Naar aanleiding van dit rapport kunnen er enkele aanbevelingen worden gedaan voor verder onderzoek. Allereerst zijn de effecten van de overheidsmaatregelen over een aantal jaar beter zichtbaar dan nu. Er zou dan opnieuw naar de variabelen uit hoofdstuk drie van dit rapport kunnen worden gekeken, maar dan op basis van het WoOnonderzoek 2016. De resultaten van de beide onderzoeken zouden dan met elkaar vergeleken kunnen worden. Er zou ook onderzoek gedaan kunnen worden naar de leegstandsproblematiek van verzorgingshuizen. Op basis van dit onderzoek is vastgesteld dat de maatregelen een groot effect hebben op de traditionele
verzorgingshuizen. Het is dan een onderzoek waard om inzichtelijk te maken op welke manier deze leegstand tegengegaan kan worden. Daarnaast zou het gedrag van zorginstellingen kunnen worden onderzocht. De rol van de zorginstelling is sinds de invoering van de NHC- component steeds meer gegroeid naar een ondernemersrol. De overheidsmaatregelen hebben een nog groter effect op deze marktwerking. Niet alle zorginstellingen zullen bestand zijn tegen deze zelfstandigheid.
Tot slot zijn uit dit onderzoek verschillende initiatieven gekomen die inspelen op de veranderende vastgoedvraag. Er zou per regio een enquête afgenomen kunnen worden waarin deze verschillende woonvormen worden voorgelegd aan senioren met de vraag wat hen het meest aanspreekt.
Dit onderzoek heeft een aantal antwoorden gegeven op wat de effecten zijn voor het zorgvastgoed op basis van de
overheidsmaatregelen, maar het heeft ook weer nieuwe vragen opgeroepen voor verdere onderzoek.
40
Literatuurlijst
Aedes (2013), Voorlopig geen actieplan ouderenhuisvesting. Via: http://www.aedes.nl/content/artikelen/klant-en-wonen/wonen-met-zorg/Voorlopig-geen-actieplan-ouderenhuisvesting.xml. Geraadpleegd op 5 oktober 2013
Aedes- Actiz, Kenniscentrum Wonen-Zorg. Scheiden Wonen en zorg. Geraadpleegd op 13 mei 2013 via
http://www.kcwz.nl/actueel/specials/scheiden_wonen_zorg Aedes- Actiz, Kenniscentrum Wonen-Zorg (2011), Actieplan geschikte ouderenhuisvesting.
Amand, M. (2012), Enkele macro- economische bedenkingen omtrent wonen, zorg en pensioenen. In: W. Asbeek Brusse & C.J. van Montfort, Wonen, zorg en pensioenen; Hervormen en verbinden. Den- Haag: WRR.
ANBO (2012), Impuls bouw seniorenwoningen nodig, nieuwsbericht 11-12-2012. Via
http://www.anbo.nl/belangenbehartiging/wonen-enmobiliteit/ nieuws/impuls-bouw-seniorenwoningennodig. Geraadpleegd op: 8 juli 2013.
ANBO (2013), Herstart actieplan ouderenhuisvesting. Via: http://www.anbo.nl/belangenbehartiging/wonen-en-mobiliteit/nieuws/herstart-actieplan-ouderenhuisvesting. Geraadpleegd op: 5 oktober 2013.
ANBO (2013), ANBO bezorgd over toekomst ouderen. Via:
http://www.anbo.nl/belangenbehartiging/gezondheid/nieuws/anbo
-bezorgd-over-toekomst-ouderenzorg. Geraadpleegd op: 26 juni 2013
Bovenberg, A. L. (2012), Naar een drie- eenheid van pensioen, wonen en zorg. In: Pensioen Magazine, vol 17, p 12-.
CBS (2012), Dagelijkse handelingen moeilijk voor kwart 75- plussers. Via:
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/vergrijzing/publicaties/artikelen/archief/ 2012/2012-3645-wm1.htm. Geraadpleegd op: 17 juni 2013
CBS Statline (2012) Gezonde levensverwachting; vanaf 1981. Via: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=71950ne d Geraadpleegd op: 9 juli 2013
CBS Statline (2013) Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari. Via:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03759ne d&D1=0,3,6,9,12&D2=76,112-113&D3=0-4&D4=24-25&VW=T Geraadpleegd op: 9 juli 2013
CBS (2013), 60-plussers hebben vaak aflossingsvrije hypotheken. Via
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bouwen-wonen/publicaties/artikelen/archief/2013/2013-3840-wm.htm. Geraadpleegd op 17 juli 2013.
CIZ (2013), Kwartaalmonitor Indicatiemelding; Eerste kwartaal 2013. Dam, F. van, Daalhuizen, F., de Groot, C., Middelkoop, M. van & Peeters, P. (2012), Woongedrag, tijdsbesteding en
41
Dorresteijn, M. (2012), Actiz waarschuwt voor leegstand in verzorgingshuizen. In: Zorgvisie, vol. 10.
Duin, C. van, de Jong, A., Broekman, R. (2006), Regionale bevolkings- en allochtonenprognose. NAi Uitgevers. Rotterdam.
Giesbers H., Verweij A., Beer J. de, (2013), Vergrijzing: Wat zijn de belangrijkste verwachtingen voor de toekomst? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid.
Bilthoven: RIVM.
Groot, C. de et al. (2013), Vergrijzing en woningmarkt, Den Haag: PBL.
Groot, C. de, Manting, D., Boschman, S. (2009), Het individu telt in woonwensenonderzoek. In: Tijdschrift voor volkshuisvesting, nummer 6, p 43-39.
Haffner, M.E.A. (2005, Appel voor de dorst? Vermogen van ouderen op de woningmarkt. Utrecht: Nethur.
Hendrixen, P. (2008), Reflecteren op regie: een staalkaart van stijlen. Over gemeentelijke regie bij de ontwikkeling van woonservicegebieden. Provincie Gelderland.
Hooijmeijer, P. (2007), Dynamiek in de derde leeftijd: De consequenties voor het woonbeleid. Den Haag: VROM.
Huff, J.O. & Clark, W.A.V. (1978), Cumulative stress and cumulative inertia; a behavioral model of the decision to move. Environment and Planning vol. 10, p. 1101-1119.
ING (2013), Scheiden wonen zorg vereist strategische heroriëntatie; Krimp vraagt om andere oplossingen. ING Economisch Bureau. Ipso Facto (2012), Landelijk onderzoek lokaal beleid
Ouderenhuisvesting. Gouda: Ipso Facto Beleidsonderzoek. Jong, P. de, Rouwendal, J., Hattum, P. van & Brouwer, A. (2012), Housing preferences of an ageing population: Investigation in the diversity among Dutch older adults. Via:
http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=123055. Geraadpleegd op: 14 juli 2013.
Kullberg, J. (2005), Ouderen van nu en van de toekomst: Hun financiële spankracht, zorgbehoefte en woonwensen:
Achtergrondstudie bij het advies van de VROM- raad. SCP. Den Haag.
Manting, D. & F. Vernooij (2007), Anticipeer op honkvastheid ouderen. In: Rooilijn, nummer 40, p 120-127.
Middelkoop (2012); Scheiden wonen en zorg verlamt bouw. In Zorgvisie, volume 11, p 60.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2013), Kamerbrief gericht aan Voorzitter van de Tweede Kamer; Naar aanleiding van uw vragen over de vermogensinkomensbijtelling (VIB). Documenten en publicaties van de Rijksoverheid.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2013), Kamerbrief gericht aan Voorzitter van de Tweede Kamer; Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst. Documenten en publicaties van de Rijksoverheid.
42
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer(2013), Monitor Investeren voor de Toekomst 2012. Documenten en publicaties van de Rijksoverheid.
Ministerie voor Wonen en Rijksdienst (2013), Kamerbrief gericht aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal; Kamerbrief over de effecten van de vergrijzing voor de
woningmarkt. Documenten en publicaties van de Rijksoverheid. Nyfer (2012), Integrale zorg in de buurt; meer gezondheidsresultaat per euro. Geraadpleegd via http://www.nyfer.nl/documents/nyfer-zwart-wit-print.pdf
Oers, J.A.M. van (2002), Gezondheid op koers?
Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2002, Bilthoven: RIVM. Oussoren, G. (2013), Huis van toekomst houdt rekening met alle levensfases; geschikt voor kinderwagen en rollator. In: Eigen huis magazine, juli/aug 2013, p. 46-48.
Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (2014), Langer zelfstandig, een gedeelde opgave van wonen, welzijn en zorg. Via http://www.rli.nl/publicaties/2014/advies/langer-zelfstandig-een-gedeelde-opgave-van-wonen-zorg-en-welzijn. Geraadpleegd op 28 januari 2014.
Rijksoverheid (2013), Algemene Wet Bijzonder Ziektekosten. Via http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/algemene-wet-bijzondere-ziektekosten-awbz/ontwikkelingen-in-de-awbz. Geraadpleegd op 12 mei 2013.
Rijksoverheid (2013), Geschikte woningen voor senioren. Documenten en publicaties.
Royers, T. (2007), Innovatieprogramma Welzijn Ouderen; Een uitnodigende leefomgeving voor ouderen. Via
http://www.vilans.nl/docs/producten/LiteratuurstudieUitnodigingL eefomgevingOuderen.pdf. Geraadpleegd op: 11 juli 2013.
Scott-Verhoef, R. & Kaver- De Jong, S. (2012), Aanscherpen
vastgoedstrategie en facilitaire organisatie is noodzakelijk. Krimp in de ouderenzorg leidt tot leegstand. In Zorg en Financiering, volume 11, p 11-16.
Tang,P.J.G., Verbeek, B., et al. (2013), Taskforce Verzilveren. Eigen haard is zilver waard.
Verhoeven, N. (2007). Wat is onderzoek? 4e druk. Boom Lemma uitgevers.
VROM (2010), Senioren op de woningmarkt, nieuwe generaties, andere eisen en wensen. Documenten en publicaties van de Rijkoverheid.
Wester, F. (2006). Inhoudsanalyse: theorie en praktijk. 1e druk. Kluwer.