7.4 Everzwijnbeleid in Vlaanderen
7.4.1 Alvorens schade te kunnen claimen bij de overheid moeten er preventieve maatregelen
De Boerenbondleden voelen zich slachtoffer van de aanwezigheid van everzwijnen. Zij vinden dat niet zij moeten opdraaien voor de kosten van preventie maar schuiven deze taak af op de overheid.
“Omdat iedereen zijn deel van de oplossing moet aanbrengen”. “Waarom moet de privé die kosten doen”.
“Boeren dienen niet op te draaien voor dergelijke schade”. “Overheid moet maatregelen nemen niet de landbouwer”.
“De overheid heeft een preventieve taak te vervullen: horeca, landbouw mogen niet de dupe zijn van laks beleid”.
60 Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2018 (94) www.inbo.be
Bovendien zijn preventieve maatregelen vaak onhaalbaar en duur en stelt men zich de vraag wie dit allemaal zal betalen?
“Preventieve maatregelen nemen kost tijd en geld”. “Hoge kostprijs van preventieve maatregelen”.
“Wie vergoedt de kosten van de preventieve maatregelen”. “Onhaalbaar”.
“Omdat de maatregelen in de praktijk niet uitvoerbaar zijn en dat er gebieden zijn van natuurpunt en staatsbossen waar de everzwijnen kweken als konijnen zonder enige beperking”.
“Een afrastering is heel moeilijk om het land te bewerken, ongepast en kostelijk”.
Natuurpunt en de overheid worden als verantwoordelijk gezien voor het voorkomen van everzwijnen. Zij zijn volgens de respondenten dan ook verantwoordelijk voor het weghouden van de dieren van de terreinen van de landbouwers.
“Als natuurjongens evers willen, moeten ze ook de gevolgen dragen”.
“Als natuur everzwijnen wil is het aan natuur om deze dieren binnen haar domein te houden, niet aan landbouw om ze buiten te houden”.
“De everzwijnen komen van de overheid hun gronden”.
“Wie hiervoor kiest dient ook de negatieve lasten erbij te nemen en kan deze niet afwentelen op derden”.
“Everzwijnen zijn geen dieren van de boeren”. “Ik heb die dieren niet uitgezet”.
“Omdat de populatie everzwijnen kustmatig zijn uitgezet of verspreid”.
“Men moet het probleem bij de bron aanpakken. Vb. Als mijn buur een hond koopt ... is het dan mijn taak om ervoor te zorgen dat die van mijn erf blijft”.
Ze zien het everzwijnvraagstuk vanuit hun eigen perspectief waarbij een boer verantwoordelijk is voor zijn dieren en de overheid dat ook moet zijn voor de zijne. Een aantal respondenten geeft opnieuw aan dat men een nulbeleid, nultolerantie en nulschade moet nastreven. Er werd volgens hen tot nu te laks opgetreden.
“Als ik dieren wil houden moet ik mijn terrein afbakenen zodat mijn dieren geen schade kunnen berokkenen bij derde”.
“Een landbouwer is verplicht een verzekering te nemen voor uitbraak van dieren waarom de overheid dan niet”.
Bij de HVV-leden is men het er over eens dat er opgetreden moet worden bij schade. Een aantal respondenten wijzen op de noodzaak van preventieve maatregelen om misbruik van schadevergoedingen tegen te gaan.
“Anders komt alles op de kap van de jager, en die krijgt niet genoeg mogelijkheden van de overheid om de evers succesvol te bejagen”.
“Dit om het profiteren van de situatie te voorkomen”. “Om misbruik tegen te gaan”.
“Anders gaat men niets doen, enkel schade vragen”.
De manier waarop preventieve maatregelen genomen moeten worden, varieert: volgens sommigen moeten de boeren preventieve maatregelen nemen, volgens anderen moet de overheid de gewassen beschermen. Anderen geven aan dat het onmogelijk is om met preventieve maatregelen alle schade te beperken. De onvoorspelbaarheid van de aanwezigheid van de everzwijnen speelt hier een rol.
Er gaan ook stemmen op voor een gedeelde verantwoordelijkheid.
“In Vlaanderen zijn preventieve maatregelen quasi onbestaande”.
“Alle betrokken partijen dienen hun verantwoordelijkheid te nemen, dus ook de schadelijders. Er zijn voldoende samenwerkingsverbanden met betrokken actoren mogelijk om een degelijke preventieve maatregelen te nemen”.
“Landbouwers moeten hun vruchten beschermen”. “De schadeleider dient eerst zijn teelt te beschermen”.
“Omdat mensen in mijn ogen verplicht zijn zelf eerst in te staan voor de bescherming van hun goederen”.
“Boeren moeten hun verantwoordelijkheid ook nemen”.
“De overheid dient volgens mij de gewassen van een privé persoon te beschermen”. “Waarom moet de boer maatregelen nemen voor everzwijnen die uit overheids of natuurgebied komen en bij nacht schade veroorzaken. Diegene die het probleem veroorzaakt moet de maatregelen nemen. De boer zet toch ook draad rond zijn weide met koeien”.
“Overheid moet zelf verantwoordelijkheid leren opnemen”. “Het is niet altijd mogelijk om alles te beschermen”.
Ook hier de vraag voor uitbreiding van de bejaagbare percelen met o.a. bospercelen grenzend aan akkers, en natuurgebieden.
“Jacht maximaal toestaan in de vorm van beheersjacht”.
“Overheid moet ruime jachtgelegenheid bieden, cfr. Frankrijk, Duitsland”. “Met de nodige jacht kan alles in perken worden gehouden”.
Een enkele respondent stelt zich de vraag wat deze preventieve maatregelen net inhouden? “Ik denk dat belangrijk is te weten wat men juist verstaat onder ’preventieve maatregelen’”.
Respondenten van Natuurpunt wijzen er op dat everzwijnen deel uitmaken van onze natuur en thuishoren in onze bossen. De natuur staat niet enkel in functie van de mens en deze moet zijn verantwoordelijkheid opnemen voor zijn eigendom.
“Dieren zijn zelf onschuldig en moeten niet geschoten worden door de fout of nalatigheid van de mensen”.
“Tolerantie”.
“Ook de natuur maakt deel uit van ons leefmilieu”.
“De overheid moet niet altijd opdraaien voor problemen die anderen veroorzaken”. “Verantwoording ligt in de eerste plaats bij de mensen zelf. Als er ondanks goede maatregelen toch schade is kan die vergoed worden”.
“Omdat mensen moeten leren zelf verantwoordelijkheid op te nemen voor hun eigendommen (tuin, akkers, ...)”.
Ook nog eens de nadruk op het feit dat het nemen van preventieve maatregelen helpt. “Preventieve maatregelen helpen”.
62 Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2018 (94) www.inbo.be