De doelstelling van dit onderzoek was om het Hugo de Groot College inzicht te geven hoe de ouderbetrokkenheid kan worden versterkt. In deze paragraaf volgen de aanbevelingen aan de school die op deze doelstelling aansluiten.
Zet ten eerste het onderwerp waardenoriëntaties op de agenda van het
kennismakingsgesprek met de mentor en geef de docenten hiervoor concrete handreikingen.
Ten tweede kunnen de uitkomsten van dit onderzoek worden opgenomen in het
Ouderbeleidsplan, de School-ouder-overeenkomst en de handreikingen voor docenten. Daarin kan worden benoemd wie, wanneer, met welk doel en hoe naar waardenoriëntaties van ouders vraagt. Hierbij ligt met name bij de School-ouder-overeenkomst een kans om dit aspect bij de
nieuwe ouders onder de aandacht te brengen. Dit document wordt door alle toekomstige ouders gelezen, omdat dit moet worden ondertekend bij de inschrijving van hun kind.
Ten derde kan de school samen met ouders en leerlingen onderzoeken welke aanpak geschikt en prettig is om de nieuwsgierigheid naar waardenoriëntaties in contacten vorm te geven. Hiermee kan de belofte van partnerschap en co-creatie te worden waargemaakt.
Ten vierde kan samen met de docenten worden onderzocht welke ondersteuning of training docenten nodig hebben om hun proactieve benadering van waardenoriëntaties te bevorderen.
6 Reflectie
Ik heb geworsteld met de vraag wat de kern van het onderzoek is. Wat had ik anders kunnen doen om het zicht op de hoofdvraag scherp te houden? Ik heb bij het vooronderzoek ouders gesproken. Dat gaf mij handvatten voor het operationaliseren van het concept
waardeoriëntaties. Het had goed geweest als ik een vergelijkbaar vooronderzoek had uitgevoerd onder docenten. Met die opbrengsten had ik beter zicht gekregen op hoe het contact tussen de school en de ouders volgens hen verloopt. Ik ben dankbaar voor de feedback van de begeleiders die ertoe leidde ertoe dat ik alsnog de focus kon leggen op de perceptie van het welkom als kern van het onderzoek.
Ik heb onderschat hoe lastig het is om onderzoek te doen op een school waar ik zelf niet werkzaam ben. Dat beperkte mijn handelen toen de lockdown inging. Vanaf dat moment kon ik niet meer ouders en docenten interviewen tijdens ouderavonden, zoals ik me had voorgenomen.
De uitnodiging voor zowel de enquête verliep nu via de school. De school kon vanwege AVG niet meewerken aan het delen van de adressen voor het uitnodigen voor interviews. Het vertrek van de directeur gedurende het onderzoek had gevolgen voor de medewerking van de
medewerkers van de school. Zonder zijn tussenkomst liepen die contacten stroever, wat gevolgen had voor de deelname aan de enquêtes, omdat er geen bereidheid was om een tweede herinnering te sturen. Hierop had ik moeten anticiperen door vanaf het eerste contact te investeren in de relaties met de medewerker die mij konden helpen.
Er is voorafgaand aan het onderzoek gesproken met de directeur. Ik heb niet overwogen om de resultaten van de analyse voor te leggen aan de directeur. Terugblikkend was een rapportage aan de directeur interessant geweest. Ik had daarin de resultaten van de enquêtes kunnen
bespreken, wat had geholpen om het zicht op de hoofdvraag scherp te houden.
Het is de vraag of dit onderzoek in beeld heeft gebracht hoe de docenten waardenoriëntaties bespreken. Deze laag wordt door het documentenonderzoek en de enquêtes niet blootgelegd. De antwoorden van de enquêtes boden onvoldoende zicht op het werkelijke verloop van de
gesprekken waarin waardenoriëntaties ter sprake komen. Door die onvoldoende scherpte in de opzet van het documentenonderzoek en de enquêtes is dat aspect onvoldoende belicht. Het aspect kwam pas in beeld tijdens de interviews met de ouders. Dit had kunnen worden voorkomen door onderzoek te doen waarin de casuïstiek centraal staat.
De uitnodiging voor de ouders om mee te werken aan een interview was opgenomen in de laatste vraag van de ouderenquête. Helaas miste ik ervaring in het opstellen van enquêtes in dit programma. Daardoor ontging het mij dat de deelname aan de enquête geanonimiseerd was.
Daardoor kon ik de ouders die deze vraag positief beantwoordden niet benaderen.
Als hobby schrijf ik verhalen. Ik heb ervaren dat voor een scriptie een andere
schrijftechniek vereist is. In plaats van beeldende taal en een langzaam ontrafeld mysterie, vereist het rapporteren van een onderzoek kristalheldere taal zonder enige opsmuk. Het kostte mij veel moeite om die techniek onder de knie te krijgen. Toch hoop ik dat ik hierin geslaagd ben.
Tot slot heb ik tijdens het transcriberen van de interviews ervaren dat ik veel aan het woord was. Hierdoor was ik wellicht sturender dan vanuit de positie van onderzoeker wenselijk is.
Literatuurlijst
Adams, K. S., & Christenson, S. L. (2000). Trust and the family–school relationship examination of parent–teacher differences in elementary and secondary grades. Journal of School Psychology, 38(5), 477-497. https://doi.org/10.1016/S0022-4405(00)00048-0
Bakker, J. T. A., Denessen, E. J. P. G., Dennissen, M. H. J., & Oolbekkink-Marchand, H. W.
(2013). Leraren en ouderbetrokkenheid: Een reviewstudie naar de effectiviteit van
ouderbetrokkenheid en de rol die leraren daarbij kunnen vervullen. Nijmegen, Nederland:
Radboud Universiteit Nijmegen.
Booijink, M. (2007). Terug naar de basis: Communicatie tussen leerkrachten en allochtone ouders in het primair onderwijs. Geraadpleegd van
https://www.scholenmetsucces.nl/nieuwsbrief/bijlagen-nieuwsbrief/sep2007/Onderzoeksrapport%20Terug%20naar%20de%20basis,%20Commu nicatie%20tussen%20leerkrachten%20en%20allochtone%20ouders%20in%20het%20pri mair%20onderwijs.pdf
Devos, G, Verhoeven, J, Stassen, K & Warmoes, V. (2002). Ouders over scholen: verwachtingen en participatiebehoeften. Leuven, België: Katholieke Universiteit Leuven.
Dom, L. (2006). Ouders en scholen. Gent, België: Academia Press.
El Hadioui, I. (2011). Hoe de straat de school binnendringt: Denken vanuit de pedagogische driehoek van de thuiscultuur, de schoolcultuur en de straatcultuur. Amsterdam, Nederland: Uitgeverij Van Gennep.
Epstein, J. L. (1992, maart). School and family partnerships. Geraadpleegd van https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED343715.pdf
Epstein, J. L. (2010). School/family/community partnerships: Caring for the children we share.
Phi Delta Kappan, 92(3), 701-712. https://doi.org/10.1177/003172171009200326 Epstein, J. L., & Jansorn, N. R. (2004). School, family and community partnerships link the
plan. The Education Digest, 69(6), 19-23.
Epstein, J. L., Sanders, M. G., Sheldon, S. B., Simon, B. S., Salinas, K. C., Jansorn, N. R., Van Voorhis, F. L., Martin, C. S., Thomas, B. G., & Greenfeld, M. D. (2018). School, family, and community partnerships: Your handbook for action. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Fantini, A. E. (2009). Assessing intercultural competence: Issues and tools. In D. Deardorff (Ed.), The SAGE handbook of intercultural competence, (pp. 456–476). Los Angeles, CA:
SAGE Publications.
Fukkink, R., & Oostdam, R. (2016). Onderwijs en opvoeding in een stedelijke context: Van startbekwaam naar stadsbekwaam. Bussum, Nederland: Coutinho.
Gaikhorst, L., Beishuizen, J., Roosenboom, B., & Volman, M. (2017). The challenges of beginning teachers in urban primary schools. European Journal of Teacher Education, 40(1), 46-61.
Griggs, M. (2014). An analysis of Erickson's concept of school legitimacy in relationship to school success and failure. (Dissertation, University of South Carolina, Columbia, USA).
Hallahan, K. (2000). Inactive Publics: The forgotten publics in public relations. Public Relations Review, 26(4), 499–51.
Henderson, L.J., Williams, J.L., Bradshaw, C.P. (2020). Examining home-school dissonance as a barrier to parental involvement in middle school. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 64(3), 201-211,
Hooge, E.M., van der Sluis & de Vijlder, F. (2004). Stakeholders in beeld. Over instellingen voor beroepsonderwijs en hun stakeholders en over methoden om stakeholders te identificeren en te positioneren. Amsterdam: Max Goote Kenniscentrum bve.
Hoover-Dempsey, K. V., & Sandler, H. M. (1997). Why do parents become involved in their children’s education? Review of educational research, 67(1), 3-42.
Hoover-Dempsey, K. V., Walker, J. M., Sandler, H. M., Whetsel, D., Green, C. L., Wilkins, A.
S., & Closson, K. (2005). Why do parents become involved? Research findings and implications. The elementary school journal, 106(2), 105-130.
Jeynes, W. H. (2007). The relationship between parental involvement and urban secondary school student academic achievement. A meta-analysis, Urban Education 42(1), 82-110.
Karsten, S., Jong, U. de, Ledoux, G. & Sligte, H.W. (2006). De positie van ouders en leerlingen in het governancebeleid. Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut.
Kessler-Sklar, S. L., & Baker, A. J. (2000). School district parent involvement policies and programs. The Elementary School Journal, 101(1), 101-118.
Lee Olson, C., & Kroeger, K. R. (2001). Global competency and intercultural sensitivity. Journal of studies in international education, 5(2), 116-137.
Leeman, Y., & Veen, A. (1996). Interculturele communicatie in het onderwijs. Amsterdam: Het Spinhuis.
Lusse, M. (2013). Een kwestie van vertrouwen: Een ontwerpgericht onderzoek naar het verbeteren van het contact met ouders in het ‘grootstedelijke’ vmbo als bijdrage aan preventie van schooluitval (Masterthesis Erasmus Universiteit). Rotterdam University Press. Geraadpleegd op http://hdl.handle.net/1765/50175
Martin, C. (2013). Een exploratief onderzoek naar de betekenisgeving van onderwijzend
personeel omtrent interculturele communicatie in het secundair onderwijs (Masterthesis
universiteit Gent). Geraadpleegd op
https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/063/997/RUG01-002063997_2013_0001_AC.pdf
Menheere, A., & Hooge, E. (2010). Ouderbetrokkenheid in het onderwijs. Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding van de Hogeschool van Amsterdam.
Oliver, C. (1991). Strategic responses to institutional processes. Academy of management review, 16(1), 145-179.
Oostdam, R., & de Vries, P. (2014). Samen werken aan leren en opvoeden: Basisboek over ouders en school. Bussum: Uitgeverij Coutinho.
Pinto, D. (2003). Interculturele communicatie en management (ICCM). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Pinto, D. (2007). Interculturele communicatie: Een stap verder. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Prins, D., Wienke, D., & van Rooijen, K. (2013). Ouderbetrokkenheid in het onderwijs. Utrecht:
NJI.
Sekaran, U. & Bougie, R. (2018). Research methods for business. A skill building approach (7e ed.). Chichester: John Wiley & Sons ltd.
Scott, W. R. (2013). Institutions and organizations: Ideas, interests, and identities. London, England: Sage publications.
Shadid, W. A. (2003). Grondslagen van interculturele communicatie. Studieveld en werkterrein (5e ed.). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Simons, J., Krols, Y. & de Graef, G., (2011). Methodieken en instrumenten. Het meten van interculturele competentie: mogelijkheden en grenzen. In J. Simons (Ed.), Handboek
Smit, F., Driessen, G., Sluiter, R. & Brus, M. (2007). Ouders, scholen en diversiteit.
Ouderbetrokkenheid en participatie op scholen met veel en weinig achterstandsleerlingen. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen, ITS.
Storme, M. (2008). Een kwalitatief onderzoek naar de verwachtingen van leerkrachten en ouders wat betreft hun onderlinge communicatie binnen het Gentse OKAN-onderwijs
(Masterthesis, universiteit van Gent). Geraadpleegd op https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/392/882/RUG01-001392882_2010_0001_AC.pdf
Tenbensel, T., Dwyer, J. & Lavoie, J. (2014). Not to kill the golden goose; Reconceptualizing accountability environments of third-sector organizations. Public Management Review 16(7), 925–944.
Van der Heul, I. L. (2020). De invloed van ouderbetrokkenheid op de schoolprestaties van leerlingen (Masterthesis, universiteit van Groningen). Geraadpleegd op
https://doi.org/10.33612/diss.132898858
De Vries, P. (2007). Handboek ouders in de school. Amersfoort: CPS.
Oostdam, R. & De Vries, P. (2014). Samen werken aan leren en opvoeden. Bussum: Coutinho.
Weininger, E. B., & Lareau, A. (2003). Translating Bourdieu into the American context: The question of social class and family-school relations. Poetics, 31(5-6), 375-402.
Wilshaus, R., Hooge, E., & Beveren, P-E. V. (2009). Samen opvoeden in Westerpark: een onderzoek naar de opvoeding van kinderen door ouders, scholen en maatschappelijke instellingen in het stadsdeel Amsterdam Westerpark. Hogeschool van Amsterdam, Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding. Geraadpleegd op
https://research.hva.nl/en/publications/f2f8dcd7-f60a-4ca6-9402-f7fddb7e6cd2
Zionts, L. T., Zionts, P., Harrison, S., & Bellinger, O. (2003). Urban African American families' perceptions of cultural sensitivity within the special education system. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 18(1), 41-50.
Bijlagen