aan dat er wel geschillen zijn geweest over een specifieke zorgvorm (meestal Hulp bij Huishouden). Een kleine groep meldt geschillen te hebben gehad met aanbieders over alle tarieven uit de Wmo.

Tabel 18. Enquêtevraag geschillen of juridische procedures (n = aantal gemeenten)

Heeft de aanbestedingsprocedure geleid tot geschillen met aanbieders die betrekking hebben op de hoogte van de tarieven? (n=141)

Ja, dit geldt voor de tarieven van alle zorgvormen 9,9%

Ja, dit geldt voor de tarieven van specifieke zorgvormen

Waarvan 77% Hulp bij Huishouden en 23% overig (begeleiding, vervoer, dagbesteding, kortdurend verblijf) n=44

31,2%

Nee 58,9%

Duiding interviews gemeenten

In de interviews wordt een aantal voorbeelden genoemd van geschillen met aanbieders. Zo vertelt een gemeente dat een zorgaanbieder naar de regiegroep is gestapt vanwege discussie over de tarieven. Voor deze gemeente is het geschil inmiddels geëindigd, omdat de regiegroep de zorgaanbieder niet in het gelijk stelde. Deze gemeente vindt het ongewenst dat de regiegroep de mogelijkheid geeft om een geschil te laten escaleren, ook al is dat in dit geval niet gebeurd. Bij een andere gemeente is het proces van totstandkoming van tarieven goed verlopen, maar is na aankondiging van de tarieven met één aanbieder een geschil ontstaan. Alle andere aanbieders zijn akkoord met het tarief, behalve deze. Ten tijde van het interview voor deze evaluatie was met deze aanbieder nog geen contract gesloten.

Zorgaanbieders – geschillen met gemeenten

Eén zorgaanbieder geeft aan dat er in de aanbesteding waarover wij hem geïnterviewd hebben, veel ophef is geweest over de vraag of er een marge mag worden opgenomen in de berekeningen van de tarieven. De betreffende gemeente vindt van niet en hierover is de zorgaanbieder nog steeds in discussie met de gemeente.

Dit geschil is ook behandeld door de regiegroep.

Een andere zorgaanbieder meldt dat er discussie is ontstaan over de wijze van indexering en dat na overleg met de wethouder de tarieven zijn bijgesteld. Deze zorgaanbieder verwacht dat de discussie over indexering de komende jaren zal toenemen. De wens is om een reële indexering op te nemen in de AMvB.

Juridische procedures

Uit de enquête blijkt dat geen van de respondenten aangeeft dat de aanbestedingsprocedure waarbij de AMvB is toegepast, heeft geleid tot juridische procedures. Belangrijk is hier te melden dat we via www.rechtspraak.nl wel informatie hebben kunnen vinden over rechterlijke uitspraken in vier juridische procedures in relatie tot aanbestedingen die na 1 juni 2017 hebben plaatsgevonden²⁹. De strekking van de uitspraken in deze vier procedures is als volgt:

1. In één geval was sprake van een procedure tussen een gemeente en een aanbieder van Wmo-vervoer, waarbij de door de aanbestedende dienst gestelde eis van kostendekkende beschikbaarheidstarieven door de rechter als ongeldig (onderdeel van een) gunningscriterium is verklaard. Dit omdat deze eis niet is te verifiëren.

2. In een ander geval was er sprake van een procedure waarbij verschillende aanbieders inhoudelijk en procedureel bezwaar hebben gemaakt tegen de uitvoering van een aanbestedingsprocedure van een gemeente. Er is geëist de gunning terug te trekken en de inschrijving opnieuw te beoordelen. De rechter heeft deze vorderingen afgewezen.

3. In een derde geval was er sprake van een procedure tussen een zorgaanbieder en een aantal gemeenten, waarbij de gemeenten bij vaststellen budget 2018 voor specialistische hulp onder Wmo niet de juiste contractuele maatstaf hadden gehanteerd. De rechter heeft de aanbieder in het gelijk gesteld. De betrokken gemeenten moesten een nieuwe vergoeding vaststellen.

4. Het laatste geval betreft een procedure tussen een zorgverlener en een gemeente die in een overeenkomst over het verlenen van een zorgvoorziening in de vorm van Beschermd Wonen wijzigingen wil doorvoeren. Die wijzigingen hebben onder meer te maken met het verlagen van de te vergoeden tarieven en het invoeren van een budgetplafond waarboven de door de zorgverlener verleende zorg niet meer wordt vergoed. De

29In de praktijk resulteren niet alle aangespannen rechterlijke procedures in een rechterlijke uitspraak. Procespartijen kunnen ook voordat een rechter zich uitspreekt tot een oplossing komen voor het gerezen conflict. Over dit soort rechterlijke procedures (zonder rechterlijke uitspraak) is echter geen informatie te vinden op www.rechtspraak.nl.

zorgverlener was het niet eens met deze wijzigingen en spande een kort geding aan. De rechter heeft de aanbieder in het gelijk gesteld en de gemeente opgedragen uitvoering te blijven geven aan de

(ongewijzigde) overeenkomst.

Geschilbeslechting door regiegroep

In paragraaf 1.3 van dit rapport is al aangegeven dat vertegenwoordigers van gemeenten, vakbonden, de branche voor huishoudelijke hulp en het Ministerie VWS na invoering van de AMvB de regiegroep hebben ingesteld.

Bekend is dat in onze meetperiode een aantal zorgaanbieders zich tot deze regiegroep heeft gewend met een verzoek tot beslechting van een geschil met een aanbestedende gemeente over de correcte toepassing van de AMvB.