Hoofdstuk 5 Wijze van bestemmen
5.2 Bestemmingsplan als toetsingskader
5.5.1 Agrarisch met w aarden Algemeen
In het Reconstructieplan Gelderse Vallei/Utrecht-Oost is een uitwerking gemaakt van de wijze waarop de ruimtelijke en de milieuproblematiek in dit gebied wordt aangepakt. Dit is nader uitgewerkt in paragraaf 3.3.2 van dit bestemmingsplan. Omdat de
Reconstructiewet per 1 juli 2014 door het Rijk is afgeschaft, is de wettelijke basis onder de reconstructieregels weggevallen. Daarom is bij de herijking van de PRS en PRV in 2016 de noodzaak van specifiek ruimtelijk beleid voor de niet-grondgebonden veehouderij
heroverwogen. Gekozen is voor het handhaven van het Landbouwontwikkelingsgebied en daarnaast voor een generiek beleid voor de niet-grondgebonden veehouderij in de rest van de provincie, gebaseerd op de regels zoals die gelden buiten het voormalige
reconstructiegebied.
De Provinciale Ruimtelijke Verordening (herijking 2016) schrijft een zonering voor die gericht is op het reguleren van de ontwikkelingen rond de intensieve veehouderij. De volgende zones zijn beschreven: landbouwkerngebieden en landbouwstabiliseringsgebied.
In landbouwstabiliseringsgebied ligt de nadruk op wonen en natuur.
Landbouwontwikkelingsgebieden komen niet voor binnen het plangebied. De overige zijn bedoeld om een combinatie mogelijk te maken van de bovengenoemde functies. Deze zones zijn in het bestemmingplan verder uitgewerkt in de bestemming Agrarisch met waarden.
Agrarisch met waarden
In het gehele buitengebied wordt de bestemming Agrarisch met waarden toegepast. Dit zijn gebieden die hoge landschappelijke en/of natuurwaarden herbergen. Hier wordt agrarische bedrijvigheid wel toegestaan, maar de landschapswaarden worden daarbij zoveel mogelijk beschermd. Dit geldt met name voor landbouwstabiliseringsgebied. Door
deze bescherming is het een uitgebreider artikel, met diverse afwijkings- en
wijzigingsbevoegdheden. Op deze wijze wordt ook ander gebruik en met name minder belastend gebruik voor de omgeving, meer gestimuleerd zoals van agrarisch naar wonen.
Voor de intensieve veehouderij geldt dat deze alleen is toegestaan als er een aanduiding is opgenomen op de verbeelding.
Bouwregels
Om de bebouwing zoveel mogelijk te clusteren is het alleen toegestaan gebouwen en overkappingen te realiseren binnen het bouwvlak. Het aantal bedrijfswoningen binnen deze bouwvlakken mag maximaal één bedragen, tenzij anders is aangegeven in regels en op de verbeelding. Een bedrijfswoning mag maximaal een inhoud hebben van 600 m³, tenzij de bestaande inhoud groter is.
Voor de woningen met een grotere inhoudsmaat komt dit veelal voort uit het
overgangsrecht. Wanneer de bestaande inhoud groter is dan 800 m³, is de bestaande inhoud toegestaan als maximum inhoudsmaat.
Als er kassen aanwezig zijn op het perceel mag de gezamenlijke oppervlakte van deze kassen met een bouwhoogte van meer dan één meter niet meer dan 300 m² bedragen.
Bedrijfsgebouwen ten behoeve van de intensieve veehouderij mogen niet meer dan één bouwlaag bevatten. Het bouwvlak mag voor 100% bebouwd worden door één bedrijf.
Voor het bouwen van overige bouwwerken geldt dat ze zowel binnen als buiten het bouwvlak mogen worden gebouwd conform de maximum hoogten gesteld in het artikel.
Afwijken bouwregels
In verband met de ruimtelijke uitstraling is het bij recht niet toegestaan om silo's en
kuilvoerplaten buiten het bouwvlak op te richten. Het bevoegd gezag kan echter besluiten om daarvan af te wijken. Deze bepaling kan slechts worden toegepast indien de noodzaak voor een doelmatige agrarische bedrijfsvoering kan worden aangetoond en er dient voldaan te worden aan de in het artikel genoemde maatvoeringen.
Middels een afwijkingsbevoegdheid kan onder voorwaarden van de maximum
inhoudsmaat van 600 m³ voor bedrijfswoningen worden af geweken tot een maximum van 800 m³, mits landschappelijk inpasbaar.
Er is tevens een regeling opgenomen voor het toestaan van een hogere bouwhoogte. De bouwhoogte mag echter niet meer bedragen dan 12 meter. Evenmin mag het aantal bouwlagen toenemen. Daarnaast moet aangetoond worden dat de hoger bouwhoogte bedrijfstechnisch noodzakelijk is.
Specifieke gebruiksregels
In verband met de ruimtelijke uitstraling ervan is gebruik van gronden voor opslag van hooirollen buiten het bouwvlak in strijd met de bestemming.
Stikstof
Als gevolg van de uitkomsten van het MER rapport was in het ontwerpbestemmingsplan een specifieke gebruiksregel opgenomen, welke regelde dat het houden van vee binnen een agrarische bedrijf op een zodanige manier dat er sprake was van een significant negatief effect op een Natura-2000 gebied niet was toegestaan. Deze gebruiksregel is vanwege het wegvallen van de PAS niet langer meer houdbaar, omdat vanwege het wegvallen van het PAS er geen ontwikkelingsruimte meer is en er vooralsnog van
uitgegaan moet worden dat elke toename hoe gering ook een signifcant negatief effect kan hebben op een Natura-2000 gebied. De gebruiksregel is dan ook aangepast. In de nieuwe opzet is elke toename van stikstofdepositie in een natura-2000 gebied ten gevolge van het houden van vee binnen een agrarische bedrijf niet toegestaan.
Om te voorkomen dat agrarische bedrijven in hun bedrijfsvoering onevenredig worden belemmerd, zijn twee uitzonderingen op de hoofdregel opgenomen, die ookal in het ontwerpbestemmingsplan waren opgenomen. Het wegvallen van het PAS heeft voor die uitzonderingen geen gevolgen. Het betreft de volgende twee uitzonderingen:
uitgezonderd is het bestaande gebruik, dat wil zeggen de veestapel die ten tijde van de vaststelling van dit bestemmingsplan feitelijk en planologisch legaal aanwezig is ten behoeve van een (intensieve) veehouderij(tak), en
uitgezonderd is het gebruik waarvoor:
1. een vergunning is afgegeven op grond van de Wet natuurbescherming of voormalige Natuurbeschermingswet;
2. die vergunning onherroepelijk is;
3. die vergunning is afgeven voor de vaststelling van dit bestemmingsplan;
Afwijken gebruiksregels
Binnen de bestemming Agrarisch met waarden ligt de nadruk op de landschaps- en natuurwaarden. Er zijn afwijkingsbevoegdheden voor het toestaan van kwekerijen en boogkassen opgenomen, mits de noodzaak hiervan voor een doelmatige agrarische bedrijfsvoering kan worden aangetoond en de in de omgeving van belang zijnde waarden niet onevenredig worden aangetast.
In het kader van de verbreding van de landbouwgebied is een afwijkingsbevoegdheid opgenomen om het agrarische bedrijf optimaal te kunnen invullen. In deze bepaling kan worden afgeweken van het bepaalde in de bestemmingsomschrijving voor het toestaan van het gebruiken van gronden en gebouwen binnen een bouwvlak waar sprake is van agrarische bedrijvigheid als hoofdactiviteit, voor de in het artikel opgesomde
niet-agrarische bedrijfs- en andere activiteiten, uitsluitend als ondergeschikte
nevenactiviteiten. Hierbij kan gedacht worden aan ambachtelijke bedrijvigheid en diverse dienstverleningsconcepten. Er moet wel worden voldaan aan de in het artikel genoemde voorwaarden waarmee wordt getoetst of er inderdaad sprake is van ondergeschiktheid
van de activiteiten. Hierbij geldt in ieder geval een maximumgrens van 300 m² en voor detailhandel een maximum van 50 m². Voor statische opslag is de regeling uitgebreid van 300 naar 500 m2.
Er is een afwijkingsbevoegdheid opgenomen om onder voorwaarden een (voormalige) agrarische bedrijfswoning te mogen gebruiken als plattelandswoning.
De afwijkingsregeling die met betrekking tot de stikstofdepositie in
ontwerpbestemmingsplan is opgenomen, is gewijzigd. Vooralsnog kan, vanwege het wegvallen van de PAS, niet worden aangetoond dat een toename van stikstofdepositie in Natura-2000 gebieden niet leidt tot een signifcant negatief effect.
Wijzigingsbevoegdheden
Gezien de wens om het landschap te ontwikkelen in de gebieden waar deze bestemming van toepassing is, is ervoor gekozen om diverse wijzigingsbevoegdheden op te nemen.
Hierdoor wordt het gemakkelijker om andere functies dan agrarische functies mogelijk te maken in het gebied en hoeft niet eerst een nieuw bestemmingsplan te worden opgesteld.
De nadruk ligt bij de bestemming Agrarisch met waarden dus beduidend minder op intensief agrarisch gebruik en meer op de landschappelijke en cultuurhistorische waarden en de bescherming hiervan. Binnen deze bestemming zijn daarom een groot aantal
wijzigingsbevoegdheden mogelijk.
Wijziging verschuiving en vergroting bouwvlakken
Binnen de bestemming Agrarisch met waarden worden agrarische bedrijven toegestaan, maar slechts in bepaalde gebieden ook gestimuleerd om uit te breiden met het oog op de aanwezige landschapswaarden in het gebied. De mogelijkheid is opgenomen om een bouwvlak te verschuiven en te vergroten (buiten de landbouwstabiliseringsgebieden).
Hierbij zijn de voorwaarden in het artikel mede opgenomen om aantasting van de landschappelijke en cultuurhistorische waarden te voorkomen.
De in het ontwerpbestemmingsplan opgenomen voorwaarde dat het gebruikmaken van de wijzigingsbevoegdheid niet is toegestaan als het leidt tot significant negatief effect op een Natura-2000 gebied is aangepast. Opgenomen is nu dat de wijziging niet mag leiden tot extra stikstofdepositie op Natura-2000 gebieden. Bij het bepalen of sprake is van extra stikstofdepositie wordt een vergelijk gemaakt tussen het bestaande gebruik, dat wil zeggen de veestapel die ten tijde van de vaststelling van dit bestemmingsplan feitelijk en planologisch legaal aanwezig is ten behoeve van een (intensieve) veehouderij(tak), en het nieuwe d.m.v. van de wijziging toegestane gebruik. In dit vergelijk kan ook interne en/of externe saldering worden meegenomen, mits voldaan wordt aan de voorwaarden die hieraan in de jurisprudentie door de Afdeling over zijn gesteld.
Wijziging verschuiving bouwvlakken in landbouwstabiliseringsgebied Met deze bevoegdheid is het mogelijk ter plaatse van de aanduiding
'landbouwstabiliseringsgebied' de grens van een bouwvlak te verschuiven, waarmee
flexibiliteit voor agrarische ondernemers worden gecreëerd. Het te wijzigen vlak mag niet gelegen zijn binnen de aanduiding 'intensieve veehouderij'. De mogelijkheden blijven wel beperkt en de landschappelijke en cultuurhistorische waarden in het gebied worden zoveel mogelijk beschermd. Een eventuele vergroting van het bouwvlak dient via een buitenplanse procedure te worden gevoerd. Op dat moment kunnen de concrete gevolgen van een vergroting voor natuur en milieu worden onderzocht. Ook bij deze
wijzigingsbevoegdheid is de voorwaarde over stikstofdepostie aangepast.
Wijziging omschakeling naar intensieve veehouderij
Op grond van de provinciale Ruimtelijke Verordening (Herrijking 2016) is omschakeling van grondgebonden agrarische bedrijven naar niet-grondgebonden veehouderij
(intensieve veehouderij) niet toegestaan. Een regeling terzake wordt dan ook niet opgenomen.
Wijziging omschakeling naar grondgebonden veehouderij
De aanduiding 'intensieve veehouderij' kan middels deze bevoegdheid worden verwijderd van een bouwvlak, mits vaststaat dat er geen intensieve veehouderij meer aanwezig is op deze locatie.
Wijziging naar 'Wonen' na beëindiging agrarisch bedrijf
Indien een agrarisch bedrijf wordt beëindigd is het mogelijk middels deze bevoegdheid de bestemming Wonen - B1 op te nemen. Hiervoor moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan om het agrarische karakter van het perceel te verminderen, maar wel het karakter van het buitengebied te waarborgen. De omliggende gronden behouden de agrarische bestemming en de agrarische gebruiksmogelijkheden van deze gronden mogen door toepassing van deze wijzigingsbevoegdheid niet onevenredig worden aangetast. Het aantal woningen binnen elk voormalig bouwvlak mag niet worden vergroot.
Wijziging naar 'Wonen' na beëindiging agrarisch bedrijf; 1 extra woning toegestaan in een voormalig boerderij
Indien een agrarisch bedrijf wordt beëindigd is het mogelijk middels deze bevoegdheid de bestemming Wonen - B1 op te nemen. Hiervoor moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan om het agrarische karakter van het perceel te verminderen, maar wel het karakter van het buitengebied te waarborgen. De omliggende gronden behouden de agrarische bestemming en de agrarische gebruiksmogelijkheden van deze gronden mogen door toepassing van deze wijzigingsbevoegdheid niet onevenredig worden aangetast. Een volledig overzicht van de voorwaarden is in het artikel zelf opgenomen.
Wijziging naar 'Wonen' na beëindiging agrarisch bedrijf; grotere inhoud woning toegestaan in monumentale/cultuurhistorisch waardevolle boerderij
Indien een agrarisch bedrijf wordt beëindigd is het mogelijk middels deze bevoegdheid de bestemming Wonen - B1 op te nemen. Hiervoor moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan om het agrarische karakter van het perceel te verminderen, maar wel het karakter van het buitengebied te waarborgen. De omliggende gronden behouden de agrarische bestemming en de agrarische gebruiksmogelijkheden van deze gronden mogen door toepassing van deze wijzigingsbevoegdheid niet onevenredig worden aangetast. Een volledig overzicht van de voorwaarden is in het artikel zelf opgenomen.
Wijziging naar 'Wonen' na beëindiging agrarisch bedrijf; extra woning(en) toegestaan Indien een agrarisch bedrijf wordt beëindigd is het mogelijk middels deze bevoegdheid de bestemming Wonen - B1 of Wonen - B2 (of een combinatie hiervan) op te nemen en extra woningen toe te staan. Hiervoor moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan om het agrarische karakter van het perceel te verminderen, maar wel het karakter van het buitengebied te waarborgen. De omliggende gronden behouden de agrarische
bestemming en de agrarische gebruiksmogelijkheden van deze gronden mogen door toepassing van deze wijzigingsbevoegdheid niet onevenredig worden aangetast. Een volledig overzicht van de voorwaarden is in het artikel zelf opgenomen.
Voor het bouwen van 1 extra woning dient minimaal 1000m² aan bedrijfsgebouwen te worden gesloopt. Voor het bouwen van maximaal 2 extra woningen dient minimaal 2500 m² aan bedrijfsgebouwen te worden gesloopt en voor de bouw van maximaal 3 woningen dient minimaal 4000 m² aan bedrijfsgebouwen te worden gesloopt. Hierbij wordt
aansluiting gezocht bij het beleid van de provincie.
Wijziging naar 'Bedrijf', 'Kantoor' of 'Maatschappelijk' na beëindiging agrarisch bedrijf Deze wijzigingsbevoegdheid is niet aan de orde in gebieden met de aanduiding 'specifieke vorm van agrarisch met waarden - kwelafhankelijke vegetatie'. In deze gebieden moeten de landschappelijke waarden extra worden beschermd en dan zijn bestemmingen als Bedrijf, Kantoor of Maatschappelijk niet passend in de omgeving.
Indien deze aanduiding niet van toepassing is, kan de wijzigingsbevoegdheid worden toegepast mits wordt voldaan aan in het artikel opgesomde voorwaarden, waarbij het uitgangspunt altijd is dat de omliggende agrarische gebruiksmogelijkheden niet worden beperkt. In het artikel is een opsomming gemaakt van toegestane vormen van de
bovengenoemde bestemmingen. Deze zijn allen direct te relateren aan het buitengebied of het zijn functies die daar als passend en niet omgeving verstorend worden gezien.
Bedrijven die niet genoemd worden in het artikel, maar wel in ruimtelijk opzicht als gelijk hieraan kunnen worden beschouwd, vallen ook onder deze wijzigingsbevoegdheid.
Wijziging naar 'Recreatie' na beëindiging agrarisch bedrijf
De bestemming Recreatie wordt over het algemeen gezien als passend in het
buitengebied. Op deze wijze kan de waarde van de omgeving optimaal worden ervaren door iedereen. Daarom is deze wijzigingsbevoegdheid opgenomen, waarbij aan alle
voorwaarden die worden genoemd in het artikel moet worden voldaan. Maximaal de bestaande bebouwing en de direct aangrenzende gronden binnen het oude bouwvlak kunnen ten behoeve van een recreatiebedrijf of voorziening de bestemming Recreatie verkrijgen. Overige gronden behouden de agrarische bestemming.
De gronden die worden omgezet naar de bestemming Recreatie worden nader aangeduid als: kampeerboerderij, vakantieappartementen, kampeerterrein of daarmee gelijk te stellen recreatieve voorzieningen.
Wijziging naar 'Natuur'
De gemeente wil de groene uitstraling bewaken en stimuleren. Hiervoor is deze wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Deze bevoegdheid is bedoeld om de agrarische bestemming om te kunnen zetten naar de bestemming Natuur mits er
natuurontwikkeling zal plaatsvinden, de op het perceel aanwezige agrarische bedrijvigheid is of zal worden beëindigd en de gerechtigden ten aanzien van de betreffende gronden deze wijziging wensen.
Omgevingsvergunning voor werken en werkzaamheden
Binnen de bestemming zijn gronden aanwezig met voor de gemeente belangrijke
landschaps- en natuurwaarden. Om deze waarden te beschermen is het verboden zonder of in afwijking van een omgevingsvergunning, diverse werken, geen bouwwerken zijnde, of werkzaamheden uit te voeren of te laten voeren. In het artikel is een heldere
opsomming van dergelijke werken of werkzaamheden benoemd, waarbij het met name gaat om het verwijderen of beschadigen van landschaps- of natuurwaarden.
5.5.2 Bedrijf
Binnen de bestemming Bedrijf zijn alleen bedrijven uit de lage milieucategorieën (t/m 2) toegestaan, zodat woningen in de directe nabijheid geen overlast zullen ondervinden. Deze categorieën zijn te vinden in de aparte bijlage Staat van activiteiten: bedrijven
buitengebied. Bestaande bedrijven in een hogere categorie (> 3.1) zijn specifiek aangeduid en zijn alleen op die betreffende locatie toegestaan. De bouwvlakken mogen volledig worden volgebouwd, tenzij dit met de aanduiding 'maximum bebouwingspercentage (%)' is ingeperkt. Bebouwing is uitsluitend toegestaan binnen het bouwvlak.
Ter plaatse van de aanduiding bedrijfswoning is maximaal 1 bedrijfswoning toegestaan, waarbij regels zijn opgenomen voor het realiseren van erkers bij deze woning.
De inhoud van een bedrijfswoning in het buitengebied mag maximaal 600 m³ bedragen, tenzij de bestaande inhoud groter is of er een andere maximale inhoud staat aangegeven.
In de algemene regels is een afwijkingsbevoegdheid opgenomen om een vergroting tot een maximum van 800 m³ toe te staan.
Afwijkingsmogelijkheden
In de bestemming zijn afwijkingsmogelijkheden opgenomen. Er kan worden toegestaan dat een ander bedrijf dan op grond van de bij de regels behorende bijlage Staat van activiteiten: bedrijven buitengebied wordt mogelijk gemaakt. Het dient hierbij wel om naar zijn aard en invloed op de omgeving 'gelijkwaardig' bedrijf te gaan.
Middels een specifieke gebruiksregeling wordt ondergeschikte detailhandel bij bedrijven toegestaan. Het dient daarbij te gaan om niet zelfstandig uitgevoerde detailhandelsfuncties die duidelijk waarneembaar ondergeschikt is aan en afhankelijk is van de hoofdfunctie en deze ondersteunt zodat de kwaliteit van de hoofdfunctie vergroot of gecompleteerd wordt.
Hieronder wordt mede begrepen een afhaalbalie voor internetwinkel eventueel in combinatie met een beperkte showroom.
Voor ondergeschikte detailhandel geldt een aantal voorwaarden, zo mag onder meer de verkoop vloeroppervlakte voor detailhandel niet meer dan 50 m2 bedragen.
Overigens biedt bijlage II Besluit Omgevingsrecht nog bouw- en gebruiksmogelijkheden buiten dit bestemmingsplan om, onder meer door middel van 'vergunningvrij bouwen'.
5.5.3 Groen
De bestemming Groen wordt gebruikt voor gebieden waar bosgebied, bermen, plantsoenen, water en dergelijke zijn gesitueerd. Bouwen van gebouwen, met uitzondering van nutsgebouwen, is niet toegestaan om het groene karakter van het gebied te behouden. Wel zijn enkele bouwwerken geen gebouwen zijnde, zoals speeltoestellen, kunstobjecten, lichtmasten en dergelijke mogelijk. Overkappingen van maximaal 10 m² zijn toegestaan.
5.5.4 Horeca
Deze bestemming Horeca wordt gebruikt voor bestaande horecafuncties.
De impact van horecagelegenheden in het buitengebied is behoorlijk en horeca wordt over het algemeen gezien als een meer stedelijke functie. Daarom worden de
horecafuncties die voorkomen in het gebied specifiek, dus met aanduidingen, bestemd.
Er wordt gewerkt met een indeling in drie mogelijke categorieën van horecagelegenheden (lichte, middelzwaar en zware horeca). Deze indeling heeft te maken met de mate van storendheid van de horecafunctie voor de omgeving. Voor de uitgebreide uitwerking hiervan wordt verwezen naar de Staat van activiteiten: horeca die als bijlage bij de regels is gevoegd.
Bebouwing is uitsluitend toegestaan binnen het bouwvlak. Overige bouwwerken zijn zowel binnen als buiten het bouwvlak toegestaan.
Voor het hoofdgebouw is een dakkapellenregeling opgenomen. Daarnaast is voor de
bedrijfswoning ook een specifieke erkerregeling van toepassing.
Overigens biedt bijlage II van het Besluit Omgevingsrecht nog bouw- en
gebruiksmogelijkheden buiten dit bestemmingsplan om, onder meer door middel van 'vergunningsvrij bouwen'.
5.5.5 Kantoor
De bestemming Kantoor is bestemd voor de dienstverlenende en administratieve sector zonder baliefunctie. Hiermee wordt bedoeld: het bedrijfsmatig verlenen van diensten waarbij het publiek niet of slechts in ondergeschikte mate rechtstreeks te woord wordt gestaan en geholpen. Daarom is deze bestemming in principe niet wenselijk in de dorpskernen, maar bedoeld voor de gebieden daar om heen. Bedrijfswoningen en
bovenwoningen zijn toegestaan ter plaatse van de specifiek hiervoor bedoelde aanduiding.
Bebouwing is uitsluitend toegestaan binnen het bouwvlak. Overige bouwwerken zijn zowel binnen als buiten het bouwvlak toegestaan.
Voor het hoofdgebouw is een dakkapellenregeling opgenomen. Daarnaast is voor de bedrijfswoning ook een specifieke erkerregeling van toepassing.
Overigens biedt bijlage II van het Besluit Omgevingsrecht nog bouw- en
gebruiksmogelijkheden buiten dit bestemmingsplan om, onder meer door middel van 'vergunningsvrij bouwen'.
5.5.6 Maatschappelijk
De bestemming Maatschappelijk is bedoeld voor maatschappelijke voorzieningen, zoals sociaal-medische instellingen en levensbeschouwelijke. Onder voorwaarden is
ondergeschikte horeca toegestaan, hiervoor zijn specifieke gebruiksregels opgenomen.
Diverse bijzondere vormen van maatschappelijk worden met specifieke aanduidingen weergegeven. Te denken valt aan een begraafplaatsen en een hospice. Deze zijn dus alleen
Diverse bijzondere vormen van maatschappelijk worden met specifieke aanduidingen weergegeven. Te denken valt aan een begraafplaatsen en een hospice. Deze zijn dus alleen