6 EVOLUTIE VAN HET FIVA GEDURENDE DE AFGELOPEN 22 JAAR
6.1 AANTAL EN VOLUME VAN DOSSIERS
---6 EVOLUTIE VAN HET FIVA GEDURENDE DE AFGELOPEN 22 JAAR
Zoals elk jaar wordt een vergelijking gemaakt tussen de verschillende jaren. Over het algemeen worden vooral globale cijfers vergeleken, behalve wanneer de details opmerkelijke feiten illustreren.
Wat aantallen dossiers en investeringsbedragen betreft, valt een grote diversiteit op tussen de verschillende jaren. Dat komt door de beperkte omvang van de sector.
6.1 AANTAL EN VOLUME VAN DOSSIERS
Onder dit hoofdstuk worden enkel de dossiers besproken die betrekking hebben op investeringen door de producenten en door de primair verwerkende sector. Dit laat een vergelijking toe met de jaarverslagen van de vorige jaren.
Bij de evolutie van de FIVA-aanvragen (zie grafiek 1.) valt niet alleen de piek op in 1999 bij de start van het FIVA, maar onmiddellijk daarna volgde een terugval om vanaf 2002 te stabiliseren rond 15 à 20 aanvragen per jaar. Los van de strengere opstelling van de Europese Commissie, is dit uiteraard eigen aan het beperkt aantal rederijen/bedrijven en de specialisatie in de sector, naar vooral de boomkor. Daarbij laten de conjunctuurinvloeden en vooral de kostenontwikkeling (brandstofprijzen) zich voor nagenoeg alle rederijen op dezelfde manier voelen.
Opvallend is eveneens dat er de laatste jaren geen dossiers meer worden ingediend door kredietinstellingen. Dit zal de komende jaren trouwens niet meer veranderen. Vanwege de vernieuwde FIVA-wetgeving werden rentesubsidies en de FIVA-waarborgregeling geschrapt. Om deze reden hoeven de aanvragen niet meer via de kredietinstellingen ingediend te worden. Wel kunnen de ondernemingen uiteraard hun investeringen met kredieten blijven uitvoeren, maar dienen ze in voorkomend geval zelf hun aanvragen in.
In 2009 was er opnieuw een verhoging van het aantal ingediende dossiers. Enerzijds werd er een sloopronde georganiseerd met 9 geselecteerde dossiers, anderzijds werden er weer meer investeringsdossiers ingediend. Dit was een gevolg van de verhoogde steunmaatregel tot 60%, de zogenaamde vlootaanpassingsregeling, die mogelijk werd gemaakt door de fuelverordening van 24 juli 2008. Maar ook de noodzaak om energie-efficiënter te werken, speelde een rol. Zo werden er in 2009 29 geselecteerde investeringsdossiers door de producenten ingediend. In 2010 steeg dit aantal tot 53, het hoogste aantal ingediende investeringsdossiers door de producenten sinds de oprichting van het FIVA.
Enkel in 1999 werden er in totaal meer dossiers ingediend, maar toen gebeurde dit nog massaal via de kredietinstellingen. Deze dossiers hadden dan vooral betrekking op nieuwbouw.
Sinds 2010 vertoont het aantal ingediende dossiers een licht dalende trend.
In 2015 werden 15 dossiers ingediend, 14 dossiers minder dan in 2014. Dit is opnieuw een aanzienlijke terugval ten opzichte van de jaren 2009 en 2010, en is te verklaren doordat de verhoogde steunmaatregel
■ ■
- ~
- - - - ~ ~ ~
- - - - - - ~ ~ ~
-
- - - - - - - - - - - ~ ~ ~1 L i
tot 60% eindigde op 31/12/2010. Het aantal ingediende dossiers valt daarmee terug op het gemiddelde niveau van de jaren voor 2009 toen de vlootaanpassingsregeling in werking trad.
Toch valt op dat er van 2009 t.e.m. 2015 (= periode van het EVF) er gemiddeld meer dossiers werden ingediend dan tijdens het vorige Europese programma (FIOV), terwijl het aantal vissersvaartuigen jaarlijks afneemt.
In 2016 startte het nieuwe Europese EFMZV-programma. Onder de UP’s waarvoor investeringsdossiers kunnen worden ingediend voor FIVA-steun, met name UP 1, 2 en 5, werden in totaal 21 dossiers ingediend.
Zoals hierboven reeds gemeld, hebben die enkel betrekking op dossiers ingediend door producten en door de primair verwerkende sector, aangezien de aanvragen niet meer via de kredietinstellingen ingediend worden.
In 2017 werden 31 investeringsdossiers ingediend. Dit betekent een duidelijke stijging t.o.v. 2016. Daarmee komt het EFMZV-programma op gelijke hoogte van het vorige EVF-programma. De mogelijkheden van het EFMZV-programma zijn inmiddels beter bekend bij de investeerders. De helft van het aantal dossiers is wel voor rekening van de visverwerkende sector.
Deze stijgende trend zette zich verder in 2018 en 2019, met in totaal respectievelijk 32 en 45 ingediende investeringsdossiers.
Aantal dossiers Kredietinstellingen Aantal dossiers Producenten
Grafiek 1: Evolutie aantal FIVA-aanvragen 100
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
In grafiek 2. wordt de evolutie van de ingediende krediet- en investeringsbedragen van de FIVA-aanvragen weergegeven. De in 2007 georganiseerde ‘call’ voor investeringen in de visverwerking en -afzet had een significante verhoging van het totale ingediende investeringsbedrag t.o.v. de voorgaande jaren tot gevolg.
In 2008 is het totale ingediende investeringsbedrag opnieuw gedaald en werd er bovendien geen enkel dossier door kredietinstellingen ingediend. In 2009 is er een duidelijke verhoging van het investeringsbedrag merkbaar, een gevolg van de tijdelijke verhoogde steunmaatregel. Bovenop het weergegeven investeringsbedrag werd ook een ingediend bedrag van 7,6 miljoen euro aanvaard voor de 9 geselecteerde sloopdossiers. In 2010 werd deze stijgende trend bestendigd. De tijdelijk verhoogde steunmaatregel waarvan hierboven melding, liep immers tot 31 december 2010.
Het investeringsbedrag in 2011 bleef op dezelfde hoogte als in 2009 en 2010. Dit is uiteraard ook een gevolg van de georganiseerde call ‘verwerking en afzet’. In 2012 was er een duidelijke daling in het investeringsbedrag waarneembaar. Dit was enerzijds te wijten aan de daling van het aantal ingediende dossiers, maar anderzijds ook aan het lagere investeringsvolume per dossier. Deze trend heeft zich tot in 2014 voortgezet. In 2015 valt ondanks een halvering van het aantal ingediende investeringsdossiers een verhoging van het investeringsvolume t.o.v. 2014 op te merken. Dit komt vooral door een hoge investering in de aquacultuurproductie.
In 2016 is een duidelijke stijging van het totale investeringsbedrag waarneembaar t.o.v. de voorgaande jaren. Deze stijging is te verklaren door de start van het nieuwe EFMZV-programma en de gewijzigde FIVA-wetgeving in 2016. Vooral de investeringsdossiers ingediend door de visverwerkende sector, met hogere investeringsbedragen per dossier t.o.v. producentendossiers, liggen aan de basis van deze stijging.
In 2017 blijkt deze trend zich voort te zetten, met net als in 2016 de visverwerkende sector als drijvende kracht hiervan.
In 2018 is er ondanks een gelijk aantal ingediende dossiers t.o.v. 2017 een lichte daling van het totale investeringsbedrag waar te nemen. Het investeringsbedrag is vooral voor rekening van de investeringen door rederijen en door investeringen in de vissershavens.
In 2019 is er een stijging van het aantal ingediende dossiers voor investeringen en dus ook van het investeringsbedrag. Vooral rederijen zorgden voor deze investeringen.
■ Kredietbedrag ■ Investeringsbedrag
0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000
Grafiek 2: Evolutie van ingediende krediet- en investeringsbedragen