4. Dossiers
4.1 Actualiseren dossiers
De dossiers vormen het hoofdbestanddeel van het Kenniscentrum Commissie van Toezicht. Een dossier bestaat uit een artikel over het onderwerp en verwijzingen naar relevante wet- en regelgeving en jurisprudentie. Indien van toepassing worden ook relevante achtergronddocumenten opgenomen.
Het belangrijkste onderdeel van de redactionele activiteiten is het actualiseren van bestaande dossiers en het schrijven van nieuwe dossiers. Het uitgangspunt bij het onderhouden van bestaande dossiers is dat deze minimaal één keer per (kalender)jaar worden geactualiseerd. Deze actualisering heeft betrekking op de gehele tekst, inclusief wet- en regelgeving en jurisprudentie. Niet alle dossiers zijn in 2020 geactualiseerd. Dit komt onder meer door de wisselingen die zich dit verslagjaar hebben voorgedaan in de samenstelling van de redactie. Maar meer nog dan dat is de Covid-19-pandemie hier debet aan. De nieuwe redactieleden moesten vanuit een thuiswerksituatie worden ingewerkt op zowel de redactietaken als ook hun werkzaamheden voor de CvT’s. De redactie heeft de intentie uitgesproken om voor 30 april 2021 de achterstand in het actualiseren van de dossiers weg te werken. Ten tijde van het verschijnen van dit verslag loopt de redactie hiervoor op schema.
In november 2020 is het nieuwe dossier ‘Overplaatsing’ gepubliceerd. In dit dossier is informatie te vinden over de plaatsing en overplaatsing van justitiabelen in het gevangeniswezen en de vreemdelingenbewaring. Aan bod komt onder meer de differentiatie van plaatsing, de uitgangspunten, criteria en de beslissingsbevoegdheid. Ook komen internationale overplaatsingen aan bod van zowel binnen als buiten het Koninkrijk der Nederlanden. Tot slot wordt aandacht besteed aan de rechtsmiddelen in het kader van deze beslissingen. Eind 2019 bevatte het Kenniscentrum 39 dossiers, een overzicht van de dossieronderwerpen per 31 december 2020 is als bijlage 1 aan dit verslag gehecht.
118858
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Sessies/gebruikers periode 2012-2020
sessies gebruikers
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 5 4.2 Statistieken dossiers
Een uitgebreid overzicht van de statistieken voor de dossiers is als bijlage 2 aan dit verslag gehecht. In bijlage 2 kunt u per dossier, per maand zien hoe vaak een dossier is bezocht in 2020. De vijf meest bezochte dossiers in 2020 zijn gezamenlijk goed voor 44% van de bezoeken aan de dossiers, dit zijn:
1. Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD) 2. Contact met de buitenwereld
3. Verlof
4. Detentiefasering 5. Middelengebruik
De jaarlijkse groei die het Kenniscentrum CvT doormaakt is terug te zien in het aantal bezoekers van de dossiers. In onderstaande tabel wordt dit getoond. In het verslagjaar is er sprake van een kleine daling ten opzichte van 2019, mogelijk is die veroorzaakt door de Covid-19-pandemie.
12%
12%
8%
6% 6%
56%
Vijf meest bezochte dossiers
ISD
Contact buitenwereld Verlof
Detentiefasering Middelengebruik Overige dossiers
147722 159717
123982 122478
0 50000 100000 150000 200000
2016 2017 2018 2019 2020 2021
Bezoekers dossiers
periode 2017-2020
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 6
5. Uitsprakendatabank
Een veel gebruikt onderdeel van het Kenniscentrum is de uitsprakendatabank, die geanonimiseerde uitspraken bevat van beklagcommissies. Door uitspraken van beklagcommissies voor openbare publicatie aan te bieden draagt het Kenniscentrum bij aan de toegankelijkheid en beschikbaarheid van deze informatie. Dit is in het belang van transparantie, kennisdeling en de kwaliteit van de beklagrechtspraak en rechtsgelijkheid.
Onderstaande criteria worden gehanteerd bij de beoordeling welke uitspraken publicatiewaardig zijn:
Actualiteitswaarde
Rechtsvorming
Juridisch belang
Toepassing nieuwe regelgeving
Rechtspraak bevestigend
De aard van de klacht
De door de CvT’s geselecteerde uitspraken worden door de betrokken secretaris toegestuurd aan het Kenniscentrum: kenniscentrumcvt@rechtspraak.nl. De redactie anonimiseert de uitspraken en maakt een samenvatting van de te publiceren uitspraken in de uitsprakendatabank. Per september 2020 heeft de redactie het anonimiseringsbeleid aangepast. Er is aansluiting gezocht bij het beleid van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (hierna: RSJ). In beginsel wordt alleen de naam van de justitiabele geanonimiseerd en andere tot de persoon herleidbare gegevens. Wanneer in de zaak ook door de beroepscommissie van RSJ uitspraak is gedaan, wordt direct naar het RSJ-kenmerk verwezen. Elke maand kiest de redactie een 'Uitspraak van de maand' ten behoeve van de maandelijkse nieuwsbrief. Gedurende het verslagjaar is de databank 10.642 keer bezocht en er zijn 35 nieuwe uitspraken geplaatst. De uitsprakendatabank bevat in totaal 783 uitspraken.
976 1063
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 7
6. Nieuwsbrief
In 2020 is de digitale nieuwsbrief dertien keer verschenen. Twaalf keer in de reguliere vorm en eenmaal in de vorm van een extra nieuwsbrief in verband met de eerste coronamaatregelen van de Dienst Justitiële Inrichtingen (hierna: DJI). De nieuwsbrief maakt melding van actuele ontwikkelingen (wetgeving, rapporten, adviezen, jurisprudentie). Tevens bevat elke nieuwsbrief onder meer een uitspraak van een beklagcommissie en drie relevante nieuwsberichten uit regionale, landelijke en/of (inter)nationale media. Ook wordt in de nieuwsbrief melding gemaakt van nieuw geplaatste circulaires of verwijderde oude versies, vacatures en dossierupdates. Voor wat betreft de circulaires gebeurt dit in samenwerking en na afstemming met de betrokken collega’s van DJI. Eén van de redactieleden is verantwoordelijk voor het opstellen van de nieuwsbrief. De landelijk coördinator voegt, indien nodig, onderwerpen toe (bijvoorbeeld mededelingen vanuit de Klankbordgroep Commissies van Toezicht).
Eind 2020 waren er 1.495 abonnees die per e-mail de nieuwsbrief ontvingen. De nieuwsbrieven worden gepubliceerd op het Kenniscentrum.
7. LinkedIn
De redactie plaatst een bericht op LinkedIn als daar aanleiding toe is, maar streeft ernaar ten minste elke twee weken een bericht (bijvoorbeeld een vacature of nieuwsbericht) te plaatsen. Daarbij wordt getracht aan te sluiten bij de actualiteiten. Eind 2020 had de bedrijfspagina van het Kenniscentrum 856 volgers.
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Bezoekers uitsprakendatabank
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Abonnees nieuwsbrief
periode 2016-2020
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 8
8. Teamsite
De redactie onderhoudt de teamsite voor secretarissen en administratief medewerkers van commissies van toezicht, een laagdrempelig landelijk platform voor de gebruikers. Een belangrijke functie van de teamsite is dat secretarissen en administratief medewerkers discussies kunnen starten en hierop kunnen reageren, onderling informatie kunnen uitwisselen en vragen kunnen stellen in het ‘Vraag en antwoord’-gedeelte. De redactie en de landelijke coördinator CvT’s plaatsen daarnaast mededelingen op het ‘Mededelingenbord’, denk aan een link naar het meest actuele RSJ-bulletin, het verschijnen van een nieuwe editie van het tijdschrift Sancties maar ook onderhoudsberichten over KLAVER, het registratiesysteem van de CvT’s en de externe SamenWerkFunctionaliteit. Secretarissen en administratief medewerkers kunnen ook mededelingen plaatsen. Tot slot is er een ‘Bibliotheek’ waarin naslagwerken, algemene informatie en andere basisinformatie te vinden is.
Gedurende het verslagjaar heeft een aantal gebruikers problemen ervaren in het ‘Vraag en antwoord’-gedeelte van de teamsite. Zij konden niet reageren op geplaatste items. De redactie is voornemens om deze problemen zo spoedig mogelijk op te lossen.
9. Veegwet
Op het programma van de landelijke themadag CvT’s 2019, georganiseerd door de Klankbordgroep CvT’s, stond de workshop ‘De Veegwet: wijziging Pbw ca. en de consequenties voor de CvT’. Gelet op de vele vragen die tijdens de workshops zijn gesteld heeft de Klankbordgroep contact gezocht met het Kenniscentrum CvT. In overleg is besloten om gedurende de eerste maanden van 2020 nieuwsberichten te gaan opstellen over de diverse onderdelen van de Veegwet. Deze nieuwsberichten zijn op het Kenniscentrum geplaatst en via de maandelijkse nieuwsbrief verspreid onder de secretarissen en leden van de commissies van toezicht. De informatie over de Veegwet is in 2020 ruim 3300 keer bezocht.
526 856 226 378
90 0
500 1000
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Volgers LinkedIn
periode 2016-2020
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 9
10. Overige ondernomen activiteiten in 2020
De landelijk coördinator CvT’s en overige redactieleden hebben in wisselende samenstelling deelgenomen aan de volgende activiteiten:
januari 2020
• SSR-cursus: Executie straffen en maatregelen
• SSR-cursus :Teamsite / SharePoint Beheer februari 2020
• Algemeen overleg vaste commissie JenV, onderwerp: gevangeniswezen / TBS
• Bezoek van Ural Human Rights Center aan CvT Pieter Baan Centrum september 2020
• Conferentie Commissies van Toezicht Arrestantenzorg november 2020
• Symposium Forensische Zorg
• SDU-cursus: Klachtzaken van gedetineerden, inhoudelijke bijdrage door redactie KC CvT
• RSJ-congres: De rechtspositie van jongeren in geslotenheid
• Symposium Herstelgericht straffen december 2020
• Cursus Pbw voor CvT’s via Opleidingsinstituut DJI
11. Redactieraad Kenniscentrum CvT
Het Kenniscentrum Commissie van Toezicht beschikt over een redactieraad waarin experts (onder meer uit de wetenschap) op het werkterrein van commissies van toezicht zitting hebben.
In 2020 bestond de redactieraad uit de volgende personen:
• mw. mr. Ch.M. van der Bas
- member in respect of the Netherlands – Committee for the prevention of torture (CPT) - voorzitter van de regionale toetsingscommissie euthanasie
- lid van de raad van toezicht bij De Forensische Zorgspecialisten
- lid van de raad van toezicht bij Lister GGZ en voorzitter van de commissie kwaliteit - vicevoorzitter van de raad van toezicht bij Moviera
- voorzitter commissie beoordeling uitingen maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef - voorzitter landelijke klachtencommissie algemeen bijzonder onderwijs (GCBO)
- rechter plaatsvervanger rechtbank Den Haag
• Th.M.P. van Els
- coördinerend/specialistisch senior inspecteur Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 10
• mw. mr. dr. P. Jacobs
- universitair docent straf(proces)recht Universiteit Utrecht
- lid van de afdeling rechtspraak van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming - lid expert pool van het Europees Comité ter Preventie en Foltering en Inhumane en Vernederende Behandeling en Bestraffing (CPT) van de Raad van Europa
- bestuurslid Vereniging voor Penitentiair Recht en Penologie
- coördinator van het Juridisch Spreekuur Gedetineerden (JSG) in de PI Nieuwersluis en Nieuwegein en detentiecentrum Zeist
- lid van de redactie van het Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten - lid van de kerngroep van stichting Mens en Strafrecht
• prof. dr. A.M. van Kalmthout
- gastprofessor Tilburg University, faculty of Theology, department of pastoral care in prisons - executive board member Penal Reform International
• drs. A. Lesuis
- voorzitter CvT FPC De Kijvelanden - lid Klankbordgroep CvT’s
• mw. dr. D.N. Lettinga
- manager onderzoek & advies bij het College voor de Rechten van de Mens - strategisch adviseur bij Bureau Clara Wichman
• mr. J.P. Matze
- manager bedrijfsjuridische zaken, privacy office en cluster nationaliteitsvraagstukken bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst
- voorzitter Commissie van Toezicht op de Arrestantenzorg Den Haag
• mw. mr. C.C. Peterse
- advocaat bij Hof-Recht advocaten
- rechter-plaatsvervanger Rechtbank Rotterdam - bestuurslid Vereniging van Jeugdrecht Advocaten
- docent jeugdstrafrecht Studiecentrum Rechtspleging (SSR) - gastdocent recht IMC Weekendschool
• mw. mr. dr. S. Struijk
- universitair hoofddocent strafrecht, Erasmus University Rotterdam, Erasmus School of Law - bijzonder hoogleraar penologie en penitentiair recht, Rijksuniversiteit Groningen
- lid CvT PI Rotterdam, locatie De Schie
- rechter-plaatsvervanger Rechtbank Rotterdam
- bestuurslid Vereniging voor Penitentiair Recht en Penologie
• mw. L.E de Vin, MSc
- senior inspectie bij Inspectie Justitie en Veiligheid
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 11
• prof. mr. P.C Vegter
- advocaat-generaal straf Hoge Raad der Nederlanden - bijzonder hoogleraar penitentiair recht Radboud Universiteit - lid klachtencommissie Reclassering Nederland
- docent Studiecentrum Rechtspleging (SSR)
- docent Voorgezette opleiding advocatuur Universiteit Utrecht - lid redactie Sancties, tijdschrift over straffen en maatregelen
Als regel vergadert de redactieraad tweemaal per jaar ten kantore van de Rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht. In verband met de Covid-19-pandemie is de vergadering die gepland stond voor 7 mei 2020 geannuleerd. Op 11 november 2020 is de redactieraad digitaal bijeengekomen. De vergadering werd voorbereid en voorgezeten door de landelijk coördinator CvT’s. Bij de vergadering waren twee leden van de redactie aanwezig.
De redactie van het Kenniscentrum verzorgde de verslagleging tijdens de vergaderingen. De redactieraad kreeg ter goedkeuring (ver)nieuw(d)e dossiers voorgelegd door de redactie. Tevens deed de redactieraad suggesties voor nieuwe dossieronderwerpen en fungeerde zij als denktank ten aanzien van het Kenniscentrum CvT.
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 12
Bijlage 1
Overzicht dossiers per 31 december 2020 01. Arbeid
02. Bejegening 03. Beklagprocedure 04. Cameratoezicht
05. Contact met de buitenwereld 06. Contact ouder en kind 07. Detentiefasering 08. Disciplinaire straffen 09. Dwangbehandeling 10. Goederen
11. GVM-lijst
12. Honger en dorststaking
13. Instelling voor Stelselmatige Daders (ISD) 14. Internationale wet- en regelgeving
15. Kiesrecht 16. Levenslang 17. Luchten 18. Medische zorg
19. Meerpersoonscelgebruik 20. Middelengebruik 21. Nachtdetentie
22. Nationale Ombudsman en Kinderombudsman 23. Onderwijs en vorming ter beschikking gestelden 24. Onderwijs en vorming volwassenen
25. Ordemaatregelen 26. Overplaatsing 27. Penitentiair dossier
28. Promoveren & Degraderen 29. Re-integratiecentra (RI) 30. Rookbeleid
31. Scholings- en trainingsprogramma (STP) 32. TBS en BOPZ klachtenregeling
33. Tegemoetkoming
34. Verblijf in een jeugdinrichting 35. Verlof
36. Verpleegdedossier 37. Vervoer
38. Vreemdelingenbewaring 39. Zorgplicht
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 13
Bijlage 2
Statistieken per dossier, per maand
Dossiers 2020 januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
TOTAAL
Arbeid 255 290 227 200 191 246 245 204 295 398 263 192 3006
Bejegening 136 179 129 156 137 180 84 77 120 153 152 127 1630
Beklagprocedure 323 428 317 396 436 375 336 312 705 729 449 423 5229
Cameratoezicht 127 116 83 100 105 134 73 117 96 89 132 96 1268
Contact met de buitenwereld 2118 1946 1421 1190 1301 1703 1360 1248 1380 1382 1441 1487 17977
Contact ouder en kind 204 167 173 130 119 118 78 99 136 246 149 148 1767
Detentiefasering 446 514 573 592 766 710 821 721 791 920 875 1003 8732
Disciplinaire straffen 524 460 510 438 472 561 400 291 401 402 443 348 5250
Dwangbehandeling 208 215 195 164 340 287 195 161 264 358 264 297 2948
Goederen 406 398 404 382 369 427 339 262 397 425 408 409 4626
GVM-lijst 500 615 326 219 326 328 337 272 568 418 318 335 4562
Honger en dorststaking 137 150 173 133 102 134 104 122 124 158 114 157 1608
Internationale wet- en regelgeving 454 517 434 373 474 299 174 164 331 475 399 317 4411 ISD (Inrichting voor Stelselmatige Daders) 2105 1557 1645 1441 1483 1620 1265 1172 1590 1669 1478 1007 18032
Kiesrecht 105 87 50 90 73 89 70 55 125 159 140 67 1110
Levenslang 226 206 178 151 258 187 101 111 125 224 155 152 2074
Luchten 188 179 195 142 169 176 96 108 139 147 134 170 1843
Medische zorg 554 524 602 467 554 483 423 424 482 619 604 517 6253
Meerpersoonscelgebruik 206 235 196 227 148 198 146 183 177 230 163 163 2272
Middelengebruik 748 799 582 551 512 714 721 596 711 809 703 593 8039
Nachtdetentie 56 24 30 33 38 26 40 30 45 54 41 39 456
Nationale Ombudsman en Kinderombudsman 47 21 29 28 48 53 27 16 30 28 42 39 408
Onderwijs en vorming ter beschikking gestelden 24 13 39 28 11 19 7 7 5 18 19 6 196
Onderwijs en vorming volwassenen 95 171 125 105 132 98 97 56 112 124 128 128 1371
Ordemaatregelen 261 247 228 199 256 377 244 196 255 301 284 190 3038
Overplaatsing (per 23-11-2020) 108 303 411
Jaarverslag 2020, Kenniscentrum Commissie van Toezicht 14
Penitentiair dossier 304 242 205 196 194 398 299 198 293 279 259 196 3063
Promoveren en degraderen (voorheen DBT) 524 548 393 420 486 493 438 328 388 560 553 245 5376
Re-integratiecentra (RI) 195 179 185 152 124 107 108 119 181 227 236 187 2000
Rookbeleid 247 196 191 170 162 128 107 87 100 126 53 68 1635
STP (Scholings- en trainingsprogramma) 78 58 74 63 81 76 65 54 46 84 72 73 824
TBS en BOPZ klachtenregeling 288 201 198 180 190 173 126 83 122 129 165 124 1979
Tegemoetkoming 87 59 76 133 213 91 97 72 65 84 88 69 1134
Verblijf in een jeugdinrichting 457 339 407 388 519 434 231 177 319 497 240 95 4103
Verlof 1268 1093 1131 864 1028 1082 729 850 886 858 808 982 11579
Verpleegdedossier 56 38 23 36 29 61 49 37 46 53 59 40 527
Vervoer 221 228 175 159 157 153 144 128 194 230 184 227 2200
Vreemdelingenbewaring 93 110 70 80 129 73 49 28 38 70 64 70 874
Zorgplicht 403 348 321 233 331 298 370 229 299 398 350 331 3911
Totaal 14674 13697 12313 11009 12463 13109 10595 9394 12381 14130 12537 11420 147722