Dit onderzoek wordt afgesloten met een aantal aanbevelingen aan gemeenten als leidraad om de integrale samenwerking binnen de gemeente te verbeteren. Deze aanbevelingen komen voort uit de resultaten van het onderzoek en vanuit interviews die zijn gehouden onder een aantal gemeenten in Nederland.
Door integraal samen te werken binnen de gemeente wordt de kwetsbare burger optimaal ondersteund.
De eerste aanbeveling van dit onderzoek betreft dan ook het advies om binnen de gemeente in te zetten op verbetering van die integrale samenwerking. Zorg dat men weet wie welke kennis en
deskundigheid in huis heeft, bevorder dat medewerkers elkaar opzoeken om zo elkaar te ondersteunen.
Dit kan bijvoorbeeld door de fysieke afstand tussen medewerkers te verkleinen. Wees er zelf van bewust, en draag dit uit, dat integrale samenwerking bijdraagt aan een juiste ondersteuning van de kwetsbare burger. De gemeente kan door goed samen te werken een voorbeeldrol vervullen waardoor hopelijk andere organisaties waarmee veel wordt samengewerkt, worden geïnspireerd.
Uit dit onderzoek is gebleken dat bureaucratisch werken een significant positief effect heeft op de mate van integrale samenwerking binnen de gemeente. Het blijkt dat uniforme regels en procedures, een strakke hiërarchie en weinig wrijvingen op de werkvloer zorgen voor een doeltreffende en doelmatige aanpak. Gemeenten wordt dan ook aanbevolen om een juiste mate van bureaucratisch werken te vinden. Zorg dat de gemeente het doel heeft om de kwetsbare burger beter te ondersteunen, wees bewust dat meer integrale samenwerking dit doel kan bereiken. Ontwikkel een bureaucratische manier van werken binnen de gemeente die zich voornamelijk richt op het realiseren van een integrale samenwerking en die niet doorslaat in te veel regels en procedures. Waak voor een te hoog
routinematig karakter, verkokering en hokjesgeest. Laat de kwetsbare burger centraal staan en zorg ervoor dat medewerkers elkaar kunnen vinden en ook gebruik maken van deze samenwerkingslijnen.
De houding van de uitvoerend ambtenaar blijkt ook erg belangrijk bij het realiseren van een integrale samenwerking zodat de kwetsbare burger optimaal kan worden ondersteund. Uit dit onderzoek is gebleken dat het vertrouwen onder de medewerkers en een positieve terug-, en vooruitblik over de samenwerking onderling, de mate van integrale samenwerking binnen de gemeente stimuleren. Focus op een goede onderbouwing bij de uitvoerend ambtenaar, leg uit waarom de focus ligt op integrale samenwerking. Zorg dat medewerkers zich medeverantwoordelijk voor het beleid voelen en hun steun geven aan het beleid omtrent integrale samenwerking. Hierdoor zal de mate van integrale
samenwerking binnen de gemeente worden verhoogd.
Om bovengenoemde aanbevelingen te kunnen uitdragen binnen de gemeente, wordt tot slot geadviseerd om de kwetsbare burger echt centraal te stellen. Daardoor kan de vraag beantwoordt worden: ‘wat is er nodig om deze burger te laten participeren in de Nederlandse maatschappij’. Het
‘participatiewiel’ betreft een handig hulpmiddel voor een gemeente om de burger centraal te stellen.
Dit wiel is ontwikkeld door MOVISIE en staat afgebeeld in de bijlage. Het participatiewiel is een instrument voor integrale participatiebevordering. Zes doelgebieden van de burger worden in kaart gebracht zodat deze weer centraal wordt gesteld. Niet alleen samenhang van activiteiten binnen de gemeente wordt daarmee in kaart gebracht, duidelijk wordt ook dat de doelen van de burger vaak overlappen binnen de beleidsterreinen van een gemeente.
Literatuurlijst
Aardema, H. (2007). Organisatie en Beheer. In: Hoogerwerf, A. & Herwijer, M. Overheidsbeleid.
Alphen aan de Rijn: Kluwer. H14 p, 267 – 287.
Aardema, H. (2010). Naar een spinnenwebconcept. TPC, p. 4-10.
Bais, K. (2010). Journalistieke samenvatting van ‘op weg met de WMO’. Den Haag: SCP
Bakker, H.J.C. (2003). Alleen is maar alleen? Van fusie-, overname- en partnership management naar het integraal besturen van samenwerking in en tussen organisaties. Inaugurele rede. Universiteit Nyenrode.
Beurskens, S. & Peppen, van. R. & Stutterheim, E. & Swinkels, R. & Wittink, H. (2008). Meten in de praktijk: stappenplan voor het gebruik van meetinstrumenten in de gezondheidszorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Boeije, H. & Hart, ‘t. H. & Hox, J. (2009). Onderzoeksmethoden. Amsterdam: Boom Onderwijs.
Brouwer, P. & Fermin, B. (2009). Meer effectiviteit door een integraal participatiebeleid? Sociaal bestek, 6, p. 9-13.
Campen, van. C. & Ras, M. & Draak, den. M. (2011). Raming van het aantal kwetsbare ouderen tot 2030. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.
CBS. (2010). Groei gemeentebelastingen in 2010 bescheiden in grote gemeenten. Gevonden op 18 april 2011 via
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/overheid-politiek/publicaties/artikelen/archief/2010/2010-3081-wm.htm
CBS. (2011). Grootste gemeenten. Gevonden op 17 maart 2011 via http://www.cbs.nl/nl- NL/menu/_unique/_concept/default.htm?postingguid={B5C57BC6-CF8C-4571-B2A8-07ADD59AFDB4}&concept=Grootste+gemeenten
CBS Statline (01-01-2010). Procentuele afwijking inkomensniveau per gemeente ten opzichte van het landelijk gemiddelde, 2008. Gevonden op 14 maart 2011 via
http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/74A3E86A-F09B-4A82-944F-C2223B6ECE35/0/3244t.xls
CBS Statline. (2011). Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari. Gevonden op 19 april 2011 via http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03759ned&D1=0-2&D2=129-132&D3=0-4&D4=(l-1)-l&VW=T
Coffé, H. (2010). Organisatiesociologie: Hoorcollege 1, bureaucratie Max Weber. Universiteit Utrecht.
Cohen, M. & Riolo, R. & Axelrod, R. (2001). The role of social structure in the maintenance of cooperative regimes. Rationality and society, 13, p, 5-32
Copinga, M & König, T & Tan, S. (2009). Geen stagnatie in participatie: het participatiepotentieel in crisisjaar 2009. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek.
CSO. (2011). De kanteling. Gevonden op 16 maart 2011 via http://www.site-supply.nl/cso/projecten/de_kanteling
Develtere, P. (2003). Het draagvlak voor duurzame ontwikkeling: wat het is en zou kunnen zijn.
Antwerpen: Uitgeverij de Boeck.
Deventer. (2011). Organogram gemeente Deventer. Gevonden op 23 maart 2011 via http://www.deventer.nl/attachments/35934/Organogram_Gemeente_Deventer_PO.pdf
Doumen, M.J.A. & Schoon, C.C. & Aarts, L.T. (2010). Integraal beleid voor verkeersveiligheid: wat houdt dat eigenlijk in? Leidschendam: SWOV.
Dubbeldam, M & Goedmakers, W. (2003). Integraal management: instrument van verandering?.
Assen: Koninklijke van Gorcum.
Encie. (2011-a). Samenwerken | betekenis/definitie. Gevonden op 22 februari 2011 via http://www.encie.nl/definitie/Samenwerken
Encie. (2011-b). Bureaucratie| betekenis/definitie. Gevonden op 1 maart 2011 via http://www.encie.nl/definitie/Bureaucratie
Encyclo. (2011). Zoekwoord: samenwerken. http://www.encyclo.nl/begrip/samenwerken FVIB. (2007). Samenwerken in cijfers. Gevonden op 2 maart 2011 via
http://www.fvib.be/images/res123995_15.pdf
Gemeente Peel en Maas. (2011). Werk, zorg en inkomen. Gevonden op 24 februari 2011 via http://www.peelenmaas.nl/index.php?mediumid=4&pagid=17
Gemeente Purmerend. (2010). Purmerend zichtbaar beter: en nu verder. Purmerend.
Gemeente Zwolle. (2011). Wonen en Leven. Gevonden op 24 februari 2011 via http://www.zwolle.nl/wonen-leven.htm
Heuvel, van den. J. & Roes, A. (2010). Fysiek en sociaal in verbinding? Een scan in vijf Brabantse steden. ’s-Hertogenbosch: Avans Hogeschool.
Hiemstra, J. (2003). Presterende gemeenten: hoe gemeenten beter kunnen presteren. Leiden: Kluwer.
Hiemstra, J. & Boelens, J. (2002). Nieuwe organisatiestructuren in gemeenten. Openbaar bestuur, 1, p. 11-15
Hoogerwerf, A. (2008). Overheidsbeleid: een inleiding in de beleidswetenschap. Alphen aan de Rijn:
Kluwer.
Houten, M. van. & Winsemius, A. (2010). Participatie ontward: vormen van participatie uitgelicht.
Utrecht: MOVISIE
Karssing, E.D. (2006). Integriteit in de beroepspraktijk. Assen: Koninklijke van Gorcum BV.
KEI Kenniscenrum. (2011). Wat verstaan we onder integraal. Gevonden op 1 maart 2011 via http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=2510
Kieskompas. (2011). Politieke landschap Tweede Kamerverkiezingen 2010. Gevonden op 24 mei 2011 via http://www.tweedekamer2010.kieskompas.nl/page/1/default#top
Kleijn, H. & Rorink, F. (2001). Verandermanagement. Amsterdam: Pearson Education Benelux.
Koelen, M.A. & Vaandrager, L. & Wagemakers, A. (2008). What is needed for coordinated action for health?.Family Practice, 25, p. 25-31
Kruiter, A.J. & Jong, J. de. & Niel, J. van. & Hijzen, C. (2007). De rotonde van Hamed: maatwerk voor mensen met meerdere problemen. Den Haag: Kruit
Leibbrand, K. & Boonstra, J. & Zomer, K.A.L. (2007). Organisatie & Netwerk;
organisatieontwikkeling in gezondheidsbevordering. Enschede: NIGZ
Leurs, M. & Mur-Veeman, I. & Schaalma, H. & Vries, de. N. (2003). Integrale samenwerking gaat verder dan de samenwerking tussen professionals: introductie van het DISC-model. TSG 81(6),369-373.
Maeyer, S. de. & Kavadias, D. (2007). Openleerpakket beschrijvende statistiek. Gent: Academiapress.
Manders, F. & Biemans, P. (2007). HRM voor managers. Amsterdam: Boom onderwijs.
Metatopos. (2011). Alle 418 gemeenten in 2011. Gevonden op 18 maart 2011 via http://www.metatopos.org/
Meulen, L. van der. (2008). Recensie: De rotonde van Hamed, maatwerk voor mensen met meerdere problemen. Gevonden op 8 februari 2010 via http://www.kennisland.nl/nl/filter/opinies/de-rotonde-van-hamed-maatwerk-voor-mensen-met-meerdere-problemen
Ministerie BZK. (2011-a). Taken raadsleden. Gevonden op 23 februari 2011 via http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gemeenten/raadsleden/taken-raadsleden
Ministerie BZK. (2011-b). Deelgemeenten Amsterdam en Rotterdam worden in 2014 opgeheven.
Gevonden op 24 maart 2011 via
http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/bzk/nieuws/2011/03/23/deelgemeenten-amsterdam-en-rotterdam-worden-in-2014-opgeheven.html
Ministerie van SZW. (2011-a). Bijstand. Gevonden op 14 februari 2011 via http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bijstand
Ministerie van SZW. (2011-b). Wet Wajong. Gevonden op 28 februari 2011
viahttp://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/arbeidsongeschiktheid/inkomen-gedeeltelijk-arbeidsongeschikten/wet-wajong
Ministerie van VWS. (2011-a). Wet maatschappelijke ondersteuning. Gevonden op 14 februari 2011 viahttp://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wet-maatschappelijke-ondersteuning-wmo
Ministerie van VWS. (2011-b). Wat is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en wie is daarvoor verzekerd?. Gevonden op 17 februari 2011 viahttp://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/algemene-
wet-bijzondere-ziektekosten-awbz/vraag-en-antwoord/wat-is-de-algemene-wet-bijzondere-ziektekosten-awbz-en-wie-is-daarvoor-verzekerd.html
MOVISIE. (2010). Participatiewiel: een andere manier van kijken. Aanwijzingen voor gebruik door gemeenten. Utrecht: MOVISIE.
Mulders, M. (2007). 75 Managementmodellen. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff
Overheid. (2011). Wat is de gemeente? Gevonden op 22 februari 2011 via http://www.overheid.nl/zowerktdeoverheid/wievormendeoverheid/degemeente Participatieladder. (2011). Treden op de ladder. Gevonden op 21 juni 2011 via http://www.participatieladder.nl/pages/content.php?page=8
Pröpper, I.M.A.M. (2000). Samenwerking of autonomie in beleidsnetwerken. Bestuurskunde, themanummer beleidsnetwerken, p. 106-116.
Rijksoverheid. (2011). Regeerakkoord. 11. Werk en sociale zekerheid. Gevonden op 28 februari 2011 via http://www.rijksoverheid.nl/regering/het-kabinet/regeerakkoord/werk-en-sociale-zekerheid San Martin-Rodriguez, L. & Beaulieu, M.D. &D’amour, D. &Ferrada-Videla, M. (2005). The determinants of successful collaboration: A review of theoretical and empirical studies. Journal of Interprofessional Care, 1, p 132 – 147.
Schnabel, P. & Bijl, R. & Hart, de. J. (2008). Betrekkelijke betrokkenheid. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.
Soeters, M. & Verhoeks, G. (2010). Integraal willen we allemaal?!: naar effectieve, efficiënte en klantvriendelijke maatschappelijke hulp. Den Haag: ZorgmarktAdvies.
Staatsinrichting. (2011). Links en rechts. Gevonden op 22 juni 2011 via http://www.staatsinrichting.nl/Verkiezingen/Ver_linksrechts.htm
Tilburg. (2011). Gemeente Tilburg reorganiseert. Gevonden op 23 maart 2011 via
http://www.tilburg.nl/gemeente/ep/channelView.do?channelId=-9026&programId=9951&pageTypeId=9960&contentTypeId=1001&displayPage=%2Fep%2Fchannel
%2Ftl_channel_related_content.jsp&relCntPage=%2Fep%2Fcontent%2Ftl_ed_pr_content.jsp&conten tId=34659
Tops, P. (2001). Ruimte voor de quarterback, Vitale Stad 4-7, pp. 13-15.
Trommel, W. & Veen, R. van der. (1999). De herverdeelde samenleving: De ontwikkeling en herziening van de Nederlandse Verzorgingsstaat. Amsterdam: Amsterdam University Press VanDale. (2011-a). Zoekwoord: participatie. Gevonden op 17 februari 2011
viahttp://www.vandale.nl/vandale/zoekService.do?selectedDictionary=nn&selectedDictionaryName=
Nederlands&searchQuery=Participatie
VanDale. (2011-b). Zoekwoord: kwetsbaar. Gevonden op 17 februari 2011
viahttp://www.vandale.nl/vandale/zoekService.do?selectedDictionary=nn&selectedDictionaryName=
Nederlands&searchQuery=kwetsbaar
VanDale. (2011-c). Zoekwoord: integraal. Gevonden op 22 februari 2011 via
http://www.vandale.nl/vandale/zoekService.do?selectedDictionary=nn&selectedDictionaryName=Ned erlands&searchQuery=integraal
Veldhuijzen van Zanten – Hyllner, M.L.L.E. (2011). Brief visie op cliëntenondersteuning. Den Haag:
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Vereniging Nederlandse Gemeenten. (2004). Bijlage 1 bij VNG-ledenbrief MARZ/Gf/2004002358.
Den Haag: VNG
Vereniging Nederlandse Gemeenten. (2011). De 1-loketgedachte in praktijk: de afdeling Vergunningen en Handhaving - Gemeente Moerdijk. Gevonden op 16 maart 2011 via http://www.vng.nl/smartsite.dws?ID=41034
Verschelling-Hartog, M. & Zwet, R. van der. (2010). Maatschappelijke participatie: individuele activeringsmethoden, groepsgerichte activeringsmethoden, kwartiermaken. Utrecht: MOVISIE.
Vries, de. J.F. (2011). Brief aan staatssecretaris P. de Krom, betreft inrichting één regeling WWB, WIJ, WSW en Wajong. Utrecht: Landelijke Verenging Arbeidsongeschikten (LVA).
Waterbley, A. & Ketelers, C. (2002). Management. Antwerpen-Apeldoorn: Maklu Uitgevers.
Weggemans, T.J. & Tertoolen, G. & Veling, I. (1998). Draagvlak en effectiviteit. Rotterdam:
Rijkswaterstaat adviesdienst Verkeer en Vervoer.
Wegwijzer naar toekomst. (2011). De Wet WIJ. Gevonden op 28 februari 2011 via http://www.wetwij.org/
Woerden. (2011). Organisatiestructuur gemeente Woerden. Gevonden op 23 maart 2011 via
http://www.woerden.nl/default/organisatie/gemeentelijkeafdelingen/organisatiestructuur2011/id_1792 6811?term=organisatiestructuur&searchType=generalSearch
Zartman, I.W.& Touval, S.(2010). International Cooperation; the extents and limits of Multilateralism. Cambridge: CambridgeUniversity Press.
ZorgmarktAdvies (2010). Samenvatting: Integraal willen we allemaal!?! Naar effectieve, efficiënte en klantvriendelijke maatschappelijke hulp. ZorgmarktAdvies.