• No results found

Afhankelijke variabele

In document Het kan vriezen, het kan dooien (pagina 44-47)

De status van het conflict als afhankelijke variabele bestaat uit de dichotome categorieën bevroren conflictdyade dan wel geëscaleerde conflictdyade. De status van het conflict geeft al aan dat er sprake moet zijn van een initieel conflict. Het initiële conflict tussen twee overheden van staten dan wel autonome gebieden blijft voortbestaan zolang er geen sprake is van een politieke eindoplossing. In die periode kan het conflict bevriezen en wederom escaleren in gewapend geweld. De intensiteit van het gewapende geweld bepaalt of er ook daadwerkelijk sprake is van escalatie en oorlog. De drie conflictdyaden worden hierna vastgesteld en er wordt gemeten wanneer een conflict escaleerde dan wel bevroren bleef.

Dyade 1: Georgië versus Zuid-Ossetië, Abchazië en Rusland

De UCDP Database geeft per conflict het geschatte aantal gevechtsgerelateerde (geüniformeerde) doden weer en als de schattingen uiteenlopen, geeft het een minimum en maximum. Voor Georgië versus Zuid-Ossetië geeft de database de volgende cijfers:

Tabel 5.1 Gevechtsgerelateerde doden Georgië – Zuid-Ossetië Laag Beste Hoog

1992 134 134 137

2004 27 27 73

2008 621 621 859

Uppsala Conflict Data Program (2012/05/10).

Omdat het aantal gevechtsgerelateerde doden in 2008 niet boven de 1000 uitkomt, geeft de UCDP het conflict de status minor, net als in 1992 en in 2004. Het verschil in gevechtsgerelateerde doden in 2004 en 2008 is echter aanzienlijk en in combinatie met de gegevens van de Conflictbarometer, die conflicten op basis van vijf categorieën indeelt, geldt het conflict in 2008 als geëscaleerd.

44 Voor Georgië versus Abchazië gelden de volgende cijfers:

Tabel 5.2 Gevechtsgerelateerde doden Georgië - Abchazië Laag Beste Hoog

1992 1611 1611 2563

1993 566 566 1195

2008 - - -

Uppsala Conflict Data Program (2012/05/10).

De cijfers van Abchazië en Zuid-Ossetië verschillen aanzienlijk. De gebieden worden doorgaans samen genoemd als één conflict, het initiële conflict van 1992/93 en het geëscaleerde conflict van 2008. Dit komt doordat de conflicten tegelijkertijd plaatsvonden. Beide republieken hebben hetzelfde doel en daarmee een direct belang indien een conflict tussen een republiek en Georgië uitbreekt. In beide gevallen vocht Georgië voor het herstel van het gezag over het gehele territorium, vochten de republieken voor het autonoom blijven en in beide gevallen garandeerde Rusland die autonome status.

Op basis van de UCDP Database moeten de jaartallen 1992, 1993 en 2008 van de Conflictbarometer geraadpleegd worden.

De eerste Konfliktbarometer uit 1992 (3) (alleen Duitstalige versie) vermeldt dat het conflict om Zuid- Ossetië doorsmeult terwijl de afscheiding van Abchazië geëscaleerd is in een open burgeroorlog. Dit komt overeen met de gegevens van de UCDP Database. De Konfliktbarometer 1993 (2) meldt dat de regering het conflict in Abchazië verloren heeft, het gebied is in handen van de separatisten. Het conflict om Zuid-Ossetië duurt voort. Na 1993 bevroren de conflicten langzaam. De

Konfliktbarometer 1994 (3) meldt een wapenstilstand in het conflict tussen Georgië en Abchazië. Voor Abchazië en Zuid-Ossetië wordt geen politieke eindoplossing gevonden in de vorm van een vredesakkoord.

De Conflictbarometer van 2008 (13-14) vermeldt per conflict welke intensiteit deze kent en wat de verandering is ten opzichte van het jaar ervoor. Daarnaast geeft de barometer de actoren, het beginjaar en de oorzaak van het conflict weer:

Tabel 5.3 Intensiteit dyade 1

2008 start Intensiteit verandering Oorzaak

Georgië vs. Abchazië 1989 4 ernstige crisis + 1 Afscheiding Georgië vs. Zuid-

Ossetië

1989 4 ernstige crisis + 1 Afscheiding

Georgië vs. Rusland 1992 5 oorlog + 3 Internationale macht

Conflictbarometer 2008.

De Conflictbarometer splitst het conflict op in Georgië versus de republieken en Georgië versus Rusland. De uitleg bij het laatste conflict laat echter zien dat ze niet losstaan van elkaar, maar in intensiteit verschillen.

Voor conflictdyade 1 geldt daarmee dat het initiële conflict van 1992/93 tussen Georgië en de Republieken van Abchazië en Zuid-Ossetië, gesteund door Rusland, bevroor om in 2008 weer te escaleren in een oorlog.

45 Dyade 2: Azerbeidzjan versus Armenië

De uitleg bij de eerste dyade is uitgebreid, zodat bij de tweede en derde dyade voornamelijk de cijfers weergegeven worden. Ten eerste de UCDP Database-gegevens:

Tabel 5.4 Gevechtsgerelateerde doden Azerbeidzjan – Nagorno-Karabach, Armenië Laag Beste Hoog

1991 35 35 35

1992 1971 1971 3469

1993 1146 1146 1895

1994 1208 1471 4048

2005 22 26 26

Uppsala Conflict Data Program (2012/05/10).

De Konfliktbarometer 1993 (2) stelt dat de sluimerende oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië om Nagorno-Karabach dramatisch geëscaleerd is, waarbij Armenië via grondoffensieven een

veiligheidscorridor rondom Nagorno-Karabach veroverd heeft. De UCDP Encyclopedia geeft achtergrondinformatie bij de cijfers en stelt dat, hoewel in 1994 de oorlog beëindigd werd met een staakt-het-vuren, er geen politieke eindoplossing is in de vorm van een vredesakkoord, en dat aan de grens beschietingen over en weer voorkomen. Het conflict blijft dus bevroren. De Conflictbarometer 2008 (13) geeft de volgende cijfers:

Tabel 5.5 Intensiteit dyade 2

2008 start Intensiteit verandering Oorzaak

Azerbeidzjan vs. Armenië 1987 3 crisis 0 Territorium Azerbeidzjan vs. Nagorno-

Karabach

1988 3 crisis 0 Afscheiding

Conflictbarometer 2008.

De conflictdyade intensiveerde een stap in 2005 van manifest conflict naar crisis, wat overeenkomt met de UCDP Database. Dat jaar vonden volgens de Konfliktbarometer 2005 (9) meer

grensbeschietingen plaats en intensiveerde het conflict doordat Nagorno-Karabach het hoofdpunt in de strijd in de parlementsverkiezingen in Azerbeidzjan was.

Voor conflictdyade 2 geldt daarmee dat het initiële conflict van 1991/94 tussen Azerbeidzjan en de Republiek van Nagorno-Karabach, gesteund door Armenië, bevroor en niet escaleerde in een oorlog in de periode tot aan 2009.

Dyade 3: Moldavië versus Transdnistrië en Rusland Gegevens van de UCDP Database:

Tabel 5.6 Gevechtsgerelateerde doden Moldavië – Transdnistrië Laag Beste Hoog

1992 316 585 637

46 De Konfliktbarometer 1993 (2) stelt dat het conflict tussen Moldavië en Transdnistrië in 1992 tot een wapenstilstand heeft geleid die nog steeds standhoudt. Een politieke oplossing in de vorm van een vredesakkoord ontbreekt. De Conflictbarometer (2008, 13) verschaft de volgende gegevens: Tabel 5.7 Intensiteit dyade 3

2008 start Intensiteit verandering Oorzaak

Moldavië vs. Transdnistrië 1989 2 manifest conflict

0 Afscheiding

Conflictbarometer 2008.

Voor conflictdyade 3 geldt daarmee dat het initiële conflict van 1992 tussen Moldavië en de Republiek Transdnistrië, gesteund door Rusland, bevroor en niet escaleerde in een oorlog in de periode tot aan 2009.

In document Het kan vriezen, het kan dooien (pagina 44-47)